Presse francophone
Guillaume Duthoit - La médiathèque, présentation du musicien
Le violoniste et nyckelharpiste belge Didier François est un homme de rencontres. Sur l'ensemble des six albums de sa discographie, on retrouve parmi d'autres, Philip Masure (guitare et bouzouki), la révélation suédoise Ulrika Boden (chant), Lévon Minassian (doudouk), Jan Van Outrive (théorbe) ainsi que le vielliste français Gilles Chabenat. En duo, avec le nyckelharpiste allemand Marco Ambrosini, il a joué Bartòk.
En outre, sa route a croisé celles de Stéphane Grappelli, Gabriel Yacoub, Michael Riessler et Armand Amar. Son répertoire est constitué d'airs traditionnels de Suède et d'ailleurs et de compositions personnelles imprégnées de ces musiques mais aussi d'influences baroques et contemporaines. Il a aussi composé pour la danse, le théâtre et le cinéma.
Enfin, il est sculpteur.
Frédéric Gerchambeau - Ethnotempos 36
Il existe une maison de disques en Belgique qui ne cesse de me surprendre par ses productions, étonnantes et variées, c'est Homerecords, qui s'est spécialisée dans un folk moderne aventureux jusqu'à la témérité et passionnant parce que passionné. Et le catalogue d'Homerecords vient encore de s'enrichir d'un de ces albums qui semblent tombés de nulle part pour nous emmener carrément ailleurs.
Il s'agit du double album du musicien belge Didier FRANÇOIS intitulé Dans l'oubli du Sommeil / Brand New World. Pour être exact, il s'agit là d'un album associé à un autre album, Dans l'oubli du Sommeil, avec Gilles CHABENAT, ajouté à Brand New World, avec Gabriel YACOUB, le tout formant un concept plutôt rare de double album où chacun des opus serait indépendant de l'autre.
Cela dit, venant de Didier FRANÇOIS, on ne pouvait s'attendre qu'à de l'inhabituel. Car si AMBROZIJN, également présent dans le catalogue d'Homerecords, rénove depuis quelques années profondément le folk, Didier FRANÇOIS lui donne carrément une autre dimension. Jouant du violon et ayant étudié de manière classique cet instrument, il s'est vite intéressé à d'autres styles de musiques plus actuels avant de tomber amoureux du nyckelharpa, un instrument relativement oublié venu du moyen âge. Tout comme le violon, celui-ci se joue à l'aide d'un archet mais comprend également un clavier. Disons donc, pour donner une image simple, que le nyckelharpa est une sorte de gros violon à clavier.
Alors, comment Didier FRANÇOIS s'y prend-il pour faire de ce vieil instrument compliqué un tremplin vers un folk ahurissant et magique ? Le secret est peut-être de marier ses sonorités à celles du violon afin d'ajouter la résonance stellaire de l'un à l'agilité mélodique de l'autre. De fait, il suffit d'écouter quelques mesures de n'importe quelle de ses compositions pour être transporté tout de suite dans un temps indéfini mêlant passé, présent et futur dans des harmonies aussi merveilleuses qu'étranges. Et il nous faut bien la voix de Gabriel YACOUB, associée à celles de Sylvie BERGER et de Tom THEUNS, pour nous sentir encore de ce monde tout au long de ce Brand New World.
Pour Dans l'oubli du Sommeil, il n'y a que Didier FRANÇOIS face à la vielle à roue de Gilles CHABENAT. Et comme Gilles CHABENAT possède la même vision musicale à propos de sa vielle à roue que Didier FRANÇOIS avec son nyckelharpa, on se dit que ces deux musiciens-là ne pouvaient que jouer un jour ensemble. Leur rencontre est étourdissante, variant de la délicatesse extrême au tiré de corde brutal, mais toujours en vous laissant une impression d'éblouissement et de totale maîtrise.
Je le dis comme je pense : Didier FRANÇOIS, Gabriel YACOUB et Gilles CHABENAT ont certainement ouvert là la voie à un « folk du 21e siècle » qui préexistait déjà mais s'affirme haut et fort désormais.
La Médiathèque de la Communauté française de Belgique
La pochette de ce double CD reproduit une peinture de l'artiste flamand Pol Bonduelle. On y voit une main rouge qui se dirige vers une sphère représentant le Monde; toute une symbolique qui peut laisser présager du contenu. À la première écoute de l'ensemble, ce qui frappe c'est la grande qualité du travail de son qui confère aux cordes et aux chants une couleur envoûtante. Cette prouesse a été réalisée par Michel Van Achter, fondateur du jeune label liégeois Homerecords.be.
Les seuls fils qui relient les deux volets de ce diptyque sont le jeu et les compositions du musicien belge Didier François, instigateur du projet. En effet, chacun des disques possède une démarche propre et mérite une attention particulière.
