สรุปเนื้อหา หน่วยที่ 2 ระบบการชำระเงิน 

สาระการเรียนรู้

1. ความหมายของระบบการชำระเงิน

2.องค์ประกอบของระบบการช าระเงิน

3. การชำระเงินปลายทาง

4. การชำระเงินด้วยการโอน/ชำระผ่านบัญชีธนาคาร

5. การชำระเงินผ่าน ATM

6. การชำระเงินด้วยบัตรเครดิต/บัตรเดบิต

7. การชำระเงินผ่าน iBanking/Mobile Banking

8. การชำระเงินผ่าน E-Wallet/G-Wallet 9. การช าระเงินระบบ Pay Later

10. การช าระเงินด้วยการสแกน QR Code

จุดประสงค์การเรียนรู้

• 1. บอกความหมายของระบบการชำระเงินได้

• 2. อธิบายวิธีการชำระเงินปลายทางได้

• 3. อธิบายวิธีการชำระเงินผ่านแอปพลิเคชันของธนาคารต่าง ๆ ได้

• 4. อธิบายการชำระเงินผ่านระบบการเงินต่าง ๆ ได้

• 5. มีเจตคติและกิจนิสัยที่ดีในการปฏิบัติงานด้วยความรับผิดชอบ ซื่อสัตย์ละเอียดรอบคอบ

สมรรถนะประจำหน่วย

• 1. แสดงความรู้เกี่ยวกับระบบการชำระเงิน

• 2. แสดงความรู้เกี่ยวกับวิธีการชำระเงินผ่านในรูปแบบต่าง ๆ

• 3. ปฏิบัติในการชำระเงินในรูปแบบต่าง ๆ

ความนำ

• การชำระเงินเพื่อซื้อขายสินค้าหรือแลกเปลี่ยนสินค้า ปกติจะใช้ธนบัตรเป็นการใช้จ่ายในการชำระค่าสินค้า แต่ปัจจุบัน ระบบการชำระเงินได้มีการเปลี่ยนแปลงและพัฒนามาก เพราะมีการนำเทคโนโลยีที่ทันสมัยมาใช้ ไม่ว่าจะเป็นการใช้บัตรแทนเงิน หรือใช้แอปพลิเคชันในการใช้จ่าย แม้แต่การสแกน QR Code เพื่อช าระค่าสินค้าหรือบริการ

ความหมายของระบบการชำระเงิน

กระบวนการส่งมอบเงินหรือโอนสื่อการชำระเงินเพื่อชำระราคา อันเป็นผลมาจากกิจกรรมด้านการซื้อขายสินค้าหรือบริการ ระหว่างผู้จ่ายเงินและผู้รับเงิน ซึ่งอาจเป็นได้ทั้งบุคคล หรือ องค์กร นอกจากนั้นยังรวมถึงองค์การที่เป็นตัวกลางแทนผู้จ่ายเงินและผู้รับเงิน เช่น ธนาคารพาณิชย์

องค์ประกอบของระบบการชำระเงิน คือ 

1. องค์กรและบุคคล หมายถึง ผู้จ่ายเงิน ผู้รับเงิน และองค์กรที่เป็นตัวกลางในการชำระเงิน เช่น ธนาคารพาณิชย์ 

สถาบันการเงิน เป็นต้น

2. กระบวนการดำเนินการภายใต้กฎหมาย ระเบียบ ข้อตกลง กฎเกณฑ์ ธรรมเนียมปฏิบัติ ที่กำหนดบทบาท หน้าที่ 

และความสัมพันธ์ระหว่างองค์กรและบุคคลต่าง ๆ รวมถึงกลไกการฃำระเงินที่เกี่ยวข้อง

3. สื่อการชำระเงินประเภทต่าง ๆ เช่น เงินสด ตราสารการเงิน บัตรพลาสติกการโอนเงินทางบัญชี ตลอดจนถึง

