สาระสำคัญ
สถิติพื้นฐานหรือสถิติบรรยาย (Descriptive Statistics) เป็นสถิติที่ใช้บรรยายลักษณะเบื้องต้นของข้อมูลในการศึกษาข้อมูลที่มีจำนวนมาก จำเป็นต้องคำนวณหาค่าที่สามารถเป็นตัวแทนในการอธิบายหรือเปรียบเทียบข้อมูลต่าง ๆ ได้อย่างแม่นยำหรือใกล้เคียงที่สุด เช่นการวัดแนวโน้มสู่ส่วนกลาง การวัดการกระจายเป็นต้น นอกจากนี้ ข้อมูลแต่ละชนิดจะมีระดับการวัดต่างกัน จึงมีความจำเป็นที่จะต้องมีความรู้ในการเลือกใช้ค่าสถิติพื้นฐานหรือสถิติบรรยายที่เหมาะสมกับระดับการวัดของข้อมูลนั้น ๆ
สมรรถนะประจำหน่วย
แสดงความรู้เกี่ยวกับสถิติพื้นฐาน
จุดประสงค์การเรียนรู้
ด้านความรู้
- อธิบายความหมายของสถิติพื้นฐานและสถิติบรรยายแต่ละค่าได้ถูกต้อง
- อธิบายเครื่องหมายหรือสัญลักษณ์ทางคณิตศาสตร์ได้ถูกต้อง
ด้านทักษะ
- เลือกใช้สถิติพื้นฐานหรือสถิติบรรยายได้อย่างเหมาะสมกับระดับตัวแปร
- จัดประเภทของระดับการวัดของข้อมูลแต่ละประเภทได้ถูกต้อง
ตารางแจกแจงความถี่ (Frequency Distribution): การจัดกลุ่มข้อมูลและนับความถี่, ความถี่สัมพัทธ์, ความถี่สะสม.
การนำเสนอข้อมูลด้วยภาพ (Graphical Presentation):
แผนภูมิแท่ง (Bar Chart)
แผนภูมิวงกลม (Pie Chart)
ฮิสโทแกรม (Histogram) สำหรับข้อมูลต่อเนื่อง
แผนภาพการกระจาย (Scatter Plot)
ค่าเฉลี่ยเลขคณิต (Arithmetic Mean): การคำนวณสำหรับข้อมูลที่ไม่ได้จัดกลุ่มและข้อมูลที่จัดกลุ่ม.
มัธยฐาน (Median): ตำแหน่งและค่ากึ่งกลางของข้อมูลที่เรียงลำดับ.
ฐานนิยม (Mode): ค่าที่มีความถี่สูงสุด.
ข้อดีและข้อเสีย: การเลือกใช้ค่ากลางที่เหมาะสมกับประเภทของข้อมูลและวัตถุประสงค์.
พิสัย (Range): ค่าสูงสุดลบค่าต่ำสุด.
ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation): การวัดการกระจายเฉลี่ยของข้อมูลรอบค่าเฉลี่ย (สูตรสำหรับประชากรและกลุ่มตัวอย่าง).
ความแปรปรวน (Variance): ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานยกกำลังสอง.
สัมประสิทธิ์การแปรผัน (Coefficient of Variation, CV): การวัดการกระจายสัมพัทธ์ (ใช้เปรียบเทียบการกระจายของข้อมูล 2 ชุด).
ควอร์ไทล์ (Quartile): การแบ่งข้อมูลออกเป็น 4 ส่วน (Q1, Q2, Q3).
เดไซล์ (Decile): การแบ่งข้อมูลออกเป็น 10 ส่วน.
เปอร์เซ็นไทล์ (Percentile): การแบ่งข้อมูลออกเป็น 100 ส่วน.