Một số phụ huynh chống lại việc sử dụng máy điện toán trong học tập bởi vì học không thể theo dõi được việc học hành của trẻ và không có cách gì để quản lý chúng được. Đại bộ phận các bậc phụ huynh học sinh vô cùng phấn khi thấy bọn trẻ nằm thu mình với một quyển sách trong tay, nhưng lại chẳng hài lòng khi thấy cậu bé ngồi hàng giờ trước chiếc máy điện toán. Chúng có thể nghĩ về các trò chơi video. Một đứa trẻ có thể sử dụng hầu hết thời gian để chơi trò chơi và chẳng chịu học hành gì cả. Từ trước đến nay, người ta đã đầu tư rất nhiều tiền của để tạo ra phần mềm phục vụ cho giải trí nhiều hơn cho giáo dục. Việc đó làm cho giới trẻ dễ dàng bị nghiện các trò chơi thay vì giới thiệu cho chúng thế giơí thông tin mới bằng nhiều phương thức hấp dẫn trẻ con.
Tuy nhiên, một khi các ngân sách của giáo khoa và chi tiêu của ohụ huynh học sinh chuyển sang giáo trình tương tác, sẽ có hàng ngàn công ty phần mềm mới phối hợp với giáo viên để tạo tài liệu học tập tương tác có chất lượng và có thể dùng để giải trí được. Chẳng hạn, tờ chức cộng tác Lighspan sử dụng tài năng của Hollywood để tạo các chương trình hoạt động và hoạt hình sống động. Lighspan hi vọng kĩ thuật sản xuất tinh vi của nó sẽ nắm bắt và giữ gìn quyền lợi thiếu nhi - tuổi từ năm đến bảy - và khuyến khích chúng sử dụng nhiều thời gian cho học tập hơn. Các nhân vật trong phim hoạt hình sẽ dẫn học sinh qua những bài học giải thích các khái niệm cơ bản, và sau đó qua trò chơi giúp chúng ứng dụng các bài học đã học.
Các bài học của Lighspan được chia thành các chương trình phục vụ riêng cho từng lứa tuổi cách nhau khoảng hai năm tuổi và được tổ chức thành từng loạt chương trình dự định phục vụ cho việc giảng dạy các môn toán học, tập đọc, và ngôn ngữ. Những chương trình này sẽ có sẵn trong các chương trình trên truyền hình trong các gia đình, tại và các trung tâm cộng đồng, cũng như trong các trường học. Cho đến khi truyền hình tương tác trở nên phổ biến rộng rãi, loại chương này sẽ được đưa vào CD-ROM hoặc qua Internet đến người sử dụng máy điện toán.
Tuy nhiên, tất cả thông tin này sẽ không thể giải quyết nổi các vấn đề nghiêm trọng mà các trường học công hiện đang phải đối phó: ngân sách bị cắt giảm, bạo lực, thuốc phiện, nạn bỏ học trong học sinh, trẻ lang thang bụi đời nguy hiểm và việc giáo viên lo lắng cho cuộc sống hơn là cho giáo dục. Giới thiệu các kĩ thuật chưa đủ để giải quyết mọi vấn đề nêu trên mà xã hội phải quyết những vấn đề cơ bản.
Trong khi một số trường học công đang phải đối mặt với các thách thức lớn, nhưng mặt khác chúng cũng là niềm hi vọng lớn nhất của chúng ta. Hãy tưởng tượng một tình trạng mà trong đó hầu hết trẻ em trong các trường công trong thành phố đều sống bằng tiền trợ cấp, không thể nói được ngôn ngữ của người bản xứ, không nghề nghiệp, và tương lai không có gì đảm bảo. Đây là nước Mỹ trong những năm đầu của thập niên 90, khi hàng chục triệu người nhập cư đã tràn ngập trong các trường học và gây ra biết bao khó khăn cho các ngành dịch vụ xã hội trong các thành phố lớn của chúng ta.
Thế mà, thế hệ đó và cả thế hệ kế tiếp đã đạt được mức sống không nơi nào trên thế giới sánh kịp. Các vấn đề của các trường học của Mỹ không phải là không thể khắc phục được, chỉ có điều nó vô cùng phức tạp. Thậm chí ngày nay, trong các trường học nói trên cũng đạt nhiều thành tựu mà bạn chưa biết tới. Tôi có đề cập tới một số ví dụ trong cuốn sách này. Tuy nhiên, những đề tài đó nằm ngoài phạm vi cuốn sách, vấn đề là các cộng đồng sẽ phải giành lại các trường học và các khu phố của họ. Các địa phương cần phải nỗ lực cao độ, lần này một khu phố, lần khác một trường học. Và sau đó các bậc phụ huynn học sinh phải đảm bảo rằng họ đưa con cái đến trường là để học tập. Nếu vẫn với thái độ "Hãy để trường học (hoặc chính phủ) lo", thì trẻ em sẽ thất học.