การชำระเงินด้วยสื่ออิเล็กทรอนิกส์

ช่องทางการรับชำระเงิน

การชำระเงินปลายทาง 

           บริการเก็บเงินลูกค้าปลายทาง  (Cash On Delivery) ตัวย่อคือ COD  เป็นบริการจัดส่งสินค้าแบบพัสดุที่ส่งสินค้าถึงมือผู้ซื้อสินค้าพร้อมรับชำระเงินขณะจ่ายสินค้าให้ การชำระเงินปลายทางเกิดขึ้นเนื่องจาก มีการสั่งซื้อสินค้าแล้วมีข้อตกลงว่า จะจ่ายเงินในขณะที่ได้รับสินค้า ซึ่งในกรณีนี้ เป็นการตกลงกันระหว่างผู้ขายและผู้ซื้อในการเก็บเงินปลายทาง ขึ้นอยู่กับความไว้วางใจหรือความน่าเชื่อถือซึ่งกันและกัน เพราะฉะนั้น เมื่อมีผู้มาส่งสินค้า คนรับก็จะต้องจ่ายเงินทันที  

การชำระเงินปลายทาง 

           บริการเก็บเงินลูกค้าปลายทาง  (Cash On Delivery) ตัวย่อคือ COD  เป็นบริการจัดส่งสินค้าแบบพัสดุที่ส่งสินค้าถึงมือผู้ซื้อสินค้าพร้อมรับชำระเงินขณะจ่ายสินค้าให้ การชำระเงินปลายทางเกิดขึ้นเนื่องจาก มีการสั่งซื้อสินค้าแล้วมีข้อตกลงว่า จะจ่ายเงินในขณะที่ได้รับสินค้า ซึ่งในกรณีนี้ เป็นการตกลงกันระหว่างผู้ขายและผู้ซื้อในการเก็บเงินปลายทาง ขึ้นอยู่กับความไว้วางใจหรือความน่าเชื่อถือซึ่งกันและกัน เพราะฉะนั้น เมื่อมีผู้มาส่งสินค้า คนรับก็จะต้องจ่ายเงินทันที  

การชำระเงินด้วยการโอน/ชำระผ่านบัญชีธนาคาร

    การชำระเงินด้วยการโอน/ช าระผ่านบัญชีธนาคาร มีความจ าเป็นที่จะต้องท าการติดตั้งแอปพลิเคชันของธนาคาร อย่างน้อย 1 แห่ง เพื่อทำการชำระสินค้า และเพื่อความสะดวกแก่ผู้ซื้อ โดยที่ผู้ซื้อจะใช้แทนเงินสดโดยทำการโอนให้ในขณะที่ทำการซื้อขาย หรือโอนเงินให้ผู้ขายก่อนที่ผู้ขายจะส่งสินค้าให้ก็ได้ ซึ่งผู้ขายอาจจะทำแผ่นป้ายเพื่อแจ้งให้ลูกค้าทราบถึงชื่อบัญชี และเลขที่บัญชี และชื่อธนาคาร

การชำระเงินผ่าน ATM

บัตรเอทีเอ็ม เป็นบัตรอิเล็กทรอนิกส์ที่ธนาคารพาณิชย์ออกให้แก่ลูกค้า โดยผูกกับบัญชีเงินฝากของเจ้าของบัตร เพื่อใช้ทำธุรกรรมทางการเงินผ่านเครื่องทำรายการอัตโนมัติแทนการเดินทางไปท าธุรกรรมที่ธนาคาร เช่น เครื่องเอทีเอ็ม 

(ATM : Automated Teller Machine)

การชำระเงินด้วยบัตรเครดิต/บัตรเดบิต

การจ่ายชำระเงินผ่านบัตรเครดิต นั้นนอกจากจะไม่ยุ่งยากแล้วยังช่วยให้สะดวกสบายด้วย เพราะจะประหยัดทั้งค่าใช้จ่ายและประหยัดเวลาในการเดินทางออกไปชำระค่าสินค้าหรือบริการต่างๆได้เป็นอย่างดี เนื่องจากสามารถผูกบัตรเครดิตกับบริการสาธารณูปโภค เพื่อจ่ายค่าใช้จ่ายรายเดือนต่าง ๆ ได้ เช่น ค่าโทรศัพท์ ค่าน้ำ ค่าไฟฟ้า ค่าอินเทอร์เน็ต หรือ สามารถจ่ายช าระสินค้าทางออนไลน์

