დანიშნულების მიმოხილვა

რაჭის რეგიონის ისტორიას რამდენიმე მნიშვნელოვანი ეტაპი ახასიათებს. რაჭა დასახლებული იყო ძველი ქვის ხანიდან. ტერიტორიაზე აღმოჩენილი არტეფაქტები თარიღდება მე-6 და მე-7 საუკუნეებით და ბრინჯაოს ხანის ბრინჯაოს სამკაულების არსებობა მიუთითებს ამ პერიოდის კულტურული განვითარების მაღალ დონეზე. VII საუკუნიდან XV საუკუნემდე რაჭა ფუნქციონირებდა როგორც საქართველოს ერთ-ერთი სამთავრო, რომელიც ცნობილია როგორც „საერისთავო“ და აღიარებდა ქართველ მეფის ავტორიტეტს. თუმცა, XV საუკუნის მეორე ნახევარში, საქართველოს ცალკეულ სამეფოებად და სამთავროებად დაქუცმაცების შემდეგ, რაჭა პერიოდულად ხვდებოდა იმერეთის, მეგრელისა და სვანეთის გავლენის ქვეშ. მაგალითად, XV საუკუნის დასაწყისში სვანური მოსახლეობა გავრცელდა მთიან რაჭაში და ამ პერიოდში კავკასიის ეს მხარე სვანეთის ნაწილად ითვლებოდა. რაჭის მოსახლეობა ძირითადად სამ სოფელში იყო თავმოყრილი: ღებში, ჭიორასა და გლოლაში, სადაც დღესაც ამ თემების შთამომავლები ცხოვრობენ. ამ ტერიტორიაზე სვანური გავლენის ნაშთები დიდწილად გაქრა.

1801 წელს რუსეთის იმპერიამ შემოიერთა ქართული სამეფოები და დააარსა ახალი ადმინისტრაციული დაყოფა ამ ყოფილ სამეფოებში. ამ პერიოდში რაჭა თავდაპირველად ქუთაისის რაიონის (მაზრას) შემადგენლობაში შევიდა. მოგვიანებით, ტერიტორიული კორექტირების გამო, ფორმალურად მოეწყო ცალკე რაჭის რაიონად. დღეისათვის ისტორიული რაჭა მოქცეულია რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის რეგიონში, რომელიც მოიცავს ოთხ მუნიციპალიტეტს: ამბროლაურის მუნიციპალიტეტს, ლენტეხის მუნიციპალიტეტს, ცაგერის მუნიციპალიტეტს და ონის მუნიციპალიტეტს.

რაც შეეხება ონს, ის პირველად გამოჩნდა ისტორიულ წყაროებში 1503 წელს. თუმცა, ონი სათავეს ძვ.წ. II საუკუნიდან იღებს. შუა საუკუნეებში ქალაქის ეკონომიკური მნიშვნელობა არსებითად გაიზარდა და ხელოსნობა აყვავდა, რადგან ის გახდა ჩრდილოეთ კავკასიის, ქართლის, იმერეთისა და ქვემო რაჭის გზების შემაერთებელი წერტილი. ონში, ამ სავაჭრო გზების კერა, სხვადასხვა რელიგიისა და ეთნიკური წარმომავლობის წარმომადგენლები საუკუნეების მანძილზე მშვიდობიანად თანაარსებობდნენ. 1846 წლიდან ონი იყო ქუთაისის გუბერნიის რაჭის „მაზრის“ ადმინისტრაციული ცენტრი.

Იცოდი?

1930 წელს საქართველოს პირველი ქალი კინორეჟისორი ნუცა გოგობერიძე თანამშრომლობდა გავლენიან ავანგარდისტ მხატვარ დავით კაკაბაძესთან და რაჭის მთიანეთში სოფლის ცხოვრების დოკუმენტაცია მოახდინა. შვიდი წლის შემდეგ ნუცა დააპატიმრეს და გადაასახლეს. მისი ნამუშევარი აკრძალული იყო და ფილმი მხოლოდ 1966 წელს მისი გარდაცვალების შემდეგ იქნა აღდგენილი. მდუმარე, შავ-თეთრი დოკუმენტური ფილმი რუსული სახელწოდებით ჰქვია ბუბა („Буба“), მყინვარის სახელი. მიუხედავად იმისა, რომ მისი დიდი ნაწილი განადგურდა ან დაიკარგა, ფილმის ~ 39 წუთის ნახვა შეგიძლიათ YouTube-ზე. ეს არის ონის მემკვიდრეობის მშვენიერი კინემატოგრაფიული მონტაჟი, რომელიც ასახავს სოფლის ცხოვრებასა და კულტურას, მთაში ცხოვრების საშიშროებას (გამოსახულია მეწყერი, რომელიც 2023 წლის 3 აგვისტოს დამანგრეველ კატასტროფს ასახავს), ტურისტული ინდუსტრია და ჰიდროენერგეტიკული კაშხლების განვითარება და ცნობილი მინერალური წყარო. კურორტები.

ამინდი და სეზონურობა

მაღალმთიან ზონაში, ზღვის დონიდან 600-4462 მ სიმაღლეზე მდებარე ონს აქვს ზომიერად ნოტიო სუბტროპიკული საზღვაო კლიმატი. საშუალო წლიური ტემპერატურაა +10 C, მინიმალური -1 C იანვარში და მაქსიმალური +20,4 C ივლისში. ნალექების საშუალო წლიური რაოდენობა 1000-1100 მმ-ია.

ისტორიულად, ზემო რაჭას ზაფხულის ბოლოს აქვს მოკლე ტურისტული სეზონი (ივლისი-სექტემბერი). ტურისტულ ობიექტებში გათბობის (ბუნებრივი აირის ან ცენტრალური გათბობა) ნაკლებობა მნიშვნელოვნად აისახება სეზონურობაზე. თუმცა, ოთხივე სეზონის მოქმედების პირობებში, არსებობს პოტენციალი, რომ ონი იყოს წარმატებული დანიშნულების ადგილი მთელი წლის განმავლობაში. სეზონურობის გააზრება დაგეხმარებათ მარკეტინგული ძალისხმევის დაგეგმვაში და ვიზიტორთა ნაკადების მართვაში. Წაიკითხე მეტი.

