QUYỂN I: NHỮNG QUY TẮC TỔNG QUÁT 

(ĐIỀU 1 – 203)

BOOK I: GENERAL NORMS

I.ĐỀ MỤC 1. LUẬT GIÁO HỘI (ĐIỀU 7 – 22)

TITLE I. ECCLESIASTICAL LAWS (Cann. 7 - 22)

II.ĐỀ MỤC 2. TỤC LỆ (ĐIỀU 23 – 28)

TITLE II. CUSTOM (Cann. 23 - 28)

III.ĐỀ MỤC 3. NHỮNG SẮC LUẬT VÀ NHỮNG HUẤN THỊ (ĐIỀU 29 – 34)

TITLE III. GENERAL DECREES AND INSTRUCTIONS (Cann. 29 - 34)

IV.ĐỀ MỤC 4. CÁC HÀNH VI HÀNH CHÍNH RIÊNG BIỆT (ĐIỀU 35 – 93)

TITLE IV. SINGULAR ADMINISTRATIVE ACTS (Cann. 35 - 93)

1.             CHƯƠNG 1. NHỮNG QUY TẮC CHUNG (ĐIỀU 35 – 47)

CHAPTER I. COMMON NORMS

2.             CHƯƠNG 2. NHỮNG NGHỊ ĐỊNH VÀ NHỮNG MỆNH LỆNH (ĐIỀU 48 – 58)

CHAPTER II. SINGULAR DECREES AND PRECEPTS

3.             CHƯƠNG 3. РHÚC CHIẾU (ĐIỀU 59 – 75)

CHAPTER III. RESCRIPTS

4.             CHƯƠNG 4. ĐẶC ÂN (ĐIỀU 76 – 84)

CHAPTER IV. PRIVILEGES

5.             CHƯƠNG 5. MIỄN CHUẨN (ĐIỀU 85 – 93)

CHAPTER V. DISPENSATIONS

V.ĐỀ MỤC 5. CÁC QUY CHẾ VÀ NỘI QUY (ĐIỀU 94 – 95)

TITLE V. STATUTES AND RULES OF ORDER (Cann. 94 - 95)

VI.ĐỀ MỤC 6. CÁC THỂ NHÂN VÀ PHÁP NHÂN (ĐIỀU 96 – 123

TITLE VI. PHYSICAL AND JURIDIC PERSONS (Cann. 96 - 123)

1.             CHƯƠNG 1. TÌNH TRẠNG GIÁO LUẬT CỦA CÁC THỂ NHÂN (ĐIỀU 96 – 112)

CHAPTER I. THE CANONICAL CONDITION OF PHYSICAL PERSONS

2.             CHƯƠNG 2. CÁC PHÁP NHÂN (ĐIỀU 113 – 123)

CHAPTER II. JURIDIC PERSONS

VII.ĐỀ MỤC 7. CÁC HÀNH VI PHÁP LÝ (ĐIỀU 124 – 128)

TITLE VII. JURIDIC ACTS (Cann. 124 - 128)

VIII.ĐỀ MỤC 8. QUYỀN LÃNH ĐẠO (ĐIỀU 129 – 144)

TITLE VIII. THE POWER OF GOVERNANCE (Cann. 129 - 144)

IX.ĐỀ MỤC 9. GIÁO VỤ (ĐIỀU 145 – 196)

TITLE IX. ECCLESIASTICAL OFFICES (Cann. 145 - 196)

1.             CHƯƠNG 1. BỔ NHIỆM VÀO GIÁO VỤ (ĐIỀU 146 – 183)

CHAPTER I. PROVISION OF ECCLESIASTICAL OFFICE

a.   TIẾT 1. TỰ Ý TRAO BAN (ĐIỀU 157)

Art. 1. FREE CONFERRAL

b.   TIẾT 2. GIỚI THIỆU (ĐIỀU 158 – 163)

Art. 2. PRESENTATION

c.    TIẾT 3. BẦU CỬ (ĐIỀU 164 – 179)

Art. 3. ELECTION

d.   TIẾT 4. THỈNH CỬ (ĐIỀU 180 – 183)

Art. 4. POSTULATION

2.             CHƯƠNG 2. CHẤM DỨT GIÁO VỤ (ĐIỀU 184 – 196)

CHAPTER II. LOSS OF ECCLESIASTICAL OFFICE

a. TIẾT 1. TỪ NHIỆM (ĐIỀU 187 – 189)

Art. 1. RESIGNATION

b. TIẾT 2. THUYÊN CHUYỂN (ĐIỀU 190 – 191)

Art. 2. TRANSFER

c.  TIẾT 3. GIẢI NHIỆM (ĐIỀU 192 – 195)

Art. 3. REMOVAL

d. TIẾT 4. BÃI NHIỆM (ĐIỀU 196)

Art. 4. PRIVATION

X.ĐỀ MỤC 10. THỜI HIỆU (ĐIỀU 197 – 199)

TITLE X. PRESCRIPTION (Cann. 197 - 199)

XI.ĐỀ MỤC 11. CÁCH TÍNH THỜI GIAN (ĐIỀU 200 – 203)

TITLE XI. COMPUTATION OF TIME (Cann. 200 - 203)

QUYỂN I: NHỮNG QUY TẮC TỔNG QUÁT (ĐIỀU 1 – 6)

BOOK I: GENERAL NORMS

Điều 1

Các điều của Bộ Luật này chỉ chi phối Giáo Hội La-tinh mà thôi.

Can. 1 The canons of this Code regard only the Latin Church.

Điều 2

Nói chung, Bộ Luật này không ấn định những nghi thức phải tuân giữ trong các buổi cử hành phụng vụ, cho nên vẫn buộc phải tuân giữ những luật phụng vụ hiện đang còn hiệu lực, trừ khi có luật nào trong những luật đó trái ngược với các điều của Bộ Luật này.

Can. 2 For the most part the Code does not define the rites which must be observed in celebrating liturgical actions.  Therefore, liturgical laws in force until now retain their force unless one of them is contrary to the canons of the Code.

Điều 3

Các điều của Bộ Luật này không bãi bỏ và không sửa đổi các hiệp ước mà Tông Tòa đã ký với các quốc gia hoặc xã hội chính trị khác; do đó, các hiệp ước này vẫn có hiệu lực y như bây giờ, bất kể các quy định trái ngược của Bộ Luật này.

Can. 3 The canons of the Code neither abrogate nor derogate from the agreements entered into by the Apostolic See with nations or other political societies.  These agreements therefore continue in force exactly as at present, notwithstanding contrary prescripts of this Code.

Điều 4

Những quyền lợi thủ đắc cũng như những đặc ân do Tông Tòa ban cho các thể nhân hoặc pháp nhân từtrước đến nay đang còn hiệu lực và không bị thu hồi, thì vẫn còn giá trị, nếu không bị các điều của Bộ Luật này thu hồi cách minh nhiên.

Can. 4 Acquired rights and privileges granted to physical or juridic persons up to this time by the Apostolic See remain intact if they are in use and have not been revoked, unless the canons of this Code expressly revoke them.

Điều 5

§1. Các tục lệ phổ quát hay các tục lệ địa phương hiện đang còn hiệu lực mà lại trái ngược với những quy định của các điều này, và bị chính các điều của Bộ Luật này bác bỏ, thì bị hủy bỏ hoàn toàn và không được phép phục hồi lại; các tục lệ trái ngược khác cũng được coi là bị hủy bỏ, trừ khi Bộ Luật đã minh nhiên dự liệu cách khác, tuy nhiên, các tục lệ đã có từ trăm năm hay từ lâu đời có thể được châm chước nếu, theo sự phán đoán của Đấng Bản Quyền sau khi đã xem xét những hoàn cảnh địa phương và con người, không thể bị hủy bỏ.