Một khi một bầu không khí lạc quan khiêm nhường nhất đối với giáo dục được hình thành thì xa lộ thông tin sẽ giúp nâng cao tiêu chuẩn học vấn cho mọi người trong các thế hệ tương lai. Xa lộ sẽ giới thiệu các phương pháp giảng dạy mới với nhiều sự chọn lựa khác nhau. Giáo trình giảng dạy có chất lượng có thể được tạo bằng ngân sách của chính phủ và được sử dụng miễn phí. Các nhà bán lẻ mới có thể là các trường công khác; các nhà giáo viên trường công hoặc giáo viên nghỉ hưu sẽ lao vào kinh doanh mặt hàng này; hoặc một số trường học tư áp dụng chương trinh giảng dạy có trên xa lộ, muốn chứng minh các khả năng của nó. Xa lộ sẽ là một phương thức để cho các trường học đào tạo ra giáo viên mới hoặc sử dụng dịch vụ của họ trên xa lộ.
Xa lộ cũng giúp cho việc học ở nhà dễ dàng hơn. Nó sẽ giúp các bậc phụ huynh chọn những trường có chất lượng nhưng vẫn kiểm soát được nội dung.
Việc học với máy điện toán sẽ tạo đà cho việc học không có máy sau này. Trẻ con muốn được chạm vào các chơi và các dụng cụ bằng tay của chúng. Việc xem các phản ứng hóa học xảy ra trên màn hình có thể bổ sung tốt cho việc tiến hành thí nghiệm trên thực tế trong phòng thí nghiệm sau này, nhưng nó không thể thay thế hoàn toàn thí nghiệm thực được. Trẻ con cần sự tương tác cá nhân với nhau, và với người lớn, để học các kĩ năng xã hội và cách giao tiếp với nhau, như ý thức làm việc tập thể.
Các giáo viên giỏi của tương lai sẽ phải làm việc nhiều hơn chứ không phải là chỉ có chỉ cho trẻ em cách tiếp cận thông tin trên xa lộ. Họ còn phải hiểu khi nào kiểm tra, quan sát, khiêu khích, khơi gợi vấn đề. Họ còn phải luyện tập các kĩ năng của các em trong cách viết và giao tiếp bằng lời nói, và sẽ sử dụng kĩ thuật như một khởi điểm hoặc một phương tiện trợ giúp. Những giáo viên thành công sẽ là những huấn luyện viên, các cộng sự, là những sáng tạo, và là những nhịp cầu nối các em với thế giới.
Các máy điện toán trên xa lộ thông tin có khả năng thể hiện cũng như giải thích về thế giới. Việc tạo hoặc sử dụng mô hình máy điện toán có thể là một giáo cụ tuyệt vời. Những năm trước đây, một giáo viên ở trường trung học Sunnyside ở Tucson, Arizona, đã tổ chức một câu lạc bộ sinh viên để tái tạo trên máy điện toán trạng thái của thế giới thực. Sinh viên đã khám phá ra những hậu quả khủng khiếp của hành vi của các băng nhóm tội phạm bằng cách tái tạo lại bọn chúng theo phương pháp toán học. Thành công của câu lạc bộ cuối cùng đã dẫn đến kết quả là người ta đã phải cải tổ toàn bộ giáo trình giảng dạy toán học theo ý tưởng là giáo dục không chỉ nhằm làm cho trẻ em trả lời đúng các câu hỏi, mà nhằm giúp cho chúng phương pháp để xác định câu trả lời đó là đúng.
Việc giảng dạy các bộ môn khoa học thành công chủ yếu là nhờ vào việc sử dụng các mô hình. Ngày nay trẻ em học lượng giác học bằng cách đo lường chiều cao của các ngọn núi thực. Chúng tập vẽ hình tam giác từ hai điểm chứ không phải là chỉ làm các bài tập trừu tượng. Hiện đã có nhiều kiểu máy điện toán chuyên dùng cho việc giảng dạy bộ môn sinh vật. SimLife, một trương trình phần mềm phổ biến, tái tạo sự biến hóa, vì thế trẻ em bắt tay vào thử nghiệm quá trình thay vì chỉ được giảng các sự kiện về nó. Không phải chỉ có trẻ em mới yêu thích chương trình này, một chương trình giúp cho bạn vẽ được cây cỏ và động vật, và sau đó quan sát cách chúng tương tác và phát triển trong một hệ sinh thái cũng do họ tạo ra. Maxis Software, nhà xuất bản chương trình SimLife, cũng tạo ra một chương trình khác, SimCity.
