Aanbevelingen

1. Denk bewust na en zet in op vrije tijd en vrijetijdsbesteding van de betrokken kinderen en jongeren.

Blijf hier ook op een continue manier aan werken.

2. Geef intern iemand het mandaat én de tijd om bezig te zijn rond het recht op vrije tijd van de kinderen en jongeren.

Zo geef je de betrokken kinderen en jongeren het signaal dat ze ertoe doen, dat ze die tijd waard zijn.

3. Betrek kinderen en jongeren steeds actief mee als je vrije tijd en vrijetijdsbeleid in de voorziening vorm geeft.

4. Vertrek vanuit een brede visie op vrije tijd.

Laat kinderen en jongeren zelf bepalen wat voor hen een betekenisvolle vrijetijdsbesteding is – ook als dat niet binnen een georganiseerd verband is.

5. Zoek connectie met de omgeving.

Werk samen met lokale vrijetijdsactoren, met buurtorganisaties. Stel je deuren open of je terreinen ter beschikking, werk samen aan een speelstraat, … Wees met andere woorden geen eiland in de buurt.

6. Zoek naar win-win-samenwerkingen.

Denk (samen met de andere actoren) na over wat de meerwaarde voor de eigen organisatie en de anderen kan zijn van een samenwerking. Vertrek ook hier steeds vanuit de win voor de betrokken kinderen en jongeren.

7. Zorg voor een warm contact met het vrijetijdsaanbod waaraan de kinderen en jongeren deelnemen.

Vier succes samen en werk samen aan oplossingen, wanneer zich uitdagingen stellen.

8. Durf proberen en experimenteren.

Leer hieruit, stuur bij en zoek naar verduurzaming van succesvolle acties.

9. Werk transversaal.

1. Het lokale bestuur is de uitgelezen speler om de brug te maken tussen jeugdhulp en vrijetijdsactoren.

Als lokaal bestuur heb je alle troeven in handen om een netwerk op te bouwen binnen de verschillende sectoren en te werken aan verbinding. Dat kan je op verschillende manieren doen.

Kennismaking

De eerste stap. Zorg dat de lokale actoren elkaar ontmoeten. Creëer kansen en momenten waarop de actoren elkaar kunnen tegen komen. Daag hen uit om de stap te zetten.

Netwerk

Bouw een netwerk uit en zorg dat je rond concrete projecten de juiste partners aan tafel krijgt. Als lokaal bestuur kan je jouw netwerk inzetten om in te spelen op concrete noden bij kinderen en jongeren met ervaring in de jeugdhulp.

Ondersteuning

Inzetten op een nieuwe doelgroep en werken aan de brug tussen jeugdhulp en vrije tijd vraagt veel van organisaties. Ondersteun hen daarom extra wanneer ze de uitdaging aan gaan. Dat kan door hen de kans te geven om expertise op te bouwen (door vormingen aan te bieden), door hen logistiek te ondersteunen (gratis/goedkoop locaties en materiaal voorzien), of door financiële impulsen te geven (bijvoorbeeld in de vorm van projectsubsidies).

2. Maak tijd en mandaat vrij binnen het lokaal bestuur

Zorg dat de er binnen de gemeente medewerkers tijd en mandaat hebben om rond het thema aan de slag te gaan. samenwerken, een netwerk onderhouden en ondersteuning bieden kosten tijd. Wanneer er binnen het takenpakket niet expliciet tijd voorzien wordt dreigen deze zaken snel op de lange baan te worden geschoven. Lukt dat moeilijker binnen je gemeente, bekijk dan of je regionaal kan samenwerken en zo in samenwerking met buurgemeenten voldoende middelen kan voorzien om iemand tijd te geven voor het onderwerp. Kijk zeker even naar de tools in de eerste schakel van onze toolbox.

3. Kennismaken met doelgroep is een meerwaarde voor jeugd- en vrijetijdsambtenaren

In het traject van Leuven ging de jeugdambtenaar zelf mee bevragingen doen in de jeughulpvoorzieningen. Het zelf voeren van gesprekken met jongeren over hoe zij hun vrije tijd beleven werd ervaren als een eye-opener en een goede manier om vertrouwd te raken met de leefwereld van deze kinderen en jongeren en werking van de voorzieningen waar ze in leven.

4. Je bent de aangewezen speler om structureel in te zetten op bewustmaking bij verschillende actoren.

Als lokale overheid heb je de contacten en tools om alle actoren bewust te maken van het thema. De kans bestaat dat actoren in je gemeente nog niet bewust hebben nagedacht over drempels of zich zelfs niet bewust zijn van het bestaan van de doelgroep in de gemeente. Jeugdhulpvoorzieningen zijn niet altijd heel zichtbaar aanwezig in de gemeente. Zet dus in op communicatie naar de verschillende domeinen. Breng het thema ter sprake op verschillende overlegmomenten waarop actoren aanwezig zijn. Zorg dat het thema ondanks drukke agenda's niet op de achtergrond verdwijnt.

