Hoc in loco aliqua a nobis latine et graece scripta invenietis!!!
Fabulae, de urbibus et loca quae invisimus, de rebus quae animum moverunt nobis dum colloquia faciebamus...
Utinam vobis placeat!
(Bene nota: pagella haec nova est, sed voluimus ea quae in prima illa nostra pagella antiqua fuerant servare, qua de causa etiam dies invenietis).
Si commentaria addere vellitis, scribatis ad nos apud @infororomano sive infororomano@gmail.com (hic apud google sites non licet pro dolor!)
En secunda fabula praeterita aestate facta cum aleis fabularum... omnia fieri possunt cum illis aleis iucundissimis!
Olim Septimus non audivit suscitabulum neque Gaiam vocantem hora octava. In somniis eius maxima tempestas orta est et tempus effugit; tandem aliquando tempestas perfecit et in somniis vidit sirenen, quae pulcherrime canebat cythara et ille maxime delectabatur. Quia erat in mora ad scholas, ad iudicium advocatus est a magistris. Currens ad scholam casu pedem offendit cum pele musae et cecidit. Amisit ergo sensum et iterum somniavit : nunc autem de nave Troiana sed non tantum navem sed etiam equum Troianum vidit. In somnio vestigia fratris eius vidit, qui Decimus vocatur, eumque salutavit:
„Da mihi quinque ! “ clamabat frater. Tandem in somnio fratrem ad festum comitavit. Dum in festo erant iterum repente horrida tempestas orta est et propter sonum aquae se concacavit.
In illo ipso loco festi propter ictum fulminis incendium ortum est in quo multi flores mortui sunt.
Propterea quod Decimus exstinguere ignem potuit, Septimus ei donum praebuit: lagoenam aquae.
Septimus postea Clementiam vocavit et convenerunt apud fontem ad una Brundisium petendum. Brundisii erat magna bibliotheca in domo Clementiae, quae Septimo libros monstravit. Laetus, Septimus cum libris ludebat at inter libros unum plenum veneni invenit. Calidus Septimus suspicatus est et microscopium postulavit sed eodem tempore, sub tecto bibliothecae domus apium erat ex qua una in bibliothecam intravit. Apis puncturam fecit in malo (fructus) Septimi et miser apes effugere conatus est sed soror quaedam Clementiae parvum unicornum habebat, quocum alias sorores pulsabat. Septimus nesciebat quo se verteret quod ex altera parte minabatur apes et ex altera parte sorores inter se pulsantes.
Postremum, domus apium maximam difficultatem habuit et omnes apes in Septimum impetum fecerunt!
En fabula mirissima atque iucundissima quae casu, fortuna ducente, aleis mente fiximus hac aestate
Zeus (Iuppiter) furtim amore captus est puellae quae in turre erat. Ea quoque laeta erat quia Iovem quoque amabat et tandem una iter per fluvium maximo in cygno fecerunt. ῾Ο δὲ ἣλιος κατήτριβην αὐτῶν et, cum fame confecti essent, ipsum cygnum tandem comederunt. Hac de causa Iuppiter puellam ferre debuit donec tandem aliquando in litus pervenerint…. Quia antea multum comederant, natura eos vocavit et, propter hoc, Pomona postea iratissima fuit, nam postea illo in loco non iam crescebant flores.
Dea irata ergo, ad iudices eos advocavit, qui investigatorem vocaverunt. Iove et puella responsum iudicii exspectantibus, iterum esurientes, tabernam ad glaciem edibilem emendum petiverunt et postea, ut Pomonam, ante dicta iudicum, adiuvarent, Iuppiter ἒσκοπτην τὴν γήν atque omnia illa inmunda depromsit ut rursus illic possent flores crescere.Tunc autem puella amans, quae perspicilla gerebat, ea amisit in terra. Petiverunt ergo sagam ut scirent ubi ea essent at saga in spelunca errans, nihil videre potuit cum necesse esset lucem accendere antea nec esset!.
Interea autem iudices iam consilium iudicii decernuerant et, quamquam custodes publici consilium iudicum nondum sciebant, ad eos pervenerunt puellamque ceperunt nam non poterant deum tenere. Dum custodes cum puella ambulabant, maximi fuerunt calores et casu ad fontem pervenerunt, ubi tandem totum diem manere debuerunt. Interea Iuppiter, adhuc amore captus, vocavit ad auxilium et Troianos, (inter quos etiam numerabatur Aeneas) et Pandoram, (quae secum capsam ferebat ubi malum ex iudicio Paridis latebat). Nescientes autem viam, omnes sine meta ambulabant donec Iuppiter se ad murem quemdam vertit ut puellam sequi possit.
Pervenerunt ad domum iudicum ubi non severos iudices nec puellam tristissimam invenerunt sed illic magnum festum agebant et aquam ex Tiberi bibebant dum ex aliena terra perveniebat maximus quidam iudex ad Iovem iudicandum, at ille, qui aeroplanum gubernabat, nuper didicerat atque aliquandiu viam amisserat. In fine, propterea quod Iuppiter terram in illo loco antea refecerat, iudices causam relinquerunt et sic liberi, gaudentes et amantes Iuppiter et puella exire potuerunt.
Et vos? quam fabulam mente fingeretis si aleae illo ordine heberetis casu? Ecce exemplum alii ordinis!
Ο Κύκλοψ
Τοῦτο τὸ θηρίον ἔχει μόνον ὀφθαλμόν. Μάλα μέγαν ἔστιν. Ἔχει σῶμα ἀνθρωπινόν. Ἔστι μάλα ῾υψηλόν. Οὐκ ἔχει τρίχας ἐν τῃ κεφαλή. Οὐκ ἔχει ὀφρύας. Οὐκ ἔστιν καλή ῥύς αὐτῳ. Ἒχει πολοῦς καὶ ὰγρίους ὀδοντας ἳνα ἐσθίει ἀνθρώπους. Ἔστιν μάλα ἰσχυρός σύν μεγάλαις χείραις καὶ μεγάλοις βραχίωσιν. Ἔχει πολλά πρόβατα καὶ αὐτά φιλάττει.
