สาระสำคัญ
เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเป็นสิ่งที่มีความสำคัญและมีบทบาทอย่างมากในการศึกษา การเลือกใช้เครื่องมือใดนั้นขึ้นอยู่กับสถานการณ์และลักษณะพฤติกรรมที่ต้องการจะวัด ซึ่งหมายความว่าจะต้องสอดคล้องกับวัตถุประสงค์เครื่องมือที่นิยมใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลมี 5 ประเภท ได้แก่ แบบทดสอบแบบสังเกต แบบสัมภาษณ์ แบบสอบถาม เครื่องมือแต่ละประเภทจะมีลักษณะที่สำคัญ ความสามารถ ข้อดีข้อเสีย ดังนั้นจึงจำเป็นต้องเรียนรู้ลักษณะของเครื่องมือเพื่อนักเรียนจะสามารถตัดสินใจในการเลือกเครื่องมือได้อย่างเหมาะสมกับวัตถุประสงค์ที่จะศึกษา
สมรรถนะประจำหน่วย
เลือกใช้เครื่องมือที่ใช้รวบรวมข้อมูล
จุดประสงค์การเรียนรู้
ด้านความรู้
- อธิบายความสำคัญของเครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูลได้ถูกต้อง
- จำแนกเครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลได้
ด้านทักษะ
- จัดทำเครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวมรวมข้อมูลได้ถูกต้อง
- เลือกใช้เครื่องมือแต่ละประเภทได้เหมาะสม
- หาคุณภาพของเครื่องมือได้
ข้อมูลปฐมภูมิ (Primary Data): การรวบรวมข้อมูลใหม่จากแหล่งข้อมูลโดยตรง.
ข้อมูลทุติยภูมิ (Secondary Data): การนำข้อมูลที่มีผู้รวบรวมไว้แล้วมาใช้ (เช่น รายงาน, ฐานข้อมูล).
เทคนิคการรวบรวม: การสังเกต, การสัมภาษณ์ (มีโครงสร้าง/ไม่มีโครงสร้าง), การใช้แบบสอบถาม (Questionnaire), การทดลอง.
หลักการเบื้องต้น: ความชัดเจน, ความกระชับ, ความเป็นกลาง, การเรียงลำดับคำถาม.
ประเภทของคำถาม: คำถามปลายเปิด (Open-ended), คำถามปลายปิด (Closed-ended).
มาตราส่วนการวัด (Rating Scales): เช่น Likert Scale (มาตรวัด 5 หรือ 7 ระดับ).
โครงสร้างของแบบสอบถาม: ส่วนนำ, ส่วนข้อมูลทั่วไป, ส่วนเนื้อหา, ส่วนสรุป.
ความเที่ยงตรง (Validity): การวัดสิ่งที่ต้องการวัดจริง ๆ (เช่น ความเที่ยงตรงตามเนื้อหา, ตามเกณฑ์).
ความเชื่อมั่น (Reliability): ความสม่ำเสมอในการวัด (เช่น การหาค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค ($\text{Cronbach's alpha}$) สำหรับแบบสอบถาม).
การทดสอบเครื่องมือ (Pilot Test): การนำเครื่องมือไปทดลองใช้กับกลุ่มตัวอย่างขนาดเล็กก่อนใช้จริง.