მაღალი სიმაღლის გამო, ონის სოფლები, როგორც წესი, ზაფხულის თვეებში სარგებლობენ სასიამოვნო და რბილი კლიმატით, რაც მას სიცხისგან პოპულარულ გასაქცევად აქცევს როგორც ადგილობრივებს, ასევე ტურისტებს. გაზაფხულსა და ზაფხულს ხანდახან მოჰყვება ძლიერი წვიმა და წყალდიდობა, რამაც გზები წაიღო, რის გამოც ზედა სოფლები მოწყვეტილია. შემოდგომა შესანიშნავი სეზონია ზაფხულის ზრდის მოსავლით ტკბობის, სოკოს მოსავლის, საკვების შესანარჩუნებლად და გრძელი ზამთრისთვის მოსამზადებლად. „რაჭა არის ერთ-ერთი იმ რამდენიმე ადგილიდან საქართველოში, სადაც შეგიძლიათ იხილოთ დახვეწილი შემოდგომის ფერები... ჩვენ ვესტუმრეთ [...] ნოემბრის დასაწყისში და ფერები აბსოლუტურად დამაფიქრებელი იყო“ (Wander-Lush, 2023). ზამთრის თვეებში, რომელიც შეიძლება იყოს მკაცრი და თოვლიანი, ტერიტორია გთავაზობთ თხილამურებით სრიალის, სნოუბორდის და სხვა ზამთრის სპორტის შესაძლებლობებს, იზიდავს მნახველებს, რომლებიც სარგებლობენ ამ სეზონური აქტივობებით. და გაზაფხულის დაპირებით იღვიძებს ახალი სიცოცხლე და სითბო სიცივის გასადნობად. ეს არის ამ სეზონში, როდესაც მთის სუფთა ჰაერი ერევა ფიჭვის მტვერს, რომელიც ცნობილია თავისი რესპირატორული სარგებლით.

ინფრასტრუქტურა და მუნიციპალური მომსახურება

ონის მუნიციპალიტეტი ამჟამად სოფლად დამახასიათებელი ინფრასტრუქტურისა და მუნიციპალური მომსახურების გამოწვევების წინაშე დგას, თუმცა ბოლო ინიციატივები დაიგეგმა და განხორციელდა. მაგალითად, არის ინფრასტრუქტურული სამუშაოები, რომლებიც უკეთ აწყობს ქალაქ ონის განლაგებასა და იერსახეს. გლოლას წყალსადენის სამუშაოების რეაბილიტაცია განხორციელდა USAID-ის მდგრადი თემების პროგრამის მხარდაჭერით. შედეგად, გლოლას მოსახლეობა 24-საათიანი წყაროს წყალმომარაგებით ისარგებლებს.

მუნიციპალიტეტმა მიაღწია პროგრესს ისეთ სფეროებში, როგორიცაა გზების მოვლა და ძირითადი კომუნალური საშუალებების ხელმისაწვდომობა, თუმცა შემდგომი გაუმჯობესებაა საჭირო მოსახლეობისა და ვიზიტორების მზარდი მოთხოვნების დასაკმაყოფილებლად. არ არის კვების ობიექტები და საზოგადოებრივი ტუალეტები მაღალ ტურისტულ ადგილებში. საიმედო და ხელმისაწვდომ ფასად წყლისა და კომუნალური საშუალებების (როგორიცაა ბუნებრივი აირის) მიწოდება, ნარჩენების მართვა და საზოგადოებრივი ტრანსპორტი რჩება გამოწვევად და პრიორიტეტად. გარდა ამისა, ინვესტიციები ჯანდაცვის დაწესებულებებში და საგანმანათლებლო სერვისებში აუცილებელია მოსახლეობის ცხოვრების საერთო ხარისხის გასაუმჯობესებლად.

ტურიზმის სექტორს აქვს ეკონომიკური განვითარების მნიშვნელოვანი პოტენციალი, მაგრამ ის მოითხოვს ინფრასტრუქტურის განახლებას და შესაძლებლობების განვითარებას, რათა სრულად გამოიყენოს ეს შესაძლებლობა. მუნიციპალიტეტს, ადგილობრივ ბიზნესსა და შესაბამის დაინტერესებულ მხარეებს შორის ერთობლივი ძალისხმევა აუცილებელია ამ გამოწვევების გადასაჭრელად და მდგრადი ზრდის ხელშეწყობისთვის.

საგანგებო სიტუაციებზე რეაგირება და მზადყოფნა

ონის მუნიციპალიტეტში საგანგებო მზადყოფნა, ადრეული გაფრთხილების სისტემები და კრიზისზე რეაგირება საჭიროებს გაძლიერებას. რეგიონს ახასიათებს მთიანი რელიეფი და შორეული მდებარეობები, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს გამოწვევები საგანგებო სიტუაციებზე სწრაფი რეაგირებისთვის. მიუხედავად იმისა, რომ ძალისხმევა გაკეთდა გადაუდებელი დახმარების ძირითადი სერვისების, მათ შორის სამედიცინო დაწესებულებებისა და სახანძრო განყოფილებების ჩამოყალიბებისთვის, ინფრასტრუქტურისა და რესურსების განაწილების თვალსაზრისით გაუმჯობესების ადგილი არსებობს. გარდა ამისა, იმის გათვალისწინებით, რომ მუნიციპალიტეტი მიდრეკილია ბუნებრივი კატასტროფების მიმართ, როგორიცაა ზვავი და ძლიერი თოვლი, რისკის შერბილების სერვისები საჭიროებს ყურადღებას და ინვესტიციებს. შესაბამის უწყებებთან თანამშრომლობითი ინიციატივები, თემის ჩართულობა და სასწავლო პროგრამები აუცილებელია მუნიციპალიტეტის საგანგებო სიტუაციებში მზადყოფნის გასაძლიერებლად და მისი მაცხოვრებლებისა და ვიზიტორების უსაფრთხოებისა და კეთილდღეობის უზრუნველსაყოფად.

სამუშაო ძალა და პროფესიული განვითარება

ონის მუნიციპალიტეტს აქვს მთელი რიგი სამუშაო ძალის საჭიროება მზარდი ტურისტული ინდუსტრიის მხარდასაჭერად. მოთხოვნადია კვალიფიციურ პროფესიონალებზე სტუმართმოყვარეობის, გიდის, კულინარიული ხელოვნებისა და მომხმარებელთა მომსახურებაში. ამ მოთხოვნილებების დასაკმაყოფილებლად, შეიძლება შეისწავლოს პარტნიორობა ადგილობრივ უნივერსიტეტებთან და პროფესიული მომზადების დაწესებულებებთან. ამ ინსტიტუტებს აქვთ ტურიზმის სექტორზე მორგებული სპეციალიზებული სასწავლო პროგრამების პოტენციალი. გარდა ამისა, სამუშაო ძალის განვითარება პრიორიტეტულად უნდა მიენიჭოს ენობრივ უნარებს, გარემოს დაცვის პრაქტიკას და კულტურულ ცნობიერებას, რათა უზრუნველვყოთ, რომ ადგილობრივ სამუშაო ძალას შეუძლია დააკმაყოფილოს ვიზიტორთა სხვადასხვა საჭიროებები. ონის მუნიციპალიტეტში აყვავებული და მდგრადი ტურიზმის სექტორის შესაქმნელად გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს საჯარო და კერძო სექტორებს შორის თანამშრომლობას ამ სამუშაო ძალის საჭიროებების იდენტიფიცირებისა და გადაჭრისთვის.