Ὃταν ὃ ᾽Οδυσσεύς καὶ οἱ ἑταίροι αὐτῶν πάρεισιν. ῾Ο Κύκλοψ καταλαμβάνει καὶ αἰρει τούς ἑταίρους καὶ βάλλει αὐτούς πρὸς τὴν γήν. Καὶ οἱ ἐγκέφαλοι τῶν ἑταιρῶν ἐκρέισιν. Ὁ Κύκλοψ τούς ἐγκέφαλους δείπνει. Καί πίνει τὸν οἴνον τοῦ ᾽Οδυσσέου. Ὁτι μάλα πίνει, ἁλγεῖ τὴν κεφαλήν καὶ μάλα κάμνει. Τέλος δὲ καθεύδει.
᾽Εν τῲ ονείρατι τοῦ: Μάλα κωμάζει, μάλα πίνει καὶ μάλα χορεύει. Ἐν τῲ μεταξύ χρόνῳ ῾ο ᾽Οδυσσεύς λαμβάνει ῥόπαλον καὶ τύπτει τὸν Κύκλοπα ἐν τῴ ᾽οφθαλμῴ. ῾Ο ᾽Οδυσσεῖ δυνατόν ἒστι φεύγειν καὶ ὁ Κύκλοψ γίγνεται τυφλός.
Ὁ ἘΡΓΑΤΗΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΒΑΤΑ
Ὁ μὲν ἐργάτης ἀροι τούς ἂγρους τῶι ἀρότρῶι, τὰ ἂλλα πρόβατα ἐσθίει εν τῶι λειμώνι. Ὁ μὲν ἐργἀτης ὁρᾶ τὰ πρόβατα καὶ βούλει ἐλαύνειν αὐτά ἐκ τοῦ λειμώνος... ἀλλἀ ἑν τῶν προβάτων, ὁρῶν ἀξίνην ἐν λειμώνι, συνλἐγει τὰ ἂλλα πρόβατα καὶ λἐγει τάδε:
<<Ω, φίλα πρόβατα, πονερότατος ἐστιν ὁ ἐργάτης οὓτος, ὁ ἐμάς δὲ ἐλαύνων ἐκ τοῦ λειμώνος, ἐπει δὲ οὐ εᾶ ἑμάς ἐσθἰειν καὶ διὰ τούτο ταύτηι τηι ἀξίνηι αυτῶν ἀποκτενούμεν!>>
Τούτο εἰδεκότος, ἂλλομεν πρόβατα συνλέγει φρίγανα καὶ βἀλλει αὐτά καὶ κατά τὸν ἐργάτην, ἂλλοδε δρέπανον λαβῶν, κατατέμνει κατά τοῦ ἐργάτου αίδοῖα καὶ τὸν πρόβατον τὸν πρὠτον εἰπόν τὴν ἀξίνην λαμβάνει καὶ ταὐτηι κόπτει τὴν τοῦ ἐργἀτου κεφαλὴν, καὶ ἐκ τῶν αίδοῖων τοῦ ἐργάτου φθίει φιτόν τι καλούμενον “ἐργατόδης”
Omnibus quae sole ambiuntur, quas ego viderim urbibus, est, meo iudicio, Granata praeferenda.
Haec verba fere in principio epistulae XCV (V libri) Petri Martyris Angleriae inveniuntur. Fuit enim ille vir saeculo XV natus, qui etiamsi Mediolani natus, tandem reges Hispanos, qui vulgo catholicos vocantur, adiuvavit.
Dum Granatae versabatur, epistulas episcopo Toletato illius temporis, Petro Gonçalo Mendocio[1], scripsit. In illa epistula laudem et locum amoenum urbis Granatae inveniuntur. En verba aliqua pulcherrima illius epistulae[2] de quibus postea diutius loquar atque de conspectu ipso meo.
…Omnibus quae sole ambiuntur, quas ego viderim urbibus est meo iudicio, Granata praeferenda. Aëris quippe temperie, quae in alicujas patriae felicitatem imprimis quaerendae est, praecellit. Adverti namque graves minime hic esse calores aestivo tempore, minime acre frigus hiberno. Nives in montium cacuminibus adjacentium, urbi perpetuae, vix ad milliare sextum ex urbe conspiciuntur. Ex nivibus illis, quae facile afferuntur, si forte ardente Julio intensi aliquando
vigeant calores, ad vina diluenda ita frigescunt aquae, ut nives ipsas exsuperent. Si vero, quod in concretis Saturni aspectibus ad solem plaerumque per frigidas domos evenit, per paucos aliquot dies insuctum frigus ingens emerserit, per vicinas in montibus ipsis densas sylvas facile illi occurrunt. Deambulationibus vero ad animi aut laboribus aut curis fessi levamen, quae his similia regio ulla per naturae benignitatem confectura est? (…) Granatae saluberrimus est Adarro fluvio, qui urbem interlabitur aër. Granata montibus gaudet ac lata planitie. Granata perpetuo laetatur autumno. (…)
Granatam urbem ergo valde Petro Martyro placuisse nunc omnibus patet. Quid ergo ego de urbe dicam postquam haec mirifica et pulcherrima dicta a viro praeclaro sunt?
Nullo modo dicere possum, nisi delirans, mihi hanc urbem non placuisse, immo perplacuit, ut hoc legentes animadvertere poteritis, sed me hoc ante aliquas septimanas legente, et ad scholam universitis in Hispanicam (proh dolor!) vertente, paene dubitavi utrum Petrus ille apud eandem urbem ubi ipsa adhuc scribens versor fuisse vere an non. Aliane in urbe adfuit? An tam multum mutata est tempestas volventibus saeculis?
Verum est pulcherrimam esse urbem, veraque et alia sunt quae ille scripsit. Miror autem eum dixisse “minime graves esse calores aestivo tempore” cum prorsus ego inversa ratione dixerim nam maxime graves hic esse calores aestate animadverti, quia numquam antea ipsa saltem 50º vel 122 ºF aestate videram nisi hac in urbe neque modum quo superfuerim, e septentrionibus veniens, illo die adhuc scio.