§2. Các tục lệ phổ quát hay các tục lệ địa phương ngoại luật hiện đang còn hiệu lực, thì được duy trì.

Can. 5 §1. Universal or particular customs presently in force which are contrary to the prescripts of these canons and are reprobated by the canons of this Code are absolutely suppressed and are not permitted to revive in the future.  Other contrary customs are also considered suppressed unless the Code expressly provides otherwise or unless they are centenary or immemorial customs which can be tolerated if, in the judgment of the ordinary, they cannot be removed due to the circumstances of places and persons.

 §2. Universal or particular customs beyond the law (praeter ius) which are in force until now are preserved.

Điều 6

§1. Từ khi có hiệu lực, Bộ Luật này bãi bỏ: 1° bộ Giáo Luật ban hành năm 1917;

2° những luật phổ quát hoặc những luật địa phương khác ngược với các quy định của Bộ Luật này, trừ khi có một quy định minh nhiên khác liên quan đến những luật địa phương;

3° tất cả mọi luật hình sự phổ quát hay luật hình sự địa phương do Tông Tòa ban hành, trừ những luật được Bộ Luật này giữ lại;

4° những luật phổ quát khác về kỷ luật có liên quan đến một vấn đề đã được Bộ Luật này cải tố hoàn toàn.

§2. Cũng phải dựa vào truyền thống của giáo luật để giải thích những điều của Bộ Luật này trong mức độnhững điều này lập lại luật cũ.

Can. 6 §1. When this Code takes force, the following are abrogated:

 1º the Code of Canon Law promulgated in 1917;

 2º other universal or particular laws contrary to the prescripts of this Code unless other provision is expressly made for particular laws;

 3º any universal or particular penal laws whatsoever issued by the Apostolic See unless they are contained in this Code;

 4º other universal disciplinary laws regarding matter which this Code completely reorders.

 §2. Insofar as they repeat former law, the canons of this Code must be assessed also in accord with canonical tradition.

ĐỀ MỤC 1. LUẬT GIÁO HỘI (ĐIỀU 7 – 22)

TITLE I. ECCLESIASTICAL LAWS (Cann. 7 - 22)

Điều 7

Luật được thiết lập khi được ban hành.

Can. 7 A law is established when it is promulgated.

Điều 8

§1. Những luật phổ quát của Giáo Hội được ban hành bằng việc công bố trên báo Acta Apostolicae Sedis, trừkhi có một hình thức ban hành khác được quy định cho những trường hợp đặc thù, và những luật này chỉ có hiệu lực sau ba tháng, kể từ ngày được ghi trong số báo Acta, trừ khi những luật này buộc tức khắc do bản chất của sự việc, hay chính luật đã minh nhiên ấn định cách đặc biệt một thời hạn ngắn hơn hay dài hơn.

§2. Những luật địa phương được công bố theo thể thức do nhà lập pháp xác định và bắt đầu buộc sau một tháng, kể từ ngày được ban hành, nếu chính luật đó không ấn định một thời hạn nào cả.

Can. 8 §1. Universal ecclesiastical laws are promulgated by publication in the official commentary, Acta Apostolicae Sedis, unless another manner of promulgation has been prescribed in particular cases.  They take force only after three months have elapsed from the date of that issue of the Acta unless they bind immediately from the very nature of the matter, or the law itself has specifically and expressly established a shorter or longer suspensive period (vacatio).

 §2. Particular laws are promulgated in the manner determined by the legislator and begin to oblige a month after the day of promulgation unless the law itself establishes another time period.

Điều 9

Các luật nhằm tương lai, chứ không nhằm quá khứ, trừ khi luật đã dự liệu đích danh về những việc quá khứ.

Can. 9 Laws regard the future, not the past, unless they expressly provide for the past.

Điều 10

Chỉ những luật nào minh nhiên ấn định rằng một hành vi không có hiệu lực hoặc một người không có khảnăng, thì mới được xem là luật bãi hiệu hoặc luật bãi năng.

Can. 10 Only those laws must be considered invalidating or disqualifying which expressly establish that an act is null or that a person is unqualified.

Điều 11

Những người đã được rửa tội trong Giáo Hội Công Giáo hay những người đã được được nhận vào Giáo Hội Công giáo và là những người đã sử dụng đủ trí khôn và, nếu luật không minh nhiên dự liệu cách khác, đã được bảy tuổi trọn, buộc phải giữ những luật thuần túy Giáo Hội.

Can. 11 Merely ecclesiastical laws bind those who have been baptized in the Catholic Church or received into it, possess the sufficient use of reason, and, unless the law expressly provides otherwise, have completed seven years of age.

Điều 12

§1. Những luật phổ quát buộc tất cả những người mà luật nhằm đến trong bất cứ lãnh thổ nào.

§2. Tuy nhiên, tất cả những người hiện đang cư ngụ trong một lãnh thổ mà các luật phổ quát không có hiệu lực, thì họ không buộc phải giữ những luật đó.

§3. Các luật được thiết lập cho một lãnh thổ đặc thù thì buộc những người mà luật nhằm đến, và là những người có cư sở hay bán cư sở đồng thời hiện đang cư ngụ ở đó, miễn là vẫn giữ nguyên những quy định của điều 13.

Can. 12 §1. Universal laws bind everywhere all those for whom they were issued.

 §2. All who are actually present in a certain territory, however, are exempted from universal laws which are not in force in that territory.

 §3. Laws established for a particular territory bind those for whom they were issued as well as those who have a domicile or quasi-domicile there and who at the same time are actually residing there, without prejudice to the prescript of can. 13.

Điều 13

§1. Các luật địa phương không được suy đoán là luật tòng nhân nhưng là luật tòng thổ, trừ khi đã rõ cách khác.

§2. Các lữ khách không buộc phải giữ:

1° những luật địa phương của lãnh thổ họ, bao lâu họ còn vắng mặt, trừ khi việc vi phạm luật ấy gây thiệt hại cho lãnh thổ họ, hoặc vì những luật ấy là luật tòng nhân;

2° các luật của lãnh thổ họ đang cư ngụ, ngoại trừ những luật về trật tự công cộng, hoặc những luật xác định những thể thức của hành vi pháp lý, hoặc những luật liên can đến bất động sản trong lãnh thổ đó.

§3. Những người không có cư sở buộc phải tuân giữ cả những luật phổ quát và những luật địa phương hiện đang có hiệu lực tại nơi họ cư ngụ.

Can. 13 §1. Particular laws are not presumed to be personal but territorial unless it is otherwise evident.

 §2. Travelers are not bound:

 1º by the particular laws of their own territory as long as they are absent from it unless either the transgression of those laws causes harm in their own territory or the laws are personal;

 2º by the laws of the territory in which they are present, with the exception of those laws which provide for public order, which determine the formalities of acts, or which regard immovable goods located in the territory.

 §3. Transients are bound by both universal and particular laws which are in force in the place where they are present.

Điều 14

Trong trường hợp hồ nghi về pháp luật, luật không buộc, kể cả những luật bãi hiệu hay bãi năng; trong trường hợp hồ nghi về sự kiện, thì các Đấng Bản Quyền có thể chuẩn những luật đó, với điều kiện, nếu là một sựmiễn chuẩn được dành riêng, nhà chức trách chuẩn ngăn trở dành riêng vẫn thường ban phép chuẩn này.

Can. 14 Laws, even invalidating and disqualifying ones, do not oblige when there is a doubt about the law.  When there is a doubt about a fact, however, ordinaries can dispense from laws provided that, if it concerns a reserved dispensation, the authority to whom it is reserved usually grants it.