Commençons par l'album Dans l'oubli du sommeil qui consacre le talent conjugué de deux artistes en harmonie complète. À l'instar des fourmis, Gilles Chabenat (vielle à roue) et Didier François (nyckelharpa et violon) n'ont qu'à connecter leurs antennes pour rentrer en communication absolue. Ces deux têtes chercheuses se sont trouvées il y a de ça dix ans et n'ont eu cesse de se donner rendez-vous. Pour la première fois, ils présentent, en duo, onze instrumentaux qui rivalisent d'audace et d'ingéniosité. Nourri de folk, de classique ancien et contemporain, et d'aventures expérimentales, le duo propose une musique très personnelle qui a digéré et dépassé ses influences. Déjà, les titres (Le vieux corsaire de Flandres, Ubac, Le vautour philosophe) chatouillent notre curiosité qui se voit récompensée par l'éclectisme du répertoire. Uniques références claires à la tradition, deux airs intemporels suédois ont bénéficié des retouches de ces frères de claviers.
Les six compositions de Didier François sont des pièces méditatives dans la lignée d�rvo Pärt ou encore des paysages sonores où les mélodies subtiles demandent qu'on les apprivoise. Elles nous pénètrent lentement et profondément.
Et puis, il y a ces deux morceaux plus déconstruits composés par Gilles Chabenat qui apportent une bouffée d'air psychédélique. On reste sans voix devant la palette de timbres que ce magicien arrive à tirer de sa vielle à roue électroacoustique. Par moments même, il installe une rythmique qui peut faire penser aux orgues à bouche de l'Asie du Sud-Est.
Nyckelharpa et vielle se marient à merveille pour offrir un bouquet garni de résonances sympathiques. S'écartant des racines traditionnelles sans les renier, François et Chabenat portent aux nues une musique hypnotique à souhait.
Plutôt qu'un dialogue, Brand New World est la résultante de deux univers imbriqués: celui de Didier François (méditatif et cinétique) et celui de Gabriel Yacoub (symbolique et alchimique). Ayant tous deux grandi dans un terreau de musiques traditionnelles, les compères se comprennent. Ils se respectent et savent se mettre au service de la musique de l'un et de l'autre. Au verso de l'objet, on nous prévient. Il s'agit ici de nous initier à un Monde tout neuf et de l'invoquer en louant le brut de la nature et le vrai des éléments.
Entre six poèmes chantés de Yacoub, Didier François pose des ponts et des pauses musicales, entrelacs savants de pistes de violon et de nyckelharpa. On peut y entendre, en filigrane, une plainte sinueuse typiquement yacoubienne (La tectonique des plaques esthétiques), une flopée polyglotte de mots bleus et éthérés (Bleu) et une envolée de voix de tête (Pour la terre).
Dans les chants qui font directement penser aux ballades a capella de Malicorne, les cordes arrivent, sans chahuter, à se frayer un chemin porteur. La voix douce - acide de Sylvie Berger et celle profonde de Tom Theuns, le chanteur d'Ambrozijn, viennent enrichir le spectre sonore. Les décalages et les respirations rythmiques, les changements de timbre ainsi que les nappes de choeur formant des accords à l'heureuse dissonance apportent une dimension complexe à l'ensemble. Seul le sorcier Yacoub détient le secret de ces polyphonies atypiques.
Quant aux textes, ils s'inspirent des procédés utilisés dans les chansons traditionnelles: répétitions, refrains incorporés, réponses... Le contenu fait la part belle aux croyances populaires d'hier (Salamandre), à l'alchimie (Le grand rouge) ou encore à une certaine forme d'onirisme émanant de la nature et de la faune (Le brochet). Comme dans son album Quatre (1994), Yacoub fait constamment référence à la symbolique des éléments. Fire & Rain et Vois mon enfant en sont les exemples les plus directs. Trempée dans la source malicornéenne, la plume du poète a su transcender ce type de répertoire, le réinventer sans en trahir l'essence (les sens). Car, depuis la dissolution de Malicorne, Yacoub a fait son chemin d'auteur, ciselant un langage singulier qu'il porte mieux que quiconque de son phrasé unique. Sa voix aussi a évolué: elle fait remonter l'émotion de plus loin. On sent l'homme derrière, ses passions, ses cris, ses blessures et ses rides. Provoquée par ce diable de Didier François, cette rencontre passionnante est une réussite totale et inattendue. Le renard a fait sortir le loup de sa tanière. Ils ont remonté ensemble la rivière jusqu'à la source, évitant les sentiers tout tracés. Les airs et les chants qu'ils ont pu rapporter dégagent une poésie originale où croyances et symboles oeuvrent pour une harmonie entre les hommes et leur environnement.
Mondomix n° 23
Compositeur, violoniste, joueur de nyckelharpa, instrument emblématique de la Suède, Didier François propose, dans un premier CD, un beau dialogue entre la vielle à roue de Gilles Chabenat et l'instrument nordique. Mélodies, prosodies rythmiques, ébauches de sons presque aléatoires : tout participe à un état sensoriel où l'auditeur peut s'abandonner entre éveil et sommeil.
Dans le second CD, les musiques de François sont d'une texture dense, pleine de réminiscences, comme une archéologie sonore où tout entre en résonnance. Les textes et compositions de Gabriel Yacoub, qui intervient vocalement avec Sylvie Berger et Tom Theuns, entrent en symbiose avec l'esthétique du musicien belge.
La peinture de Pol Bonduelle a été l'élément déclencheur de ce superbe double album.
Le Canard Folk n° 271 (M.B)
Le joueur belge de nyckelharpa invite deux pointures françaises pour construire un monde ésotérique, intemporel, méditatif. Les instruments sonorisés ont perdu leur sonorité habituelle pour mieux planer.