Iucundum mihi quoque videtur Petro Martyro “minime acre esse frigus hiberno”, cum iterum mihi contrarium visum sit; certe minores omnino sunt si cum septentrionibus comparantur sed neque minimi sunt cum in urbe ningeat hieme.
Postremum mirabile lectu et quod etiam mihi risum valde movit, eum “Granatam perpetuo laetari autumno” prorsus dicere, nam e conspectu meo non revera nec autumnus nec ver in hac urbe extant. Uno paene ictu tempestas mutatur ex aestate in hiemem, fortasse tantummodo per unam septimanam videtur autumnum esse, nam postea celerrime adveniunt frigora vel calores.
Satis autem atque fortasse nimis de tempestate mutanti Granatensi locuta sum. Non autem multa de ceteris rebus quas hic habitans experta sum adhuc narravi: mihi quoque, sicut illo auctore, amoenissimum visus est locum ad habitandum. Post paene unum annum et dimidium quo hic vixi, consentio amandam omnino esse Granatam.
Inter omnia quae hic vidi atque animadverti, miror et gaudeo maxime homines semper in viis adesse, mane atque nocte, in tabernis, in cauponis, in ipsis viis, saepissime una aliquid sumentes, bibentes vel edentes, vel tantum colloquentes. Quaelibet bona est causa ad conveniendum, qualibet quoque fere hora.
Cum universitas in urbe sita sit, patet multos adesse discipulos, qua de causa quoque urbs ipsa aliter, pulchre, benigne saepe fungatur. Nunc temporis saltem non illud gaudium saluberrimum (ut Adarrus fluvius apud Petrum Martyrem) invenitur semper in septentrionibus cum mos nobis quoque sit saepe foris exire sed discipulos universitatis tot non in ipsa urbe habere soleamus, nisi aliquid prorsus agitur tunc. Non tam multi in viis qualibet hora adsumus, quod, postquam vitam Grantensem experta sum, valde dolendum esse censeo.
Universitas vim quandam bonam affert urbi, quae paene ubique in urbe patet. Mos est hic in meridiebus plus temporis in viis, foris, vivere, quod proh certo maxime desiderabo etiamsi non potui paene umquam foris exire studiorum causa.
Quid amplius? Amicis, condiscipuis atque magistris mihil nisi gratias agere possum cum multa mihi grata hic Granatae vobiscum fuerint novosque quoque hic amicos conveni quorum, ut spero, amicitiam servabo.
Postremum, quamquam fortasse cum res maximi momenti mihi sit in primo loco totius scripti dicendum erat aut fortasse quoque totum unum scriptum totum hoc argumento dicandum, nihil nisi quam maxime et sine mora nec pausa gratias maximas agere possum Magistro Optimo Maximo Aemilio, qui me, etiamsi tantum inter paucas septimanas, perplurima optime me docuit de lyceo et de modo et arte docendi, (nam vere tunc illo in lyceo, ubi in primis me magistram appelaverunt, intellexi omnino non tantum opus, sed artem totam esse discipulos bene docere. Quia aliud est de arte docendi audire in universitate, aliquid aliud autem diversum vere docere.
Tunc, dum in lyceo versabar, sicut, ut mihi videbatur, parvum ovum quod adhuc nihil sciebat et omnia discenda habebat, vere inveni Magistrum. Illic animadverti quid vere sit cottidie in lyceis adesse et operam dare quam maxime proh nostris discipulis, et quid sit discipulos diligere, nam diligendi sunt ut ipse Magister saepe dicit.
Postquam tuas optimas scholas, tuaque optima consilia, quae finem habere non videntur, vidi, utinam possim saltem quam plurimos possim discipulos docere ita ut Latinam Graecamque linguas earumque cultus quam maxime ament, ut haec omnia amant iam tui discipuli, quos novisse potui.
Gratias iterum maximas optime, impiger, victor, Magister Aemilii, etiamsi fortasse vere nulla in lingua, neque fortasse Latina, satis gratias agere potero.
Etiamsi procul sum, etiamsi iam septentriones (meae quoque carissimae!) me advocant, fatendum est pars cordis mihi hic Granatae mansuram.
Utinam possim mox reddire.
[1]Sic ille in epistula eum appellavit atque scripsit.
[2]Epistula, a magistro data inter scholas, litteris more antiquo scriptis secuta sum ad hoc efficiendum, qua de causa fortasse aliqua verba non omnino more classico scripta invenietis.
Ὁ Δικαιόπολις ἀναβαίνει ἐπὶ τὴν τραπέζὴν κὰι λαμβάνεται τὴν κυψελὴν καὶ ἀρυθμεῖ τὰ χρέματα ἵνα ὠνεῖται ὠόν.
Ἐν ταῦτα δὲ ὁ ἥλιος φλέγει καὶ κατατρίβει τὴν γὴν. Ὁ δὲ πάππος οὔκετι καθεύδει ἀλλ'οἰκοδωμεῖ. Ἐξαίφνες λίθος μέγας ἐμποδίζει αὐτον καὶ ἀποθνέσκει. Ὁ ἥλιος καταδύνει καὶ ὁ Δικαιόπολις στενάζει διότι μάλα κάμνει.
Ὁ Κύκλοψ τυφλός ἐστι καὶ μένει ἐν τῷ ἄντρῳ καὶ μάλα δακρύει ἐπεὶ οὐ δύναται ἑυρίσκειν τὸν σάκκον ἀλλὰ ἰσχυρός ἐστι καὶ διακόπτει τὴν ὑδρίαν ὅτι οὐ ὁρᾷ αὐτήν. Ἐν ὧ νομίζει περὶ τῆς τοῦ Οδυσσέως νηύς οὐ δυνατός ἐστι λαμβάνειν τὸ χόρτον ἀλλ'ὅμως χορεῖ καὶ μάλα χαίρει ἐχόμενος δείπνον.