Điều 15

§1. Sự không biết hay sự lầm lẫn về những luật bãi hiệu hay bãi năng không làm cho những luật này mất hiệu lực, trừ khi luật đã minh nhiên ấn định cách khác.

§2. Sự không biết hay sự lầm lẫn về luật hoặc về hình phạt, Về sự kiện của riêng mình hoặc về sự kiện hiển nhiên của người khác, đều không được suy đoán; sự không biết hay sự lầm lẫn về sự kiện không hiển nhiên của người khác thì được suy đoán cho đến khi có chứng cớ ngược lại.

Can. 15 §1. Ignorance or error about invalidating or disqualifying laws does not impede their effect unless it is expressly established otherwise.

 §2. Ignorance or error about a law, a penalty, a fact concerning oneself, or a notorious fact concerning another is not presumed; it is presumed about a fact concerning another which is not notorious until the contrary is proven.

Điều 16

§1. Người giải thích luật cách chính thức là nhà lập pháp, cũng như người được vị này ủy quyền giải thích luật cách chính thức.

§2. Sự giải thích chính thức được thực hiện theo thể thức luật, thì có cùng hiệu lực như chính luật và phải được ban hành; nếu chỉ tuyên bố là ý nghĩa ngôn từ của luật tự nó đã chính xác rồi, thì sự giải thích chính thức có hiệu lực hồi tố; nếu giới hạn hay nới rộng luật hoặc vạch rõ một luật hồ nghi, thì sự giải thích chính thức không có hiệu lực hồi tố.

§3. Tuy nhiên, sự giải thích theo thể thức của một bản án tại tòa hay theo thể thức của một văn kiện hành chính trong một vấn đề riêng biệt, thì không có hiệu lực pháp lý và sự giải thích này chỉ ràng buộc những người nào và chỉ liên quan đến những vấn đề nào mà luật nhắm tới.

Can. 16 §1. The legislator authentically interprets laws as does the one to whom the same legislator has entrusted the power of authentically interpreting.

 §2. An authentic interpretation put forth in the form of law has the same force as the law itself and must be promulgated.  If it only declares the words of the law which are certain in themselves, it is retroactive; if it restricts or extends the law, or if it explains a doubtful law, it is not retroactive.

 §3. An interpretation in the form of a judicial sentence or of an administrative act in a particular matter, however, does not have the force of law and only binds the persons for whom and affects the matters for which it was given.

Điều 17

Luật Giáo Hội phải được hiểu theo nghĩa đen của từ ngữ trong bản văn và trong mạch văn; nếu còn hồ nghi và tối nghĩa thì phải nại đến những chỗ tương tự, nếu có, đến mục đích và những hoàn cảnh của luật cũng như đến ý định của nhà lập pháp.

Can. 17 Ecclesiastical laws must be understood in accord with the proper meaning of the words considered in their text and context.  If the meaning remains doubtful and obscure, recourse must be made to parallel places, if there are such, to the purpose and circumstances of the law, and to the mind of the legislator.

Điều 18

Những luật ấn định một hình phạt hay hạn chế tự do sử dụng các quyền lợi hoặc hàm chứa một điều ngoại lệ, thì phải được giải thích theo nghĩa hẹp.

Can. 18 Laws which establish a penalty, restrict the free exercise of rights, or contain an exception from the law are subject to strict interpretation.

Điều 19

Trong một trường hợp đã được xác định, nếu không có quy định minh nhiên của luật phổ quát hay của luật địa phương hoặc nếu không có tục lệ, thì sự việc phải được giải quyết theo những luật đã được ban hành trong những trường hợp tương tự, theo những nguyên tắc tổng quát của luật đã được áp dụng với sự hợp tình hợp lý của giáo luật, theo án lệ và cách thực hành của Giáo Triều Rô-ma, theo ý kiến chung và kiên định của các học giả, trừ khi đó là vụ án hình sự.

Can. 19 If a custom or an express prescript of universal or particular law is lacking in a certain matter, a case, unless it is penal, must be resolved in light of laws issued in similar matters, general principles of law applied with canonical equity, the jurisprudence and practice of the Roman Curia, and the common and constant opinion of learned persons.

Điều 20

Luật sau bãi bỏ hoặc sửa đổi luật trước, nếu luật sau minh nhiên quy định như vậy, hoặc trực tiếp ngược với luật trước, hoặc đã sắp xếp lại toàn bộ nội dung luật trước. Nhưng luật phổ quát không sửa đổi luật địa phương hay luật đặc biệt, trừ khi luật đã minh nhiên dự liệu cách khác.

Can. 20 A later law abrogates, or derogates from, an earlier law if it states so expressly, is directly contrary to it, or completely reorders the entire matter of the earlier law.  A universal law, however, in no way derogates from a particular or special law unless the law expressly provides otherwise.

Điều 21

Trong trường hợp hồ nghi, không được suy đoán là luật trước đã bị thu hồi, nhưng các luật sau phải được liên kết và phải được dung hòa với các luật trước bao nhiêu có thể.

Can. 21 In a case of doubt, the revocation of a pre-existing law is not presumed, but later laws must be related to the earlier ones and, insofar as possible, must be harmonized with them.

Điều 22

Những luật dân sự được luật Giáo Hội dẫn chiếu phải được tuân giữ trong giáo luật với cùng những hiệu lực pháp lý, trong mức độ những luật đó không trái với luật Thiên Chúa, và nếu giáo luật không dự liệu cách khác.

Can. 22 Civil laws to which the law of the Church yields are to be observed in canon law with the same effects, insofar as they are not contrary to divine law and unless canon law provides otherwise.

ĐỀ MỤC 2. TỤC LỆ (ĐIỀU 23 – 28)

TITLE II. CUSTOM (Cann. 23 - 28)

Điều 23

Một tục lệ do một cộng đoàn tín hữu du nhập có hiệu lực pháp lý khi được nhà lập pháp chuẩn nhận, chiếu theo quy tắc của các điều khoản sau đây.

Can. 23 Only that custom introduced by a community of the faithful and approved by the legislator according to the norm of the following canons has the force of law.

Điều 24

§1. Không một tục lệ nào trái ngược với luật Thiên Chúa lại có thể có hiệu lực pháp lý.

§2. Cũng không có tục lệ nào trái ngược hoặc ngoài giáo luật có thể có hiệu lực pháp lý, trừ khi tục lệ này hợp lý; nhưng một tục lệ nào đó đã bị luật minh nhiên bác bỏ thì không còn hợp lý.

Can. 24 §1. No custom which is contrary to divine law can obtain the force of law.

 §2. A custom contrary to or beyond canon law (praeter ius canonicum) cannot obtain the force of law unless it is reasonable; a custom which is expressly reprobated in the law, however, is not reasonable.

Điều 25

Không một tục lệ nào có hiệu lực pháp lý, trừ khi được tuân giữ do một cộng đoàn có khả năng ít là tiếp nhận một luật với ý định du nhập một luật.

Can. 25 No custom obtains the force of law unless it has been observed with the intention of introducing a law by a community capable at least of receiving law.

Điều 26

Trừ khi có sự chuẩn nhận đặc biệt của nhà lập pháp có thẩm quyền, một tục lệ trái ngược với giáo luật đang có hiệu lực hoặc ngoài giáo luật, chỉ có hiệu lực pháp lý, khi được tuân giữ một cách hợp pháp và liên tục suốt ba mươi năm trọn; chỉ tục lệ nào đã có hàng trăm năm hoặc đã lâu đời mới có thể chiếm ưu thế hơn một điều luật hàm chứa một điều khoản cấm các tục lệ mới.