Chương trình này giúp bạn thiết kế một thành phố với tất cả các hệ thống có liên hệ chặt chẽ với nó, như đường sá và vận tải công cộng. Là người tham dự trò chơi bạn có thể đóng vai ông thị trưởng hay là viên kĩ sư trưởng thành phố thuộc một cộng đồng thực tế nào đó, và thử thách chính bạn trong việc thỏa mãn các yêu cầu riêng do bạn đề ra, chứ không phải những yêu cầu giả tạo do người lập chương trình phần mềm tạo sẵn từ trước. Bạn xây dựng các nông trại, nhà máy, nhà ở, trường học, thư viện, bảo tàng, sở thú, bệnh viện, nhà tù, bến cảng, xa lộ, cầu cống, thậm chí cả hệ thống đường ngầm. Bạn phải đối phó với nạn dân số tăng vọt hay thiên tai, như hỏa hoạn chẳng hạn. Bạn cũng thay đổi địa hình. Khi bản bổ sung vào bản thiết kế thành phố được tái tạo bằng cách xây dựng phi trường hoặc tăng thuế, những thay đổi có thể tiên đoán được hoặc xảy ra một cách đột ngột trong xã hội được tái tạo của bạn. Đó là một phương pháp nhanh chóng và tuyệt vời để nhận biết cách thế giới thực hoạt động ra sao.
Hoặc bạn sử dụng sự mô phỏng để nhận biết về những gì đang xảy ra bên ngoài thế giới này. Trẻ em có thể định hướng thái dương hệ hoặc dải ngân hà trong một con tàu vũ trụ tái tạo bằng cách đùa nghịch với trình mô phỏng không gian. Đối với những em nào không thích môn sinh vật hoặc thiết kế thành phố hay không gian bên ngoài, có thể dùng trình mô phỏng của máy điện toán để khám phá và kiểm nghiệm chúng. Khi các bộ môn khoa học này càng trở nên hấp dẫn hơn nhờ các phương pháp này, nó sẽ ngày càng thu hút đông đảo sinh viên hơn.
Trong tương lai, các sinh viên ở tất cả mọi lứa tuổi và thuộc mọi khả năng đều có thể tiếp cận và tương tác với thông tin. Ví dụ, một lớp học nghiên cứu về thời tiết có thể xem xét các hình ảnh của các vệ tinh đã được tái hiện dựa trên mô hình của điều kiện khí tượng theo giả thiết. Sinh viên sẽ nêu các loại câu hỏi như Điều gì sẽ xảy ra nếu... "Điều gì sẽ xảy ra với thời tiết ngày hôm sau nếu tốc độ gió tăng lên 15 mph?". Máy điện toán sẽ tìm kết quả dự đoán, hiển thị hệ thống thời tiết được mô phọng như nó xuất hiện trong không gian. Các trò chơi mô phỏng sẽ trở nên tốt hơn, ngay trong điều kiện hiện nay nó cũng đã có sức quyến rũ và mang tính giáo dục cao.
Khi các chương trình mô phỏng trở nên thực tế hơn, chúng ta sẽ tiến vào lãnh vực thực tế ảo. Tôi chắc rằng vào một thời điểm nào đó không xa, trường học được trang bị các thiết bị thực tế ảo, hoặc thậm chí cả các phòng thực tế ảo, cách mà hiện nay vài trường đã có các phòng âm nhạc và nhà hát để cho sinh viên khám phá các địa điểm, các vật hoặc một chủ đề theo phương thức tương tác và hấp dẫn này.
Tuy nhiên, công nghệ này sẽ không cô lập sinh viên. Một trong những kinh nghiệm quan trọng nhất trong công tác giáo dục là sự cộng tác. Trong một số trường học sáng tạo của thế giới, máy điện toán và mạng thông tin liên lạc đã thực sự thay đổi các mối quan hệ thông thường giữa sinh viên với nhau, và giữa sinh viên với giáo viên, bằng cách tạo sự dễ dàng cho quá trình công tác trong học tập.
