11.2.2. Avrupa’daki gelişmelere bağlı olarak Osmanlı idari, askerî ve ekonomik yapısında meydana gelen değişimleri analiz eder.

a) Avrupalıların Amerika kıtasına ulaşmaları sonrasında Avrupa’ya ve dünyaya yayılan değerli madenlerin ortaya çıkardığı ekonomik değişimin Osmanlı coğrafyasında enflasyona ve toprağın ticarileşmesine yol açtığına değinilir.

b) Merkantilist ekonomi ve Askerî Devrim’in, Avrupa devletleri ile rekabet hâlindeki Osmanlı Devleti’nin toprak düzeninde ve buna bağlı savaş organizasyonunda yol açtığı zorunlu dönüşümler (tüfek kullanabilen piyade ihtiyacının artması neticesinde Yeniçeri Ocağı mevcudunun artışı ve devşirme sisteminin sona ermesi; sekban, sarıca, levent gibi ücretli geçici asker istihdamına sıklıkla başvurulması ve nihayet toprak düzenindeki özelleşme eğilimleri sebebiyle ordunun lojistik sistemin bozulması) üzerinde durulur.

c) Fransa’ya verilen kapitülasyonların sürekli hâle getirilmesinin Osmanlı ekonomisine etkilerine değinilir.

ç) Osmanlı Devleti’nde artan savaş finansmanını karşılamak için alınan tedbirlere (toplanan vergilerin arttırılması, iltizam ve malikâne sistemleri ve olağanüstü savaş vergileri) değinilir.

d) Avrupa’da merkeziyetçi/mutlakiyetçi devletler güçlenirken, Osmanlı coğrafyasında mahallî politik ve ekonomik aktörlerin merkezî idareye karşı güç kazandığı vurgulanır.

11.2.2. Avrupa’daki gelişmelere bağlı olarak Osmanlı idari, askerî ve ekonomik yapısında meydana gelen değişimleri analiz eder.

a) Coğrafi Keşifler’in ardından Avrupa’ya ve dünyaya yayılan değerli madenlerin ortaya çıkardığı ekonomik değişimin Osmanlı coğrafyasında enflasyona yol açtığı vurgulanır.

b) Kapitülasyonların sürekli hale gelmesinin Osmanlı ekonomisine etkisine değinilir.

c) Merkantilist ekonomi ve Askerî Devrim’in, Osmanlı Devleti’nin toprak düzeninde ve buna bağlı savaş organizasyonunda yol açtığı zorunlu dönüşümler (Yeniçeri Ocağı mevcudunun artışı ve devşirme sisteminin sona ermesi; tımar sisteminin önemini yitirmesiyle ordunun lojistik sisteminin bozulması) kısaca açıklanır.

ç) Öğrencilerin, Avrupalıların değişen savaş stratejileri üzerine Osmanlı ordusunun kale kuşatmasında uzmanlaşırken meydan muharebelerinde tecrübe kaybetmesini ve bunun etkilerini analiz etmeleri sağlanır.

d) Osmanlı Devleti’nde artan savaş finansmanını karşılamak için alınan tedbirlere (vergilerin arttırılması, iltizam ve malikâne sistemleri ve olağanüstü savaş vergileri) değinilir.