Ὁ δὲ Φίλιππος αἰρεῖ τὸν λίθον. Ἔπειτα βοᾷ πρὸς τὴν θάλατταν διότι ὁ Κύκλοψ διακόπτει κεφαλὴν τινα. Τὸ θερίον τοῦ Φιλίππου ἀκούει.
Ὁ Ξανθίας, ὁ μαστιγία, οὐκετι σκάπτει τὸν ἀγρόν. Ἐπεὶ νὺξ γίγνεται καθίζει καὶ θεωρεῖ τὰ ἀστρα καὶ δακρύει ὅτι οὐκ ἐλεύθερός ἐστιν, καὶ οἰνον πίνει καὶ ἐσθίει τὰς ἐλαίας τὰς ἐν τῷ σάκκῳ. Μετὰ ταῦτα ἄδει Ρωμαιστι τῷ Βάκχῳ.
Ὁ Ξανθίας αὐθις σκάπτει τὴν γήν καὶ ἑυρίσκει τὸν θέσσαυρον τοῦ παπποῦ καὶ μάλα χαίρει. Διολίγου δὲ μάλα κάμνει καὶ ὁρᾶ πρὸς τὸν Φίλιππον ὑπο τῷ δένδρῳ. Ὁ Ξανθίας δὲ ὀικοδομεῖ τὸν ὀίκον τοῦ παπποῦ ὁς οὐκ ἔχει βίον καὶ μέγα βοᾶ καὶ ἄδει πρὸς τοὺς δένδρους ἔπειτα δὲ σκάπτει καὶ εὐρίσκει τὴν ὁδόν πρὸς τοὺς ὁρούς κατὰ τῇ γῇ, πύρ οὐν καίει καὶ τρέχει τὸν θέσσαυρον φερόμενος, ἐξαίφνες ἐντυγχάνει δράκον τινι καὶ βάλλει αὐτὸν λίθοις. Διακόπτει τὴν κεφαλήν τοῦ θερίου. Προσχορεῖ καὶ διολίγου δὲ πάρεστιν ἐν τῷ τοῦ Κύκλοπος ἄντρῳ καὶ δείπνουσιν ἅμα. Ὁ Κύκλοξ δὲ ἐν νῳ ἔχει τὰ χρήματα λαμβάνειν. Ὁ δούλος οὐν ἀποκτείνει τὸν Κύκλοπα. Ὁ Πόσειων οὐν μάλα δακρύει καὶ ἐροτᾷ τὸν Δία βουλόμενος τὸν Ξανθίαν ῥάβδῳ τύπτειν. Ὁ δὲ Ξανθίας ἐν νῳ ἔχει φεύγειν φερόμενος τὰ χρήματα ἀλλὰ ὁ Ζεύς κελεύει τὸν Ποσείδων τύπτειν αὐτὸν. Ὁ κελεύει τὸν Ξανθίαν γίγνεσθαι ελέφαντον.
Ἐνταῦτα δὲ ἡ Μέλιττα ἑυρίσκει τὸν τοῦ Κύκλοπος ἄντρον καὶ βούλει πίνειν μετὰ τοῦ Κύκλοπος, αγνωει γαρ οτι ο Κυκλοψ απεθανεν, ἀλλὰ καταβάλλει (αὐθίς!) τὰς ὑδρίας ἀυτοῦ. Ὁ δὲ Κύκλοψ οὐκ ουκετι δυναται ἀκούειν τὸν θόρυβον. Οἱ δε φύλακες ἀκούσιν τὴν Μελίττην καὶ ἡγοῦνται αὐτῃ πρὸς τὸ δεσμοτέριον. Ἡ δὲ στενάζει μάλα καὶ δακρύει ὅτι οὐκ ἔχει δείπνον, ἀλλ'ὅμως ὑπογράφει προσοπών τινα καὶ καταπίπτει καὶ μένει ἀκίνετη. Τέλος δὲ ἐπαίρει ἑαυτήν καὶ αὔθις θραύει τὴν ὑδρίαν. Ὁτι ὁ ἥλιος φλέγει οἱ φύλακες τοῦ δεσμοτερίου καθεύδουσιν καὶ οὐκ ακούουσιν τὴς Μελίττης φευγομένης.
Ἀνήρ τις κόπτει τὴν θύραν ἵνα παρέχῃ τῷ Φιλίππῳ τὸν τοῦ πάππου θεσαύρον. Ὁ δὲ κύων παύεται παιζόμενος καὶ δάκνει τὸν ἀνδρα. Τέλος δὲ ἡ Μυρρίνη ἀνοίγει τὴν θύραν καὶ δέχεται αὐτόν. Ἡ Μυρρίνη καὶ ὁ ανέρ διαλέγονται αλλέλοις περὶ τοῦ παπποῦ ὁς αποθνέσκει. Ἡ Μυρρίνη αναγκάζει ὁτι ἡ Μέλιττα εισέλθοντη ὁτε νύξ έστιν καὶ μεγάλη φονή βοᾷ. Ἡ Μέλιττα εισελθουσα στενάζει ὁτι μάλα κάμνει, ἡ ανόητη πάντα αγνοεῖ καὶ παίζει. Ὁ ανήρ λέγει τῃ Μυρρίνῃ που ὁ θέσσαυρος εστίν. Ἡ Μυρρίνη οὐν ζετεῖ τον θέσσαυρον, έπειτα δὲ αγνοεῖ τὴν ὁδόν. Τέλος δὲ ἑυρίσκει τὸν ἄντρον καὶ τὸν θέσσαυρον.
Ὁ πάππος πάρεστιν ἐν τοὶς ὕπνοις τὴς Μυρρίνης, ἄδει καὶ μάλα χαίρει.
Μετὰ ταῦτα ὁ Φίλιππος λέγει ὁτι μέλλει ἑυρίσκειν τὴν ἑαυτοῦ ἀδελφήν, ἀλλ'ὀλισθάνει καὶ πύπτει πρὸς τὴν γήν. Ὁ Φίλιππος δὲ μάλα δακρίει ὁτι βίος μάλα χαλεπὸς ἔστιν καὶ ὁ πόνος απέραντος ὁτι νῦν ὁ Ξανθὶας ἄπεστιν καὶ ὁ Δικαιόπολις οὔκετι συλλαμβάνει αὐτὸν ὁτι ὁ πατήρ μάχεται.
