อาสาสมัครเพื่อคนพิการ

ความหมายของอาสาสมัครเพื่อคนพิการ

อาสาสมัครเพื่อคนพิการ หมายถึง บุคคลที่อาสาช่วยคนพิการในด้านต่างๆ ตามศักยภาพ ความถนัด ความพร้อม ความสนใจ และทักษะพื้นฐานของตนเอง

คุณสมบัติของอาสาสมัคร

ทุกคนสามารถเป็นอาสาสมัครช่วยเหลือคนพิการได้ โดยไม่จำเป็นต้องมีคุณสมบัติหรือความสามารถพิเศษใดๆ สิ่งสำคัญ คือ มีความมุ่งมั่นที่จะช่วยเหลือคนพิการ

การเตรียมเป็นอาสาสมัคร

การจะเป็นอาสาสมัครช่วยเหลือคนพิการนั้น อาสาสมัครควรได้เรียนรู้เรื่องคนพิการ ทำความเข้าใจกับวิถีชีวิตของคนพิการในฐานะคนพิการมีศักดิ์ศรีแห่งความเป็นมนุษย์ และเป็นพลเมืองไทยอย่างเท่าเทียมกับคนทั่วไปและอาสาสมัคร รวมทั้งศึกษาเรื่องความต้องการจำเป็นพิเศษของคนพิการแต่ละประเภท เพื่อจะได้ให้ความช่วยเหลือคนพิการแต่ละคนได้อย่างเหมาะสม

บทบาทของอาสาสมัครเพื่อคนพิการ

บทบาทของอาสาสมัครส่วนใหญ่เป็นการส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนพิการในมิติต่างๆโดยแบ่งเป็น ๓ ลักษณะต่างๆกัน ดังนี้

1. อาสาสมัครช่วยเหลือเบื้องต้น หมายถึง ให้ความช่วยเหลืออย่างง่ายๆ ในระดับพื้นฐานแก่คนพิการแต่ละประเภท เช่น

- ช่วยคนตาบอด และคนสายตาเลือนราง โดยการนำทางหรือพาคนตาบอดไปในที่ต่างๆอ่านหนังสือให้คนตาบอดฟัง บอกเล่าเรื่องราวว่าอะไร อยู่ที่ไหน และเกิดอะไรขึ้น เป็นต้น

- ช่วยคนหูหนวก และคนหูตึง เรื่องการสื่อสาร โดยให้ข้อมูลด้วยการใช้ท่าทาง การอ่าน เขียนหนังสือ การวาดภาพ และภาษามือ เป็นต้น

- ช่วยคนพิการด้านร่างกาย โดยช่วยเรื่องการเคลื่อนไหว หรือเดินทาง เช่น เข็นเก้าอี้เข็นพยุงเคลื่อนย้ายร่างกาย และช่วยขจัดสิ่งกีดขวาง หรือจัดสิ่งอำนวยความสะดวกให้ เป็นต้น

- ช่วยคนปัญญาอ่อนคนออทิสติก และคนพิการทางจิต โดยการช่วยนำทาง ดูแลความปลอดภัย ดูแลความสะอาด ส่งเสริมการสื่อสาร ปรับพฤติกรรม และพัฒนาการเรียนรู้ เป็นต้น

2. อาสาสมัครช่วยเหลือโดยใช้ทักษะพิเศษของอาสาสมัคร หมายถึง ให้ความช่วยเหลือโดยใช้ทักษะพิเศษของอาสาสมัครที่มีอยู่แล้ว เช่น

- อาสาสมัครสอนความรู้หมายถึงช่วยสอนความรู้ต่างๆ แก่คนพิการตามความถนัดของอาสาสมัคร เช่นคณิตศาสตร์คอมพิวเตอร์วาดภาพดนตรี และภาษาอังกฤษเป็นต้น

- อาสาสมัครเป็นล่ามภาษามือหมายถึง อาสาสมัครได้ผ่านการฝึก และมีทักษะในการใช้ภาษามือแล้ว จึงอาสาสมัครเป็นล่ามภาษามือให้คนหูหนวกในการสื่อสารกับคนทั่วไปในสถานการณ์ต่างๆ เช่น ไปโรงพยาบาล ไปเที่ยว และร่วมงานประชุม เป็นต้น

- อาสาสมัครฝึกอาชีพหมายถึงช่วยพัฒนาทักษะของคนพิการในการประกอบอาชีพ เช่น สอนทำผลิตภัณฑ์เพื่อการจำหน่าย สอนการทำงานโดยใช้คอมพิวเตอร์ เป็นต้น

