Embedded Files
CHUYÊN ĐỀ 2. TRÁI ĐẤT VÀ BẦU TRỜI


Ursa Minor (“Gấu nhỏ”) nằm đối diện với Ursa Major (“Gấu lớn”), và giống như The Big Dipper cũng chứa một tiểu hành tinh gồm bảy ngôi sao chính, trong trường hợp này được gọi là The Little Dipper. Tuy nhiên, không giống như The Big Dipper, chỉ có ba ngôi sao của The Little Dipper là sáng, đó là Polaris, Kochab và Pherkad, và bạn sẽ cần bầu trời đêm tối để nhìn rõ cả bảy ngôi sao.

Thần thoại

Thần thoại

Chòm sao gắn liền với một số câu chuyện thần thoại, nhưng câu chuyện được lưu truyền rộng rãi nhất nói rằng nó đại diện cho Ida (Ursa Minor) và chị gái Adrasteia (Ursa Major), những nữ y tá được giao nhiệm vụ chăm sóc Zeus trẻ sơ sinh, và ngăn cản cha của anh ta là Cronus từ việc phát hiện ra anh ta vẫn còn sống. Câu chuyện kể rằng Cronos sợ một lời tiên tri dự đoán sự sụp đổ của mình dưới bàn tay của một trong những đứa con của chính mình, và trong một nỗ lực để tránh khỏi số phận của mình, ông đã nuốt 5 đứa con của mình ngay sau khi chào đời. Tuy nhiên, vợ của ông, Rhea, đã biết được kế hoạch của Cronos, và lừa ông nuốt một viên đá thay vì đứa con trai thứ sáu của ông, Zeus, do đó cho phép ông trưởng thành và cuối cùng lật đổ cha mình. Sau khi Zeus đảm nhận vị trí thần tối cao,

Một huyền thoại không liên quan và lâu đời hơn cho rằng bảy ngôi sao thành phần của Little Dipper trên thực tế là bảy người con gái của Atlas, được gọi chung là Hesperides. Họ chăm sóc Hera's Orchard (Garden of Hesperides), nơi có một cái cây mọc lên những quả táo vàng có thể mang lại sự bất tử cho những người may mắn hoặc đủ can đảm để đến gần để ăn một quả. Cũng như các tiên nữ, những quả táo được Ladon, một con rồng trăm đầu khổng lồ, bảo vệ.


Các ngôi sao chính và các vật thể trong bầu trời sao

- Polaris ( Alpha Ursae Minoris ) nằm ở cuối tay cầm của Little Dipper, với siêu khổng lồ màu vàng này (F7: Ib-II) dễ dàng được phát hiện vì nó có độ lớn trực quan là 1,97. Polaris rất hữu ích để xác định hướng Bắc, vì nó thẳng hàng gần như hoàn hảo với Bắc Thiên Cực, chỉ lệch nhau 0,7 độ. Nó nằm cách hệ mặt trời của chúng ta 434 năm ánh sáng, nhưng thực chất là một hệ ba sao bao gồm sao siêu khổng lồ Polaris A và hai sao lùn vàng-trắng nhỏ hơn gọi là Polaris Ab và Polaris B.

- Kochab (Beta Ursae Minoris), ngôi sao sáng thứ hai trong Tiểu Ursa, là một ngôi sao khổng lồ màu cam (K4 III) nằm cách Mặt trời 132 năm ánh sáng , tỏa sáng với cường độ 2,08. Nó có khối lượng gấp 2,2 lần mặt trời của chúng ta và sáng hơn 130 lần. Cùng với nhau, các ngôi sao Pherkad và Kochab được gọi là "những người bảo vệ của ngôi sao cực".

- Pherkad (Gamma Ursae Minoris), ngôi sao sáng thứ ba của chòm sao, là một ngôi sao khổng lồ xanh (phòng thí nghiệm A3) nằm cách hệ mặt trời của chúng ta 487 năm ánh sáng với cường độ 3,05. Nó có bán kính gấp 15 lần Mặt trời, phát sáng gấp 1.100 lần và có vận tốc quay khoảng 180 km / s.

Ursa Minor cũng chứa ngôi sao neutron gần nhất của Trái đất được gọi là Calvera, nằm cách chúng ta chỉ 250 năm ánh sáng; cũng như sao lùn trắng nóng nhất chưa được phát hiện, H1504 + 65, bốc cháy ở nhiệt độ 200.000 K. Chòm sao cũng có tổng cộng bốn ngôi sao với các hành tinh đã được xác nhận. Các vật thể trên bầu trời sâu trong Tiểu Ursa bao gồm thiên hà Người lùn Ursa nằm cách Trái đất 225.000 năm ánh sáng; thiên hà xoắn ốc có thanh ngang NGC 6217 được tìm thấy cách chúng ta 67 triệu năm ánh sáng; và thiên hà vô tuyến hình elip siêu khổng lồ NGC 6251 cách xa khoảng 340 triệu năm ánh sáng.


Các ngôi sao chính và các vật thể trong bầu trời sasao

Cách tìm phương hướng dựa vào các vòm sao

CÁCH TÌM PHƯƠNG HƯỚNG BẰNG SAO BẮC ĐẨU

Sao Bắc đẩu giúp ta tìm phương Bắc. Sao Bắc Đẩu chỉ là 1 ngôi sao đầu tiên, sáng nhất của chòm sao Gấu Nhỏ (Tiểu hùng tinh). Chòm sao này vì mắt thường khó thấy nên ta phải nhờ chòm Gấu Lớn (Đại hùng tinh) để tìm sao Bắc Đẩu, chòm Gấu lớn dễ nhận thấy từ tháng 3 đến tháng 8 (các tháng khác phải chờ đến khuya hoặc gần sáng).

Cách tìm sao Bắc đẩu: từ 2 ngôi sao cuối của chòm sao Gấu Lớn (A & B) kéo một đường tưởng tượng bằng 5 lần AB, điể̉m cuối sẽ gặp một ngôi sao khá sáng, đó là sao Bắc Đẩu, chỉ gần đúng hướng Bắc.

Lưu ý rằng các chòm saoGấu Lớn và Gấu Nhỏ đều xoay quanh sao Bắc Đẩu nên tùy thời điểm quan sát mà có khi ta thấy chòm sao Gấu Lớn nằm sát đường chân trời có khi nằm cao trên bầu trời.

Đọc thêm:


CHÒM SAO THẦN NÔNG

XÁC ĐỊNH PHƯƠNG NAM BẮC

Chòm sao Thần nông:

Chòm sao này có nhiều tên gọi, Đông phương gọi nó là Thần Nông hay Lưỡi Cày vì phần giữa của chòm sao có hình như lưỡi cày, Tây phương gọi nó là sao Thợ Săn (Liệp hộ) vì toàn bộ chòm sao được tưởng tượng như người thợ săn với đầy đủ dụng cụ săn bắn. Chòm sao này xuất hiện vào các tháng từ tháng 4 đến tháng 9 trên giữa bầu trời rất rõ và dễ phân biệt với các chòm sao khác.

Chòm sao này dùng xác định phương Nam Bắc:


Từ ngôi sao giữa của 3 sao ngang (gọi là thắt lưng) ta kéo một đường tưởng tượng lên giữa 3 ngôi sao trên đầu, đường thẳng này chỉ về phương Bắc và gặp sao Bắc Đẩu.


Page updated
Google Sites
Report abuse