Can. 26 Unless the competent legislator has specifically approved it, a custom contrary to the canon law now in force or one beyond a canonical law (praeter legem canonicam) obtains the force of law only if it has been legitimately observed for thirty continuous and complete years.  Only a centenary or immemorial custom, however, can prevail against a canonical law which contains a clause prohibiting future customs.

Điều 27

Tục lệ là cách giải thích tốt nhất của luật.

Can. 27 Custom is the best interpreter of laws.

Điều 28

Miễn là vẫn giữ nguyên những quy định của điều 5, một tục lệ hoặc một luật trái ngược thu hồi tục lệ trái ngược hoặc ngoại luật. Nhưng nếu luật không minh nhiên nhắc tới, thì luật không thu hồi những tục lệ đã có hàng trăm năm hoặc đã lâu đời và luật phổ quát không thu hồi các tục lệ địa phương.

Can. 28 Without prejudice to the prescript of can. 5, a contrary custom or law revokes a custom which is contrary to or beyond the law (praeter legem).  Unless it makes express mention of them, however, a law does not revoke centenary or immemorial customs, nor does a universal law revoke particular customs.

ĐỀ MỤC 3. NHỮNG SẮC LUẬT VÀ NHỮNG HUẤN THỊ (ĐIỀU 29 – 34)

TITLE III. GENERAL DECREES AND INSTRUCTIONS (Cann. 29 - 34)

Điều 29

Qua những sắc luật, nhà lập pháp có thẩm quyền ban hành những quy định chung cho một cộng đoàn có khảnăng tiếp nhận luật; những sắc luật thực sự là những luật và được chi phối bởi những quy định của các điều liên quan đến luật.

Can. 29 General decrees, by which a competent legislator issues common prescripts for a community capable of receiving law, are laws properly speaking and are governed by the prescripts of the canons on laws.

Điều 30

Người nào chỉ có quyền hành pháp mà thôi thì không thể ban hành sắc luật được nói đến ở điều 29, trừ khi trong những trường hợp đặc biệt, họ được nhà lập pháp có thẩm quyền minh nhiên ban cho quyền này chiếu theo luật, khi đó họ phải tuân giữ những điều kiện đã được ấn định trong văn bản ban nhượng.

Can. 30 A person who possesses only executive power is not able to issue the general decree mentioned in can. 29 unless, in particular cases, it has been expressly granted to that person by a competent legislator according to the norm of law and the conditions stated in the act of the grant have been observed.

Điều 31

§1. Trong giới hạn thẩm quyền của mình, những người có quyền hành pháp có thể ban hành những sắc luật chấp hành, tức là những sắc luật ấn định chính xác hơn những thể thức phải giữ khi áp dụng luật hoặc thúc bách việc tuân giữ luật.

§2. Về việc ban hành và về thời hạn để các sắc luật bắt đầu có hiệu lực được nói đến ở §1, thì phải tuân giữnhững quy định của điều 8.

Can. 31 §1. Those who possess executive power are able to issue, within the limits of their competence, general executory decrees, namely, those which more precisely determine the methods to be observed in applying the law or which urge the observance of laws.

 §2. With respect to the promulgation and suspensive period (vacatio) of the decrees mentioned in §1, the prescripts of can. 8 are to be observed.

Điều 32

Những sắc luật chấp hành ấn định cách thức áp dụng hay thúc bách việc tuân giữ luật thì buộc những người nào phải giữ những luật ấy.

Can. 32 General executory decrees oblige those who are bound by the laws whose methods of application the same decrees determine or whose observance they urge.

Điều 33

§1. Những sắc luật chấp hành, ngay cả khi được in trong các kim chỉ nam hay trong bất cứ một tài liệu nào khác, thì không sửa đổi luật, và những quy định nào của những sắc luật đó trái với luật thì sẽ không có hiệu lực.

§2. Những sắc luật chấp hành ấy hết hiệu lực khi nhà chức trách có thẩm quyền đã minh nhiên hay mặc nhiên thu hồi, và khi luật vì đó mà các sắc luật được ban bố để quy định việc chấp hành không còn nữa; nhưng các sắc luật không hết hiệu lực khi người ban hành đã hết quyền, trừ khi luật đã minh nhiên dự liệu ngược lại.

Can. 33 §1. General executory decrees, even if they are issued in directories or in documents of another name, do not derogate from laws, and their prescripts which are contrary to laws lack all force.

 §2. Such decrees cease to have force by explicit or implicit revocation made by competent authority as well as by cessation of the law for whose execution they were given.  They do not, however, cease when the authority of the one who established them expires unless the contrary is expressly provided.

Điều 34

§1. Những huấn thị minh giải các quy định của luật, triển khai và ấn định những phương cách phải giữ khi thi hành những quy định này, thì được ban hành cho những người có nhiệm vụ lo cho luật được chấp hành và buộc họ phải giữ khi chấp hành. Trong giới hạn thẩm quyền của mình, những người nào có quyền hành pháp mới ban hành các huấn thị này cách hợp pháp.

§2. Những quy định trong các huấn thị đó không sửa đổi luật và nếu không thể dung hòa được với những quy định của luật, thì không có hiệu lực.

§3. Những huấn thị hết hiệu lực không những do sự thu hồi minh nhiên hoặc mặc nhiên của nhà chức trách có thẩm quyền ban hành huấn thị hoặc của nhà chức trách cấp trên, mà còn do sự chấm dứt của luật vì đó mà các huấn thị được ban bố để minh giải luật hoặc truyền thi hành luật.

Can. 34 §1. Instructions clarify the prescripts of laws and elaborate on and determine the methods to be observed in fulfilling them.  They are given for the use of those whose duty it is to see that laws are executed and oblige them in the execution of the laws.  Those who possess executive power legitimately issue such instructions within the limits of their competence.

 §2. The ordinances of instructions do not derogate from laws.  If these ordinances cannot be reconciled with the prescripts of laws, they lack all force.

 §3. Instructions cease to have force not only by explicit or implicit revocation of the competent authority who issued them or of the superior of that authority but also by the cessation of the law for whose clarification or execution they were given.

ĐỀ MỤC 4. CÁC HÀNH VI HÀNH CHÍNH RIÊNG BIỆT (ĐIỀU 35 – 93)

TITLE IV. SINGULAR ADMINISTRATIVE ACTS (Cann. 35 - 93)

CHƯƠNG 1. NHỮNG QUY TẮC CHUNG (ĐIỀU 35 – 47)

CHAPTER I. COMMON NORMS

Điều 35

Một hành vi hành chính riêng biệt dù là một sắc lệnh, một mệnh lệnh, hay là một phúc chiếu, có thể được người có quyền hành pháp ban hành, trong giới hạn thẩm quyền của mình, miễn là vẫn giữ nguyên những quy định của điều 76 §1.

Can. 35 A singular administrative act, whether it is a decree, a precept, or a rescript, can be issued by one who possesses executive power within the limits of that person’s competence, without prejudice to the prescript of can. 76, §1.

Điều 36

§1. Một văn kiện hành chính phải được hiểu theo nghĩa đen của từ ngữ và theo ngôn ngữ thường dùng; trong trường hợp hồ nghi, những văn kiện hành chính liên quan đến tranh tụng, ngăm đe hay tuyên kết một hình phạt, hạn chế quyền lợi của cá nhân, xâm phạm quyền thủ đắc của người khác hoặc ngược với một luật có lợi cho tư nhân, thì phải được giải thích theo nghĩa hẹp; còn những hành vi hành chính khác phải được giải thích theo nghĩa rộng.

§2. Một hành vi hành chính không được nới rộng sang những trường hợp khác ngoài các trường hợp đã được nêu ra.

