Chú Giải Tin Mừng Luca
I. TIỀN NGÔN
Lm Carôlô Hồ Bạc Xái
BÀI 1: Tiền ngôn (1,1-4)
1Thưa ngài Thê-ô-phi-lô đáng kính, có nhiều người đã ra công soạn bản tường thuật những sự việc đã được thực hiện giữa chúng ta. 2Họ viết theo những điều mà các người đã được chứng kiến ngay từ đầu và đã phục vụ lời Chúa truyền lại cho chúng ta. 3Tôi cũng vậy, sau khi đã cẩn thận tra cứu đầu đuôi mọi sự, thì thiết tưởng cũng nên tuần tự viết ra để kính tặng ngài, 4mong ngài sẽ nhận thức được rằng giáo huấn ngài đã học hỏi thật là vững chắc.
------------------
1/ Giải thích
c 1 – “Thưa Ngài”: chữ “Ngài“ này dịch một tính từ hy lạp được dùng một cách trang trọng trong trường hợp nói với một nhân vật có thế giá.
– “Thêôphilô”: Đây là tên riêng của một người. Người đó là ai? Có nhiều giả thuyết:
a/ Một Kitô hữu mà Lc kính trọng.
b/ Một người lương mà Lc đề tặng quyển Tin Mừng này để trình bày đức tin Kitô giáo cho ông hiểu.
c/ Cũng có thể chỉ là một nhân vật không có thực mà tác giả tưởng tượng ra để làm đối tượng cho những điều tác giả muốn nói. Dựa theo những chi tiết ở c 4(“mong Ngài sẽ nhận thức được rằng giáo huấn ngài sẽ học hỏi thật là vững chắc”), ta thấy giả thuyết a hợp lý hơn: Thêôphilô là tên của một người trước kia là người lương, sau đó trở thành Kitô hữu và dang là một nhân vật có thế giá trong xã hội. Lc gửi tác phẩm cho ông nhưng qua ông cũng gửi đến mọi người.
– “Có nhiều người đã ra công biên soạn bản tường thuật những điều đã được thực hiện giữa chúng ta” Tác giả nghĩ đến những tài liệu trước đó viết về những biến cố liên quan đến đời sống và sứ mạng của Đức Giêsu. Đó là Mc và một số tài liệu khác
c 2 – Tác giả nhận định những tài liệu viết trước: được viết dựa trên chứng từ của các Tông đồ (các người đã được chứng kiến ngay từ đầu và đã phục vụ Lời Chúa truyền lại cho chúng ta).
c 3 – Tác giả nói đến phương pháp làm việc của mình:
– “Sau khi đã cấn thận tra cứu”: làm việc cách cẩn thận (nhiều chuyên viên đã đánh giá Tin Mừng Lc có tính lịch sử hơn các Tin Mừng khác).(tài liệu Q)
– “đầu đuôi mọi sự”: tác giả đã không được tham dự những biến cố về Đức Giêsu ngay từ đầu, cho nên phải cẩn thận sưu tập tư liệu.
– “tuần tự viết ra”: nói “tuần tự” khiến ta nghĩ đến một thứ tự trước sau. Nhưng ở đây thứ tự ấy không theo thời gian mà theo bố cục giảng huấn.
c 4 Mục đích tác phẩm:
– “Mong ngài sẽ nhận thức được rằng giáo huấn ngài đã học hỏi thật là vững chắc”: tác giả muốn trình bày những sự kiện chính xác theo lối các sử gia thời bấy giờ, để không ai bắt bẻ hay hoài nghi được.
2/ Đúc Kết
Phần tiền ngôn này muốn trình bày cho độc giả biết:
– các tư liệu mà tác giả dung: Tin Mừng Mc và tài liệu Q.
– nội dung tác phẩm: những biến cố liên quan đến cuộc đời và sứ mạng của Đức Giêsu.
– cách thức làm việc của tác giả: như một sử gia thời đó.
– mục đích tác phẩm: củng cố đức tin về Đức Giêsu.