ონში ტურიზმის კლასტერის დიაგნოსტიკური კვლევის მიხედვით, სტუმართმოყვარეობის სექტორში (დაბინავება და საკვების მიწოდება) დასაქმებულთა ხელფასები საკმაოდ დაბალია, იგივე სექტორში ქვეყნის საშუალო ხელფასის 33.1%. მცირე და საშუალო ბიზნესის უმეტესობაში დასაქმებულია ოჯახის 2-დან 4-მდე წევრი და ზოგჯერ სეზონური მუშაკები. ორ დიდ სასტუმროში საშუალოდ 30-მდე ადამიანია დასაქმებული. ადგილობრივ მოსახლეობაში არასაკმარისი შესაძლებლობების, უნარებისა და ინტერესის გამო, ბიზნესმა ხშირად უნდა დაიქირაოს სეზონური მუშები სხვა რეგიონებიდან (იმერეთიდან ან თბილისიდან). კრეატიული შთაგონება, უნარების განვითარებასთან, ტრენინგ შესაძლებლობებთან და მაღალ ხელფასთან ერთად, იქნება ჩართული სამუშაო ძალის დაინტერესებისა და მოტივაციის გზა.

2023 წლის ზაფხულში, USAID-ის რეზისტენტული თემების პროგრამამ ხელი შეუწყო ინდივიდუალური ტექნიკური დახმარების პროგრამას, რომელიც შექმნილია მცირე ტურისტული ბიზნესის მოსამზადებლად, რათა იყვნენ „ბაზრისთვის მზად“ ვიზიტორებისთვის, რომელთაც სურთ გამოიკვლიონ უნიკალური საცხოვრებელი და მრავალფეროვანი მდიდარი ტურისტული გამოცდილება საქართველოს მასშტაბით. Solimar International-მა შეიმუშავა პროგრამა, რათა დაეხმაროს მეწარმეებს ტურისტული გამოცდილების შეთავაზების, ბრენდის იდენტობისა და ღირებულების შემუშავებაში და განსაზღვრაში, ასევე ისწავლონ, როგორ მიაწოდონ შესანიშნავი კლიენტების მომსახურება და გაიგონ ციფრული მარკეტინგი და ოპერაციები. პროგრამაში ონში ოთხი ბიზნესი იქნა მიღებული, მაგრამ მისი დასრულება ვერ მოხერხდა, რადგან პროგრამა რეგიონში დამანგრეველი მეწყერის გამო შეჩერდა. ეს უნარები და ტექნიკური დახმარება ჯერ კიდევ ძალიან საჭიროა საზოგადოებაში და USAID განიხილავს ამ საკითხის კიდევ ერთხელ მოგვარებას.

ტექნოლოგიის მიღება

ეს განყოფილება აღწერს, თუ რამდენად იყენებს ადგილობრივი ტურისტული ინდუსტრია ტექნოლოგიების მიღწევებს, როგორიცაა ონლაინ ჯავშნები, ციფრული ან მობილური გადახდები ან უბრალოდ ონლაინ ინფორმაცია. მაგალითად, სერვისის პროვაიდერების დაახლოებით 20% იღებს საკრედიტო ბარათით გადახდებს. თუმცა, 90% იღებს ონლაინ საბანკო გადარიცხვებს, რომლებზეც ხელმისაწვდომია მხოლოდ საქართველოს მოქალაქეები. თქვენ შეგიძლიათ იპოვოთ მცირე ინფორმაცია ინტერნეტში ონისა და მისი ტურისტული ატრაქციონების შესახებ, კონტენტის უმეტესობა მოდის კერძო ტურისტული სააგენტოების ვებსაიტებიდან, რომლებიც ავრცელებენ საკუთარ ტურებს და ეს ინფორმაცია შეიძლება არ იყოს საკმარისი იმ პირისთვის, ვინც გეგმავს მოგზაურობას, როგორც ინდივიდუალური. მინიმალურია ყოფნა პლატფორმებზე, როგორიცაა TripAdvisor ან Viator, და მათ უმეტესობას არ აქვს კავშირები ადგილობრივ ტურისტულ ვებსაიტებთან და ცოდნასთან. ხელმისაწვდომი მიმოხილვების რაოდენობა საკმაოდ დაბალია, და თუ რომელიმე მოიძებნება, ისინი ჩვეულებრივ განთავსებულია Facebook-ზე და Google My Business/Maps-ზე. თუმცა, არსებითი ინფორმაცია, როგორიცაა სამუშაო საათები, მიღებული გადახდის სისტემები და საკონტაქტო ინფორმაცია, ხშირად არ არის ამ პლატფორმებზე და ბიზნესები, როგორც წესი, არ არის „განცხადებული“ Google My Business/Maps-ზე. Წაიკითხე მეტი.

ტურიზმის სექტორში მოქმედი სერვისის პროვაიდერებისთვის მთავარი სამიზნე აუდიტორია შიდა სტუმრები ითვლებიან. შესაბამისად, ისინი ძირითადად ეყრდნობიან ნაცნობ სოციალურ არხებს შიდა ტურისტების მოსაზიდად, ხშირია ერთგული სტუმრებისა და ახალი ვიზიტორების განმეორებითი ვიზიტები ზეპირი რეკომენდაციების საშუალებით. ტურისტულ ობიექტებს უმეტესობას არ გააჩნია ვებსაიტი საკუთარი დომენის სახელით და სამაგიეროდ იყენებს Facebook-ს თვითრეკლამისთვის, დაჯავშნის მართვას, ძირითადად, სატელეფონო ზარებისა და Facebook შეტყობინებების საშუალებით. მათ მიაჩნიათ, რომ ეს არის საკმარისი მარკეტინგი მათი მიზნებისთვის განვითარების ამ ეტაპზე. ზოგიერთი განსახლების ობიექტი ჩამოთვლილია Booking.com-სა და Airbnb-ზე, მაგრამ მათი უმეტესობა ამჟამად არ იღებს დაჯავშნას სხვადასხვა წყაროდან ჯავშნების მართვის სირთულეების გამო. PMCG-მ თავის ინტერვიუებში აღმოაჩინა, რომ სასტუმრო სახლების მფლობელების უმეტესობა ასევე არჩევს არ გამოიყენოს Booking.com საკომისიოს გადასახადის გამო, თუმცა ეს შეიძლება იყოს ძალიან სასარგებლო ინსტრუმენტი მაღალი ანაზღაურებადი საერთაშორისო ტურისტების მოსაზიდად და დაბალ სეზონზე დასაქმების შესავსებად. მათმა ინტერვიუებმა ასევე აჩვენა, რომ საერთაშორისო ტურისტები სასტუმრო სახლებს ტურისტული სააგენტოების მეშვეობით იგებენ, მიუხედავად იმისა, რომ სააგენტოებსა და სასტუმროს მფლობელებს შორის არ ყოფილა რაიმე პირდაპირი კონტაქტი ან კომუნიკაცია. ეს, სავარაუდოდ, გამოწვეულია სააგენტოების მომხმარებელთა მომსახურების უნარებით (კლიენტების დახმარება ყოფნის გახანგრძლივებაში და ა.შ.) და მათი ვებსაიტის ტრაფიკისთვის მეტი შინაარსის შემუშავების საჭიროებით.