Can. 36 §1. An administrative act must be understood according to the proper meaning of the words and the common manner of speaking.  In a case of doubt, those which refer to litigation, pertain to threatening or inflicting penalties, restrict the rights of a person, injure the acquired rights of others, or are contrary to a law which benefits private persons are subject to a strict interpretation; all others are subject to a broad interpretation.

 §2. An administrative act must not be extended to other cases besides those expressed.

Điều 37

Một hành vi hành chính liên quan đến tòa ngoài phải được ghi trong văn bản; cũng vậy, nếu hành vi hành chính được ban hành theo hình thức ủy thác, thì lệnh thi hành cũng phải được ghi lại trong văn bản.

Can. 37 An administrative act which regards the external forum must be put in writing.  Furthermore, if it is given in commissarial form, the act of its execution must be put in writing.

Điều 38

Một hành vi hành chính, dù là một phúc chiếu được ban dưới hình thức Tự sắc, cũng vô hiệu nếu xâm phạm đến một quyền lợi thủ đắc hoặc ngược với một luật hay một tục lệ đã được chuẩn nhận, trừ khi nhà chức trách có thẩm quyền đã minh nhiên thêm một điều khoản sửa đổi lại.

Can. 38 An administrative act, even if it is a rescript given motu proprio, lacks effect insofar as it injures the acquired right of another or is contrary to a law or approved custom, unless the competent authority has expressly added a derogating clause.

Điều 39

Các điều kiện trong một văn kiện hành chính chỉ được xem là chi phối sự hữu hiệu khi được diễn tả bằng những liên từ: nếu, trừ khi, miễn là.

Can. 39 Conditions in an administrative act are considered added for validity only when they are expressed by the particles if (si), unless (nisi), or provided that (dummodo).

Điều 40

Người phải chấp hành một hành vi hành chính sẽ không thi hành nhiệm vụ của mình cách hữu hiệu trước khi nhận được văn thư và trước khi kiểm chứng tính xác thực và sự toàn vẹn của văn thư, trừ khi nhà chức trách đưa ra hành vi hành chính đó đã thông báo trước cho đương sự biết nội dung của văn thư.

Can. 40 The executor of any administrative act invalidly carries out his or her function before receiving the relevant letter and verifying its authenticity and integrity, unless previous notice of the letter had been communicated to the executor by authority of the one who issued the act.

Điều 41

Người nào phải chấp hành một hành vi hành chính mà chỉ được ủy thác nguyên việc thi hành, thì không thểtừ chối thực hiện hành vi đó trừ khi thấy rõ là hành vi ấy vô giá trị hoặc không thể chấp nhận được vì một lý do quan trọng khác, hoặc những điều kiện được đặt ra trong hành vi hành chính không thể thực hiện được; tuy nhiên, nếu việc thực hiện hành vi hành chính xem ra không thích hợp do hoàn cảnh con người hay địa phương, thì đương sự phải đình hoãn việc thi hành; trong những trường hợp này, đương sự phải thông báo ngay cho nhà chức trách đã đưa ra hành vi đó.

Can. 41 The executor of an administrative act to whom is entrusted merely the task of execution cannot refuse the execution of this act unless it clearly appears that the act itself is null or cannot be upheld for another grave cause, or the conditions attached to the administrative act itself have not been fulfilled.  Nevertheless, if the execution of the administrative act seems inopportune due to the circumstances of person or place, the executor is to suspend the execution.  In such cases the executor is to inform immediately the authority who issued the act.

Điều 42

Người chấp hành một hành vi hành chính phải tiến hành chiếu theo quy tắc của sự ủy nhiệm; nhưng việc thi hành ấy sẽ vô hiệu, nếu người ấy không hoàn thành các điều kiện thiết yếu được đặt ra trong văn thư và nếu không tuân giữ những thể thức căn bản của thủ tục.

Can. 42 The executor of an administrative act must proceed according to the norm of the mandate.  If, however, the executor did not fulfill the essential conditions attached to the relevant letter and did not observe the substantial form of proceeding, the execution is invalid.

Điều 43

Tùy theo sự phán đoán thận trọng của mình, người chấp hành một hành vi hành chính có thể cử người khác thay thế mình, nếu việc thay thế đã không bị cấm hoặc nếu đương sự đã không được chọn do phẩm cách cá nhân hoặc nếu người thay thế đã không được chỉ định trước; tuy nhiên trong những trường hợp này, người thi hành vẫn được phép ủy thác cho một người khác thực hiện những việc chuẩn bị.

Can. 43 The executor of an administrative act can, according to his or her prudent judgment, substitute another as executor unless substitution has been forbidden, the executor has been chosen for personal qualifications, or a substitute has been predetermined.  In these cases, however, the executor may entrust the preparatory acts to another.

Điều 44

Người kế nhiệm người chấp hành hành vi hành chính cũng có thể thực hiện hành vi đó, trừ trường hợp người chấp hành đã được chọn vì phẩm cách cá nhân.

Can. 44 The executor’s successor in office can also execute an administrative act unless the executor was chosen for personal qualifications.

Điều 45

Nếu đã phạm sai lầm nào đó trong khi thực hiện hành vi hành chính, người chấp hành vẫn được phép thực hiện lại hành vi đó.

Can. 45 If the executor has erred in any way in the execution of an administrative act, the executor is permitted to execute the same act again.

Điều 46

Hành vi hành chính không chấm dứt khi người ban cấp hết quyền, trừ khi luật đã minh nhiên dự liệu cách khác.

Can. 46 An administrative act does not cease when the authority of the one who established it expires unless the law expressly provides otherwise.

Điều 47

Việc thu hồi một hành vi hành chính do một hành vi hành chính khác của nhà chức trách có thẩm quyền chỉ có hiệu lực kể từ khi việc thu hồi được thông báo cách hợp pháp cho người mà hành vi hành chính đó được ban cho.

Can. 47 The revocation of an administrative act by another administrative act of a competent authority takes effect only from the moment at which the revocation is legitimately made known to the person for whom it has been given.

CHƯƠNG 2. NHỮNG NGHỊ ĐỊNH VÀ NHỮNG MỆNH LỆNH (ĐIỀU 48 – 58)

CHAPTER II. SINGULAR DECREES AND PRECEPTS

Điều 48

Nghị định là văn kiện hành chính do nhà chức trách hành pháp ban hành chiếu theo quy tắc luật định, nhằm đưa ra một quyết định hay một việc dự phòng trong một trường hợp đặc biệt; theo bản chất, việc quyết định và việc dự phòng này không giả thiết là phải có người yêu cầu.

Can. 48 A singular decree is an administrative act issued by a competent executive authority in which a decision is given or a provision is made for a particular case according to the norms of law.  Of their nature, these decisions or provisions do not presuppose a petition made by someone.

Điều 49

Mệnh lệnh là sắc lệnh buộc cách trực tiếp và hợp pháp một cá nhân hay nhiều người nhất định phải làm hoặc bỏ một điều gì, nhất là để thúc bách họ giữ luật.

Can. 49 A singular precept is a decree which directly and legitimately enjoins a specific person or persons to do or omit something, especially in order to urge the observance of law.

Điều 50

Trước khi ban hành một nghị định, nhà chức trách phải truy tầm các thông tin và chứng cớ cần thiết, và ngần nào có thể, phải lắng nghe những người mà quyền lợi của họ có thể bị tổn thương.

Can. 50 Before issuing a singular decree, an authority is to seek out the necessary information and proofs and, insofar as possible, to hear those whose rights can be injured.

Điều 51

Sắc lệnh phải được ban hành bằng văn bản, nếu là một quyết định thì phải trình bày các lý do, ít là cách sơlược.

Can. 51 A decree is to be issued in writing, with the reasons at least summarily expressed if it is a decision.