การชำระเงินผ่าน iBanking/Mobile Banking

การชำระเงินผ่าน i-Banking (Online Banking หรือ InternetBanking) หรือในภาษาไทยคือคำว่า “ธนาคารอิเล็กทรอนิกส์” ซึ่งอธิบายให้เข้าใจง่าย ๆ คือ “ธนาคารออนไลน์” นั่นเอง เพราะลูกค้าสามารถท าธุรกรรม เช่น โอนเงิน สอบถามยอด ผ่านทางเว็บไซต์ของธนาคารได้เลยโดยมีความปลอดภัยสูง มีความสะดวกรวดเร็วกับลูกค้ามากขึ้น รวมทั้งยังช่วยให้ประหยัดทรัพยากรกระดาษด้วย

การชำระเงินผ่าน E-Wallet/G-Wallet

E-Wallet มีชื่อเรียกอย่างอื่นว่า Mobile Wallet หรือ Digital Wallet คือ กระเป๋าเงินอิเล็กทรอนิกส์ หรือ กระเป๋าเงินออนไลน์ สามารถใช้งานโดยการเติมเงินจากบัญชีธนาคารเข้าแอปพลิเคชัน ซึ่งไม่มีกำหนดขั้นต่ำ

การชำระเงินระบบ Pay Later

การชำระเงินแบบ Pay later หมายถึง บริการการช าระเงินที่อนุญาตให้ผู้บริโภคชะลอการชำระเงินหรือผ่อนชำระได้ เป็นทางเลือกใหม่ที่เหมาะกับสถานการณ์เศรษฐกิจที่ชะลอตัว โดยเป็นการให้ผู้บริโภคที่ไม่มีเงินมากพอจะซื้อสินค้า ณ ช่วงเวลาการขายที่จำกัด และช่วยให้ผู้บริโภคที่ต้องการสินค้า แต่เงินยังไม่

การชำระเงินด้วยการสแกน QR Code

QR Code มาจากคำว่า "Quick Response Code" ซึ่งเป็นรหัสที่พัฒนาต่อยอดมาจาก Barcode ให้สามารถใช้งานง่ายขึ้น แถมยังเก็บข้อมูลได้มากกว่ามีเพียงโทรศัพท์มือถือก็สามารถสแกนข้อมูลผ่าน QR Code ได้แล้ว ทำให้เห็นว่าปัจจุบันนิยมนำ QR Code มาเป็นช่องทางเข้าถึงข้อมูลในเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชันต่าง ๆ อย่างเช่นการเพิ่มเพื่อนใน Line ที่ทุกคนต่างคุ้นเคยกันอย่างดี ก็เป็นหนึ่งในความสามารถของ QR Code เช่นกัน

สรุปประเด็นสำคัญ

ระบบการชำระเงิน หมายถึง กระบวนการส่งมอบเงินหรือโอนสื่อการชำระเงินเพื่อชำระราคา อันเป็นผลมาจากกิจกรรมด้านการซื้อขายสินค้าหรือบริการระหว่างผู้จ่ายเงินและผู้รับเงิน ซึ่งอาจเป็นได้ทั้งบุคคล หรือ องค์กร นอกจากนั้นยังรวมถึงองค์การที่เป็นตัวกลางแทนผู้จ่ายเงินและผู้รับเงิน เช่น ธนาคารพาณิชย์เป็นต้น

    ระบบการชำระเงิน จะมีองค์ประกอบที่สำคัญ 3 ส่วนคือ องค์กรและบุคคลกระบวนการดำเนินการภายใต้กฎหมาย และสื่อการชำระเงินประเภทต่าง ๆ

สรุปประเด็นสำคัญ

  รูปแบบการชำระเงินมีหลายรูปแบบด้วยกัน เช่น การชำระเงินปลายทาง การชำระเงินด้วยการโอน/ชำระผ่านบัญชีธนาคาร การชำระเงินผ่าน ATM การช าระเงินด้วยบัตรเครดิต/บัตรเดบิต การชำระเงินผ่าน iBanking/Mobile Banking การชำระเงินผ่าน E-Wallet        /G-Wallet และการชำระเงินด้วยการสแกน QR Code