Giáo viên trường Ralph Bunch ở khu Harlem đã tạo một bài giảng với sự trợ giúp của máy điện toán để hướng dẫn cho sinh viên trong nội thành của thành phố New York cách sử dụng mạng Internet để phục vụ cho việc học tập, để liên lạc với những bạn bè bằng thư điện tử trên khắp thế giới, và để cộng tác với các giáo viên tự nguyện ở gần trường đại học Columbia. Ralph Bunch là trong những một trường tiểu học đầu tiên của quốc gia đặt trong chuyên đề home page - riêng của nó trên World Wide Web của mạng Internet. Công việc của một sinh viên nằm trong home page của trường trên mạng Web, bao gồm cả các liên kết tới tờ nhật báo của trường, tới tác phẩm nghệ thuật của sinh viên, và một bài học về bộ ký tự Tây Ban Nha có minh họa.
Tuy chỉ mới là trường cao đẳng nhưng tất cả các cuộc nghiên cứu đều được thực hiện thông qua sự trợ giúp hết sức quan trọng của mạng Internet, tạo điều kiện dễ dàng cho sự cộng tác của các cá nhân với nhau. Từ trước đến nay, những cải tiến phát minh về máy điện toán luôn luôn diễn ra tại các trường đại học. Nhiều trường đại học nay đã thành trung tâm cho các cuộc nghiên cứu bậc cao về công nghệ máy điện toán mới và nhiều trường khác vẫn duy trì các phòng máy điện toán để sinh viên cộng tác với nhau và làm bài tập về nhà. Ngoài ra, hiện nay đã xuất hiện những home page rất lý thú trên World Wide Web của mạng Internet với danh nghĩa thay mặt cho các trường đại học trên khắp thế giới. Một số trường đại học đã lập các mạng với quy mô nhỏ hơn. Tại trường đại học Washington, kế hoạch giảng bài tại lớp và bài tập về nhà được phát trên mạng World Wide Web.
Các ghi chú về bài giảng cũng được công bố trên Web, một dịch vụ miễn phí mà chắc tôi sẽ rất thích thú nếu nó có trong những ngày tôi còn học đại học. Ở những nơi khác, một giáo viên dạy tiếng Anh yêu cầu tất cả các sinh viên phải có địa chỉ thư điện tử và dùng nó để tham gia vào các buổi thảo luận trên mạng sau giờ học. Các thành viên của lớp được chấm điểm theo những đóng góp của họ trên mạng thư điện tử, cũng giống như những đóng góp tại lớp và kết quả của các bài tập về của họ vậy. Sinh viên đại học ở tất cả các nơi đều thực sự tận hưởng niềm vui của thư tín điện tử, cả trong lãnh vực giáo dục cũng như là phương tiện liên lạc với gia đình và bạn bè một cách hết sức kinh tế. Ngày càng có nhiều bậc phụ huynh của sinh viên đại học tham gia vào việc sử dụng thư điện tử đều đặn bởi vì đó là cách tốt nhất để liên lạc với con em họ.
Thậm chí vài trường tiểu học cho phép các học sinh lớn tuổi hơn có thể ghi địa chỉ trên mạng Iternet. Ở, Lakeside, trường học cũ của tôi, mạng của trường giờ đây được nối vào mạng Internet, giúp học sinh có thể truy nhập nguồn thông tin trực tuyến và trao đổi thư tín quốc gia và quốc tế. Gần như tất cả sinh viên của Lakeside đều có địa chỉ thư tín điện tử, và trong một giai đoạn điển hình 12 tuần họ đã nhận toàn bộ 259.587 thư điện tử - trung bình khoảng 30 thư trên một sinh viên mỗi tuần. Khoảng 49.000 thư điện tử là từ mạng Internet trong giai đoạn 12 tuần, và các sinh viên đã gửi khoảng 7.200 thư điện tử. Vài thư điện tử liên hệ với các công trình nghiên cứu và các hoạt động của trường học bao gồm về các vấn đề thông tin trên mạng Internet của Lakeside. Lakeside không xem đây như là một sự lạm dụng về hệ thống thư tín điện tử, nhưng như là một cách thức khác để học hỏi.