--------
Ὁ Μινώταυρος βαίνει πρὸς τὴν θάλατταν καὶ βλέπει πρὸς δένδρον τι. Ἀγνοεῖ γὰρ τὴν ὁδὸν καὶ πολλάκις στρέφει. Τέλος δὲ νάυν ποιεῖ καὶ πλεῖ μετὰ πιθήκους τινός. Δι'ὀλίγου δὲ οὐ καλὼς ἔχει καὶ ὁ ἑταίρος θεραπεύει αὐτὸν καὶ παρέχει φάρμακον. Ἐξαίφνες δὲ ὄκτοπους τις τὴν νάυν θραύει καὶ πάντες ἀποθνέσκουσιν.
Avemus de vobis audire! En index utilium verborum ac locutionum quibus potestis narrare de vestris negotiis quotidianis.
Tempora anni
Ver
Aestas
Autumnus
Hiems
Dies septimanae
Lunae dies
Martis dies
Mercurii dies
Iovis dies
Veneris dies
Saturni dies
Solis/Domini dies
Partes diei
Ante solis ortum
Ante lucem
Prima luce
Ubi illuxit
Diluculo
Meridies
Ubi advesperascit
Caelo vesperascente
Post solis occasum
Ad multam noctem
Intempesta nocte
Silentio noctis
Noctes diesque
Tempus matutinum/meridianum/vespertinum/nocturnum
De crebritate
Semper
Saepe
Interdum
Raro
Numquam
Singulis diebus
Alternis diebus
Tertio/Quarto/Quinto... quoque die
De vita quotidiana
Expergisci
E somno se corripere
E lecto surgere
Corpus lavare
Induere vestem/ se veste
Ientaculum/Prandium/Cenam sumere
Domo egredi
Domo pedem efferre
Domum reverti
Petere lectum
Somno se dare
Placide dormire
Haec (et multa alia!) reperiri possunt apud Fraseologiam Meissnerianam
Media nocte, ut fama fert, phantasma quoddam per vias errare solet, est enim imago feminae infelicis quae "Vae! Meis filiis!" queritur, terrorem inferens cuilibet mortalium qui eam exaudiet. Etiam ferocissimus quisque, cum primum vesperascit, domum petit. Et qui forte feminam illam aspexerunt, sensus amittunt et vitam.
Narratur esse anima Luisae cuiusdam, quondam formosissima puella quam multi petebant uxorem, neque umquam eam exire domo videbant nisi intempesta nocte. Tunc, foras exibat amantem conveniendi causa (quidam Dominus Nuño de Montes-Claros).
Quoddam die, vicini domum Luisae patefactam invenerunt, ob quam rem eam domo fugisse una cum Domino Nuño colligerunt. Et verum erat, nam inter amantes convenerat ut constituta die una fugam caperent quo possent amori se libenter dare. Dominus Nuño Luisae villa donavit, et mox stirps quoque eis fuit. Neque umquam nuptias fecerunt.
Annis volventibus, amor Domini Ñuño erga feminam minuebatur, et saepissime domo aberat, dum castissima Luisa maerens liberos curabat. Olim, nocte concubia, postquam Luisa pueros tres ad lectulos appossuerat, egreditur et domum Domini Nuño petit. Cui ubi appropinquavit, mirata est videns quantum concursum hominum ad magnificum convivium venisset. Quaerit tunc a ministro quae esset causa tanti festi, cui respondet Dominum Nuño eo ipso die uxorem duxisse.
Luisa talia credere non poterat, donec ipsa coniuges laetantes vidit... Tunc, amens, in viam iterum ruere, domum petere ubi pugionem quaerere et liberos, horribile visu, interficere.
Ubi ad sensus redivit, tanti facinoris eam paenitevit, in viam se iterum dedit et per silentium noctis clamabat: "Vae! Meis filiis!". Custodes sine mora, cognito scelere, Luisam capiunt atque capitis condemnant. Mane tamen, coram populo videndi studioso, Luisa postremum clamorem ad caelum tollit, animamque eam relinquit.
Ab eo tempore, femina graviter gemens, crinibus passis atque albis vestibus induta, per vias vagari dicitur.
In hac domo nemo habitabat, hortus erat plenus herbarum, ubique quies. Sed nocte illic ambulabat phantasma Fausti qui erat magus et quoddam die vocavit Diabolum. Faustus dedit Diabolo animam suam et Diabolus faciebat quicquid Faustus volebat. Cum venit Diabolus ut sumeret Faustum secum, Faustus nolebat et pugnabat cum eo. Diabolus cepit Faustum et fecit magnum foramen in tecto domi. Per multos annos conati sunt claudere foramen sed semper foramen se reaperuit, ergo post aliquot tempus reliquerunt. Cum phantasma Fausti coepit vivere in domo, nemo mansit vivere illic. Nemo volebat adire domum praesertim nocte. Omnes ibant aliis viis ne deberent ire prope domum Fausti.
Quoddam autumnali die vespere advenit ad domum quidam discipulus universitatis et, cum iam non esset lux, nec haberet pecuniam ut maneret in alio loco, et fessissimus ambulando per totum diem, intrat domum. Videt multas portas nigras, intrat in illam quae ei proxima est. In hoc cubiculo considit in sellam et illic obdormit. Mane miratur ubi dormivit. Incipit inspicere alia cubicula domi. In cubiculo ubi dormiebat Faustus invenit sellas humi et libros quorum unus apertus erat. Cum aspicit supra videt foramen de quo narrabatur. In alio cubiculo invenit scalas, quae ducunt eum in alium cubiculum ubi sunt multi libri de magia et multae paterae. In una patera invenit quoque mane nummum argenteum. Hac pecunia bene vivit, domi habet satis ad comedendum et pulchra vestimenta. Sed post aliquot tempus, non ei est satis et vult plus pecuniae. Conatur mutuare nummos argenteos in aureos sed non potest. Quoddam vespere in popina emit omnibus omnia quae bibunt et dicit amicis suis: “faciam ut ille phantasma mihi det quotidie plus pecuniae!”. Nocte solus revenit domum. Post aliquot dies quibus nemo eum vidit aliquot amici consilium capiunt videre quid factum ei sit. In cubiculo ubi erat lectum inveniunt omnia humi et vestimenta discipuli in partes humi. Aspiciunt supra et circum foramen sunt maculae recentis sanguinis. Omnes incipiunt currere ex domo. Illud phantasma exivit cum discipulo per foramen sicut Diabolus cum Fausto.