5. Werk een doordacht beleid uit rond het thema met aandacht voor verduurzaming van samenwerkingen.

Kortlopende projecten hebben hun waarde als experimenteer- en leerruimte. Maar om blijvend het verschil te maken voor kinderen en jongeren met ervaring in de jeugdhulp moeten de resulterende samenwerkingen en afspraken duurzaam worden verankerd in de werking. Werk dus een visie uit rond het thema en stem je beleid daar op af.

6. Betrek kinderen en jongeren mee wanneer je rond het thema werkt.

Kinderen en jongeren met ervaring in de jeugdhulp zijn ervaringsdeskundigen. Ze hebben dikwijls zelf een goed idee over waarom ze moeilijk aansluiting vinden bij het bestaande vrijetijdsaanbod. Daarnaast is het noodzakelijk om te vertrekken vanuit hun leefwereld om te zoeken naar oplossingen. Schat hen dus naar waarde en erken hun expertise en belang en zoek naar manieren om hen mee te laten nadenken en werken aan oplossingen.

7. Durf proberen en experimenteren, leer hieruit, stuur bij en zoek naar verduurzaming van succesvolle acties.

Om tot goede oplossingen te komen is experimenteren onmisbaar. Bij experiment hoort af en toe falen. Geef jezelf en partners de ruimte om te falen. Ruimte creëren voor jezelf en partners om te experimenteren en samenwerkingen uit te werken zonder er meteen een resultaatsverbintenis aan te hangen creëert een omgeving waarin vrij kan worden gezocht naar de beste oplossingen.

8. Zorg dat een Jeugdhulpvoorziening geen eiland is in je gemeente. Zorg dat kinderen en jongeren zich vlot zelfstandig kunnen bewegen vanuit de voorziening en dat basisvoorzieningen in de buurt zijn.

Naast aanbod van vrijetijdsbesteding is het vlot verplaatsen dikwijls een grote drempel voor kinderen en jongeren met jeugdhulp ervaring. Hou hier als lokaal bestuur rekening mee in het mobiliteitsbeleid en bij de ruimtelijke planning. Zorg dat de jeugdhulpvoorzieningen vlot zelfstandig bereikbaar zijn voor kinderen en jongeren.

9. Werk transversaal

1. Betrek jeugdhulpvoorzieningen in je buurt bij je werking

Maak kennis, nodig de jongeren uit op je activiteiten of in je werking

2. Kinderen en jongeren in de jeugdhulp zijn gewone kinderen en jongeren in een ongewone situatie.

Behandel de kinderen en jongeren in de jeugdhulp net als andere kinderen en jongeren. Maak kennis met hun leefwereld.

3. Denk bewust na over de drempels die ingebakken zitten in je eigen werking.

Denk er aan dat je huidige werking drempels kan bevatten voor deelname van jongeren uit de jeugdhulp. Durf deze te benoemen en te zoeken naar manieren om ze aan te pakken!

4. Ga naar de jeugdhulpvoorzieningen toe.

Zet zelf de stap naar de jeugdhulpvoorziening, leer elkaars werking kennen en hou de jeugdhulpvoorzieningen op de hoogte van activiteiten die je organiseert.

5. Zoek naar win-win-samenwerkingen.

Denk (samen met de andere actoren) na over wat de meerwaarde voor de eigen organisatie en de anderen kan zijn van een samenwerking. Vertrek ook hier steeds vanuit de win voor de betrokken kinderen en jongeren.

6. Zorg voor een warm contact met de begeleiders van de jeugdhulpvoorziening waar de kinderen en jongeren verblijven.

Vier succes samen en werk samen aan oplossingen wanneer zich uitdagingen stellen. Dikwijls is een kort telefoontje voldoende om een oplossing te vinden.

7. Probeer en experimenteer.

Leer hieruit, stuur bij en zoek naar verduurzaming van succesvolle acties.

8. Heb oog voor de continuïteit van de samenwerking.

In het jeugdwerk is er een groot verloop van personeel en vrijwilligers. Zorg ervoor dat de samenwerking niet afhankelijk is van 1 persoon en geef contacten goed door.

Aan het Agentschap Opgroeien:

1. Voorzie een interactieve kaart of interactief overzicht van jeugdhulpvoorzieningen dat publiek toegankelijk is.

Zo kunnen lokale besturen en vrijetijdsaanbieders zelf vlot op zoek naar mogelijke partners.

2. Zet in op een stimulerend en nudgend beleid (o.a. sensibilisering, vorming, waardering, …) dat jeugdhulpvoorzieningen aanzet om in te zetten op het recht op vrije tijd.

3. Durf proberen en experimenteren.

Leer hieruit, stuur bij en zoek naar verduurzaming van succesvolle acties.

4. Werk transversaal.

Aan het Departement Cultuur, Jeugd & Media stellen we voor om:

1. Blijf kinderen en jongeren in de jeugdhulp als doelgroep op de kaart zetten in beleid, projectoproepen, ...

2. Zet in op een stimulerend en nudgend beleid (o.a. sensibilisering, vorming, waardering, …) voor het thema recht op vrije tijd.

3. Durf proberen en experimenteren.

Leer hieruit, stuur bij en zoek naar verduurzaming van succesvolle acties.

4. Werk transversaal.