Nhiều sinh viên các trường trung học, như những sinh viên ở P.S 125 của New York, khám phá sự truy xuất từ khoảng cách xa có khả năng bởi các mạng máy điện toán có thể giúp họ học hỏi từ các sinh viên của các nền văn hóa khác nhau, và tham gia vào các cuộc tranh luận trên khắp thế giới. Nhiều trường học trong các tiểu bang và các đất nước khác nhau, đã liên kết với nhau và việc đó đôi khi còn gọi là vòng tròn học tập. Mục đích của hầu hết các vòng tròn học tập là nhằm giúp sinh viên nghiên cứu một chủ đề đặc biệt, và hợp tác với bạn học gần. Trong năm 1989, khi bức tường Berlin sụp đổ, sinh viên Tây Đức có thể thảo luận sự kiện với sinh viên của các nước khác. Một vòng tròn học tập về nghiên cứu công nghiệp cá voi bao gồm có các sinh viên Alaskanh Inuit thuộc bộ tộc EsKimo.
Một kế hoạch đầy triển vọng cho sinh viên sử dụng các mạng điện toán là GLOBE Project, một khởi đầu được thúc đẩy bởi Phó Tổng Thống Al Gore. Hi vọng rằng nó sẽ được nhiều chánh phủ tài trợ. Chương trình này yêu cầu học sinh các cấp cộng tác quốc tế về việc tập họp thông tin khoa học về trái đất. Trẻ em sẽ tập hợp các thống kê thường xuyên như nhiệt độ và lượng nước mưa, và chuyển tiếp chúng qua mạng Internet và các vệ tinh đến một cơ sở dữ liệu trung tâm National Oceanic và Atmospheric Asministration ở Maryland, ở đó các thông tin sẽ được sử dụng để tạo các hình ảnh phức hợp của hành tinh. Các thành phần cấu thành sẽ được chuyển tiếp trở lại cho sinh viên, cũng như đến các nhà khoa học và công chúng. Không một ai biết dữ liệu sẽ có giá trị khoa học như thế nào, nhất là khi những dữ liệu này được chính tuổi trẻ sưu tập, nhưng việc thu thập các sự kiện và xem các hình ảnh phức hợp sẽ là biện pháp tốt để trẻ em từ nhiều quốc gia có dịp cùng nghiên cứu.
Khả năng giáo dục của xa lộ cũng được mở rộng đến sinh viên không chính thức của thế giới. Những người muốn học, dù ở bất kỳ nơi nào, đều có thể theo các khóa học tốt nhất được giảng dạy bởi các giáo viên nổi tiếng. Xa lộ sẽ thực hiện việc giáo dục cho người trưởng thành, bao gồm việc huấn luyện nghề nghiệp và các khóa học nâng cao tay nghề. Nhiều bậc phụ huynh, các nhà chuyên nghiệp, cộng đồng hoặc những người lãnh đạo chính trị sẽ có cơ hội để tham gia vào tiến trình giảng dạy, thậm chí chỉ một giờ. Điều đó rất thực tế, ít tốn kém và tôi nghĩ, đó cũng là nguyện vọng của họ muốn có dịp tham gia vào các thảo luận, qua các hội nghị video, từ gia đình hoặc văn phòng của họ.
Việc sinh viên được nối trực tiếp với các nguồn thông tin vô cùng phong phú và được liên lạc với nhau sẽ là điều đáng mừng cho trường học và cho xã hội nói chung. Tôi đã thảo luận vấn đề về nguyên tắc của mạng Internet. Liệu sinh viên có được mang theo máy điện toán xách tay của họ vào trong lớp học được không? Họ có được phép khám phá một cách độc lập trong các thảo luận nhóm không? Nếu thế họ được sử dụng chúng tới mức độ nào? Họ có thể tra cứu một từ mà họ không thể hiểu hay không? Họ có được truy xuất những thông tin mà cha mẹ của họ phản đối vì các lý do đạo đức, xã hội hoặc chính trị không? Được phép làm bài tập về nhà đối với một lớp học không liên quan không? Được phép gửi thư cho nhau trong lớp không? Giáo viên có thể giám sát những cái đang diễn ra trên màn hình hoặc để ghi chép phục vụ cho việc kiểm tra lỗi sau này không?
Bất cứ sự truy nhập nào đến những nguồn thông tin vô tận đó đều mang lại lợi ích hơn là tác hại. Trước đây khi còn đi học tôi yêu thích trường học nhưng niềm say mê nhất của tôi lại là các hoạt động ngoại khóa. Tôi có thể hình dung được những thay đổi mà các nguồn thông tin vô tận của xa lộ mang lại cho nhà trường. Xa lộ thông tin rồi đây sẽ điều chỉnh trọng tâm giáo dục từ các viện tới từng cá nhân.
Mục đích cuối cùng là nhằm thay đổi nhận thức học là để lấy chiếc bằng sang nhận thức học là niềm vui thích trong cả cuộc đời.
<Chương trước
Mục lục
Chương tiếp>