Propter illum optimum librum qui nobis Latinam linguam docuit, primum scriptum hoc modo incipiendum est:
Italia in Europa est. In Italia est Mediolanum. Mediolanum oppidum magnum et pulchrum est ubi Anna aliquos dies adfuit.
Mediolanum ergo est urbs in septentrionibus Italiae sita, quae nomen hoc e loco ubi condita est accipit nam, ut dicitur, est in medio cuiusdam regionis.
Haec urbs est etiam inter potentissimas totius Italiae (secunda urbs Italiae post Aeternam Romam est). Quae urbs pro certo multis nota est saltem duobus de causis: et propter conventus vestimentorum qui illic ter vel quater in anno fiunt et propter notissimum ludum nomine pedifolium. De hac postrema res autem nihil dicere valeo cum nulla paene sciam. De vestimentis conventibus autem dicendum est me illa prorsus septimana petivisse urbem in qua conventus maximus fiebat atque me urbem satis plena hominum invenisse, quamquam ipsa nesciens hoc illic adfueram, nuntia Itala dum audiebam prima nocte animadverti.
Dum autem hoc iter parabam, amici aliqui causam quaesiverunt qua vellim illuc adire cum urbs non tam nota neque pulchra quam Roma sit. Me autem nunquam septentriones Italiae vidisse atque diversa lustrare velle dixi.
At urbem pulcherrimam inveni! Aedificiis pulchris ornata, viis et locis omnino lautis plena et praesertim hominum plena; non tantum quia casu illis diebus adfuissem sed etiam quia urbem lustravi quae, ut ita dicam, sicut aliae urbes fungebatur. Est urbs ubi non tantum advenae qui aedificia lustrant inveniuntur, ut Romae vidi, sed etiam alii homines adsunt, qui huc illuc eunt ut operam dent et qui etiam illic habitant. Hoc mihi pulchrum visum est.
Mediolanum neque aedificia tam pulchra neque monumenta tam maximi momenti habere dicitur, at mihi etiam sic multum placuit. Non solum monumenta pulchriora inveni quam expectabam, sicut castellum et ecclesias ubique; at etiam in ipsis viis animadvertere potui quomodo fere quodque aedificium ornamenta et formas pulchras habeat et quamquam inter se dissimiles sint, una valent harmoniam quandam habere. Pulcritudo haec facit ut saepe ambulans etiam aedificia nullius momenti aspicias.
Urbs haec pro dolor quidquid a Romanis extructum erat plerumque amissit, sed quid Mediae Aetate, quae dicitur, effecerunt optime servatur.
De templis vel ecclesiis.
Notissimum aedificium urbis sine ullo dubio est cathedralis Mediolanensis in sinu urbis sita in maximo foro. Mihi praesertim quidquid foris videri potest pulcherrimum visum est. Hiis verbis dicere nolo intus quoque pulchrum non esse nam censeo videndum etiam esse. Sed mea sententia aedificium e foro visum pulchrior est, niveo colore facto et tot figuris ornatum ut numerari non possint.
Pecunia soluta, etiam in ipso tecto cathedralis adesse possunt homines. Et etiamsi ipsa aliquando tecta aliarum ecclesiarum vidi, Mediolani sine dubio valde mirata sum propter figuras, arcus aedificii et paene totam urbem ab alto visa, dum infra pedes meos forum hominibus plenum erat et carmina audiebantur…
Perplurimas alias ecclesias etiam vidi nam, ut saepe in Italia fit, opportet ut non solum quiquid in libellis scriptum sit videamus, sed etiam alia quae invenimus ambulantes. In Italia mihi saepe fit, ut sponte ecclesias inveniam dum alia monumenta quaero, atque dicendum est me saepe pulchriores invenisse sic locos quam in libellis legentem.
Omnes numerare et nominare nequeo sed memini exempli gratia ecclesia omnino rotunda (pro dolor ex antiquis aedificiis Romanis extructa ut pro dolor fit) et ecclesia satis parva quae autem maxima videbatur propter picturas in parietibus et in tecto depictas.
Venit mihi etiam in mentem ecclesia in duas partes divisa, quae pulcherrimas picturas habebat et pro certo habeo me aliquid talem nunquam vidisse.
Inveni et ecclesiam omnino non nota at pulchra, quae neque nomen in ostibus scriptum habet sed tantum signus Sancti Francisci nam ei est dicata.
Locum ubi notissima pictura Cenae illius Leonardo Da Vinci posita est vidi. Doleo autem maxime cum homines pecuniam solvere debeant ut eam visere possint, nam non est omnibus aperta, quamquam nota et pulchra est. Cum autem perplurimos annos imaginem similem in triclinio discipulorum scholae meae haberemus, signum verum videre volui.
De aliis aedificiis dicendum est omnes esse operae pretium. Castellum lateribus factum omnino ab aedificiis regionis meae differt, qua de causa fortasse delectata sum.
Est etiam aedificium omnino hominibus apertum iuxta cathedralem, tabernis carissimis plenum, locus ipse (praesertim nocte) pulcherrimum est propter formas fenestratum et solum signis ornatum. In medio magna fenestra rotunda invenitur et quattuor picturae ubi diversas partes mundi videntur.
Fuit autem pars urbis quam omnino talem fore non expectabam. Quis dicere potuisset cementerium urbis posse pulchum esse? At est. In illo cementerio maximo Mediolanense signa et parva aedificia pulcherrima inveniuntur. Quis dicere potest illud cemeterium esse? Museum omnibus hominibus apertum paene videtur neque tristissimum cementerium.
