นาฏยศัพท์ คือ ศัพท์เฉพาะที่ใช้ในวงการนาฏศิลป์ไทย และการละครที่ใช้เรียกท่าทางที่ปฏิบัติเกี่ยวกับนาฏศิลป์ เพื่อสื่อความหมายให้เกิดความเข้าใจตรงกัน
1. นามศัพท์ คือศัพท์ที่เรียกชื่อท่ารำที่มีลักษณะท่าทางตามการกระทำ เช่น จีบ ตั้งวง เหลื่อมเท้า ประเท้า ก้าวหน้า ก้าวข้าง ซอยเท้า กระดกเท้า เอียงศีรษะ เป็นต้น
2. กิริยาศัพท์ แบ่งออกเป็น
2.1 ศัพท์เสริม คือศัพท์ที่ใช้เรียกเพื่อปรับปรุงท่าทีให้ถูกต้องสวยงาม เช่น กันวง ลดวง ส่งมือ ดึงมือ หักข้อ หลบศอก เปิดคาง เป็นต้น
2.2 ศัพท์เสื่อม คือศัพท์ที่ใช้เรียกชื่อท่ารำหรือท่วงทีของผู้รำที่ไม่ถูกต้องตามมาตรฐาน เพื่อให้ผู้รำรู้ตัว และแก้ไขท่าทีของตนให้ดีขึ้น เช่น วงล้า วงคว่ำ วงเหยียด วงหัก วงล้น วงแอ้ คอดื่ม คางไก่
3. นาฏยศัพท์เบ็ดเตล็ด คือศัพท์ต่างๆที่ใช้เรียกในภาษานาฏศิลป์ นอกเหนือไปจากนามศัพท์ และกิริยาศัพท์ เช่น
จีบยาว จีบสั้น ลักคอ เดินมือ เอียงทางวง คืนตัว
การปฏิบัติ : นำหูข้างใดข้างหนึ่งไปหาไหล่ข้างเดียวกัน โดยที่ไม่บิดใบหน้า หรือยกไหล่ แล้วกดไหล่ตามไปด้วย
การปฏิบัติ : การปฏิบัติจะตรงกันข้ามกับการเอียงศีรษะ คือ เอียงศีรษะข้างใด ให้กดไหล่ตรงข้ามกับศีรษะข้างที่เอียง
การตั้งวง ประกอบไปด้วย ตั้งวงบน ตั้งวงกลาง ตั้งวงล่าง
การปฏิบัติ : มือตั้งวงนิ้วชี้ นิ้วกลาง นิ้วนาง นิ้วก้อยเรียงชิดติดกัน เก็บนิ้วหัวแม่มือเข้าหาฝามือ ตึงปลายนิ้ว หักข้อมือเข้าลำแขนให้สุด ปลายนิ้วอยู่ระดับหางคิ้ว (นาง) หรือระดับแง่ศีรษะ (พระ) แขนทอดยาวโค้งข้างลำตัว
การปฏิบัติ : มือตั้งวงนิ้วชี้ นิ้วกลาง นิ้วนาง นิ้วก้อยเรียงชิดติดกัน เก็บนิ้วหัวแม่มือเข้าหาฝามือ ตึงปลายนิ้ว หักข้อมือเข้าลำแขนให้สุด ปลายนิ้วอยู่ระดับไหล่ แขนทอดยาวโค้งข้างลำตัว
การปฏิบัติ : มือตั้งวงนิ้วชี้ นิ้วกลาง นิ้วนาง นิ้วก้อยเรียงชิดติดกัน เก็บนิ้วหัวแม่มือเข้าหาฝามือ ตึงปลายนิ้ว หักข้อมือเข้าลำแขนให้สุด มือทั้งสองข้างอยู่ระดับสะดือข้างหน้าตัวเอง ตัวพระมือจะห่างกันเล็กน้อย
การปฏิบัติ : ปลายนิ้วหัวแม่มือจรดข้อแรกจากปลายนอ้วของนิ้วชี้ นิ้วที่เหลือเหยียดตึง หักข้อมือเข้าหาลำแขน คว่ำมือลงให้ปลายนิ้วชี้ลงพื้น
การปฏิบัติ : ปลายนิ้วหัวแม่มือจรดข้อแรกจากปลายนอ้วของนิ้วชี้ นิ้วที่เหลือเหยียดตึง หักข้อมือเข้าหาลำแขน หงายมือขึ้นให้ปลายนิ้วชี้ขึ้นฟ้า
การปฏิบัติ : ปลายนิ้วหัวแม่มือจรดข้อแรกจากปลายนอ้วของนิ้วชี้ นิ้วที่เหลือเหยียดตึง หักข้อมือเข้าหาลำแขน ส่งมือไปข้างหลังแขนตึง
การปฏิบัติ : ปลายนิ้วหัวแม่มือจรดข้อแรกจากปลายนอ้วของนิ้วชี้ นิ้วที่เหลือเหยียดตึง หักข้อมือเข้าหาลำแขน ให้ปลายทั้งสองข้างชี้เข้าหาตัวเอง แขนทั้งสองตั้งฉากขนานกับตัวเอง ระดับแง่ศีรษะ
นาฏยศัพท์ส่วนเท้า เช่น เหลื่อมเท้า ประเท้า ยกหน้า ยกข้าง ก้าวหน้า ก้าวข้าง กระทุ่งเท้า กระดกเท้า เป็นต้น
การปฏิบัติ : เป็นการปฏิบัติท่ารำต่อเนื่องหลังจากการประเท้า ยกเท้าข้างใดข้างหนึ่งขึ้น ระดับเท้าที่ยกครึ่งน่อง เปิดปลายเท้า ปลายเท้าหันไปข้างหน้า (นาง) ปลายเท้าหันไปด้านข้าง (พระ) ย่อตัว นิ่ง
การปฏิบัติ : เป็นการปฏิบัติท่ารำต่อเนื่องหลังจากการ
กระทุ่งเท้า ยกเท้าเข้างใดข้างหนึ่งขึ้น ถีบเท้าไปข้างหลังให้สุด หนีบน่องให้สุด ย่อตัวลง