Les voix de Gabriel Yacoub, Sylvie Berger et Tom Theuns introduisent un peu de chaleur, tout en s'adaptant à l'univers inhabituel de Didier François. Un univers où un « Vautour philosophe » et un « Brochet » témoignent « Pour la terre », dans « Le cliquetis des sentiments desséchés ». Brrr ...
Jean-Luc Matte - Infos mumuses
Je n'ai d'autre choix que de vous rédiger une double chronique puisque ces deux CD sont présentés sous le même boîtier " digipack " mais comme chacune des galettes a sa personnalité propre, traitons de l'une après l'autre, en commençant par celle où le joueur de nickelharpa wallon Didier François, pivot de ce doublet, collabore avec le vielleux Gilles Chabenat...
Si le nickelharpa est un instrument traditionnel suédois et si ce vielleux est l'un des plus réputés du " Centre-France " et de bien au delà, oubliez les musiques traditionnelles que cela pourrait évoquer et que vos oreilles pourraient s'attendre à écouter ici. Même si deux mélodies sont des traditionnels, les références musicales à la tradition sont plus que discrètes sur ce CD.
Improbables paysages suggérés, musique peinte par touches harmoniques, avec le calme du peintre face à la toile qui dépose sa tache de couleur et prend le temps de visualiser le rendu avant de placer la suivante. Une ambiance qui n'étonnera pas ceux d'entre vous qui connaissent le premier CD de Didier François. Quand à ceux qui connaissent Gilles Chabenat et la diversité de ses expériences musicales, ils ne s'étonneront pas de le voir se frotter à ce style de musique.
Dans une interview à La Libre Belgique, Michel Van Achter, le créateur du label homerecords.be, déclarait : " homerecords.be, surtout, privilégie les musiciens de qualité qui développent une univers très personnel. Des artistes entiers, sincères, qui ont pu faire la synthèse de leurs influences. Qui font ce qu'ils sont et pas ce qu'ils voudraient être. "
Ce CD correspond tout à fait à cette définition et on pourrait ajouter que Didier François et Gilles Chabenat ne sacrifient pas non plus à la moindre concession pour séduire le public : pas de première plage plus racoleuse par exemple : à vous de vous laisser apprivoiser par cet album hors normes, cela en vaut la peine.
Le second CD de ce diptyque déroutera sans doute un peu moins l'amateur de musique trad : le nickelharpa y a souvent des couleurs et des élans un peu plus conformes à ce que chacun a en tête et s'harmonise en un vrai duo, avec le violon... de Didier François. Ce dernier a en effet eu recours aux possibilités du multipistes, une technique qu'il maîtrise parfaitement, comme j'avais pu le constater en concert solo sur scène il y a quelques années...
Et puis il y a, à partir de la troisième plage, le voix et la poésie de Gabriel Yacoub, soutenue par celles de Sylvie Berger et de Tom Theuns qui assurent un très bel accompagnement polyphonique (et qui en resteront d'ailleurs sur tout l'album à ces rôles un peu en retrait (1)). Les cordes de Didier François savent s'effacer pour laisser toute la place aux voix, puis réapparaître, venir renforcer la polyphonie sur ces belles compositions de Gabriel Yacoub, entrecoupées de purs instrumentaux composés et interprétés par Didier François.
Tout comme le CD avec Gilles Chabenat (et avec la même qualité de prise de son), celui-ci fait naître maintes images, dans un registre un peu moins austère et il est certain que certains possesseurs du diptyque écouteront surtout celui-ci, d'un abord plus facile, souhaitons qu'il leur devienne alors progressivement leur point d'entrée pour le premier.
(1) ce doit être Tom Theuns qui égrène des mots sur " Bleu " mais il ne s'agit pas non plus d'un chant soliste.
Je ne doute pas que ce double CD soit prochainement distribué en France. Les fans de G. Yacoub ne pardonneraient pas le contraire...
>>>Chroniques Infos Mumuses
Le forum de Gabriel Yacoub
Didier François sort une merveille en compagnie de Gilles, Gabriel, Sylvie...
Didier François nous surprend toujours par la beauté épurée de ses projets musicaux. Dernier opus en date, un double CD. Une rencontre discursive entre les cordes frottées des instruments de Chabenat et François constitue le premier élément du coffret. Le compositeur aux violons et nyckelharpas invite ensuite Gabriel pour une interprêtation belle et sereine de chansons composées & cocomposées par ce dernier. Sylvie Berger et Tom Theuns enrichissent vocalement ces enluminures sonores .
Surveillez la sortie de ce bel album de Didier François sur homerecrods.be , lequel sera bientôt sur aligrefm.org (émission vents du monde).
youpi,youpi. Voilà de quoi se remonter le moral par les temps qui courent.....
Nederlandstalige pers
Steven - folkroddels.be
Een tijdje geleden verscheen bij Home Records deze dubbelaar van Didier François, veruit de meest bekende nyckelharpa-speler van ons land en ver daarbuiten. Omdat nyckelharpa op zich snel zou gaan vervelen, zeker op een dubbel-cd, laat hij zich omringen door 2 al even klinkende namen. Op de eerste schijf horen we duetten samen met draaliermeester Gilles Chabenat, op de tweede is Gabriël Yacoub zijn kompaan.