ახალი სასტუმრო რედისონის მშენებლობამ და უმაღლესი დონის კურორტების აღდგენამ და განვითარებამ შესაძლოა აიძულოს დანიშნულების ადგილი ციფრული შინაარსისა და თანამედროვე მარკეტინგის მიმართულებით გაიზარდოს. ეს პასიური მიდგომა მარკეტინგისადმი ინდივიდუალური MSME-ების მიერ ხსნის წარმოუდგენელ შესაძლებლობას თანამშრომლობითი დანიშნულების მარკეტინგისთვის ტურიზმის კლასტერის მეშვეობით, ეწინააღმდეგება იმ აზრს, რომ „არასრულყოფილი პროდუქტის აგრესიული მარკეტინგი შეიძლება იყოს კონტრპროდუქტიული“, რადგან თავად დანიშნულება მზად არის პოპულარიზაციისთვის, განსაკუთრებით შემოტანისთვის. ინვესტიცია და აღდგენა კატასტროფის შემდეგ.

ისტორიული ატრაქციონები, მუზეუმები და რელიგიური ღირშესანიშნაობები

ეს განყოფილება წარმოადგენს მნიშვნელოვანი ადგილების კურირებულ ინვენტარს, რომლებშიც შემონახულია ონის მუნიციპალიტეტის მდიდარი პოლიტიკური, სამხედრო, კულტურული და სოციალური ისტორიის ელემენტები და ასახავს მათ კულტურული მემკვიდრეობის ღირებულებას. ეს ღირსშესანიშნავი ადგილებია ონის სინაგოგა, ჰოლოკოსტის მუზეუმი, ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი და სხიერის მონასტრის ნანგრევები.

Location Address: 53 Vakhtang VI Street, Oni

ონის სინაგოგა

ონი ისტორიულად ებრაული თემის სახლი იყო, სინაგოგა კი რეგიონის მულტიკულტურული ისტორიის დასტურია. ონში ებრაელების ყოფნა მე-19 საუკუნით მაინც შეიძლება აღმოჩნდეს. საქართველოს ებრაული თემები, მათ შორის ონი, ცნობილი იყო თავისი გამორჩეული კულტურული პრაქტიკითა და ადგილობრივ საზოგადოებაში შეტანილი წვლილებით. ის სიდიდით მესამე და უძველესი სინაგოგაა საქართველოში და ჰგავს ვარშავის სინაგოგას, რომელიც მეორე მსოფლიო ომის დროს განადგურდა. ეს მოედანი, გუმბათოვანი სინაგოგა აშენდა 1895 წელს და აქვს საინტერესო ამბავი. 1920-იან წლებში, კომუნისტების დროს, ონის სინაგოგის დანგრევის ბრძანება გასცეს, მაგრამ რაბი ოჯახთან ერთად შიგნით ჩაიკეტა. ებრაელი და ქართველი ქალები ჩვილებით ხელში სინაგოგას ალყა შემოარტყეს და სიცოცხლის რისკის ფასად შენობის დანგრევის უფლება არ მისცეს.

როგორ ეწვიოთ: სინაგოგის ნახვა ნებისმიერ დროს ნებისმიერ მსურველს გარედან შეუძლია, მაგრამ ეზოში და შენობის ინტერიერში შესვლა დროზე ადრე უნდა მოეწყოს ონის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმის მიმდებარედ გამოკითხვით.

ონის ჰოლოკოსტის ძეგლი

2020 წლის 2 სექტემბერს გახსნილი ახლახანს მონუმენტი ონის ჰოლოკოსტის ძეგლი მდებარეობს ონის კულტურის სახლთან. ძეგლი განსაკუთრებით ეძღვნება სერგეი მეტრეველს, რომელიც საქართველოში ებრაელებს ნაცისტებისგან თავის დაღწევაში და რაჭაში შეფარებაში დაეხმარა. ბოლო წლებში სერგეი მეტრეველს მეტსახელად „ქართველი შინდლერი“ ეძახდნენ. ეს ძეგლი ონის სინაგოგასთან ერთად ევროპის საბჭოს მიერ ებრაული კულტურული მემკვიდრეობის სერტიფიცირებული მარშრუტის ნაწილი გახდება.

როგორ ეწვიოთ: ძეგლი მდებარეობს ქალაქის ცენტრში, ბულვარზე კულტურის სახლთან. ის ღიაა საზოგადოებისთვის.

Location Address: Oni Boulevard, Oni

ონის ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი

ძველი ხელნაწერები, ისტორიული დოკუმენტები, წიგნები, მონეტები, თანამედროვე ქართული ხელოვნების ნიმუშები - ეს ყველაფერი და სხვა შეგიძლიათ იხილოთ ონის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმში, რომელიც დაარსდა 1948 წელს. მასში წარმოდგენილია რაჭის ეთნოგრაფიული და არქეოლოგიური ისტორია, კულტურა და ტრადიციები. რეგიონი, რომელიც უზრუნველყოფს ადგილობრივი ცხოვრების წესსა და წეს-ჩვეულებებს, ტრადიციულ ხელნაკეთობებსა და პრაქტიკებს, და ისტორიულ მოვლენებს, რომლებმაც ჩამოაყალიბეს ეს ტერიტორია. მუზეუმში დაცულია რაჭის ტერიტორიისთვის დამახასიათებელი არტეფაქტების, დოკუმენტების და ექსპონატების მრავალფეროვანი კოლექცია, რომლის სანახავად თქვენ თვითონ შეგიძლიათ გაისეირნოთ ან გაიაროთ ტური 10 ლარად.

როგორ ეწვიოთ: მუზეუმი ღიაა ყოველდღე, ორშაბათის გარდა, 10:00 საათიდან 17:00 საათამდე. ბილეთების ფასი 0.50 ლარიდან 2 ლარამდე მერყეობს. სტუდენტის სტატუსისა და ასაკის მიხედვით. შესვლა უფასოა 6 წლამდე ბავშვებისთვის, ქართული და უცხოური მუზეუმის თანამშრომლებისთვის, ICOM-ის წევრებისთვის, შშმ პირებისთვის და ლტოლვილებისთვის.

Location Address: 26 Shota Rustaveli Street, Oni

სხიერის მონასტრის ნანგრევები - წმინდა გიორგის ეკლესია

მიუხედავად იმისა, რომ დრომ და ამინდმა თავისი გავლენა მოახდინა, სხიერის მონასტრის გამძლე ქვის კედლები და გაცვეთილი ფრესკები ისტორიისა და სულიერების გრძნობას იწვევს. მეცნიერთა აზრით, აქ სამონასტრო ცხოვრება მე-9 საუკუნიდან დაიწყო. მონასტრიდან შემორჩენილია მხოლოდ წმინდა გიორგის ეკლესიის ნანგრევები. სტუმრებს შეუძლიათ დაათვალიერონ ატმოსფერული ნანგრევები, რომლებიც ასახავს საუკუნეების ერთგულებასა და კულტურულ მნიშვნელობას, რაც მას საინტერესო ვიზიტად აქცევს საქართველოს კულტურული და ისტორიული მემკვიდრეობით დაინტერესებულთათვის.

როგორ ეწვიოთ: ეკლესიის ნანგრევები ღიაა ელემენტებისა და საზოგადოებისთვის. მხარეთმცოდნეობის მუზეუმში შეგიძლიათ ნახოთ მონასტრის ჩუქურთმებისა და არქიტექტურული ელემენტების ფრაგმენტები, რომლებიც საჭიროებენ დაცვას და შენარჩუნებას.