Điều 52

Nghị định chỉ có hiệu lực đối với sự việc đã được ấn định và đối với những người đã được nhằm đến; nghịđịnh ràng buộc những người này bất kỳ ở đâu, trừ khi đã rõ cách khác.

Can. 52 A singular decree has force only in respect to the matters which it decides and for the persons for whom it was given.  It obliges these persons everywhere, however, unless it is otherwise evident.

Điều 53

Nếu các sắc lệnh trái ngược nhau, thì nghị định có giá trị hơn sắc luật trong những điểm được nêu lên cách riêng; nếu cả hai sắc lệnh đều là nghị định hay sắc luật, thì sắc lệnh sau sửa đối sắc lệnh trước trong những gì ngược với sắc lệnh trước.

Can. 53 If decrees are contrary to one another, a particular decree prevails over a general in those matters which are specifically expressed.  If they are equally particular or equally general, the decree later in time modifies the earlier to the extent that the later one is contrary to it.

Điều 54

§1. Khi việc áp dụng một nghị định được ủy thác cho một người thi hành, thì nghị định có hiệu lực từ khi thi hành; nếu không, thì nghị định có hiệu lực từ lúc nhà chức trách ban hành nghị định thông báo cho đương sựbiết.

§2. Để có thể thúc bách việc thi hành nghị định, phải thông báo nghị định bằng văn thư hợp pháp chiếu theo quy tắc của luật.

Can. 54 §1. A singular decree whose application is entrusted to an executor takes effect from the moment of execution; otherwise, from the moment it is made known to the person by the authority of the one who issued it.

 §2. To be enforced, a singular decree must be made known by a legitimate document according to the norm of law.

Điều 55

Miễn là vẫn giữ nguyên những quy định của các điều 37 và 51, khi có một lý do rất nghiêm trọng ngăn trở việc trao văn bản, sắc lệnh vẫn được xem như đã được thông báo, nếu đã được đọc cho đương sự nghe trước mặt một công chứng viên hay trước mặt hai nhân chứng, sau đó phải lập biên bản và tất cả những người hiện diện phải ký tên vào đó.

Can. 55 Without prejudice to the prescripts of cann. 37 and 51, when a very grave reason prevents the handing over of the written text of a decree, the decree is considered to have been made known if it is read to the person to whom it is destined in the presence of a notary or two witnesses.  After a written record of what has occurred has been prepared, all those present must sign it.

Điều 56

Một sắc lệnh được xem như đã được thông báo, nếu đương sự đã được triệu tập cách hợp lệ để nhận hay nghe đọc sắc lệnh, nhưng đã không chịu đến hay không chịu ký tên, dù không có lý do chính đáng.

Can. 56 A decree is considered to have been made known if the one for whom it is destined has been properly summoned to receive or hear the decree but, without a just cause, did not appear or refused to sign.

Điều 57

§1. Mỗi khi luật buộc phải ban hành sắc lệnh hay khi đương sự thỉnh cầu hoặc thượng cầu một cách hợp pháp để được một sắc lệnh, thì nhà chức trách có thẩm quyền phải phúc đáp trong vòng ba tháng kể từ khi nhận được đơn thỉnh cầu hay đơn thượng cầu, trừ khi luật đã ấn định một thời hạn khác.

§2. Hết thời hạn này, nếu sắc lệnh chưa được ban hành thì việc trả lời được suy đoán là bị từ chối đối với việc trình bày trong đơn thượng cầu sau.

§3. Dù việc trả lời được suy đoán là bị từ chối, nhà chức trách có thẩm quyền vẫn phải giữ nghĩa vụ ban hành sắc lệnh và cả nghĩa vụ bồi thường thiệt hại nếu có, chiếu theo quy tắc của điều 128.

Can. 57 §1. Whenever the law orders a decree to be issued or an interested party legitimately proposes a petition or recourse to obtain a decree, the competent authority is to provide for the matter within three months from the receipt of the petition or recourse unless the law prescribes some other time period.

 §2. When this time period has passed, if the decree has not yet been given, the response is presumed to be negative with respect to the presentation of further recourse.

 §3. A presumed negative response does not exempt the competent authority from the obligation of issuing the decree and even of repairing the damage possibly incurred, according to the norm of can. 128.

Điều 58

§1. Một nghị định hết hiệu lực do sự thu hồi cách hợp pháp của nhà chức trách có thẩm quyền cũng như do sự chấm dứt của luật vì đó mà nghị định được ban để thi hành.

§2. Một mệnh lệnh không được ban hành chính thức bằng một văn bản sẽ chấm dứt do sự mãn nhiệm của người đã ban hành mệnh lệnh.

Can. 58 §1. A singular decree ceases to have force through legitimate revocation by competent authority as well as through cessation of the law for whose execution it was given.

 §2. A singular precept not imposed by a legitimate document ceases when the authority of the one who issued it expires.

CHƯƠNG 3. РHÚC CHIẾU (ĐIỀU 59 – 75)

CHAPTER III. RESCRIPTS

Điều 59

§1. Phúc chiếu là hành vi hành chính do nhà chức trách có thẩm quyền hành pháp ban hành bằng văn bản; tựbản chất, phúc chiếu ban một đặc ân, một ơn miễn chuẩn hay một ân huệ nào khác, theo sự thỉnh cầu của một người.

§2. Những quy định về phúc chiếu cũng có giá trị đối với việc ban phép hay ban ân huệ bằng miệng, trừ khi đã rõ cách khác.

Can. 59 §1. A rescript is an administrative act issued in writing by competent executive authority; of its very nature, a rescript grants a privilege, dispensation, or other favor at someone’s request.

 §2. The prescripts established for rescripts are valid also for the oral granting of a permission or favors unless it is otherwise evident.

Điều 60

Tất cả những ai không bị cấm cách minh nhiên đều có thể xin bất cứ phúc chiếu nào.

Can. 60 Any rescript can be requested by all those who are not expressly prohibited from doing so.

Điều 61

Trừ khi đã rõ cách khác, có thể xin phúc chiếu cho một người khác, ngay cả khi người đó không đồng ý, và phúc chiếu có hiệu lực cả trước khi người đó chấp thuận, miễn là vẫn giữ nguyên những điều khoản trái ngược.

Can. 61 Unless it is otherwise evident, a rescript can be requested for another even without the person’s assent and has force before the person’s acceptance, without prejudice to contrary clauses.

Điều 62

Một phúc chiếu không chỉ định người chấp hành thì có hiệu lực kể từ lúc ban văn thư, còn những phúc chiếu khác có hiệu lực kể từ lúc được chấp hành.

Can. 62 A rescript in which no executor is given has effect at the moment the letter is given; other rescripts, at the moment of execution.

Điều 63

§1. Sự ẩn khai hoặc che giấu sự thật sẽ vô hiệu hóa phúc chiếu, nếu trong đơn xin đã không trình bày điều cần phải trình bày để thành sự, chiếu theo luật, theo cách thức hành văn và theo thủ tục giáo luật, trừ khi đó là một phúc chiếu ban ân huệ được ban dưới hình thức Tự sắc.

§2. Sự mạo khai hay khai điều giả dối cũng vô hiệu hóa phúc chiếu, nếu trong số những lý do được viện dẫn không có một lý do nào là đúng sự thực.

§3. Đối với những phúc chiếu không có người thi hành, thì lý do được viện dẫn phải đúng sự thực kể từ lúc ban hành phúc chiếu; còn đối với những phúc chiếu khác, thì kể từ lúc được chấp hành.

Can. 63 §1. Subreption, or concealment of the truth, prevents the validity of a rescript if in the request those things were not expressed which according to law, style, and canonical practice must be expressed for validity, unless it is a rescript of favor which is given motu proprio.

