denwechvanparijstotsentejacobs
Den wech van Parijs tot Sente Jacobs
Een multimediale visualisatie van een laat-
middeleeuwse routebeschrijving
van Parijs naar Santiago de Compostella
Tekst:
[197] Den wech van Parijs tot Sinte Jacobs, uit: Het handschrift-Van Hulthem (Hs. Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 15.589-623,
Diplomatische editie bezorgd door Herman Brinkman en Janny Schenkel.
Hilversum 1999, p. 1007-1010.
Middeleeuwse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden VII, 2.
Den wech van parijs
tot sente jacobs
C xcvij
Inden jersten van parijs tot
sente cleer vij. milen
Ende tot Sente Aernout iiij. milen
Ende tot Anel iiij. milen
Ende tot pruneel iiij. milen
Ende tot bonevael vj. milen
Ende tot claeye vj. milen
Ende tot vendome vj. milen
Ende tot boley vj. milen
Ende tot toers in toreine vj. milen
Ende tot monbason iij. milen
Ende tot Sente katelinen iiij. milen
Ende tot poer de piele iiij. milen
Ende tot casteel Araut iiij. milen
Ende tot poeytiers vij. milen
Ende tot leuinet v. milen
Ende tot viledieux x. milen
Ende tot Sente jans danselijn iiij. milen
Ende tot sentes v. milen
Ende tot pons iiij. milen
Ende tot myerebeel iiij. milen
Ende tot blaeie vij. milen
Ende tot boer deeus vij. milen
Ende tot casteel belijn xi. milen
Ende toter faven ix. milen
Ende tot molinet v. milen
Ende tot fonteines iij. milen
Ende tot Aex in gasscoenien vj. milen
Ende tot Sente jans de scorben iiij. milen
Ende toter gheretten dats tol iiij. milen
Ende tot oestervael ij. milen
Ende tot Sente jans du piet du poers iiij. milen
Ende tot ronsevael vij. milen
Ende tot pampelone viij. milen
Ende tot pontlereine v. milen
Ende toter sterren iiij. milen
Ende tot loserken iiij. milen
Ende tot groen v. milen
Item van groen tot nasieres v. milen
Ende tot Sente dominicus iiij. milen
Ende tot vileforat iiij. milen
Ende tot borghes x. milen
Ende tot fonteines vj. milen
Ende tot casteel sorijs ij. milen
Ende tot formentes v. milen
Ende tot cerrioen iiij. milen
Ende tot Sente fagoen viij. milen
Ende toter masellen viij. milen
Ende tot lioen in spaennien iij. milen
Daer nemdi den wech aue
doer die scorie ter rechter hant
Ende ter slincker hant den
rechten wech
nota
Route:
Om de onderstaande links te kunnen volgen dient Google Earth geïnstalleerd te zijn. Dit programma kan kosteloos gedownload worden door op deze link te klikken.