Location Address: Skhieri, Racha, Oni Municipality

მთარაჩა

ღები სხვა ორ სოფელთან ერთად ქმნის ერთ ეთნოკულტურულ არეალს, სახელად მთარაჭა. ორივე სოფელი ღები და გონა გამოვლინდა, როგორც მნიშვნელოვანი დანიშნულების აქტივები დაინტერესებულ მხარეთა ონლაინ გამოკითხვაში. ეს ულამაზესი, თვალწარმტაცი დასახლებები ემბლემაა ამ ტერიტორიის მდიდარი კულტურული მემკვიდრეობისა და ტრადიციული სოფლის ცხოვრებისა, რომელიც გაჟღენთილია უძველესი წეს-ჩვეულებებით და ცოცხალი ფოლკლორით.

ბუნებრივი ატრაქციონები, რესურსები და დასვენების შესაძლებლობები

ეს განყოფილება მოიცავს ონის მუნიციპალიტეტში მნიშვნელოვანი ბუნებრივი ატრაქციონებისა და გარე რეკრეაციული შესაძლებლობების ანალიზს უჩვეულოდ სასიამოვნო კლიმატით და უხვად სანადირო მოედნებით. უძიროს ტბის კრისტალური წყლებიდან დაწყებული რაჭის მთის ქედის ამაღლებამდე, ონი გვთავაზობს პეიზაჟების ნაზავს, რომლებიც სხვადასხვა ინტერესებს ემსახურება. მუნიციპალური დაახლოებით ნახევარი ხელუხლებელი ფიჭვნარებითაა დაფარული, ლაშქრობები, მონადირეები და ბუნების მოყვარულები ნუგეშს პოულობენ ამ ხელუხლებელი ტყის საოცრებათა ქვეყანაში. ვიზიტორებს შეუძლიათ დაათვალიერონ ზამთრის სპორტი ან ეწვიონ ზაფხულში და დატკბნენ დამამშვიდებელი მინერალური წყლებით, რომლებიც ადიდებენ ამ ტერიტორიას. მიხვეულ-მოხვეული ბილიკები მრავალი სუფთა, ცივი მდინარისა და ნაკადულის გასწვრივ უზრუნველყოფს საქართველოს საუკეთესო თევზაობას, ხოლო ღამის ცა ვარსკვლავების დათვალიერების შესაძლებლობას იძლევა.

რაჭის ქედი

ონის მუნიციპალიტეტი გარშემორტყმულია დიდებული დიდი კავკასიონის ქედით. მთები გთავაზობთ თვალწარმტაცი ხედებს და შესანიშნავია ლაშქრობის, ლაშქრობისა და ბუნებაში სეირნობისთვის. ტერიტორია სავსეა ალპური მდელოებით, ხშირი ტყეებითა და თვალწარმტაცი ხეობებით, რაც მას სამოთხედ აქცევს ბუნების მოყვარულთათვის და ფოტოგრაფებისთვის. თუმცა ბილიკების უმეტესობა არ არის კარგად მოვლილი და არც არის მონიშნული.

რაჭა-ლეჩხუმ-ქვემო სვანეთის დაგეგმილი ეროვნული პარკი ჩრდილო-დასავლეთით ესაზღვრება დანიშნულების ადგილს რუსეთის საზღვრის გასწვრივ ჩრდილოეთით. სადმელის გეგმიური აღკვეთილი დასავლეთით ამბროლაურის მუნიციპალიტეტში მდებარეობს. ონში 26 დასახელებული მთაა. ყველაზე მაღალი წერტილი ბურჭულაა (4364 მ), რასაც მოჰყვება ლაბოდა (4313 მ). ყველაზე გამორჩეული მთაა გორა შოდა (3608 მ).

ონის მთის პეიზაჟის ფოცხერევის ჩრდილო-აღმოსავლეთის ხედი, ლაბოდასა და ბურჭულას ჩათვლით, გამოყენებით the PeakVisor application.

სათხილამურო ტრასები და ზამთრის სპორტი

მუნიციპალიტეტში სათხილამურო და ზამთრის სპორტული აქტივობები უპირველეს ყოვლისა განიხილება და ხელმისაწვდომია ადგილობრივი ცოდნისა და არაფორმალური ღონისძიებების მეშვეობით, ოფიციალური ობიექტების, მოვლისა და ბილიკების მონიშვნის არარსებობის გამო. ამ სფეროში, ენთუზიასტები ხშირად იწყებენ თავგადასავალს დამოუკიდებლად, აღჭურვილნი არიან საკუთარი ხელსაწყოებით, აღჭურვილობით და რელიეფის მყარი გაგებით ან ადგილობრივი მეგზურით. ფორმალიზებული საშუალებების ნაკლებობა საჭიროებს თვითდაჯერებულ მიდგომას, სადაც ინდივიდები იყენებენ თავიანთ პირად გამოცდილებას და რესურსებს ზამთრის აქტივობებში ჩართვისთვის. ბილიკები განიცდის არაადეკვატურ მოვლას, რაც ზამთარში მოგზაურთათვის პოტენციურ სირთულეებს იწვევს ხილული მარკერების არარსებობის გამო. არ არსებობს ცალკეული წინასწარ განსაზღვრული დაღმართის მარშრუტი, რომელიც მოთხილამურეებსა და ლაშქრობებს აძლევს თავისუფლებას, აირჩიონ მრავალი ბილიკი ან შექმნან საკუთარი. კურორტ შოვის მყინვარ ბუბასთან მდებარე სათხილამურო ტრასები თხილამურებით სრიალის საუკეთესო შესაძლებლობას წარმოადგენდა, მაგრამ არაოფიციალური მარშრუტები შესაძლოა დაზიანდა ან გადაკეთდა ბოლო მეწყრის შედეგად.

უძიროს ტბა

თავისუფლად თარგმნილი, როგორც „უძირო“, საქართველოში რამდენიმე ტბა უძიროს სახელით არის მოხსენიებული. ეს, მყინვარის წყლის ნაკადებით იკვებება, მდებარეობს პატარა პლატოზე ქატიწვერასა და დოლომისის მწვერვალებს შორის ზღვის დონიდან 2800 მეტრზე (9186 ფუტი), სოფლები გლოლადან და შოვიდან დაახლოებით 9 კმ-ში.

ზაფხული საუკეთესო დროა მოსანახულებლად, რადგან უძიროს ტბა გაყინულია ნოემბრიდან მაისის ბოლომდე. გესკის უღელტეხილის დასავლეთ მხარეს დიდი რაოდენობით თოვლის გამო, ლაშქრობა ჩვეულებრივ ხელმისაწვდომი ხდება მხოლოდ ივნისის ბოლოს და ღია რჩება სექტემბრის ბოლომდე ან ოქტომბრის დასაწყისამდე. ლაშქრობა მიგიყვანთ უღრან ფიჭვნარში, ყვავილებით მოფენილ ალპურ მინდვრებში მთის მკვეთრი ჰაერით კლდოვან მწვერვალებამდე და პატარა, მაგრამ თვალწარმტაცი ტბამდე, რომელიც გამოსახულია თითქმის უსასრულო აუზის კიდეზე, თეთნულდის (4852 მ), შხარას (5200 მ) ხედით. და უშბა (4700 მ) და მრავალი სხვა მწვერვალი დიდი კავკასიონის დიაპაზონში. ზოგიერთ მორგებულ და ამბიციურ ლაშქრობას შეუძლია სცადოს 9,2 მილის სიგრძის გზა-გადაბრუნება ერთ დღეში (საშუალოდ 8,5 საათის დასრულება), მაგრამ მისი 5620 ფუტი სიმაღლის მატების გამო, ეს ითვლება რთულ ლაშქრობად და რეკომენდებულია ღამის გასატარებლად.

