Περιεχόμενα

Κεφάλαιο 1 Μονοφασικοί κινητήρες με βοηθητικό τύλιγμα εκκίνησης

1.1 Κύρια μέρη του μονοφασικού κινητήρα ................................... 21

1.1.1 Ο ρότορας ................................................................................ 22

1.1.2 Ο στάτης ................................................................................. 22

1.1.3 Τα καπάκια ............................................................................... 24

1.1.4 Ο φυγοκεντρικός διακόπτης ....................................................... 24

1.2 Λειτουργία του μονοφασικού κινητήρα ................................... 26

1.3 Διαδικασία εντοπισμού βλαβών μονοφασικών κινητήρων 28

1.3.1 Βήματα για την Αναζήτηση των βλαβών...................................... 28

1.3.2 Οπτική επιθεώρηση του κινητήρα ............................................... 28

1.3.3 Επιθεώρηση του κινητήρα κατά τη λειτουργία ............................. 29

1.4 Ξανατύλιγμα μονοφασικού κινητήρα ....................................... 30

1.4.1 Λήψη και καταγραφή των στοιχείων ........................................... 31

1.4.2 Ξήλωμα του τυλίγματος του στάτη ............................................ 38

1.4.3 Μόνωση των αυλακώσεων ......................................................... 38

1.4.4 Ξανατύλιγμα ............................................................................. 40

1.4.4.1 Τυλίγματα χειροποίητα ........................................................... 40

1.4.4.2 Τυλίγματα διαμορφωμένα σε καλούπια .................................... 42

1.4.4.3 Τύλιγμα τύπου κουβαριού ....................................................... 42

1.4.5 Σύνδεση των τυλιγμάτων .......................................................... 46

1.4.5.1 Σύνδεση σε σειρά του κύριου τυλίγματος ................................. 50

1.4.5.2 Παράλληλη σύνδεση του κύριου τυλίγματος ............................. 52

1.4.5.3 Σύνδεση των άκρων των πόλων .............................................. 52

1.4.6 Δοκιμή του νέου τυλίγματος ...................................................... 54

1.4.6.1 Ψήσιμο και λουστράρισμα ...................................................... 56

1.5 Αλλαγή φοράς περιστροφής μονοφασικού κινητήρα .............. 56

1.6 Μονοφασικοί κινητήρες δυο ταχυτήτων .................................. 56

1.7 Αντιμετώπιση βλαβών και επισκευή ......................................... 62

1.7.1 Λόγοι ....................................................................................... 62

1.7.2 Ανοικτά κυκλώματα ................................................................... 64

1.7.3 Βραχυκύκλωμα ......................................................................... 66

1.7.4 Αντίστροφες συνδέσεις .............................................................. 70

1.8 Επισκευές ................................................................................... 72

1.8.1 Ο κινητήρας δεν ξεκινά ............................................................. 72

1.8.2 Ο κινητήρας περιστρέφεται πιο αργά από την ονομαστική του

ταχύτητα ...............................................................................78

1.8.3 Ο κινητήρας υπερθερμαίνεται στη λειτουργία του ........................ 82

1.8.4 Ο κινητήρας περιστρέφεται με θόρυβο ....................................... 83

Κεφάλαιο 2 Μονοφασικοί κινητήρες με πυκνωτή

2.1 Γενικά ......................................................................................... 87

2.2 Ο Πυκνωτής ............................................................................... 88

2.2.1 Ο πυκνωτής χαρτιού ................................................................. 88

2.2.2 Πυκνωτής σε δοχείο με ορυκτέλαιο ............................................ 88

2.2.3 Ηλεκτρολυτικός πυκνωτής ......................................................... 88

2.2.4 χωρητικότητα ........................................................................... 90

2.3 Ο κινητήρας με πυκνωτή εκκίνησης ......................................... 91

2.3.1 Λειτουργία ................................................................................ 91

2.3.2 Ξανατύλιγμα ............................................................................. 92