3. อาสาสมัครเป็นผู้ช่วยส่วนตัวของคนพิการหมายถึง อาสาสมัครเข้ารับการฝึกอบรมทักษะพิเศษสำหรับช่วยเหลือคนพิการแต่ละประเภทในด้านต่างๆ ตามความต้องการจำเป็นของคนพิการแต่ละคน เช่น

- เลี้ยงดูเด็กพิการ

- ช่วยพัฒนาทักษะการเรียนรู้ของเด็กพิการ

- ช่วยพัฒนากล้ามเนื้อ การเคลื่อนไหวและการออกกำลังกายให้คนพิการ

- ช่วยเป็นล่ามภาษามือให้คนหูหนวกในสถานการณ์ต่างๆ

- ช่วยฝึกพัฒนาการสื่อสารของคนพิการ เช่น การฝึกพูด การใช้เครื่องมืออิเล็กทรอนิกส์ในการติดต่อสื่อสาร เป็นต้น

- ช่วยคนพิการระดับรุนแรงในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวัน เช่น อาบน้ำ แต่งตัว รับประทานอาหาร ขับถ่าย ทำงานอาชีพ และเดินทาง เป็นต้น

4. อาสาสมัครช่วยเหลือทั่วไปหมายถึง ให้ความช่วยเหลือทั่วไปเพื่อส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ เช่น

- ช่วยเผยแพร่เรื่องคนพิการและอาสาสมัครเพื่อคนพิการ โดยเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลงให้คนทั่วไปเกิดเจตคติเชิงสร้างสรรค์ต่อคนพิการ และช่วยเหลือคนพิการในเชิงการพัฒนาแทนการสงเคราะห์ เช่น จัดกิจกรรมแสดงศักยภาพของคนพิการ เผยแพร่เรื่องคนพิการในเชิง “ พัฒนานิยม ” ผ่านสื่อมวลชน ส่งเสริมให้คนพิการมีส่วนร่วมในการคิด ทำ และตัดสินใจในการจัดกิจกรรมของสังคม สนับสนุนการจัดทำสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับคนพิการ ( ห้องน้ำ ทางลาด ฯลฯ ) และชักชวนคนมาเป็นอาสาสมัครเพื่อคนพิการ เป็นต้น

- ช่วยให้คำปรึกษาแนะนำ ติดต่อประสานงาน และแก้ไขปัญหา แก่คนพิการ และครอบครัวของคนพิการเป็นรายบุคคล หรือเป็นกลุ่มบุคคล ในด้านต่างๆ เช่น สุขภาพ เพศศึกษา การออกกำลังกาย กฎหมาย เป็นต้น

- ช่วยส่งเสริมการจัดระบบบริการอาสาสมัคร และเครือข่ายอาสาสมัครเพื่อคนพิการเพื่อให้สามารถจัดบริการอาสาสมัครได้อย่างมีประสิทธิภาพ

- ช่วยส่งเสริมกิจกรรมของคนพิการ เช่น สนับสนุนการรวมตัวกันเพื่อก่อตั้งและสร้างความเข้มแข็งกลุ่มคนพิการ ส่งเสริมการจัดตั้งเครือข่ายคนพิการ ร่วมกิจกรรมคุ้มครองสิทธิคนพิการ ช่วยซื้อ / จัดจำหน่ายผลิตภัณฑ์ของคนพิการ รวมทั้งช่วยคนพิการจัดการประชุม/สัมมนา หรือกิจกรรมต่างๆเป็นต้น

- ช่วยสนับสนุนองค์กรด้านคนพิการ เช่น ร่วมกิจกรรม ร่วมเป็นกรรมการ หรือคณะทำงานเกี่ยวกับคนพิการของหน่วยงาน/องค์การที่ปฏิบัติงานเพื่อคนพิการทั้งภาครัฐ หรือเอกชน เป็นต้น

- ช่วยรับคนพิการเข้าทำงาน หรือส่งเสริมการประกอบอาชีพอิสระของคนพิการ เช่นจัดโควต้ารับคนพิการเข้าทำงาน. จัดสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับคนพิการในที่ทำงานและให้สถานที่ หรือให้สัมปทานที่เกี่ยวกับการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ของคนพิการ และ ครอบครัว เป็นต้น

- ช่วยจัดหา / บริจาคทรัพยากร สื่อ และอุปกรณ์เครื่องช่วยคนพิการให้คนพิการ เช่น แขน / ขาเทียม เก้าอี้เข็น ไม้เท้าขาว เครื่องช่วยฟัง สื่อการเรียนการสอน เครื่องอุปโภคบริโภค และเงินทุนเพื่อการรับบริการฟื้นฟูสมรรถภาพ การศึกษา การประกอบอาชีพ และการจัดกิจกรรมเพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็งขององค์กรด้านคนพิการ ตลอดจนโครงการเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ และครอบครัว เป็นต้น