Image Source: GNTA

მინერალური წყაროები

მუნიციპალიტეტში გაბნეულია ცივი და ცხელი მინერალური წყაროები. ითვლება, რომ ამ ბუნებრივ წყაროებს აქვთ თერაპიული თვისებები და ბევრი ადამიანი მოდის აქ თაობების განმავლობაში აბაზანის მისაღებად და მინერალური წყლის დასალევად ჯანმრთელობის სარგებელისთვის. ამჟამად არ ხდება წყლისგან დამზადებული ან შეფუთული პროდუქტი. წყაროების უმეტესობა არ არის ჩატარებული ლაბორატორიული ტესტირება მინერალური შემცველობის ჩამონათვალისთვის. კრეატიული განვითარება, პროდუქტები და გამოცდილება ამ წყაროების ირგვლივ ძალზედ წახალისებულია და უნდა მოიცავდეს წყლის შემცველობის ტესტირებას.

ცნობილი სამკურნალო თვისებების მქონე ნახშირმჟავა-ჰიდროკარბონატული ნატრიუმ-კალციუმიანი მინერალური წყლების 16 სახეობით, შოვი კურორტი იყო პოპულარული სამთო ადგილი რაჭის რეგიონში დაარსებიდან 1926 წელს, როდესაც აშენდა ბალნეოლოგიური კურორტები მინერალური წყაროების გარშემო. . სამწუხაროდ, 2023 წლის 3 აგვისტოს, მყინვარების დნობის შედეგად გამოწვეულმა დამანგრეველმა მეწყერმა გაანადგურა წყაროები და მრავალი ისტორიული კურორტის შენობა. აღდგენითი სამუშაოები იწყება, მაგრამ მდინარის უფრო მაღლა და მოშორებით. კურორტის ღირსშესანიშნავი შენობის, „ძველი დასასვენებელი სახლის“ ისტორიულად ზუსტი რესტავრაცია უნდა ჩაითვალოს გრძელვადიან სტრატეგიად, როგორც რეგიონში მეტი ფუფუნებისა და ისტორიული გამოცდილების შეთავაზების ნაწილი.

გაიგე რიონი მდინარე

მდინარე რიონი, იგივე რიონი, საქართველოს ერთ-ერთი მთავარი მდინარეა. ქვეყნის დასავლეთ ნაწილში მდებარეობს და რეგიონის ერთ-ერთი ყველაზე გრძელი და მნიშვნელოვანი მდინარეა, რომელიც პირდაპირ ქალაქ უწერასა და ონში მიედინება. ასევე არის შენაკადი, რომელიც მიედინება გლოლასა და შოვში, რომელიც ცნობილია როგორც მდინარე ჭანჭახი. მდინარე რიონმა მნიშვნელოვანი როლი შეასრულა საქართველოს ისტორიასა და კულტურაში, რადგან ხეობა საუკუნეების მანძილზე იყო დასახლებული და მის ნაპირებთან არის სხვადასხვა უძველესი დასახლებები და ისტორიული ადგილები. მდინარე რიონის დინება და წყლის მართვა აუცილებელია რეგიონის სოფლის მეურნეობის პროდუქტიულობისა და ენერგეტიკული საჭიროებისთვის. გარდა ამისა, მდინარე და მისი მიმდებარე ლანდშაფტები გთავაზობთ რეკრეაციულ აქტივობებსა და ტურიზმის შესაძლებლობებს, განსაკუთრებით თევზაობას, ჯომარდობას, ცურვას და ოჯახურ პიკნიკებს.

ბნელი ცის ვარსკვლავების ყურება

მისი შორეული მდებარეობისა და მწირი მოსახლეობის წყალობით, ეს სოფლის რეგიონი უნიკალურ შესაძლებლობას იძლევა განიცადოს ღამის ცის სუფთა სახით. სინათლის დაბინძურების გარეშე, ონის ვარსკვლავები კაშკაშად ანათებენ - მთიანი ზონის ბუნებრივი სილამაზე და ურბანული არეულობის ნაკლებობა მას იდეალურ ადგილად აქცევს ნამდვილი ვარსკვლავების დათვალიერების ან ასტრონომიული გამოცდილებისთვის.

ბნელი ცისა და ვარსკვლავების ყურების ტურიზმი ონის მუნიციპალიტეტში შეიძლება განვითარდეს საგანმანათლებლო სემინარების, ვარსკვლავების დათვალიერების და ასტრონომიის თემაზე ღონისძიებების ორგანიზებით, რომლებსაც ექსპერტები უძღვებიან ტურისტებს და ადგილობრივებს ღამის ცის შესახებ. ვარსკვლავების დაკვირვების ინფრასტრუქტურა, როგორიცაა სადამკვირვებლო პუნქტები, წმინდა გეოდეზიური გუმბათები საცხოვრებლად, ან პოტენციურად ობსერვატორია, ხელს შეუწყობს ამ ტურიზმის სექტორის განვითარებას. საზოგადოების ჩართვა, ასტრონომიული ღონისძიებების ორგანიზება და ვარსკვლავების დათვალიერების პაკეტების შექმნა ადგილობრივ ბიზნესებთან ერთად, შეუძლია გააუმჯობესოს ვიზიტორების გამოცდილება. გარდა ამისა, მუნიციპალიტეტმა შეიძლება მიიღოს სერთიფიკატი DarkSky International, გამოიყენეთ ვარსკვლავების დათვალიერების აპლიკაციები/რუკები, უმასპინძლებთ ასტრონომიის ფესტივალებს და ხაზს უსვამენ გარემოს დაცვას, რათა შეინარჩუნოთ რეგიონის ბუნებრივი სილამაზე და მოიზიდოთ ტურისტები, რომლებიც დაინტერესებულნი არიან ღამისა და ბუნებით.

მყინვარები

ონში მყინვარებზე ლაშქრობა 100 წელზე მეტია ტურისტული აქტივობაა. კირტიშო არის მყინვარი, რომელიც მდებარეობს ცენტრალური კავკასიონის სამხრეთ კალთაზე, მდინარე რიონის მარცხენა შენაკადი ჭვეშურის აუზში. ეს არის რიონის აუზის უდიდესი მყინვარი; მკვებავი აუზის სიგანე 3,0-3,2 კმ, სიგრძე 2,8-3,0 კმ. მყინვარი ხეობის ტიპისაა, კარგად გამოკვეთილი ნაპრალი ენით. მყინვარის სიგრძე 6,45 კმ-ია, შუა ენის სიგანე 600 მ.