2.3.3 Συνδέσεις των κινητήρων με πυκνωτή εκκίνησης ......................... 92

1.Μονοφασικός κινητήρας με πυκνωτή εκκίνησης, με μια τάση

τροφοδότησης και αλλαγή φοράς περιστροφής εξωτερικά ............. 94

2.Μονοφασικός κινητήρας με πυκνωτή εκκίνησης με μια τάση

τροφοδότησης, χωρίς αλλαγή φοράς περιστροφής ........................ 96

3.Μονοφασικός κινητήρας με πυκνωτή εκκίνησης με μια τάση

τροφοδότησης, με αλλαγή φοράς περιστροφής, με θερμοστάτη 96

4.Μονοφασικός κινητήρας με πυκνωτή εκκίνησης με μια τάση

τροφοδότησης, χωρίς αλλαγή φοράς περιστροφής,

με μαγνητικό διακόπτη ................................................................ 98

5.Μονοφασικός κινητήρας με πυκνωτή εκκίνησης με δυο τάσεις

τροφοδότησης, χωρίς αλλαγή φοράς περιστροφής ...................... 100

6.Μονοφασικός κινητήρας με πυκνωτή εκκίνησης με δυο τάσεις

τροφοδότησης, με αλλαγή φοράς περιστροφής .. 106

7.Κινητήρας με πυκνωτή εκκίνησης με δύο-τάσεις και με προστασία

υπερφόρτωσης . 108

8. Κινητήρας με πυκνωτή εκκίνησης με μια τάση τροφοδότησης, με

τρεις ακροδέκτες, και αλλαγή φοράς περιστροφής ......................... 108

9.Κινητήρας με πυκνωτή εκκίνησης με μια τάση τροφοδότησης, με

άμεση αλλαγή φοράς περιστροφής ............................................... 110

10. Κινητήρας με πυκνωτή εκκίνησης δύο ταχυτήτων ..................... 112

11. Κινητήρας δύο ταχυτήτων με δύο πυκνωτές εκκίνησης ............. 112

2.4 Κινητήρας με πυκνωτή εκκίνησης και λειτουργίας ................ 114

2.4.1 Κινητήρας με πυκνωτή λειτουργίας ενιαίας τιμής ....................... 114

1. Κινητήρας με μια τάση τροφοδότησης, με πυκνωτή λειτουργίας

και εκκίνησης μιας τιμής ............................................................... 115

2. Κινητήρας με δυο τάσεις τροφοδότησης και με πυκνωτή

λειτουργίας μιας τιμής .................................................................. 116

3. Κινητήρας μιας τάσης τροφοδότησης με πυκνωτή λειτουργίας

και αντιστροφή περιστροφής ........................................................ 116

4. Κινητήρας δύο ταχυτήτων, ενιαίας τάσης, με πυκνωτή

λειτουργίας ενιαίας τιμής .............................................................. 118

5. Κινητήρας μιας τάσης τριών ταχυτήτων, με πυκνωτή λειτουργίας 119

2.4.2 Κινητήρας με πυκνωτή λειτουργίας δύο τιμών ........................... 120

2.5 Ανίχνευση βλαβών και επισκευές - Έλεγχος .......................... 128

2.5.1 Επισκευές ............................................................................... 132

Κεφάλαιο 3  Μονοφασικοί κινητήρες απώθησης

3.1 Γενικά ....................................................................................... 141

3.2 Κατασκευή ............................................................................... 141

3.3 Κινητήρας απώθησης στην εκκίνηση, και επαγωγής - στην

περιστροφή .................................................................................... 142

3.3.1 Λειτουργία των ψηκτρών ανύψωσης, Κινητήρας απώθησης στην

εκκίνηση, και επαγωγής στην περιστροφή ......................................... 142

3.3.2 Η φυγοκεντρική συσκευή βραχυκύκλωσης ................................ 144

3.3.3 Κινητήρας απώθησης στην εκκίνηση, και επαγωγής

στην περιστροφή με σύστημα ανύψωσης ψηκτρών ........................... 146

3.3.4 Τυλίγματα και συνδέσεις του στάτη .......................................... 148