1. Inden jersten van parijs tot sente cleer vij. milen: Paris-->Saclay 7 mijlen (Google Earth 30 km.)
2. Ende tot Sente Aernout iiij. milen: Saclay --> Saint-Arnoult-en-Yvelines 4 mijlen (Google Earth 33 km.)
3. Ende tot Anel iiij. milen: Saint-Arnoult-en-Yvelines --> Auneau4 mijlen(Google Earth 19 km.)
4. Ende tot pruneel iiij. milen: Auneau --> Prunay-le-Gillon 4 mijlen (Google Earth 18 km.)
5. Ende tot bonevael vj. milen: Prunay-le-Gillon --> Bonneval 6 mijlen (Google Earth 30 km.)
6. Ende tot claeye vj. milen: Bonneval --> Cloyes-sur-le-Loir 6 mijlen (Google Earth 26 km.)
7. Ende tot vendome vj. milen: Cloyes-sur-le-Loir --> Vendôme 6 mijlen (Google Earth 30 km.)
8. Ende tot boley vj. milen: Vendôme --> Le Boulay 6 mijlen (Google Earth 31 km.)
9. Ende tot toers intoreine vj. milen: Le Boulay --> Tours 6 mijlen (Google Earth 34 km.)
10. Ende tot monbason iij. milen: Tours --> Montbazon 3 mijlen (Google Earth 14 km.)
11. Ende tot Sente katelinen iiij. milen: Montbazon --> Sainte-Catherine-de-Fierbois 4 mijlen (Google Earth 16 km.)
12. Ende tot poer de piele iiij. milen: Sainte/Catherine-de-Fierbois --> Port-de-Piles 4 mijlen (Google Earth 19 km.)
13. Ende tot casteel Araut iiij. milen: Port-de-Piles --> Châtellerault 4 mijlen (Google Earth 22 km.)
14. Ende tot poeytiers vij. milen: Châtellerault --> Poitiers 7 mijlen (Google Earth 39 km.)
15. Ende tot leuinet v. milen: Poitiers --> Bignet 5 mijlen (Google Earth 45 km.)
16. Ende tot viledieux x. milen: Bignet --> La Villedieu 10 mijlen (Google Earth 40 km.)
17. Ende tot Sente jans danselijn iiij. milen: La Villedieu --> Saint-Jean-d'Angély4 mijlen (Google Earth 25 km.)
18. Ende tot sentes v. milen: Saint-Jean-d'Angély --> Saintes 5 mijlen (Google Earth 33 km.)
19. Ende tot pons iiij. milen:Saintes --> Pons 4 mijlen (Google Earth 21 km.)
20. Ende tot myerebeel iiij. milen: Pons --> Mirambeau 4 mijlen (Google Earth 24 km.)
21. Ende tot blaeie vij. milen: Mirambeau --> Blaye 7 mijlen (Google Earth 30 km.)
22. Ende tot boer deeus vij. milen: Blaye --> Bordeaux 7 mijlen(Google Earth 52 km.)
23. Ende tot casteel belijn xi. milen: Bordeaux --> Belin Béliet 11 mijlen (Google Earth 57 km.)
24. Ende toter faven ix. milen: Belin Béliet --> ? 9 mijlen
25. Ende tot molinet v. milen ? 5 mijlen
26. Ende tot fonteines iij. milen: ? 3 mijlen
27. Ende tot Aex in gasscoenien vj. milen: ? --> Dax 6 mijlen
28. Ende tot Sente jans de scorben iiij. milen: Dax --> Sorde-l'Abbaye 4 mijlen (Google Earth 29 km.)
29. Ende toter gheretten dats tol iiij. milen: Sorde l'Abbaye --> Garris 4 mijlen (Google Earth 33 km.)
30. Ende tot oestervael ij. milen: Garris --> Ostabat-Asme 2 mijlen (Google Earth 17 km.)
31. Ende tot Sente jans du piet du poers iiij. milen: Ostabat-Asme --> Saint-Jean-Pied-de-Port 4 mijlen (Google Earth 19 km.)
32. Ende tot ronsevael vij. milen: Saint-Jean-Pied-de-Port --> Roncesvalles 7 mijlen (Google Earth 32 km.)
33. Ende tot pampelone viij. milen: Roncesvalles --> Pamplona 8 mijlen (Google Earth 52 km.)
34. Ende tot pontlereine v. milen: Pamplona -->Puente la Reina 5 mijlen (Google Earth 25 km.)
35. Ende totersterren iiij. milen: Puente la Reina --> Estella 4 mijlen (Google Earth 22 km.)
36. Ende tot loserken iiij. milen: Estella --> Los Arcos 4 mijlen (Google Earth 20 km.)
37. Ende tot groen v. milen: Los Arcos --> Logrono 5 mijlen (Google Earth 29 km.)
38. Item vangroen tot nasieres v. milen: Logrono --> Nájera 5 mijlen (Google Earth 27 km.)
39. Ende tot Sente dominicus iiij. milen: Nájera --> Santo Domingo de la Calzada 4 mijlen (Google Earth 20 km.)
40. Ende tot vileforat iiij. milen: Santo Domingo de la Calzada --> Belorado 4 mijlen (Google Earth 22 km.)
41. Ende tot borghes x. milen: Belorado --> Burgos 10 mijlen (Google Earth 46 km.)
42. Ende tot fonteines vj. milen: Burgos --> Hontanas 6 mijlen (Google Earth 41 km.)
43. Ende tot casteel sorijs ij. milen: Hontanas --> Castrojeriz 2 mijlen (Google Earth 8,9 km.)
44. Ende tot formentes v. milen: Castrojeriz --> Frómista 5 mijlen (Google Earth 33 km.)
45. Ende tot cerrioen iiij. milen: Fromista --> Carrión de los Condes 4 mijlen (Google Earth 19 km.)
46. Ende tot Sente fagoen viij. milen: Carrión de los Condes --> Sahagún 8 mijlen (Google Earth 38 km.)
47. Ende toter masellen viij. milen: Sahagún --> Mansilla de las Mulas 8 mijlen (Google Earth 40 km.)
48. Ende tot lioen in spaennien iij. milen: Mansilla de las Mulas --> León 3 mijlen (Google Earth 40 km.)
49. Daer nemdi den wech aue doer die scorieter rechter hant ende ter slincker hant den rechten wech
Commentaar:
7. Vendome - gebruikelijker lijkt de weg van Paris via Orléans naar Tours.
Problematisch is de weg die gevolgd moet worden tussen Belin Béliet en Dax. De (moderne) Voie de Tours leidt via Le Muret, Moustey, Pissos, Labouheyre, Onesse-et-Laharie, Lesperon , Taller, Gourbera naar Dax.
24. Faven - te denken valt aan Sabres.
26. Fonteines - te denken valt aan Escource, maar de afstand klopt niet
48. Na León is er blijkbaar geen mogelijkheid om te verdwalen. Misschien is het te ver gezocht om in "die scorie" Astorga te herkennen.
49. Van León naar Santiago de Compostela is met een moderne omweg nog altijd 355 km.
Literatuur en links:
http://fr.wikipedia.org/wiki/Via_Turonensis#Landes
http://www.compostelle-landes.com/
http://www.dbnl.org/titels/titel.php?id=brin023wond01
http://nl.wikipedia.org/wiki/Pelgrimsroute_naar_Santiago_de_Compostella
http://nl.wikipedia.org/wiki/Pelgrimsroutes_in_Frankrijk_naar_Santiago_de_Compostella
Annotatie dr. Willem Kuiper, Leerstoelgroep Historische Nederlandse Letterkunde UvA,
met dank aan dr. Herman Brinkman en het 'Register van namen en plaatsen' in bovengenoemde editie.
Voor het eerst gepubliceerd in februari 2008. Laatste update 25 maart 2010.
Deskundig commentaar of een vraag?: willem.kuiper@uva.nl