Om maar meteen met de deur in huis te vallen, ik ben laaiend enthousiast over schijf 1, 'DANS L'OUBLI DU SOMMEIL'. De combinatie van draailier en nyckelharpa klinkt wondermooi, de composities van zowel François als Chabenat zijn om van te genieten, en de twee traditionele polska's mogen er ook best wezen. De muziek gaat van zweverig naar opzwiepend, soms heel experimenteel (niet zo verwonderlijk voor wie Chabenat al bezig gezien en gehoord heeft) soms minimalistisch en repetitief, maar steeds met een betoverende eenheid van klanken. Op geen enkel moment gaat de muziek vervelen. Deze schijf verdient een ereplaats in de platenkast.
Wat 'BRAND NEW WORLD' betreft, de cd met Yacoub, ben ik meer gereserveerd. Ook hier wordt duchtig geëxperimenteerd met klanken, en dan vooral met de menselijke stem. Naast Yacoub horen we hier trouwens ook Sylvie Berger en onze eigenste Tom Theuns aan het werk. De muziek voor deze CD werd oorspronkelijk geschreven als soundtrack bij een film die nooit is verschenen. Yacoub beschrijft het als volgt op de hoes: 'litanies sur le bruit de la nature, le vrai des éléments, réalités et notions essentielles desquelles, pourtant, la civilisation nous a écartés'. Een hele mond vol, en als je dit vertaalt in muziek, krijg je ook niet de gemakkelijk toegankelijke muziek die je kent uit de chansons van Yacoub.
Ik weet niet waarom, maar feit is dat de tweede helft van deze dubbel-cd me minder boeit dan de eerste. Waarschijnlijk had ik teveel het vertrouwde Frans chanson verwacht. Ook is het deel met Chabenat van zo� hoog niveau dat ik automatisch ietwat ontgoocheld ben in het nog steeds heel goede, maar toch iets mindere niveau van het deel met Yacoub.
Dit is geen dubbel-CD die je gaat opzetten voor easy listening. Didier François en zijn gasten verwachten dat je wat moeite doet om te luisteren. Voor mij viel dit voor de eerste CD makkelijker mee dan voor de tweede - maar misschien is het voor jou wel andersom?
Dries Delrue - New Folk Sounds n°113
Nyckelharpa 'op Vlaamse wijze'
Deze title lijkt wel een kookrecept voor een ongewoon gerecht. En zo is het ook bedoeld. Want François, die ook goed en graag zijn eigen potje kookt, is ook als beroepsmuzikant een eerder ongewone man. Alles wat hij doet, doet hij op een eigen wijze. Zo ook het bespelen van dat erg mooi ogend instrument, de nyckelharpa. Het is een aan de viool verwant strijkinstrument met een toetsenklavier, zoals bij de draailier. Het is vooral bekend uit de Zweedse traditionele muziek. De naam van Didier François duikt alsmaar meer op in het folk circuit. Vandaar dat we hem hier een plaats geven. Hij spreekt overigens erg boeiend en vol enthousiasme over zijn vak.
Viool en jazzviool
Didier François leefde als peuter in Amerika. Met een moeder die kunstschilder was had kunst een voorname plaats in het gezin. Maar het kleine kind had zijn eigen willetjes en wilde iets anders doen in de kunstwereld dan schilderen. Op zijn vierde jaar begon hij viool te spelen.Viooltje was het toen nog. Maar dat is hem blijven boeien.Terug in België liep hij lagere school te Brussel in het Frans en nadien volgde hij kunsthumaniora te Antwerpen in het Nederlands. Op het conservatorium was het de viool die hem bleef boeien. Hij leerde spelen op de onstpannen wijze volgens de methode van Arthur Grumiaux (1921-1986). Deze vermaarde Belgische violist leerde zijn leerlingen met een losse pols erg ontspannen te spelen. Een voordeel hiervan is niet alleen dat de muziek erg soepel klinkt, maar ook dat het gevaar voor peesontstekingen, een vaak voorkomend ongemak bij violisten, erg klein wordt. Het is de last met peesontstekingen die Didier François tot deze speelmethode bracht. Hij kreegt vioolles van Grumiaux'leerlinge, Myriam Quersin op het Brusselse conservatorium. Compositie leerde hij op het conservatorium te Amsterdam bij Daan Manneke.
Omstreeks zijn achttiende, nu twintig jaar geleden, kwam hij in contact met de grote jazzgitarist Philip catherine die hem inwijdde in de jazz. Geredeld coacht hij François nog in deze muziekdiscipline. Catherine leerde ook jazzviolist Stéphane Grapelli (1908-1997) kennen bij wie hij geregeld te gast was in Parijs. Deze oude kompaan van Django Reihnardt werd het grote voorbeeld voor François. Hij had het geluck eens met Grapelli's groep te kunnen meespelen als gastmuzikant. Tot op vandaag speelt François uitstekend viool, zowel op concerten als bij studio-opnames. Hij speelt zowel klassiek als jazz als wereldmuziek.