Postremum vellim, ut advena quae Italiam iam saepe vidit, aliquid dicere et monere. Causa quae mihi Mediolanum et septentriones Italiae tantopere placuerunt non tantum fuit me aedidicia pulchra invenisse neque optimum cibum (ut semper) edisse, sed praesertim ipsa vita urbis quam illic vidi. Omnibus in locis vidi et novi homines qui me adiuvare libenter voluerunt, sed non quia scirent advenae pecuniam in urbe solvere, sicut in aliis locis fit, sed quia vere auxilium ferre volebant ut, exempli gratia, vias invenirem aut ut recte res facerem. Fuit femina, ut exemplum praebeam, quae libenter me ad tramen inveniendum adiuvabit.
Talia fortasse in aliis locis etiam fiunt, sed non pro dolor in omnibus locis quia fortasse homines tam assueti sunt ut tot homines urbem lustrent, ut iam non tam multum curent. Qua de causa vellim dicere ut, quaeso, quisquis adhuc illam benignitatem quam Mediolani inveni habeat, servet maxima cum cura, nam illud fecit ut mihi pulcherrimum esset iter. Quisquis autem iam amisserat, utinam valeat iterum habere ut aliis etiam iter pulchrum sit.
Quibus dictis, Italiam, quamquam nolo, valedico. Utinam mox iterum eam lustrare possim.
Carmen Propertii (ex libro tertio, carmen X):
Mirabar, quidnam visissent mane Camenae,
ante meum stantes sole rubente torum.
natalis nostrae signum misere puellae
et manibus faustos ter crepuere sonos.
transeat hic sine nube dies, stent aere venti,
ponat et in sicco molliter unda minas.
aspiciam nullos hodierna luce dolentis,
et Niobae lacrimas supprimat ipse lapis;
alcyonum positis requiescant ora querelis;
increpet absumptum nec sua mater Ityn.
tuque, o cara mihi, felicibus edita pennis,
surge et poscentis iusta precare deos.
at primum pura somnum tibi discute lympha,
et nitidas presso pollice finge comas;
dein qua primum oculos cepisti veste Properti
indue, nec vacuum flore relinque caput;
et pete, qua polles, ut sit tibi forma perennis,
inque meum semper stent tua regna caput.
inde coronatas ubi ture piaveris aras,
luxerit et tota flamma secunda domo,
sit mensae ratio, noxque inter pocula currat,
et crocino nares murreus ungat onyx.
tibia continuis succumbat rauca choreis,
et sint nequitiae libera verba tuae,
dulciaque ingratos adimant convivia somnos;
publica vicinae perstrepat aura viae:
sit sors et nobis talorum interprete iactu,
quem gravius pennis verberet ille puer.
cum fuerit multis exacta trientibus hora,
noctis et instituet sacra ministra Venus,
annua solvamus thalamo sollemnia nostro,
natalisque tui sic peragamus iter.
Carmen Horatii ad Phyllidem (ex libro IV Carminum, 11)
Est mihi nonum superantis annum
plenus Albani cadus, est in horto,
Phylli, nectendis apium coronis,
est hederae vis
multa, qua crinis religata fulges,
ridet argento domus, ara castis
vincta verbenis avet immolato
spargier agno;
cuncta festinat manus, huc et illuc
cursitant mixtae pueris puellae,
sordidum flammae trepidant rotantes
vertice fumum.
Ut tamen noris quibus advoceris
gaudiis, Idus tibi sunt agendae,
qui dies mensem Veneris marinae
findit Aprilem,
iure sollemnis mihi sanctiorque
paene natali proprio, quod ex hac
luce Maecenas meus affluentis
ordinat annos.
Telephum, quem tu petis, occupavit
non tuae sortis iuvenem puella
dives et lasciva tenetque grata
compede vinctum.
Terret ambustus Phaethon avaras
spes et exemplum grave praebet ales
Pegasus terrenum equitem gravatus
Bellerophontem,
semper ut te digna sequare et ultra
quam licet sperare nefas putando
disparem vites. Age iam, meorum
finis amorum
(non enim posthac alia calebo
femina), condisce modos, amanda
voce quos reddas; minuentur atrae
carmine curae.
Hoc carmen etiam audiri potest: hic
De carmine mexicano c.n. “Las mañanitas” deque eius versione Latina.
http://algarabia.com/curiosidades/estas-son-las-mananitas/
https://revistas-filologicas.unam.mx/nouatellus/index.php/nt/article/viewFile/314/310
Fere omnibus in terris dies natales hominum celebrantur diversis modis. At illae dies non tantum nostris temporibus celebrantur neque nuper coeperunt homines mores diebus natalibus coniunctos tradere. Quam antiquae sunt consuetudines illae? Et quomodo Romani et Graeci illas dies celebrabant?
Suos et diversos quaeque terra habet mores sed si aliquando lente cogitatis de illis, similitudines perplurimas extare animadvertetis. In multis terris dulcia (plerumque rotunda) eduntur atque candelas super ea ponuntur. Nunquam desunt carmina natalicia etiam si in quibusdam locis notissima mutantur. Dona quoque dantur celebranti homini et multis in locis etiam tres res exoptantur priusquam candelas extinguantur (neque licet quidquid cogitaverimus aperte dicere! Sin aliter postulata nunquam fient!)
Sed quam antiqui sunt hii mores? Quamdiu haec fecimus? Iam antiquis temporibus, etiam antequam Romani et Graeci populi noti essent, multi mores nostris similes tradebantur. Consuetudienes originem trahunt a tempore antiquo quo magia causa et propter deos ritu festos agebantur. Apud antiquos Aegyptios, Pharaones solebant festa nobilissimo cuique parare, at vulgus dies natales non celebrabat. Et in Aegypto et in terra quae Babylonia vocatur, dies natales nobilium hominum scribebantur ut quoque anno celebrarentur.