Ფლორა და ფაუნა

საქართველოს ტყეები გამოირჩევა ბიომრავალფეროვნებით და მასში ცხოვრობს 400-მდე სხვადასხვა სახეობის ხე და 330 სახეობის ფრინველი. რაჭის ბნელ წიწვოვან ტყეებში, რომელიც ბიომრავალფეროვნების უმთავრეს არეალს წარმოადგენს, დომინირებს აღმოსავლური ნაძვი და ბუჩქნარი ნორდმანიანა (Nordmann სოჭი ან კავკასიური სოჭი), შერეული აღმოსავლური წიფელი, ენდემური მუხა, რცხილა და წაბლის ფართოფოთლები. კავკასიის ეკორეგიონის მრავალი დიდი ძუძუმწოვარი დამოკიდებულია ტყეებზე და რაჭაში, რომელიც მოიცავს მურა დათვს, ნაცრისფერ მგელს, დასავლეთ კავკასიურ ტურს, კავკასიურ წითელ ირემს და არჩვს. IUCN-ის გლობალურად საფრთხის ქვეშ მყოფი ფაუნის სახეობებია რეგიონში: დიდი ღამურა, სტეპის არწივი, დიდი ლაქოვანი არწივი, ეგვიპტური ულვა და კავკასიური გველგესლა. გარდა ამისა, ითვლება, რომ საფრთხის ქვეშ მყოფი ნაძირალა ზუთხის მცირე პოპულაცია შეიძლება კვლავ დარჩეს მდინარე რიონში. მოქალაქე-მეცნიერის აპლიკაციის გამოყენება, როგორიცაა iNaturalist შეუძლია ადგილობრივებს და ვიზიტორებს დაეხმაროს დაინახონ, რა მცენარეებისა და ცხოველების სახეობები შეიძლება მოიძებნოს რეგიონში და რომელი მათგანი, ფაქტობრივად, დაფიქსირდა და დაფიქსირდა, რაც ხელს უწყობს მეცნიერებას. Solimar International-მა შექმნა პროექტის გვერდი iNaturalist-ზე, სახელწოდებით "Plant and Wildlife of Oni Municipality, Georgia" განსაკუთრებით ამ მიზნით.

კულტურული ტრადიციები და გამოცდილება

ეს განყოფილება შეიცავს არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის (ICH), გამოვლენილ ტრადიციებს, პრაქტიკებს, გამოთქმებს და უნარებს, მათ შორის მუსიკას, ცეკვებს, ტრადიციულ სამზარეულოს და ადგილობრივ ეკონომიკურ აქტივობებს, როგორიცაა მიწათმოქმედება და ხელოსნობა. 2023 წელს UNESCO-მ აღნიშნა ICH-ის დაცვის კონვენციის 20 წლის იუბილე, რაც შესაძლებლობას აძლევს აამაღლოს ცნობიერება მისი მნიშვნელობის შესახებ საერთაშორისო თანამშრომლობის ხელშეწყობაში. სიმართლე ის არის, რომ ICH შეიძლება დაიკარგოს, თუ ის არ გადაეცემა მომავალ თაობებს და არ შეინახება. რაც უფრო ძველი თაობები გადადიან და ახალგაზრდები ტოვებენ სოფლებს ქალაქებში ან საერთაშორისო მიმართულებებში, როგორიცაა ევროპა ან აშშ, ეს ტრადიციები და ფოლკლორი, სამწუხაროდ, სამუდამოდ დაიკარგება. იმის გამო, რომ ონს ამჟამად აქვს შეზღუდული რაოდენობის ღირშესანიშნაობები ან ატრაქციონები ბუნების გარეთ, მდიდარი და ლამაზი ICH წარმოუდგენლად მნიშვნელოვანი დანიშნულების აქტივია, რომელიც უნდა აღინიშნოს და შეინარჩუნოს ცოცხალი. ამ სიტუაციის ანალიზისთვის ჩატარებული დაინტერესებული მხარეების გამოკითხვის მიხედვით, ონის ICH შეიძლება დაიყოს ადგილობრივი სამზარეულოს, პერფორმანსული ხელოვნებისა და გართობის, რელიგიური და წმინდა რიტუალების და ინტერპერსონალური მახასიათებლების მიხედვით.

ტრადიციული სამზარეულო და სპეციალიზებული საკვები პროდუქტები

მიუხედავად იმისა, რომ მთელი საქართველო ცნობილია თავისი კერძებით, რაჭული ხაჭაპური, ლობიანი და რაჭული ლორი ონის მუნიციპალიტეტში განსაკუთრებით საყურადღებო სამზარეულოს მაგალითია. შქმერული, რომელსაც სხვაგვარად მოიხსენიებენ, როგორც ქართული კერძების „რაჭნის მარგალიტს“, კიდევ ერთი ცნობილი კერძია, რომელიც მოდის რეგიონიდან რძესა და ნიორში ჩაშუშული ქათმისგან. მიუხედავად იმისა, რომ უძველესია, ხავიცი არის ახალი ფონდუ, კავკასიონის მთის სოფლების ხაჭოსგან დამზადებული უცხიმო ყველის კერძი. ვარაუდობენ, რომ ის წარმოშობით თუშეთის რაიონიდანაა, თუმცა ონშიც თაობების მანძილზე მომზადებული ზეპირი რეცეპტებიდან. რაჭული ლობიანი ხაჭაპურის მსგავსი რეგიონალური სპეციალობაა, მაგრამ სავსეა ლობიო. ლობიო არის ლობიოს ნახარში, რომელიც ტრადიციულად მოხარშულია თიხის თიხის ქვაბში სანელებლებით, ზოგჯერ ნიგვზით შესქელებული და ტყემალით არომატიზებული. ის სრულიად ვეგეტარიანულია (თუ არ შედიხართ უგემრიელესი რაჭული ლორით!).

სახელგანთქმული რაჭული ლორი თავისებურ აბზაცს იღებს, ცხიმოვანი ფენიანი ხორცის გამოზრდისა და შებოლვის სპეციალიზებული პროცესის გამო. ეს არის კულინარიული საგანძური, რომელიც ცნობილია თავისი მდიდარი გემოთი და ტრადიციული მომზადების მეთოდებით. ღორები სიყვარულით იზრდებიან განსაკუთრებული წვეულებისა და შიმშილის სტილის კვების გეგმაზე. თვეების განმავლობაში მდიდარი მსუქანი საკვები მოჰყვება მკაცრი დიეტა, რომელიც აწარმოებს მჭლე ხორცს. პროგრამა მეორდება, რის შედეგადაც ხდება ხორცში შესამჩნევად ფენიანი ეფექტი. ამ სპეციალური ადგილობრივი წარმოების ღორის ხორცისგან დამზადებულ ხორცს სუნელების ნაზავით აზავებენ, ოსტატურად ამუშავებენ და დაძველებენ, აძლევენ მას მკაფიო, ქონდარი გემოსა და ნაზი, პირში დნობის ტექსტურას. ცნობილია თავისი უნიკალური კვამლის არომატით, რაჭული ლორი ადასტურებს რეგიონის გასტრონომიულ მემკვიდრეობას და აღფრთოვანებს გემებს თავისი სოფლისა და ძლიერი გემოებით. აღსანიშნავია, რომ ეს ლორი არ იფუთება და არ იგზავნება რაჭის რეგიონის ფარგლებს გარეთ. ავთენტური პროდუქტის საპოვნელად დანიშნულების ადგილამდე უნდა გამგზავრება და მნახველები ხშირად წააწყდებიან ვერსიას, რომელიც ამტკიცებს, რომ ეს არის რაჭული ლორი, მაგრამ სინამდვილეში ეს არის არაავთენტური და უფრო ადვილი დასამზადებელი ლორი.