Nyckelharpa
Een tweede instrument dat François uitstekend bespeelt is de nyckelharpa. Het is ook zijn opvallendste instrument, want spontaan wordt dat instrument in Zweden gesitueerd. Of hij dan in Zweden het instrument heeft ontdekt en het heeft leren bespelen is een vanzelfsprekende vraag.
"Helemaal niet,"zegt hij. "Ik heb het instrument op autodidactische wijze leren bespelen. Dat maakt natuurlijk dat mijn speelwijze voor de Zweedse specialisten allesbehalve orthodox is. Mijn manier van spelen op viool heb ik aangepast aan de nyckelharpa. Vandaar dat ik ook een andere houding heb met het instrument dan de klassieke Zweedse spelers. Het grote voordeel van mijn speelwijze is de 'vrijheid' van de strijkstok. Zo kan ik alle boogstreken gebruiken die ik wens. Ik geef ook vaak les en mijn techniek wordt sinds kort zelfs ook in Zweden toegepast. Het is trouwens niet in Zweden dat ik het instrument heb leren kennen.
Mijn goede vriend, Joos Janssens, een gewaardeerd instrumentenbouwer van draailieren en nyckelharpa's, sprak me zo vaak en met veel passie over de nyckelharpa dat ik me voor dat instrument ben gaan interesseren. Spelen op het instrument was natuurlijk boeiender dan erover te praten. En zo koos ik er zowat tien jaar geleden voor om, behalve op viool, ook op nyckelharpa muziek te maken. Sinds vorig jaar maak ik deel uit van de Europese Commissie van de nyckelharpa, een Europees samenwerkingsverband tussen Italië, Duitsland en Zweden. Die verzorgt ondermeer professionele opleidingen via de Hogere School voor Nyckelharpa in elk van die landen. En daar ik, op mijn manier uiteraard, les geef in die scholen mag ik me hoogleraar noemen. Uiteraard gaf ik vroeger ook al les via workshops, niet enkel in Europa, maar ook in Amerika en Japan." Veelzijdig
Door zijn verscheidenheid van stijlen was François niet echt in een muzikaal vakje te plaatsen. Maar de koppigheid die hem als kind al kenmerkte zorgde ervoor dat hij zijn eigen ding bleef doen, zonder toegevingen aan trends. En zo heeft zijn muziek sinds een vijftal jaar een eigen identiteit gekregen. De muziek die hij nu maakt is muziek van Didier François. En deze muziek wordt op vele plaatsen en in vele disciplinen gewaardeerd.
Zo maakte hij muziek voor de dans en de theaterwereld. Hij treedt vaak op als muzikant bij de theaterstukken van het Brusselse ensemble Leporello, dat ook vaak in Nederland speelt. Zo schreef hij ondermeer de muziek voor de stukken "Koffie/Temesta", "Fool for Love" en het nieuwe stuk "Macbethbranding". De muziek van dit laatste wordt gespeeld door hemzelf op nyckelharpa, door Piet Strijkers op cello en door Ayrélie Dorzée op viool en altviool.
Ook in de Franse filmmuziek is François geen onbekende. Onder andere Costa-Gavras deed op hem beroep om met Armand Amar de muziek te spelen bij zijn films "Amen" en "Le Couperet".
Ook de cd's van François vertonen een veelzijdigheid. Met gitarist Philip Masure speelde hij Zweedse traditionele muziek op de cd "Duo". Met de groep Alicantes speelde hij eerder jazz/folk. Samen met de Italiaan Marco Ambrosini nam hij muziek op van Bela Bartok, met name de 44 duetten voor viool, gespeeld op nyckelharpa. Een andere keer speelde hij, samen met flamencogitarist José Toral en bassist Peter Verhaegen, Spaanse muziek in het programma "Locuras de Vanelo". Ook die productie verscheen op cd. "Falling Tree" is een algemeen gewaardeerde cd met traditionele muziek, waarop François terecht fier mag gaan. Hieraan werkten meerdere internationaal gerenomeerde muzikale vrienden mee: Gilles Chabenat op draailier en Ranaud Garcia-Fons op contrabas uit Frankrijk, de Armeniër Levon Minassian op duduk en de Algerijn Haroun Teboul op ney, de Belg Jan Van Outryve speelt theorbo en de Zweedse Ulrika Bodén zingt de liedteksten. Zijn laatste uitgave is een dubbel-cd met twee van zijn muzikale vrienden. Op de ene speelt hij viool en nyckelharpa in duo met Gilles Chabenat. Op de andere is Gabriel Yacoub zijn gast. Ook Sylvie Berger en Tom Theuns zingen er op mee. François is ook begeleider bij Soetkin Collier, wat niet erg verwonderlijk is. Collier is immers dol op Zweedse liederen en nyckelharpa hoort daar natuurlijk bij.
Als we François vragen naar zijn plannen voor de nabije toekomst horen we in zijn antwoord opnieuw zijn muzikale veelzijdigheid. Met Gilles Chabenat staat een grote tournee op het getouw. Ze spelen in Frankrijk, België en Amerika. Hij hoopt echter ook met dat programma in Nederland te kunnen spelen. In het komend theaterseizoen zal hij met de muziek van "Falling Tree" de film "Nano Notte" van Toon Loenders, oprichter van het productiehuis Kladaradatsch, live begeleiden.