 §2. Obreption, or a statement of falsehood, also prevents the validity of a rescript if not even one proposed motivating reason is true.

 §3. The motivating reason in rescripts for which there is no executor must be true at the time when the rescript is given; in others, at the time of execution.

Điều 64

Miễn là vẫn giữ nguyên quyền của Tòa Ân Giải đối với tòa trong, một ân huệ đã bị một Bộ của Giáo Triều Rô-ma khước từ, thì không có Bộ nào khác của cùng Giáo Triều hay không có một nhà chức trách có thẩm quyền nào khác dưới Đức Giáo Hoàng có thể ban cách hữu hiệu được, nếu không có sự chấp thuận của Bộ đã cứu xét đầu tiên.

Can. 64 Without prejudice to the authority of the Penitentiary for the internal forum, a favor denied by any dicastery of the Roman Curia cannot be granted validly by any other dicastery of the same Curia or by another competent authority below the Roman Pontiff without the assent of the dicastery before which the matter was initiated.

Điều 65

§1. Miễn là vẫn giữ nguyên những quy định của §2 và §3, không ai được xin một Đấng Bản Quyền khác ban cho một ân huệ đã bị Đấng Bản Quyền của mình từ chối, trừ khi họ có đề cập đến việc từ chối ấy; nhưng cho dù việc từ chối đã được đề cập thì Đấng Bản Quyền khác không nên ban ân huệ, trừ khi được Đấng Bản Quyền trước cho biết các lý do từ chối.

§2. Ân huệ đã bị Tổng Đại Diện hay Đại Diện Giám Mục từ chối thì không có Đại Diện nào khác của cùng Giám mục đó có thể ban cách hữu hiệu ân huệ đó, cho dù đã biết được các lý do từ chối của vị Đại Diện trước.

§3. Ân huệ đã bị Tổng Đại Diện hay Đại Diện Giám Mục từ chối, sau đó lại được Giám mục giáo phận ban mà không đề cập đến sự từ chối này, thì vẫn vô hiệu; còn ân huệ đã bị Giám mục giáo phận từ chối thì Tổng Đại Diện hay Đại Diện Giám mục không có quyền ban cách hữu hiệu, cho dù có đề cập đến sự từ chối ấy, nếu Giám mục không ưng thuận.

Can. 65 §1. Without prejudice to the prescripts of §§2 and 3, no one is to petition from another ordinary a favor denied by one’s own ordinary unless mention of the denial has been made.  When this mention has been made, however, the ordinary is not to grant the favor unless he has obtained the reasons for the denial from the prior ordinary.

 §2. A favor denied by a vicar general or by an episcopal vicar cannot be granted validly by another vicar of the same bishop even if the reasons for the denial have been obtained from the vicar who denied it.

 §3. A favor denied by a vicar general or by an episcopal vicar and afterwards obtained from the diocesan bishop without any mention made of this denial is invalid.  A favor denied by a diocesan bishop, however, even if mention is made of the denial, cannot be obtained validly from his vicar general or episcopal vicar without the consent of the bishop.

Điều 66

Phúc chiếu không trở thành vô hiệu vì sự sai lầm về danh tính người nhận hay người ban hành phúc chiếu, hoặc về nơi cư trú hay về sự việc liên quan, miễn là theo phán đoán của Đấng Bản Quyền, không có hồ nghi gì về người hay về sự việc.

Can. 66 A rescript does not become invalid due to an error in the name of the person to whom it is given or by whom it is issued, or of the place where the person resides, or in the matter concerned, provided that, in the judgment of the ordinary, there is no doubt about the person or the matter.

Điều 67

§1. Nếu trong cùng một vấn đề mà có hai phúc chiếu trái ngược nhau, thì phúc chiếu riêng có giá trị hơn phúc chiếu chung trong những điều có tính cách riêng biệt.

§2. Nếu cả hai đều là phúc chiếu riêng hoặc phúc chiếu chung, thì phúc chiếu trước có giá trị hơn phúc chiếu sau, trừ khi phúc chiếu sau minh nhiên đề cập đến phúc chiếu trước, hoặc người được ban phúc chiếu trước đã không sử dụng phúc chiếu vì man trá hoặc quá lơ đễnh.

§3. Nếu hồ nghi không biết phúc chiếu có vô hiệu hay không, thì phải thỉnh ý người đã ban phúc chiếu.

Can. 67 §1. If it happens that two contrary rescripts are obtained for one and the same thing, the particular prevails over the general in those matters which are particularly expressed.

 §2. If they are equally particular or equally general, the earlier in time prevails over the later unless there is express mention of the earlier one in the later one or unless the person who obtained the earlier one has not used the rescript out of malice or notable negligence.

 §3. In a case of doubt whether a rescript is invalid or not, recourse is to be made to the one who issued it.

Điều 68

Một phúc chiếu của Tòa Thánh trong đó không nói rõ người thi hành, thì chỉ phải trình với Đấng Bản Quyền của người nhận phúc chiếu, khi điều đó được quy định trong văn thư, hoặc khi có liên quan đến các việc công, hoặc khi phải kiểm chứng các điều kiện.

Can. 68 A rescript of the Apostolic See in which no executor is given must be presented to the ordinary of the one who obtained it only when it is prescribed in the same letter, or it concerns public matters, or it is necessary that conditions be verified.

Điều 69

Phúc chiếu nào không quy định thời hạn phải trình, thì có thể trình với người thi hành lúc nào tùy ý, miễn là không có lừa đảo và man trá.

Can. 69 A rescript for whose presentation no time is specified can be shown to the executor at any time, provided that there is neither fraud nor malice.

Điều 70

Nếu chính việc ban ân huệ trong phúc chiếu được ủy thác cho một người thi hành, thì người này ban ân huệhoặc từ chối tùy theo lương tâm và sự phán đoán thận trọng của mình.

Can. 70 If in a rescript the granting of a favor is entrusted to an executor, it is up to the prudent judgment and conscience of the executor to grant or deny the favor.

Điều 71

Không ai bị buộc phải sử dụng một phúc chiếu được ban vì ích lợi cá nhân mình, trừ khi bị một nghĩa vụ giáo luật buộc sử dụng vì nguyên do nào khác.

Can. 71 No one is bound to use a rescript given only in his or her favor unless bound to do so by a canonical obligation from another source.

Điều 72

Những phúc chiếu do Tòa Thánh ban đã hết hạn có thể được Giám mục giáo phận gia hạn một lần khi có một lý do chính đáng, nhưng không quá ba tháng.

Can. 72 Rescripts granted by the Apostolic See which have expired can be extended once by the diocesan bishop for a just cause, but not beyond three months.

Điều 73

Không một phúc chiếu nào bị thu hồi do một luật trái ngược, trừ khi chính luật đó đã dự liệu cách khác.

Can. 73 Rescripts are not revoked by a contrary law unless the law itself provides otherwise.

Điều 74

Cho dù một người có thể sử dụng ở tòa trong một ân huệ được ban bằng miệng, thì người ấy vẫn phải chứng minh ân huệ đó ở tòa ngoài, mỗi khi họ được hỏi cách hợp pháp.

Can. 74 Although one can use in the internal forum a favor granted orally, the person is bound to prove the favor in the external forum whenever someone legitimately requests it.

Điều 75

Nếu phúc chiếu bao hàm một đặc ân hay một sự miễn chuẩn, thì còn phải giữ những quy định của các điều khoản sau đây.

Can. 75 If a rescript contains a privilege or dispensation, the prescripts of the following canons are also to be observed.