3.3.5 Κινητήρες με δυο τάσεις .......................................................... 150

3.3.6 Στοιχεία καταγραφής ............................................................... 150

3.3.7 Τύλιγμα επαγώγιμου για τον κινητήρα απώθησης

στην εκκίνηση, και επαγωγής στην περιστροφή ................................. 156

3.3.8 Κατασκευή του επαγώγιμου ..................................................... 156

3.3.9 Τύλιγμα επαγώγιμου ............................................................... 158

3.3.10 Διαδικασία κατασκευής του τυλίγματος του επαγώγιμου .......... 160

3.3.11 Τυλίγματα με άεργη ή νεκρή ομάδα ........................................ 164

3.3.12 Ξανατύλιγμα επαγώγιμου με Κυματοτύλιγμα ........................... 166

3.3.13 Αλλαγή φόρας περιστροφής του κινητήρα απώθησης στην

εκκίνηση και επαγωγής στην περιστροφή .......................................... 170

3.4 Κινητήρας Απώθησης .............................................................. 176

3.4.1 Τύλιγμα αντιστάθμισης ............................................................ 176

3.5 Επαγωγικός κινητήρας απώθησης .......................................... 176

3.6 Ανίχνευση βλαβών και επισκευή ............................................. 178

3.7 Επισκευές ................................................................................. 180

Κεφάλαιο 4  Πολυφασικοί κινητήρες

4.1 Γενικά ....................................................................................... 193

4.2 Τριφασικοί «ασύγχρονοι» κινητήρες ..................................... 193

4.2.1 Κατασκευή των «ασύγχρονων» τριφασικών κινητήρων .............. 194

4.2.2 Λειτουργία Τριφασικού «ασύγχρονου» κινητήρα ....................... 196

4.2.3 Ξανατύλιγμα τριφασικού κινητήρα ........................................... 196

4.2.3.1 Λήψη των στοιχείων ............................................................. 197

4.2.3.2 Ξήλωμα του τυλίγματος ........................................................ 198

4.2.3.3 Μόνωση του στάτη .............................................................. 200

4.2.3.4 Τύλιγμα των ομάδων ............................................................ 200

4.2.3.5 Τυλίγματα διαμορφωμένα σε καλούπια .................................. 202

4.2.3.6 Τοποθέτηση των ομάδων στα αυλάκι

4.2.4 Σύνδεση του τριφασικού κινητήρα ........................................... 210

4.2.4.1 Συγκρότημα ομάδων ............................................................ 212

4.2.4.2 Σύνδεση των ομάδων ........................................................... 214

4.2.4.3 Σύνδεση τυλιγμάτων σε αστέρα ............................................ 216

4.2.4.4 Σύνδεση κατά τρίγωνο ......................................................... 218

4.2.4.5 Παράλληλες συνδέσεις ......................................................... 224

4.2.4.6 Αναγνώριση των συνδέσεων των τυλιγμάτων κινητήρα .......... 226

4.2.5 Σύνδεση των τριφασικών κινητήρων για δύο τάσεις .................. 230

4.2.5.1 Σύνδεση κινητήρα κατά αστέρα δύο τάσεων .......................... 236

4.2.5.2 Κοντοί και μακριοί βραχυκυκλωτήρες ..................................... 238

4.2.6 Τριφασικοί κινητήρες δύο ταχυτήτων ....................................... 240

4.3 Διφασικοί κινητήρες ................................................................ 248

4.3.1 Επανασύνδεση διφασικών κινητήρων για τριφασική λειτουργία 252

4.4 Αλλαγή φοράς περιστροφής διφασικών - και τριφασικών κινητήρων ...................................................................................... 254

4.5 Ξανατύλιγμα και επανασύνδεση Πολυφασικών κινητήρων 258

4.5.1 Επανασύνδεση με αλλαγή της τάσης ........................................ 258