ფოლკლორი, ხელოსნობა და გართობა

ქართული ფოლკლორი ცნობილია საცეკვაო და მრავალხმიანი სიმღერების დასებით და მათი დაუვიწყარი შოუებით. რაჭაში ამას ყოველწლიურად აღნიშნავენ ფოლკლორული საერთაშორისო ფესტივალი „საქართველო“ აგვისტოს ბოლო კვირიდან სექტემბრის პირველ კვირამდე. ქალაქები ონი და ამბროლაური იზიარებენ ფესტივალს, სპექტაკლები იმართება მონაცვლეობით თითოეულ ადგილას. ამ ღონისძიების განმავლობაში და მთელი წლის განმავლობაში სტუმრებს შეუძლიათ გაეცნონ გუდასტვირის, უნიკალური რეგიონალური ცეკვების, ლექსებისა და სიმღერების შესახებ, როგორიცაა ქვევრულა და რაშოვდა. რაჭული ფოლკლორი გამორჩეულია და მასზე საუკუნეების მანძილზე წერდნენ მკვლევარები. არსებობს ლეგენდები სოფლის სახელების ეტიმოლოგიისა და მისტიური მინერალური წყაროების შესახებ, მრავალ სხვა ამბებსა და მითებთან ერთად. ასევე შემონახულია და პატივი მიაგეს რეგიონის ხალხურ პოეზიას.

ფოლკლორისა და პერფორმანსული ხელოვნების გარდა, რაჭა განთქმულია ოსტატობითა და ხელოსნებით, მათ შორის ხის დამუშავებითა და თექის კეთებით. რაჭველების მიერ აშენებული სახლები ხის ულამაზესი დეკორაციებითა და ორნამენტებით გამოირჩევა. ღებში ქუდის დამზადება ასევე ტრადიციულ ნიმუშსა და პროცესს მიჰყვება. ხელნაკეთი ნივთები რჩება ხელოსნობის მნიშვნელოვან ინსტრუმენტად ტურისტული დანიშნულების ადგილისთვის, რადგან ვიზიტორები ხშირად ყიდულობენ პროდუქტებს, რათა სახლში წაიღონ სუვენირები. ტურიზმი აღადგენს და ხურავს გათიშვას სოფლისა და ქალაქის ხელოსნებსა და მათ საბაზრო არხებს შორის. ვიზიტორთა ნაკადი ხელოსნებს უფრო მეტ ბაზარზე ყოფნას და მოთხოვნას აძლევს მათ საქონელსა და მომსახურებაზე, რაც მათ ხელოსნურ ბიზნესს უბიძგებს წარმატებისა და მდგრადობის ახალ სიმაღლეებზე. გარდა ამისა, ბევრ ტურისტს სურს ჰქონდეს უფრო ღრმა გამოცდილება, რომელიც სცილდება ხელნაკეთი ნივთების შეძენას და პრაქტიკულ აქტივობებს, როგორიცაა სახელოსნოები და მასტერკლასები.

რელიგიური და სასულიერო რიტუალები

რელიგია მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ქართველების ტრადიციებში, აყალიბებს მათ კულტურულ იდენტობას და ქმნის საფუძველს ღვთაებრივ სამყაროსთან მნიშვნელოვანი ურთიერთქმედებისთვის. საქართველოს მართლმადიდებლურმა ეკლესიამ მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა ერის კულტურისა და იდენტობის განვითარებაში, როდესაც მოსახლეობის დაახლოებით 84% მართლმადიდებლურად აღიარებს. რელიგიური დღესასწაულები ონში მთელი წლის განმავლობაში მოიცავს ბოსლობას, ატაგენობას და დიდების ორდენს, რომელთაგან თითოეული აღინიშნება განსხვავებული დღესასწაულებით, რომლებიც მოიცავს სამზარეულოს და სხვა ტრადიციულ რიტუალებს. ეს ადგილობრივი ზეიმები, რომლებიც გადახლართულია ჯვარცმის, კორპუს ქრისტესა და შობის ყოვლისმომცველ თემებთან, წარმოადგენენ რელიგიური გამოხატვის მდიდარ გობელენს ქართულ კულტურაში. დიდების ორდენი, როგორც რელიგიური დღესასწაულის მაგალითი, რომელიც აღინიშნება აღდგომის მეოთხე კვირას, არის დღე, რომელიც აღნიშნავს იესო ქრისტეს აღდგომას და იგი გამოირჩევა მრავალფეროვანი რიტუალებითა და ტრადიციებით. ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული რიტუალია იესო ქრისტეს ხატების წინ სანთლების დანთება და შენდობისა და გადარჩენისთვის ლოცვა.

ინტერპერსონალური მახასიათებლები

რაჭელი ხალხი განთქმულია თავისი გამორჩეული ინტერპერსონალური მახასიათებლებით, რაც მათ გამოარჩევს საქართველოს კულტურულ გობელენში. სტუმართმოყვარეობა რაჭული კულტურის ქვაკუთხედია, სადაც ადგილობრივები ავლენენ განუმეორებელ ღიაობას, ზრუნვას და სითბოს უცხო ადამიანების მიმართ. ტერმინი „სიდინჯე“ არის სიტყვა, რომელიც ხშირად გადაჯაჭვულია რაჭულ კულტურასთან და მანერიზმებთან, რომელიც ასახავს მიზანმიმართულ, საფუძვლიან და ვნებიან გზას კეთილდღეობისადმი ერთგულებით. რაჭველები განსაკუთრებით მშვიდი და ჭირვეულები არიან, ეს თვისება ხშირად იუმორით არის ხაზგასმული ფოლკლორსა და რეგიონის შესახებ მოთხრობებში.

რაჭველური დიალექტი, მისი ენა და ვარიაციები კიდევ უფრო ხაზს უსვამს მათ უნიკალურ იდენტობას. სასიყვარულო ტერმინები ხშირად იღებს -უკას, როგორც სუფიქსი. ის შეიძლება დაემატოს ნებისმიერ ობიექტს, რათა ხაზი გაუსვას, რომ ეს არის "საყვარელი, პატარა" რამ. მაგალითად, ზოგიერთი გამოთქმა, როგორიცაა პურუკა და კვეელუკა (პური და ყველი) კიდევ ერთ ფენას მატებს კულტურულ სიმდიდრეს და აჩენს რაჭველურ ენობრივ მრავალფეროვნებას.

➡️ წაიკითხეთ შემდეგ დანიშნულების ადგილის ინდუსტრიის აქტივების შესახებ.

Page updated

Report abuse