Zijn meest bijzondere plan is het bewerken van Vlaamse liederen. Dat hoet hij in opdracht van een Franse producer. De cd zal verdeeld worden door Harmonia Mundi. De begeleiding zal gebeuren door een vaste kern van strijkers, met name Aurélie Dorzée, Lode Vercampt en Peter Verhaegen. Zangers bij dat project zijn onder andere Patrick Riguelle en Stef Kamil Carlens (Zita Swoon). François verklapt ons nog dat hij voor dat project nieuwe muziek schrijft op een tekst van Wannes Van De Velde: "Een schip". François was in Antwerpen meerdere jaren de bovenbuur van Wannes en werkte ook mee aan enkele van diens projecten. Sinds een tiental jaren woont François op een boot met ankerplaats te Mechelen. Het spreekt vanzelf dat het varend huis van de muzikant geregeld op andere plaatsen aanmeert.
close
René Warny - Goe Vollek n°4
Deze dubbelaar van nyckelharpaspeler Didier François is de zoveelste artistieke voltreffer op homerecords.be, het Luikse platenlabel van Michel Van Achter. Op de eerste schijf speelt François samen met draailierwizard Gilles Chabenat. Beide musici brengen rustige, intimische muziek met soms minimalistische inslag, dan weer modern klassieke ingrediënten.
Op een paar heel Scandinavisch klinkende uitzonderingen na verlaten ze resoluut het pad van de traditionele folk en tasten de enorme mogenlijkheden van hun instrumenten af. Vooral Chabenat haalt een ongelooflijke klankenrijkdom uit zijn draailer. Samen met de boventonen van de nyckelharpa worden bevreemdende beelden opgeroepen. Zowel structureel als klankgewijs is dit geen voor de hand liggende, maar toch best genietbare muziek.
De andere schijf heeft als ondertitel "Didier François invite Gabriel Yacoub". En die Fransman haalt er ook de stemmen van Sylvie Berger en Tom Theuns bij, om gestalte te geven aan zijn composities. Didier François neemt de instrumentale partijen voor zijn rekening, zowel op viool als op nyckelharpa. De stemmen van Berger en Theuns convergeren mooi met die van Yacoub. Soms verwijzen de vocale partijen sterk naar Yacoubs geesteskind "Malicorne", maar toch is dit een echt Didier François-product.
Gewoon subliem.
Eelco Schilder - New folk sounds n°112
Didier François is bezeten. Bezeten van zijn instrument de Nyckelharpa, een instrument dat zelden buiten Sweden gespeeld wordt, maar in België een grootse vertegenwoordiger heeft gevonden in François. Toen ik hem iets meer dan een jaar geleden in klein gezelschap zag spelen, viel me zijn onvoorwaardelijke liefde voor de muziek op. Zodra het ging over de Nyckelharpa, kwam er een stortvloed aan woorden uit zijn mond en om deze woorden kracht bij te zetten mooie geluiden uit het instrument.
Hij vertelde me toen over de plannen voor cd opnames met Yacoub en met, de tijdens die avond ook aanwezige en minstens zo bezeten muzikant, Gilles Chabenat. Inmiddels liggen de opnames in de winkel in de vorm van een mooi uitgevoerde dubbel cd. De eerste van de twee cd's bestaat uit elf duetten tussen draailier en afwisselend viool en nyckelharpa.
Deze cd, "Dans l'oubli du sommeil" genaamd, is een zeldzaam stukje pure muziek met een kracht waarbij het bijna niet is voor te stellen dat je enkel naar twee snaarinstrumenten aan het luisteren bent. De stukken die gebracht worden zijn allen van eigen hand en schuren dicht tegen de klassieke en oude muziek aan. Het typische geluid van Chabenat is uit duizenden te herkennen, ondanks het feit dat ik hem zelden zo ingetogen heb horen spelen. Hierdoor krijgt zijn draailier spel een geheel andere dimensie dan op zijn eerdere solo projecten.
De tweede cd is een samenwerking tussen Didier François en Gabriel Yacoub. Ze worden ondersteund door Tom Theuns en Sylvie Berger op zang. Net als zijn werk met Chabenat is ook op deze cd de leegte sprekend. De muziek is zo klein gehouden dat de (samen) zang en het subtiele spel van François prachtig tot zijn recht komen.
Ook deze cd is, net als de ander, geen cd om nog lang over te schrijven. Dit is een dubbel cd waar zo hoogstaand muziek op wordt gemaakt dat iedere Chabenat, Yacoub en François liefhebber hem allang in zijn kast heeft staan en waarschijnlijk menig avond met gesloten ogen ervan aan het genieten is.
MAZZMUSIKAS 072bis HATS OFF: ALL HITS, NO MISSES Georges Tonla Briquet
Folk dankt tegenwoordig zijn succes aan twee grote stromingen. Enerzijds is er de cross-over waar lustig geëxperimenteerd wordt met allerlei kruisbestuivingen en anderzijds heb je de boombal rage. In de marge van dit alles bevinden zich echter ook nog muzikanten die trouw blijven aan de zuivere basisvormen en zich concentreren op de meest uitgepuurde vorm. Live En Flandre van Claeys-Paris-Chabenat-Decombel is daar een recent voorbeeld van.
