Projekt LIFE14CCA/PL/000101, zatytułowany „Adaptacja do zmian klimatu poprzez zrównoważoną gospodarkę wodą w przestrzeni miejskiej Radomia”, jest inicjatywą podjętą przez Gminę Miasta Radomia. Projekt rozpoczął się 16 lipca 2015 roku, a umowa z Komisją Europejską, reprezentowaną przez Agencję Wykonawczą Małych i Średnich Przedsiębiorstw (EASME), została podpisana 26 listopada 2015 roku. Umowa z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej została zawarta 10 grudnia 2015 roku. Gmina Miasta Radomia, będąca zarówno wnioskodawcą, jak i beneficjentem koordynującym w tym projekcie, posiada bogate doświadczenie w realizacji projektów dofinansowanych przez Komisję Europejską. W latach 2004-2014 Gmina opracowała i uzyskała dofinansowanie dla 137 projektów inwestycyjnych na kwotę 563 871 180,64 PLN. Jej rola w projekcie obejmuje ścisłą współpracę, koordynację z Współbeneficjantami oraz propagację prowadzonych działań wśród innych jednostek samorządu terytorialnego. Radom jest miastem prężnie rozwijającym się, dążącym do doskonałości zgodnie z hasłem „Radom – siła w precyzji”. Jest to również jedno z pierwszych miast w Polsce, które podejmuje kompleksowe działania mające na celu przystosowanie się do zmian klimatu poprzez spowolnienie spływu wód deszczowych. LIFE.RADOM.PL
Mogąc uczestniczyć w konsultacjach projektu na jego początkach, przedstawiam najciekawsze realizacje:
W ramach realizacji projektu wykonano następujące działania:
1. Odtworzono krętość koryta rzeki Mlecznej na odcinku 315 metrów, co spowolniło przepływ wód i umożliwiło rozlew wody w dolinie.
2. Wybudowano 4 zatoki zastoiskowe w celu zwiększenia retencji wód wezbraniowych oraz stworzenia siedlisk dla organizmów wodnych.
3. Zainstalowano 10 systemów bystrzy i plosów w korycie rzeki, poprawiających strukturę koryta oraz jakość wód.
4. Wybudowano koryto wielkiej wody, mające zatrzymać wody powodziowe na obszarze zalewowym.
5. Przebudowano wylot kolektora wód opadowych do rzeki, wykorzystując system doczyszczający z roślinnością wodną.
6. Zastosowano pryzmy żwirowe w korycie rzeki, podnosząc jej dno i zwiększając retencję wód w krajobrazie, a także ułatwiając dostępność wody dla roślin.
Te działania mają na celu nie tylko adaptację rzeki Mlecznej do zmian klimatu, lecz także przywrócenie naturalnych procesów ekologicznych oraz poprawę jakości życia w jej otoczeniu.
W ramach realizacji projektu wykonano następujące działania:
1. Odtworzono krętość koryta rzeki Mlecznej na odcinku 315 metrów, co spowolniło przepływ wód i umożliwiło rozlew wody w dolinie.
2. Wybudowano 4 zatoki zastoiskowe w celu zwiększenia retencji wód wezbraniowych oraz stworzenia siedlisk dla organizmów wodnych.
3. Zainstalowano 10 systemów bystrzy i plosów w korycie rzeki, poprawiających strukturę koryta oraz jakość wód.
4. Wybudowano koryto wielkiej wody, mające zatrzymać wody powodziowe na obszarze zalewowym.
5. Przebudowano wylot kolektora wód opadowych do rzeki, wykorzystując system doczyszczający z roślinnością wodną.
6. Zastosowano pryzmy żwirowe w korycie rzeki, podnosząc jej dno i zwiększając retencję wód w krajobrazie, a także ułatwiając dostępność wody dla roślin.
Te działania mają na celu nie tylko adaptację rzeki Mlecznej do zmian klimatu, lecz także przywrócenie naturalnych procesów ekologicznych oraz poprawę jakości życia w jej otoczeniu.
Zalew Borki, nazywany również Jeziorem Radomskim, stanowi największy zbiornik wodny na obszarze Radomia, utworzony na rzece Mlecznej, zajmujący powierzchnię około 12 hektarów. Jego budowę rozpoczęto w latach 70. XX wieku, a gruntowną modernizację przeprowadzono w latach 1999–2001. Na północno-wschodnim brzegu zbiornika znajduje się plaża oraz molo, natomiast pozostała część linii brzegowej porośnięta jest roślinnością wodną, głównie trzciną, pałką i sitem. Duża powierzchnia zbiornika przyciąga liczne gatunki ptaków wodno-błotnych, zaś w samych wodach spotkać można kilkanaście gatunków ryb, takich jak szczupaki, karpie, okonie, liny, karasie, płocie, klenie, amury, sandacze, jazgarze oraz sumy, co sprawia, że zbiornik jest popularny wśród wędkarzy. Przebudowa stawów kolmatacyjnych zbiornika Borki ma na celu skuteczne samooczyszczanie się wód poprzez wykorzystanie naturalnych procesów sedymentacji zawiesiny transportowanej przez rzekę. Dodatkowo, poprawiona zostanie jakość wody poprzez wydłużenie drogi przepływu oraz zastosowanie struktur dolomitowych, które zwiększą efektywność usuwania fosforu z wody i jej napowietrzanie. Te działania mają na celu poprawę stanu ekologicznego zbiornika oraz zachowanie jego atrakcyjności dla mieszkańców i turystów.
Adaptacja terenu zalewowego w dolinie rzeki Cerekwianki ma na celu zapobieganie podtopieniom w okolicach ulicy Kieleckiej oraz dopływu do rzeki Mlecznej. Dolina rzeki Cerekwianki stanowi istotny korytarz ekologiczny w ramach Miejskiego Systemu Przyrodniczego, który umożliwia migrację zwierząt. Obszar objęty tym zadaniem charakteryzuje się występowaniem niewielkich i izolowanych siedlisk, a także jest naturalnym środowiskiem dla różnorodnych gatunków ptaków, takich jak sikory, piecuszki, rudziki, kosy czy bażanty. Realizacja tego zadania ma na celu przywrócenie bioróżnorodności tego obszaru. Cele projektu obejmują gromadzenie nadmiaru wody opadowej w celu zapobieżenia podtopieniom okolicznych dróg, wykorzystanie naturalnych procesów sukcesji w polderze do rozwinięcia struktury roślinnej i poprawy jakości wody, zwiększenie różnorodności biologicznej poprzez tworzenie mozaiki siedlisk ziemno-błotnych, utrzymanie korytarza ekologicznego dla migracji organizmów wodnych oraz zapewnienie miejsc tarliskowych dla ryb i siedlisk dla ptactwa wodnego i płazów, a także utrzymanie dobrego stanu wód rzeki Cerekwianki. W ramach projektu wykonano polder zalewowy o powierzchni 1,7 ha i głębokości 0,5-1 m, poprzez adaptację istniejącego obniżenia terenu po dawnych stawach rybnych na prawym brzegu rzeki Cerekwianki. Dodatkowo, zbudowano system kierujący nadmiar wód opadowych do polderu oraz zwiększający ich retencję, oraz sekwencyjny system podczyszczający składający się z części osadnikowej i dwóch części biofiltracyjnych z naturalną roślinnością wodną. Te działania mają na celu ochronę terenów przyległych przed skutkami ekstremalnych zjawisk pogodowych oraz zachowanie naturalnego środowiska dla lokalnej fauny i flory.