CHƯƠNG 4. ĐẶC ÂN (ĐIỀU 76 – 84)

CHAPTER IV. PRIVILEGES

Điều 76

§1. Đặc ân là ân huệ được ban bằng một hành vi riêng biệt vì lợi ích của một số thể nhân hay pháp nhân nào đó; nhà lập pháp cũng như nhà chức trách hành pháp đã được nhà lập pháp ủy quyền có thể ban đặc ân.

§2. Việc chấp hữu đặc ân từ trăm năm hay từ lâu đời cho phép Suy đoán là đặc ân đã được ban.

Can. 76 §1. A privilege is a favor given through a particular act to the benefit of certain physical or juridic persons; it can be granted by the legislator as well as by an executive authority to whom the legislator has granted this power.

 §2. Centenary or immemorial possession induces the presumption that a privilege has been granted.

Điều 77

Đặc ân phải được giải thích chiếu theo quy tắc của điều 36 §1; nhưng phải luôn giải thích thế nào để những người hưởng đặc ân thực sự lãnh nhận được một ân huệ nào đó.

Can. 77 A privilege must be interpreted according to the norm of can. 36, §1, but that interpretation must always be used by which the beneficiaries of a privilege actually obtain some favor.

Điều 78

§1. Đặc ân được suy đoán là vĩnh viễn, trừ khi có chứng cớ ngược lại.

§2. Đặc ân tòng nhân, tức là đặc ân gắn liền với con người, chấm dứt khi người ấy chết.

§3. Đặc ân tòng sở chấm dứt khi sự vật hay nơi chốn bị hủy hoại hoàn toàn; nhưng đặc ân tòng sở được tái sinh nếu nơi ấy được phục hồi trong vòng năm mươi năm.

Can. 78 §1. A privilege is presumed to be perpetual unless the contrary is proved.

 §2. A personal privilege, namely one which follows the person, is extinguished with that person’s death.

 §3. A real privilege ceases through the complete destruction of the thing or place; a local privilege, however, revives if the place is restored within fifty years.

Điều 79

Đặc ân chấm dứt do sự thu hồi của nhà chức trách có thẩm quyền chiếu theo quy tắc của điều 47, miễn là vẫn giữ nguyên những quy định của điều 46.

Can. 78 §1. A privilege is presumed to be perpetual unless the contrary is proved.

 §2. A personal privilege, namely one which follows the person, is extinguished with that person’s death.

 §3. A real privilege ceases through the complete destruction of the thing or place; a local privilege, however, revives if the place is restored within fifty years.

Can. 79 A privilege ceases through revocation by the competent authority according to the norm of can. 47, without prejudice to the prescript of can. 81.

Điều 80

§1. Không một đặc ân nào chấm dứt do việc từ chối, trừ khi nhà chức trách có thẩm quyền chấp nhận sự từchối ấy.

§2. Bất cứ thể nhân nào cũng có thể từ chối một đặc ân được ban vì lợi ích cá nhân mình.

§3. Các cá nhân không thể từ chối một đặc ân được ban cho pháp nhân, hoặc được ban vì phẩm cách của một nơi chốn hay của một sự vật, và chính pháp nhân cũng không thể từ chối một đặc ân đã được ban cho mình, nếu sự từ chối đó gây thiệt hại cho Giáo Hội hay cho những người khác.

Can. 80 §1. No privilege ceases through renunciation unless the competent authority has accepted the renunciation.

 §2. Any physical person can renounce a privilege granted only in that person’s favor.

 §3. Individual persons cannot renounce a privilege granted to some juridic person or granted in consideration of the dignity of a place or of a thing, nor is a juridic person free to renounce a privilege granted to it if the renunciation brings disadvantage to the Church or to others.

Điều 81

Đặc ân không chấm dứt khi người ban cấp hết quyền, trừ trường hợp đặc ân được ban với điều khoản “theo sở thích của chúng tôi” hay với một điều khoản khác tương đương.

Can. 81 A privilege is not extinguished when the authority of the one who granted it expires unless it has been given with the clause, at our good pleasure (ad beneplacitum nostrum), or some other equivalent expression.

Điều 82

Đặc ân nào không tạo gánh nặng cho kẻ khác thì sẽ không chấm dứt khi không được sử dụng hay khi được sử dụng ngược lại; còn đặc ân nào tạo gánh nặng cho kẻ khác thì sẽ chấm dứt, nếu thời hiệu hợp pháp xảy đến.

Can. 82 A privilege which is not burdensome to others does not cease through non-use or contrary use.  If it is to the disadvantage of others, however, it is lost if legitimate prescription takes place.

Điều 83

§1. Đặc ân chấm dứt do mãn hạn hay do hết số trường hợp đã dành để ban đặc ân, miễn là vẫn giữ nguyên những quy định của điều 142 §2.

§2. Đặc ân cũng chấm dứt nếu, theo sự phán đoán của nhà chức trách có thẩm quyền, những hoàn cảnh đã thay đổi với thời gian, đến nỗi đặc ân trở thành nguy hại, hoặc việc sử dụng đặc ân trở thành bất hợp pháp.

Can. 83 §1. A privilege ceases through the lapse of the time period or through the completion of the number of cases for which it had been granted, without prejudice to the prescript of can. 142, §2.

 §2. It also ceases if, in the judgment of the competent authority, circumstances are so changed in the course of time that it becomes harmful or its use illicit.

Điều 84

Người nào lạm dụng quyền hành do đặc ân ban cho thì đáng bị tước bỏ đặc ân ấy; vì thế, sau khi đã cảnh cáo người hưởng đặc ân mà không có hiệu quả, Đấng Bản Quyền phải tước bỏ đặc ân do chính mình ban bịlạm dụng một cách nghiêm trọng; và nếu đặc ân do Tông Tòa ban, thì Đấng Bản Quyền phải thông báo cho Tông Tòa biết.

Can. 84 One who abuses the power given by a privilege deserves to be deprived of that privilege.  Therefore, when the holder of a privilege has been warned in vain, an ordinary is to deprive the one who gravely abuses it of a privilege which he himself has granted.  If the privilege was granted by the Apostolic See, however, an ordinary is bound to notify the Apostolic See.

CHƯƠNG 5. MIỄN CHUẨN (ĐIỀU 85 – 93)

CHAPTER V. DISPENSATIONS

Điều 85

Miễn chuẩn, hay là sự nới lỏng một luật thuần túy Giáo Hội trong một trường hợp đặc biệt, có thể được ban do những người có quyền hành pháp, trong giới hạn thẩm quyền của mình, cũng như do những người minh nhiên hay mặc nhiên có quyền miễn chuẩn, hoặc do chính luật, hoặc do một sự ủy quyền hợp pháp.

Can. 85 A dispensation, or the relaxation of a merely ecclesiastical law in a particular case, can be granted by those who possess executive power within the limits of their competence, as well as by those who have the power to dispense explicitly or implicitly either by the law itself or by legitimate delegation.

Điều 86

Không thể miễn chuẩn những luật ấn định những yếu tố thiết yếu làm nên các định chế hay các hành vi pháp lý.

Can. 86 Laws are not subject to dispensation to the extent that they define those things which are essentially constitutive of juridic institutes or acts.

Điều 87

§1. Mỗi khi xét thấy có lợi ích thiêng liêng cho các tín hữu, Giám mục giáo phận có quyền miễn chuẩn cho họkhỏi phải giữ những luật có tính cách kỷ luật, dù là luật phổ quát hay là luật địa phương, do quyền bính tối cao của Giáo Hội đã ban hành cho lãnh thổ hay cho các người thuộc quyền mình, nhưng không được miễn chuẩn những luật hình sự hoặc tố tụng, cũng như những luật mà việc miễn chuẩn được đặc biệt dành riêng cho Tông Tòa hay cho một nhà chức trách khác.