Opgave Spreidingswet
Provincie dient plannen voor asielopvang in
31-10-2024
Op grond van de "Wet gemeentelijke taak mogelijk maken asielopvangvoorzieningen", beter bekend als de Spreidingswet, moesten alle provincies uiterlijk 31 oktober aan minister Faber van Asiel en Migratie laten weten hoeveel opvangplekken er beschikbaar komen voor asielzoekers. Zeven van de twaalf provincies lukt het niet om dit en volgend jaar voldoende opvangplekken voor asielzoekers te regelen. Doel was om tot 96.000 plekken te komen, maar de provincies hebben 75.000 opvangplekken aangeboden. (1)
"Alle commissarissen van de Koning staan onverkort achter de Spreidingswet die beoogt, door een evenwichtige spreiding van opvanglocaties, rust en stabiliteit te brengen in de asielopvang", schrijft de Utrechtse commissaris van de Koning Hans Oosters in zijn verslagbrief. (2b)
De gemeente Houten zoekt nog naast de geplande Houten Hub (175 asielplekken in Houten-Oost, realisatie eind 2026) naar een locatie voor 169 asielplekken voor vijf jaar. De bedoeling is dat deze locatie half 2025 klaar is. De gemeente streeft naar een goede integratie door Houten Hub dichtbij onderwijs- en sportvoorzieningen te plannen en niet ver van het centrum. Het streven is om asielzoekers en statushouders zoveel mogelijk binnen de regio te huisvesten, zodat zij al vanuit de opvang kunnen bouwen aan werk, inburgering en duurzame relaties.
Utrechtse aanpak
Volgens de Spreidingswet moet de provincie Utrecht 8207 plekken realiseren, waarvan 696 voor Alleenstaande Minderjarige Vluchtelingen (AMV). Alleen plekken die zeker zijn, mogen worden meegeteld. Utrechtse plannen leveren zo'n 8000 plekken. Dat is 95% van het totaal aantal plekken dat de Spreidingswet van de provincie vraagt. (2)
In de Provinciale Regie Tafel (PRT) Integratie en Migratie overlegt de Commissaris van de Koning met de 26 Utrechtse gemeenten en het COA over de opvang van asielzoekers, Oekraïense ontheemden en de huisvesting van statushouders. Een Kansenmakersteam helpt de gemeenten namens de Regietafel (PRT) bij het oplossen van knelpunten. (4)
De Utrechtse bestuurders hebben in mei 2023 de "Utrechtse Aanpak" vastgesteld, die bestaat uit zes pijlers: 1) maat en schaal passend bij de omgeving; 2) gemengde woonvormen; 3) inbedden van (maatschappelijke) functies; 4) stabiel leef- en leerklimaat voor kinderen; 5) regionale doorstroming en 6) intergemeentelijke samenwerking. (4)
Gemeente Houten
Hans Oost heeft als Commissaris van de Koning van Utrecht op 31 oktober zijn provinciaal verslag en plan ingediend bij de minister. (3)
Inzoomend op de gemeente Houten is daarin het volgende te lezen.
Houten biedt in de geplande Houten Hub 175 opvangplekken met als startdatum 12 december 2026. [zie pagina 6 + voorblad, dus p7 in PDF]
[p8=9] Naast de harde opvangcapaciteit zijn er ook vele zachtere plannen in ontwikkeling, de zogenoemde planvoorraad. Houten heeft initiatieven voor (min. en max.) 169 asielopvangplekken.
[p10=11] Houten: "Op dit moment zijn we op zoek naar een opvangplek voor 169 asielzoekers. Dit is het getal dat overblijft naast de 175 plekken in de Houten Hub. De hoop en de bedoeling is dat deze nieuwe plek ergens medio 2025 gereed is. We denken dan aan een termijn van circa 5 jaar."
[p16=17] Gemeenten en provincie kunnen in aanmerking komen voor verschillende bonusregelingen (Spuk 1, 2 en 3) uit de Spreidingswet. Uit de tabel blijkt dat Houten geen aanspraak maakt op deze bonussen.
[p17=18] De PRT Utrecht werkt niet alleen hard om het aantal opvangplekken te doen toenemen maar doet dat met een aanpak voor meer kwaliteit, de Utrechtse Aanpak. Daarvoor zijn de bovengenoemde zes pijlers gedefinieerd. Per opvanglocatie wordt gekeken om zoveel mogelijk van die pijlers toe te passen. Bij Houten is bij alle pijlers "Ja" ingevuld met uitzondering van pijler 5 Intergemeenteljike samenwerking.