Ook Didier François, specialist op nyckelharpa, doet dit op zijn nieuwste dubbel-cd. Op deel 1 gebeurt dat in gezelschap van Gilles Chabenat (draailier). Wat beide heren hier brengen kan je moeilijk onder de noemer folk catalogiseren gewoonweg omdat dit te beperkend is. Daarvoor zijn er teveel parallellen met klassieke en hedendaagse muziek. Door het aandeel van de improvisatie kun je er zelfs de term jazz opplakken.
Niet toevallig vinden we Chabenat trouwens geregeld terug in die kringen. Complexloos musiceren beide heren op het randgebied van deze genres terwijl ze een doorgedreven transpositie bewerkstelligen van de tradities. Idem voor de samenwerking van Didier François met Gabriel Yacoub op de tweede cd. Zij trekken ons mee naar een wereld waar de tijd stilstaat en men nog oor heeft voor details. Een Brand New World die eigenlijk niet zo nieuw is maar die we wel uit het oog verloren waren en die goed op weg is om voorgoed te verdwijnen.
Een dubbel-cd die elke vorm van beperking, zij het tijd of genre, moeiteloos overschrijdt en dat zonder een zwijm van academisme
Paul - folkforum.nl
De nieuwe dubbel CD van Didier François heeft twee titels. Het zijn dan ook twee totaal verschillende CD's zonder thematische link. De enige constante zijn de viool en nyckelharpa van Didier François.
Dans l'oubli du sommeil is een instrumentale CD met voornamelijk zelf gecomponeerde muziek voor viool en nyckelharpa (François) en draailier (Gilles Chabenat). De composities kregen vorm via intensief MP3 verkeer tussen Wallonië en Frankrijk.
Chabenat en François hebben een gezamelijke muzikale geschiedenis die zo'n 10 jaar terug gaat. Ze speelden al vaak samen op wederzijdse soloprojecten maar nog nooit brachten ze samen een volwaardige CD uit. Nyckelharpa en draailier zijn instrumenten die lange tijd in onbruik zijn geweest maar sinds de folkrevival van de jaren zeventig in rap tempo weer gepopulariseerd zijn. Nyckelharpaspelers als Olav Johansson (Väsen), Niklas Rosswell (Ranarim), Johan Hedin (Bazar Blå), Hendrik Erikson (Fatang) en draailierspelers als Iep Fourier, Stephane Durand (Cosmic Drone) ,Valentin Chastrier, Nigel Eaton en Patrick Bouffard zijn gevestigde namen in folkland. Allen muzikanten die hun instrument benutten om de folkmuziek nieuwe, moderne impulsen te geven. Dat doen ook François en Chabenat op deze CD. De combinatie van nyckelharpa en draailier levert een prachtig geluid op. Daarbij beperkt men zich niet tot de traditionele muziek, er staan slechts twee Zweedse traditionele thema's op, maar kiest men, zonder concessies, volop het avontuur met een aantal composities die raken aan jazz-, rock,- minimalistische- en (moderne) klassieke muziek. Meteen valt het machtige geluid van de elektro-akoestische draailier van Chabenat op. Dat instrument vergt nadere duiding. Het is elektrisch omdat het in combinatie met een versterker gebruikt wordt, akoestisch omdat het signaal niet via een element op de snaren wordt versterkt, maar via een aantal plaatsen in de klankkast, waarbij bourdon- en melodiesnaren volledig gescheiden regelbaar zijn. Dat geeft het instrument enorme mogelijkheden waarbij het af en toe een gedaanteverwisseling lijkt te ondergaan. In de nummers "UBAC", "Dans L'oubli de sommeil", "Ekkerhard" en "Traces" lijk je af en toe bas, orgel, accordeon en lage fluittonen te horen. Alles afkomstig uit die fantastische draailier. Gelukkig is het daarbij niet om goedkope effecten te doen maar om zeggingskracht. Verstilde sacrale momenten, minimalistische thema's maar ook krachtig rockend strijkwerk kleuren deze composities.
Er wordt ook wat gevraagd van de luisteraar en waarom niet? De nummers "Le vautour philosophe", "l'oiseau aux ailes noires" en "Où la pluie même cogne le sol à le fendre" laten zich als modern klassieke stukken beluisteren. Ze hebben echter één eigenschap die de meeste moderne klassieke muziek niet heeft: toegankelijkheid. Het zijn geen makkelijke stukken, hier en daar atonaal, vervreemdend en psychedelisch, maar François en Chabenat houden de luisteraar in deze intelligente composities nieuwsgierig. Wie bekend is met de traditionele Zweedse stukken "En konstig fan" en "Om än jag än reste" kan alleen maar diep zijn pet afnemen voor de wijze waarop het duo deze stukken arrangeerde. Voor wie de sublieme CD "Falling Tree" van Didier François in de kast heeft staan zal dat geen verrassing (meer) zijn. Hou de kalender in de gaten want na een Amerikaanse toernee gaat het duo ook in Nederland en België toeren.