4.5.2 Αλλαγή της τάσης τροφοδότησης: από 220V σε 260V ................ 259

4.5.3 Ξανατύλιγμα τριφασικού κινητήρα με αλλαγή της ταχύτητας ...... 261

4.5.4 Ξανατύλιγμα τριφασικού κινητήρα με αλλαγή της ταχύτητάς του 263

4.5.5 Ξανατύλιγμα τριφασικού κινητήρα με αλλαγή της συχνότητας 264

4.6 Ανίχνευση βλαβών και επισκευή .............................................266

4.7 Κοινές βλάβες και επισκευές τριφασικών κινητήρων ............ 274

Κεφάλαιο 5 Τυλίγματα επαγώγιμων συνεχούς ρεύματος

5.1 Στοιχεία τυλιγμάτων ................................................................ 289

5.2 Τύλιγμα μικρού επαγώγιμου ................................................... 290

5.2.1 Διαδικασία τυλίγματος για μικρά επαγώγιμα .............................. 292

5.2.2 Τοποθέτηση σφηνών στα αυλάκια ............................................ 296

5.2.3 Απόκλιση αρχής τυλίγματος ..................................................... 296

5.2.4 Τυλίγματα με περισσότερα από ένα στοιχεία ανά αυλάκι ............ 297

5.2.5 Επαγώγιμο με βροχοτύλιγμα και διπλάσιους τομείς συλλέκτη...... 298

5.3 Βροχοτυλίγματα ...................................................................... 298

5.3.1 Επαγώγιμο που τυλίγεται με βρόχους ....................................... 300

5.3.2 Τύλιγμα επαγώγιμου με ένα στοιχείο ανά αυλάκι ....................... 302

5.3.3 Τύλιγμα επαγώγιμου με δύο στοιχεία ανά αυλάκι ....................... 302

5.3.4 Επαγώγιμο με τρία στοιχεία ανά αυλάκι .................................... 304

5.3.5 Ομάδες Τυλιγμάτων ................................................................ 304

5.4 Κυματοτυλίγματα ...................................................................306

5.4.1 Βήμα συλλέκτη Υσ .................................................................. 306

5.4.2 Οπισθοδρομικό και προοδευτικό τύλιγμα .................................. 307

5.4.3 Ισοδυναμικές συνδέσεις .......................................................... 314

5.5 Διαδικασία ξανατυλίγματος ..................................................... 316

5.5.1 Αφαίρεση των σφηνών ............................................................ 318

5.5.2 Συγκόλληση των άκρων των ομάδων με το συλλέκτη ................ 320

5.5.3 Περιφερικοί ζωστήρες ασφαλείας ............................................. 320

5.5.4 Δοκιμή του νέου τυλίγματος .................................................... 324

5.5.5 Ψήσιμο και βερνίκωμα ............................................................. 324

5.5.6 Συντήρηση τυλιγμάτων επαγώγιμων ........................................ 324

5.6 Ανίχνευση βλαβών και επισκευή ............................................. 325

5.6.1 Δοκιμή για γειωμένο συλλέκτη ................................................. 325

5.6.2 Δοκιμή για βραχυκυκλωμένο συλλέκτη ..................................... 326

5.6.3 Δοκιμή του τυλίγματος ............................................................ 326

5.6.4 Έλεγχοι γειώσεων των τυλιγμάτων των επαγώγιμων ................. 326

5.6.5 Επισκευή μιας γειωμένης ομάδας .............................................. 332

5.6.6 Δοκιμές για την εύρεση βραχυκυκλωμένων ομάδων ................... 334

5.6.7 Αφαίρεση βραχυκυκλωμένης ομάδας από το επαγώγιμο ............. 338

5.7 Συλλέκτης ................................................................................ 346

Κεφάλαιο 6 Kινητήρες συνεχούς ρεύματος

6.1 Γενικά ....................................................................................... 355

6.2 Κατασκευή ............................................................................... 355

