Hozirgi kunning eng dolzarb masalalaridan biri kelajakni bashoratlash hisoblanadi. Dunyo ko‘z oldimizda misli ko‘rilmagan shiddat bilan rivojlanmoqda. Shuningdek, ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish ham tezlashib borayotganligi nazarda tutilsa, kelajakni rejalashtirish barqaror rivojlanishning asosini tashkil etadi. Hozirgi globallashuv davrida dunyo, mintaqa, davlat yoki iqtisodiyot sohalari miqyosidagi yirik muammolar (ekologik, ijtimoiy-iqtisodiy, texnologik, siyosiy va b.) yechimiga oid strategik rejalar, yo‘l xaritalari va konsepsiyalar ishlab chiqishda Forsayt metodlaridan foydalanish eng samarali va maqbul variant hisoblanadi. Forsayt asosida rivojlanishning uzoq muddatli (5 yidan 30 yilgacha) rivojlanish dasturi yoki konsepsiyasi qisqa muddatli aniq dalillarga asoslangan ma’lumotlar asosida yaratiladi, ya’ni kelajak strategiyasi aniq, yuqori darajadagi dalillar asosida rejalashtiriladi. Rivojlangan davlatlarda forsayt alohida bir tashkilot yoki korxona doirasida ham keng foydalaniladi, forsayt uslublari yordamida korxonaning kelajak strategik rejasi ishlab yaratiladi, qaysi texnologiyalarni takomillashtirish zarurligi aniqlanadi, maqsadga erishish yo‘l xaritalari ishlab chiqiladi.
Forsayt nisbatan yangi atama hisoblandi. Shu sababli hozirgacha uning mukammal ta’rifi ishlab chiqilmagan.
Quyida “Forsayt nima? –degan savolga berilgan bir necha ta’riflarni ko‘rib chiqamiz:
Forsayt – fan, texnologiya, iqtisodiyot va jamiyatning uzoq muddatli istiqbolini tizimli baholash asosida yuqori darajada ijtimoiy-iqtisodiy foyda keltirishga qaratilgan yangi texnologiyalar va tadqiqotlarning strategik yo‘nalishlarini aniqlashga qaratilgan texnologiyadir.
Forsayt -kelajakni faol bashoratlash, ko‘ra bilish orqali iqtisodiyot, fan, biznes va boshqa sohalarning istiqbolli rivojlanish strategiyasini asosli yaratish demakdir .
Strategic foresight does not attempt to offer definitive answers about what the future will hold. Foresight understands the future as an emerging entity that’s only partially visible in the present, not a predetermined destiny that can be fully known in advance (predicted). There are no hard facts about the future and the evidence base is always incomplete. The objective is not to ‘get the future right’, but to expand and reframe the range of plausible developments that need to be taken into consideration.
In times of increasingly rapid change, growing complexity, and critical uncertainty, responsible governance requires preparing for the unexpected. Strategic Foresight is required whenever there is a high degree of uncertainty surrounding changes to the relevant future context.
Foresight uses a range of methodologies, such as scanning the horizon for emerging changes, analysing megatrends and developing multiple scenarios, to reveal and discuss useful ideas about the future.
Doing strategic foresight alone will not produce a strategy or plan. The task of developing strategies and plans is enhanced and supported, but not replaced, by the process of considering multiple alternative futures and their implications. Strategic foresight instead aims to pose key questions that might have gone unasked in developing a strategy, and to reveal and challenge potentially fatal assumptions and expectations built into current policies and plans.