[p18=19] Houten: Het concept Houten Hub verzorgt huisvesting voor voornamelijk 150 Houtense woningzoekenden (115 wooneenheden), drie maatschappelijke organisaties en bestaat daarnaast uit het realiseren van een opvanglocatie van COA waar 175 statushouders en kansrijke asielzoekers worden opgevangen. De drie maatschappelijke organisaties betreffen de Voedselbank, de Krachtfabriek en Doorgeefluik. De gemeente Houten wil bijdragen aan bovenstaande opgave door een plek te realiseren waar wonen, integreren en ondersteuning bij elkaar komen. Daarnaast is de ligging van Houten Hub in Houten Oost, grenzend aan de Kruisboog met tal van onderwijs-en sportvoorzieningen en op geringe afstand van andere wijken en het centrum van Houten, strategisch ondersteunend aan de doelen van integratie en participatie. Daar kan nog aan worden toegevoegd dat het streven is om de statushouders en asielzoekers in de Houten Hub zoveel mogelijk te laten uitstromen binnen de regio en provincie. Zo kunnen zij vanuit de opvang al beginnen met werken, inburgeren en het opbouwen van duurzame relaties met de omgeving. Om te voldoen aan de Spreidingswet willen we 169 meer plekken realiseren in Houten. Hiervoor zoeken we nog een nieuwe locatie.
[p21=22] De minister heeft de mogelijkheid om in het verdeelbesluit de opvangopgave in te vullen tot de gehele provinciale opgave. In dat geval is in de Beleidsregel Verdeelbesluit opgenomen dat de minister zich hierin laat leiden door de volgende overwegingen: een 'evenwichtige verdeling', 'haalbaarheid en uitvoerbaarheid' en ‘eerdere en bijzondere inspanningen op het gebied van asielopvang’. Deze laatste categorie wordt in de Beleidsregel uitgewerkt als "eerder geboden asielopvang in gemeenten in de afgelopen 10 jaar, waaronder ook de opvang van ontheemden in het geval van acute noodsituaties (zoals in het geval van Oekraïne). Hierbij speelt de duur (maanden, jaren) en omvang (aantal opvangplaatsen) van de eerder geboden asielopvang een rol." De opvang van Oekraïense ontheemden wordt hierin dus ook meegenomen.
[p22=23] Houten: In 2016 heeft de gemeente Houten noodopvangplekken geboden aan Syrische asielzoekers, in augustus 2022 zijn er circa 100 asielzoekers opgevangen in een hotel. Wat betreft de huisvesting van statushouders loopt Houten in de pas. De taakstelling wordt steeds gehaald. De opvang van Oekraïners bedraagt een aantal van ongeveer 168 in de Gemeenteljike Opvang Oekraïeners (GOO).
Bronnen:
(1) NOS 01-11-2024 Nog te weinig opvangplekkenvoor spreidingswet, toch zijn provincies positief
(2) Provincie Utrecht 01-11-2024 Utrechtse gemeenten werken aan realisering opvangplekken asielzoekers
(2a) Provincie Utrecht 31-10-2024 webpagina Verslag Spreidingswet en Plan Provinciale Regietafel
(2b) Provincie Utrecht 31-10-2024 brief Provinciaal verslag asielopvang 2024 (+ eigen gearchiveerd exemplaar)
(3) Provincie Utrecht 31-10-2024 Opvang Asielzoekers (PRT Utrecht - Bijlage bij het provinciaal verslag van de Commissaris van de Koning in Utrecht - Spreidingswet - Provinciaal plan Uitvoeringsagenda Flexibilisering Asielketen) (+ gearchiveerd eigen exemplaar) (PDF 27p)
(4) Provincie Utrecht: Opvang vluchtelingen - de Utrechtse aanpak
(5) Tweede Kamer: Spreidingswet
(6) Rijksoverheid: Naslagwerk gemeentelijke opvang Oekraïense ontheemden
(7) Gemeente Houten 01-11-2024 Raadsinformatiebrief over het verslag van de spreidingswet en het plan provinciale regietafel (+ gearchiveerd eigen exemplaar)