Graeci autem partim Aegyptios secuti sunt, partim mores mutaverunt. Nam satis constat apud Graecos extasse dulcem Artemisae deae (vel Dianae) dicatum, quem die sexto cuiusque mensis edebatur, illa enim dies Graecis erat dies natalis deae. Dulcis simplex erat melle et farina facto, at iam tunc candelas, quas omnes adhibemus, ponebantur non solum ut fumus ascenderet atque Dea eum animadverteret, sed etiam ut lux Lunam significaret (hoc quod signum deae Dianae est, scilicet). Sunt qui dicant formam rotundam dulcis etiam Lunam indicavisse. Graeci quoque bona optabant dum candelas extinguebant.
Candelae quoque aliis in terris adhibebantur plerumque circa dulcem positae ne quid malum puero vel homini celebranti fieret et ut fortunam eis donarent. Candelis, donis, salutationibus et carminibus conabantur homines ut totum insequentem annum celebrantes bene se haberent.
Romani, ut mos erat eis, Graecorum mores acceperunt et secuti sunt. At tria genera diversa dierum natalium celebrabant: dies natales templorum, hominum urbiumque.
Dies natales maximi momenti hominum praesertim celebraverunt (exempli gratia dies natales Imperatorum) eosque dies omnibus hominibus diem festum fore decreverunt ut nostris temporibus etiam fit praesertim cum regibus et reginis.
Private celebrabantur natales et familiarium et amicorum donis et conviviis. Praesertim natalem Patris Familias celebrabatur, quam diem fortunam ferre credebatur et cuius gratia hostias ad Lares Domesticos immolabantur.
Romani libros etiam donare solebant celebranti. Quis non potest mente fingere Vergilium librum suo die natali accipientem vel ipsum die natali alicuius amici libellum carminum plenum donantem? Extat quidem carmen a Proptertio poeta scripto suae amicae diem natalem agenti, quod infra invenire poteritis.
De feminis proh dolor pauca sunt dicenda, cum praecipue dies natales virorum tantum celebrati essent. Traditur autem Cleopatra regina Aegyptorum celebravisse, et apud Romanos feminae notae quae summam potestatem habebant. Exempli gratia, apud Tacitum traditur natalem Agrippinae inter nefastos fuisse. (Cornelii Taciti Annales, liber 14 pars 12, linea 5)
De Christianis aliquid mihi inexpectatum dicendum est: antiquis temporibus Christiani nullo modo dies natales celebrabant cum non licuisset eis. Ut supra dictum est, perplurimae consuetudines originem trahunt ab hominibus qui a Christianis pagani habebantur. Hac ipsa de causa diu non licuit illas dies celebrare. Saeculis volventibus autem, tandem Ecclesia veniam dedit ut die vicesimo quinto mensis Decembris dies natalis Iesui celebraretur. Qua de causa, mox et Christiani quoque natales hominum celebrare coeperunt.
Postremum, scripta Latina aliqua addere volui ut voces Romanorum parumper saltem audiantur.
Apud Frontonem haec verba inveniuntur:
Have mi magister optime:
Scio natalidie quoiusque pro eo, quoius is diez natalis est, amicos vota suscipere, ego tamen, quia te iuxta ut memet ipsum amo, volo hac die, tuo natali, mihi bene precari. Deos igitur omnis, qui usquam Gentium vim suam praesertam promptamque hominibus praebent, qui vel somniis vel mysteriis vel medicina vel oraculis usquam iuvant attque pollent, eorum deorum unumquemque mihi votis advoco meque pro genere cuiusque voti in eo loco constituo, de quo deus ei rei praeditus facilius exaudiat. (…) (Ex epistulis Frontonis libro III)
Quod ab origine dierum natalium attinet, praesertim in insequentibus pagellis retialibus inventum est ab Anna. Si quisplura scire velit, legat atque ignoscant mihi ii qui Hispanicam linguam non noverunt, nam pagellis usa sum fere semper hispanice scriptis. In fine autem quaedam anglice invenire poteritis.
http://www.eltiempo.com/cultura/gente/por-que-celebramos-los-cumpleanos-107640
https://www.taringa.net/posts/info/16046728/El-Verdadero-Origen-Del-Cumpleanos.html
http://elestimulo.com/bienmesabe/el-origen-de-la-torta-de-cumpleanos/
https://es.wikipedia.org/wiki/Cumplea%C3%B1os
https://es.scribd.com/document/28099985/cumpleanos-romanos-actividades-didacticas
Quaedam anglice:
https://www.huffingtonpost.com/2013/11/11/history-of-birthdays_n_4227366.html
http://minnesota.cbslocal.com/2011/01/24/good-question-how-did-birthday-traditions-start/
Scripsit Anna, sororibus placuit.
Quae sumus?
Duae amicae: Lída et Anna quarum lingua communis est, et semper fuit, Latina (et Graeca aliquando).
Quaeque in diversis terris habitat atque diversas linguas loquitur, lingua autem Romanorum nos coniunxit amicitia.
Hac ipsa de causa in foro Romano adsumus! Nam in foro Romano omnes congruebant homines ex diversis terris, Romae. In foro Romano latine vel graece colloquebantur et in ipso foro conveniebant una. Ergo bene veniatis omnes!
Quid hoc est?
Consilium maximi momenti huius pagellae est ut una lingua Latina fruamur eamque discamus. In animo habuimus hunc locum in rete omnium gentium conficere ut ipsae melius meliusque linguam Urbis aeternae coleremus. Hoc modo exercere, gaudere et frui velimus et sic etiam aliis Latinae Graecaeque linguae fautoribus prodesse eosque delectare.
Gratias agere velimus Alexandro Veronensi, qui primum laterculum, ut ita dicamus, possuit in mentem forte proponens ut etiam nos aliquid faceremus ad linguam colendam. Ex illo consilio tandem haec pagella orta est. Gratias tibi!
Gratias etiam agere velimus omnibus magistris qui nos docuerunt, docent, et docebunt. Nemo enim poterit umquam quamlibet linguam omnino discere quia quoddammodo semper discipuli sumus.
Bene veniatis omnes ad forum Romanum!