Drogi rodzicu,
Mało kiedy pojawia się okazja i potrzeba do konsultowania się z ortodontą i temat wad zgryzu można uznać za bagatelizowany, zwłaszcza, że istnieje powszechna błędna opinia, że w tej sprawie specjalizuje się dentynsta. Dziś chciałam obalić ten mit i zachęcić do zapoznania się z podstawowymi definicjami i opisami wad zgryzu oraz w razie zauważonych nieprawidłowości u swojego dziecka polecić państwu wizytę u ortodonty. Wady zgryzu mogą prowadzić do wielu negatywnych konsekwencji, przede wszystkim przyczyzniają się do powstawania wad wymowy oraz utrudniają lub uniemożliwiają ich skuteczne wyeliminowanie. Na szczęście ich leczenie jest skuteczne i ogólnodostępne.
Rodzaje wad zgryzu:
Tyłozgryz - podczas zwarcia zębów dolny łuk zębowy jest cofnięty w stosunku do górnego, zęby przednie nie stykają się. Zęby sieczne dolne są oddalone w kierunku poziomym od powierzchni podniebiennych siekaczy górnych.
Przodozgryz - podczas zwarcia zębów, dolny łuk zębowy jest wysunięty w stosunku do górnego, zęby przednie dolne zachodzą na zęby górne. W rysach twarzy widoczne jest wysunięcie wargi dolnej oraz wygładzenie bruzdy wargowo-bródkowej
Zgryzu otwarty - brak kontaktu zębów na przednim lub tylnym odcinku zwartych łuków zębowych. Kiedy między wszystkimi zębami nie ma kontaktu, widoczne jest nieproporcjonalne wydłużenie dolnej części twarzy.
Zgryz głęboki - towarzyszy mu skrócenie dolnej części twarzy, charakteryzuje go głębokie zachodzenie siekaczy górnych na dolne.
Zgryz krzyżowy - są dwa rodzaje: zgryz krzyżowy częściowy: na górny stały prawy centralny siekacz zachodzi dolny siekacz; lub zgryz krzyżowy całkowity obustronny: linia środkowa dolnego łuku zębowego przesunięta w prawo, zęby dolne zachodzą na powierzchnie wargowe zębów górnych
Opisy pochodzą z poniższej strony, na której dostępne są też zdjęcia poszczególnych wad zgryzu:
Źródło: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/stomatologia/69320,wady-zgryzu-u-dzieci
Opracowała: Marta Modzelewska-Królikowska
Według norm rozwojowych wszystkie głoski powinny być poprawnie wymawiane przez dziecko rozpoczynające naukę szkolną, czyli w wieku siedmiu lat.
Wada wymowy nazywana jest fachowo dyslalią. Wyróżniamy dyslalię jednoraką, która występuje u dziecka, które niewłaściwie realizuje jedną głoskę i dyslalię wieloraką - występuje wtedy, kiedy uczeń źle wymawia kilku do kilkunastu głosek.
Dyslalię możemy podzielić również w inny sposób, uwzględniając głoski, których ona dotyczy.
Występują następujące wady wymowy:
Sygmatyzm – nieprawidłowa realizacja głosek dentalizowanych, tzw. seplenienie. W skład głosek dentalizowanych wchodzą głoski trzech szeregów: syczącego (S, Z, C, DZ), ciszącego (Ś, Ź, Ć, DŹ) i szumiącego (SZ, Ż, CZ, DŻ).
Rotacyzm – nieprawidłowa realizacja głoski R.
Lambdacyzm – nieprawidłowa realizacja głoski L.
Kappacyzm – nieprawidłowa realizacja głoski K.
Gammacyzm – nieprawidłowa realizacja głoski G.
Betacyzm – nieprawidłowa realizacja głoski B.
Rynolalia – nosowanie, zaburzenie rezonansu nosowego w mowie.
Mowa bezdźwięczna – mówienie w sposób bezdźwięczny, wymawianie głoski albo głosek dźwięcznych wykorzystując głoski dźwięczne
Inne – dotyczące reszty samogłosek i spółgłosek języka polskiego, bez konkretnych nadanych nazw.
Polecam filmy na portalu Youtube zawierające ciekawe informacje o wadach wymowy:
Przyczyny powstawania wad wymowy:
https://www.youtube.com/watch?v=WT0pGNPWGbw
Rotacyzm:
https://www.youtube.com/watch?v=sqwDXXdunAg
Seplenienie:
https://www.youtube.com/watch?v=s59lzkoYAPc
Opracowała: Marta Modzelewska-Królikowska