Het is aan Michel van Achter (Homerecords) te danken dat de 2e CD, Brand new world" uitgebracht is. Oorspronkelijk was deze muziek bedoeld als soundtrack bij een film van Paul Bonduelle over de 4 elementen. Dat project is nooit van de grond gekomen zodat de muziek zo'n twee jaar op de plank is blijven liggen. Gabriel Yacoub tekende voor de helft van de composities. Over het eerste opnameresulaat waren Yacoub en François niet tevreden. Er werd een beroep gedaan op Sylvie Berger en Tom Theuns voor aanvullende vocalen. De samenzang klinkt voortreffelijk. In meerstemmigheid herinnert het bij tijden aan Malicorne ("Vois mon enfant", "Le Grand Rouge", "Fire & Rain" ). De ongelooflijk hoge noten die Tom Theuns in "Pour La Terre" haalt, vormt één van de vocale hoogtepunten van de CD. Overigens ook hier en daar wat experimenteel bijv. in het nummer "Bleu" waarin Yacoub associatieve kernwoorden i.p.v. doorlopende tekst gebruikt.
Delen van deze Brand New World maar ook van de Fallen Tree CD zullen live gespeeld gaan worden bij een nog uit te brengen minimalistische film. Daarbij zal Didier François versterking krijgen van Aurélie Dorzée (viool) en Lode Vercampt (cello).
Schitterend werkstuk deze dubbelaar. De zoveelste parel uit de imponerende catalogus van Homerecords.
Paul, waardering: 8,5
English press
Gerald Van Waes - psychedelicfolk.com
This looks like an ambitious concept of a double CD of inspirations.
The first CD explores further the long term cooperation between Didier Francois (violin and nyckelharpa) and Gilles Chabenat (hurdy-gurdy). A good thing is that they often, in the middle of thoughtful improvisation / inspiration forget their instruments and just play and create their cooperative music. In that way the music often sounds like moody chambermusic, letting also the listener forget that there are only two/three instruments which makes it sound an oh so complete world of expressions. The music is suite-like. Two Swedish traditionals are also adapted in it. "Traces" is also interesting, to show hints of some traditionals from various countries. Last piece is a bit more contemporary experimental and desolate.
The second CD has solo chamber-like arrangements by Didier François (2 layers of violin with nyckelharpa), with vocals by Gabriel Yacoub, Sylvie Berger and Tom Theuns. After the more down ending of the first CD I expected a certain change to uplift the mood again. From the third track on, there are added parts of some Malicorne-like vocal arrangements with the invited trio, and with Gabriel Yacoub leading, who I assume, but I am not sure how they worked on this, was inspired to write some songs in addition to the Didier François compositions. This addition and second layer of inspiration gives us time to breath, and adds because of its additional nature, such an influence that there seems to come a prepared calmness in nature to the instrumental parts. The songs seem to be thematically inclined and seem to prepare us for the consciousness that we humans alone are the only one who decides how our world is.
Debs - UK
Fascinating instrumental combinations - the nyckelharpa and the hurdy-gurdy
Current mood: impressed
Category: Music
Well I'll be blown away! I think I've just listened to one of the most intriguing instrumental combinations I've ever heard - Didier Francois (nyckelharpa) and Gilles Chabenat (hurdy-gurdy) on their new double album, 'Dans l'Oubli du Sommeil/Brand New World'.
It's absolutely haunting listening; almost classical/orchestral in concept and scope - all I can say is go to the following link and have a damned good listen, it's intriguing and beautiful and spellbinding music!
I like surprises like this!
Here's a fabulous pic of the nyckelharpa by Lieve - I just love the sound of the instrument, it's entrancing - I envy anyone who's seen Didier play.
Debs's blog
Prensa española
Marcelo - discos-argentinos.com
Este CD, de reciente aparición, nos permite redescubrir el sonido de un instrumento de la tradición folklórica sueca como lo es el Nyckelharpa. En el primer CD Didier Francois es acompañado por Gilles Chabenat. Juntos logran aunar los sonidos folklóricos con la música clásica.
No es un disco fácil de escuchar, debido al sonido, por momentos exasperante, de los instrumentos. Hay instantes en que los temas se tornan monótonos, pero luego, en otros pasajes, se logran combinar maravillosamente.El segundo de los CD, que cuenta con el aporte de voz, me gustó más. La voz, en función instrumental, enriquece la propuesta.
Es un Cd de gran calidad, pero no para oídos desprevenidos.
Svensk press
Ulf Torstensson - lira.se
Belgiske nyckelharps- och fiolspelaren Didier François är för mig en ny bekantskap, även om han enligt uppgift både spelat och undervisat i Sverige. På det lilla belgiska kvalitetsbolaget Home har han spelat in en dubbel-cd.
På den första skivan samarbetar han med Gilles Chabenat, vevlira, och på den andra har han bjudit in sångaren Gabriel Yacoub, som också skrivit texter och en del av musiken. Resultatet är mycket speciellt och inte helt lätt att beskriva. Man anar en bakgrund i folkmusik - ja det finns faktiskt några svenska folklåtar med - men det är lika mycket modern konstmusik. Tankarna går, särskilt på vevliraskivan, till Bartok. Inspelningen är mycket snygg, akustisk, men ibland med en så påtaglig bearbetning av ljudet att det låter som elektronmusik. Det mesta är drömskt och stilla men ibland klöser det till.
Originellt, personligt och helt utan kommersiella hänsyn.