- ช่วยจัดหา / จัดบริการ และกิจกรรมให้คนพิการ เช่น บริการฟื้นฟูสมรรถภาพคนพิการทั้งด้านการแพทย์ ศึกษา สวัสดิการสังคม การประกอบอาชีพ และความช่วยเหลืออื่นๆ ตามความต้องการจำเป็นของคนพิการอย่างมีประสิทธิภาพ และเหมาะสม บริการช่วยคนพิการในชีวิตประจำวันจัดแข่งขันกีฬา จัดการแสดงต่างๆ ให้คนพิการดู พาไปร่วมกิจกรรมทางสังคม และพาไปทัศนศึกษา เป็นต้น

งานอาสาสมัครช่วยคนพิการมีหลากหลายดังกล่าวข้างต้น ดังนั้น ผู้สนใจเป็นอาสาสมัครช่วยคนพิการ จึงสามารถเลือกช่วยในบทบาทที่ตนเองถนัด และมีความสุขที่จะทำ สิ่งสำคัญ คือ อาสาสมัครต้องเรียนรู้ความต้องการจำเป็นพิเศษของคนพิการ พร้อมทั้งวิธีการช่วยคนพิการแต่ละประเภทอย่างถูกต้อง และเหมาะสม โดยเรียนรู้จากประสบการณ์ตรงกับคนพิการ

โดยธรรมชาติ คนพิการต่างตระหนักในความมีน้ำใจดีของอาสาสมัครอยู่แล้ว จึงพร้อมที่จะรับการช่วยเหลือ ....อยากจะสื่อสาร พูดคุย และประสานสัมพันธ์กับอาสาสมัคร

อาสาสมัครเพื่อนช่วยเรียนสำหรับนักศึกษาพิการ

หน่วยบริการสนับสนุนนักศึกษาพิการ มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา มีหน้าที่ให้บริการนักศึกษาพิการ หนึ่งในภารกิจนั้น คือ บริการอาสาสมัครเพื่อนช่วยเรียนสำหรับนักศึกษาพิการ เพื่อจะได้ให้ความช่วยเหลือคนพิการแต่ละคนได้อย่างเหมาะสม จึงจัดให้มีอาสาสมัครเพื่อนช่วยเรียนสำหรับนักศึกษาพิการ มีขั้นตอนการสมัครเป็นอาสาสมัคร ดังนี้

1.กรอกแบบฟอร์มใบสมัครอาสาสมัครเพื่อนช่วยเรียนสำหรับนักศึกษาพิการ มหาวิทยาลัยราชภัฏ

ให้ชัดเจน พร้อมติดรูปถ่ายหน้าตรง ขนาด 1 นิ้ว จำนวน 1 รูป

2. แนบสำเนาบัตรประตัวนักศึกษา/ สำเนาบัตรประจำตัวประชาชน จำนวน 1 ฉบับ เย็บติดกับใบสมัคร

อาสาสมัครเพื่อนช่วยเรียนสำหรับนักศึกษาพิการพร้อมรับรองสำเนาถูกต้อง

3. เจ้าหน้าที่ตรวจสอบเอกสารพร้อมแจ้งแนวปฏิบัติในการเป็นอาสาสมัครเพื่อนช่วยเรียนสำหรับ นักศึกษาพิการ

4. เจ้าหน้าที่ติดต่อและประสานกับอาสาสมัครฯ กรณีนักศึกษาพิการขอรับบริการความช่วยเหลือทาง การศึกษา

จรรยาบรรณของอาสาสมัคร

อาสาสมัครเพื่อคนพิการควรมีจรรยาบรรณ ดังต่อไปนี้

1. ยึดมั่นว่าคนพิการมีศักดิ์ศรีแห่งความเป็นมนุษย์เท่าเทียมกับคนทั่วไป

2. ให้ความช่วยเหลือคนพิการโดยยึดความต้องการและการตัดสินใจของคนพิการเป็นสำคัญ

3. รักษาความลับของคนพิการ

4. พิทักษ์สิทธิและผลประโยชน์ของคนพิการ

5. ไม่แสวงหาผลประโยชน์จากคนพิการ

6. มีความซื่อสัตย์สุจริตต่องานอาสาสมัครเพื่อคนพิการ

7. รับผิดชอบต่อหน้าที่และตรงต่อเวลา