6.3 Είδη κινητήρων συνεχούς ρεύματος ....................................... 362

6.4 Κατασκευή των τυλιγμάτων των μαγνητικών πόλων ............ 364

6.4.1 Συνδέσεις μαγνητικών πόλων ................................................... 368

6.5 Είδη κινητήρων συνεχούς ρεύματος ............................................ 372

6.5.1 Βοηθητικοί πόλοι .................................................................... 376

6.6 Αλλαγή φοράς περιστροφής κινητήρων συνεχούς ρεύματος 382

6.7 Ανίχνευση βλαβών και επισκευή ............................................. 388

6.7.1 Επισκευές .............................................................................. 399

Κεφάλαιο 7 Κινητήρες Universal, Κινητήρες με βραχυκυκλωμένους

βοηθητικούς πόλους, και κινητήρες ανεμιστήρων

7.1 Κινητήρες Universal ................................................................ 420

7.2 Κατασκευή του κινητήρα Universal ........................................ 420

7.3 Λειτουργία του κινητήρα universal ........................................ 421

7.4 Ξανατύλιγμα των μαγνητικών πόλων ..................................... 423

7.5 Σύνδεση των μαγνητικών πόλων και του επαγώγιμου .......... 425

7.6 Αλλαγή φοράς περιστροφής κινητήρα universal ................... 427

7.7 Τύλιγμα επαγώγιμου ............................................................... 427

7.7.1 Λήψη Δεδομένων ....................................................................427

7.8 Διαδικασία τυλίγματος ............................................................ 433

7.8.1 Θέση των άκρων των ομάδων στο συλλέκτη ............................. 435

7.9 Κινητήρας universal με τύλιγμα Αντιστάθμισης .................... 437

7.9.1 Ξήλωμα και ξετύλιγμα του τυλίγματος κινητήρα universal. .......... 439

7.9.2 Έλεγχος ταχύτητας των κινητήρων Universal ............................ 439

7.10 Ανίχνευση βλαβών και επισκευή κινητήρων Universal ........ 443

7.11 Κινητήρες με βραχυκυκλωμένους βοηθητικούς πόλους ...... 447

7.11.1 Κατασκευή του κινητήρα με βραχυκυκλωμένους βοηθητικούς

πόλους ........................................................................................... 447

7.11.2 Λειτουργία του κινητήρα με βραχυκυκλωμένους βοηθητικούς

πόλους ........................................................................................... 449

7.11.3 Τυλίγματα κινητήρων με βραχυκυκλωμένους βοηθητικούς πόλους 449

7.11.4 Αλλαγή της φοράς περιστροφής κινητήρα με βραχυκυκλωμένους

βοηθητικούς πόλους ........................................................................ 453

7.12 Κινητήρες ανεμιστήρων: έλεγχος ταχύτητας ....................... 455

7.12.1 Ανεμιστήρες δαπέδων ............................................................ 459

7.12.2 Ανεμιστήρες τοίχων και γραφείων ........................................... 463

7.12.3 Ανεμιστήρες Μονάδων θέρμανσης .......................................... 465

7.12.4 Ανεμιστήρες με κινητήρες μιας ταχύτητας .....................................

Κεφάλαιο 8 Γεννήτριες συνεχούς ρεύματος Σύγχρονοι κινητήρες

8.1 Γενικά ....................................................................................... 471

8.2 Γεννήτριες συνεχούς ρεύματος ............................................... 471

8.3 Λειτουργία της γεννήτριας συνεχούς ρεύματος ..................... 471

8.4 Η Γεννήτρια με ανεξάρτητη διέγερση ..................................... 474

8.5 Η αυτοδιεγειρόμενη γεννήτρια ............................................... 474

8.5.1 Η γεννήτρια σειράς ................................................................ 474

8.5.2 Η γεννήτρια με παράλληλη διέγερση ....................................... 475

8.5.3 Η γεννήτρια με σύνθετη διέγερση ............................................ 475

8.5.4 Γεννήτριες συνδεδεμένες διαφορικά ......................................... 477

