ครูแคลระ รัตนศาสตร์สมบูรณ์

ปฐมบูรพาจารย์โรงเรียนลำปางกัลยาณี

นางแคลระ รัตนศาสตร์สมบูรณ์ นามเดิม แคลระ แสนฤทธิ์ เกิดเมื่อวันที่ ๑๙ สิงหาคม ๒๔๒๘ บิดาเป็นชาวเยอรมัน มารดาเป็นชาวไทยเชื้อสายมอญ สำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนกุลสตรีวังหลัง กรุงเทพมหานคร (โรงเรียนวัฒนาวิทยาลัย ปัจจุบัน)

นางแคลระ สมรสกับหลวงรัตนศาสตร์สมบูรณ์ ซึ่งรับราชการเป็นผู้พิพากษาและในปี พ.ศ.๒๔๖๐ ได้ติดตามสามีซึ่งเดินทางมารับราชการที่ศาลจังหวัดลำปาง

โดยปี พ.ศ. ๒๔๕๘ พลตำรวจตรีเจ้าราชวงศ์ (แก้ว ปราบเมรุ ณ ลำปาง) เป็นผู้อุทิศที่ดินให้ ๑ ไร่เศษ ซึ่งตั้งอยู่ทางฝั่งขวา ถนนปงสนุก ตำบลเวียงเหนือ อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง

ต่อมา คหบดีชาวลำปาง ชื่อหม่องโหง่ยสิ่น สุวรรณอัตถ์ ได้สร้างอาคารเรียน ๑ หลัง เป็นเรือนไม้ชั้นเดียวมี ๓ ห้องเรียน แต่ถูกทิ้งร้างไป ๒ ปี เพราะไม่มีครูสอน

จนกระทั่งปี ๒๔๖๐ พระยาสุเรนทรราชเสนา ข้าหลวงเมืองลำปาง ในขณะนั้นได้ขอร้องให้นางแคลระมาเป็นครูสอนที่โรงเรียนสตรีประจำจังหวัดลำปาง นางแคลระ รัตนศาสตร์สมบูรณ์ จึงได้มาเป็นครูคนแรกของโรงเรียนสตรีประจำจังหวัดลำปาง เปิดสอนเมื่อวันที่ ๕ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๖๐ มีนักเรียน ๖๒ คน เป็นนักเรียนชาย ๕๙ คน นักเรียนหญิง ๓ คน

ด้วยความที่มีครูเพียงคนเดียว การเรียนการสอนจึงต้องจัดให้เด็กโตช่วยสอนเด็กเล็ก ถึงกระนั้นคุณครูแคลระ ก็ได้ทุ่มเทกำลังกาย กำลังทรัพย์ พัฒนาโรงเรียนมาเพียงลำพังเป็นระยะเวลา ๕ ปี จนกระทั่ง พ.ศ. ๒๔๖๕ จึงได้ครูจากพระนครมาช่วยสอน แบ่งเบาภาระงานท่านได้บ้าง

ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๔๗๘ มีนักเรียนเพิ่มขึ้นถึง ๓๐๐ คน และเปิดขยายชั้นเรียนถึงมัธยมศึกษา ปีที่ ๔ ทำให้สถานที่เรียนคับแคบ อีกทั้งสนาม และสถานที่พักผ่อนหย่อนใจก็ไม่เพียงพอ คุณครูแคลระ รัตนศาสตร์สมบูรณ์ ได้สละเงินส่วนตัว จำนวน ๖๐๐ บาท ซื้อที่ดิน ๑๖ ไร่เศษ ณ ถนนพหลโยธิน ตำบลสวนดอก อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง และหาเงินเพิ่มโดยจัดละครการกุศลได้เงิน ๗,๐๐๐ บาท จึงนำมาสร้างอาคารเรียน นอกจากนั้น ยังได้รับประทานเงินจากพระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ภูวนารถอีก ๓,๐๐๐ บาทมาสมทบ โรงเรียนสตรีประจำจังหวัดลำปาง จึงย้ายมาอยู่ ณ ที่ถนนพหลโยธิน อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง (ชุมชนศรีชุมปัจจุบัน) เปลี่ยนชื่อเป็น “โรงเรียนลำปางกัลยาณี”

คุณครูแคลระ รัตนศาสตร์สมบูรณ์ ได้ดำรงตำแหน่งเป็นครูใหญ่เป็นเวลา ๑๘ ปี หลังเกษียณอายุราชการบรรดาลูกศิษย์ได้แสดงความกตัญญูโดยร่วมบริจาคเงินซื้อที่ดินและปลูกบ้านพักให้คุณครูแคลระ ซึ่งตั้งอยู่ตรงข้ามโรงเรียน เรียกว่า “บ้านศิษย์ฮอม” ท่านได้อาศัยอยู่ช่วงเวลาหนึ่ง ท่านได้ถึงแก่กรรม เมื่อวันที่ ๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๑๘ ด้วยอายุ ๙๐ ปี

ครูแคลระ รัตนศาสตร์สมบูรณ์ เป็นผู้มีคุณูปการอันใหญ่หลวงต่อสถาบันการศึกษา “ลำปางกัลยาณี” และนับเป็นปฐมบูรพาจารย์ของโรงเรียนลำปางกัลยาณีโดยแท้จริง