8.5.5 Βοηθητικοί πόλοι .................................................................... 479

8.5.6 Μετατροπή ενός σύνθετου κινητήρα σε γεννήτρια ..................... 479

8.5.7 Ρύθμιση της παραγόμενης τάσης .............................................. 480

8.5.8 Μέτρηση της τάσης και της έντασης μιας γεννήτριας ................. 480

8.5.9 Σύνδεση γεννητριών με συνθέτη διέγερση παράλληλα ............... 480

8.6 Ανίχνευση βλαβών και επισκευή μιας γεννήτριας συνεχούς

ρεύματος ........................................................................................ 486

8.7 Σύγχρονοι κινητήρες ............................................................... 488

8.7.1 Σύγχρονοι κινητήρες με διέγερση του ρότορα ........................... 489

8.7.2 Λειτουργία των σύγχρονων κινητήρων ...................................... 491

8.7.3 Τυλίγματα .............................................................................. 493

8.7.4 Σύγχρονοι κινητήρες με ρότορα χωρίς διέγερση ......................... 493

Κεφάλαιο 9 Συντήρηση Ηλεκτρικών Μηχανών-Επιθεώρηση και αναζήτηση βλαβών

9.1 Γενικά ....................................................................................... 499

9.2 Οπτική επιθεώρηση των ηλεκτρικών μηχανών ...................... 500

9.2.1 Επιθεώρηση ηλεκτρικής μηχανής κατά τη λειτουργία της ........... 501

9.2.2 Επιθεώρηση γεννήτριας κατά τη λειτουργία της ........................ 502

9.2.3 Επιθεώρηση του κινητήρα κατά τη λειτουργία του .................... 503

9.3 Αποσυναρμολόγηση των ηλεκτρικών μηχανών ..................... 503

9.3.1 Γενικά .................................................................................... 503

9.3.2 Αφαίρεση των προστατευτικών καλυμμάτων της μηχανής .......... 504

9.3.3 Αφαίρεση των εδράνων ........................................................... 507

9.3.4 Αφαίρεση των ψηκτρών .......................................................... 510

9.3.5 Αφαίρεση των εσωτερικών διακοπτών ...................................... 513

9.3.6 Αφαίρεση του τυμπάνου και του ρότορα τυμπάνου ................... 514

9.3.7 Αφαίρεση των μαγνητικών πόλων ............................................ 516

9.4 Συντήρηση των εξαρτημάτων ηλεκτρικών μηχανών ............. 520

9.4.1 Λίπανση ηλεκτρικών μηχανών .................................................. 520

9.4.2 Μηχανικά μέρη - Καθάρισμα .................................................... 521

9.4.2.1 Διάκενα ............................................................................... 523

9.4.3 Λοιπά μηχανικά μέρη ηλεκτρικών μηχανών ............................... 523

9.4.4. Συλλέκτης ............................................................................. 524

9.4.5 Δακτύλιοι ............................................................................... 526

9.4.6 Βάσεις ψηκτρών ..................................................................... 529

9.4.7 Ψήκτρες ................................................................................. 532

9.4.8 Επιλογή ψηκτρών ................................................................... 532

9.4.9 Φθορά των ψηκτρών .............................................................. 533

9.4.10 Συντήρηση ψηκτρών και ψηκτροφορέων ................................ 534

9.4.11 Συντήρηση συλλέκτη και δακτυλιδιών ..................................... 537

9.4.12 Συντήρηση των βοηθητικών συσκευών ................................... 540

9.5. Συναρμολόγηση των ηλεκτρικών μηχανών ........................... 541

9.5.1 Γενικά .................................................................................... 541

9.5.2 Συναρμολόγηση των μαγνητικών πόλων ................................... 541

9.5.3 Τοποθέτηση ηλεκτρικής μηχανής στον χώρο εργασίας ............... 543

9.6 Πρόγραμμα συντήρησης ηλεκτρικών μηχανών ..................... 548

Βιβλιογραφία .....................................................................................