सम्पादकीयम्
'यद्ब्रह्माण्डे तत्पिण्डे यच्च पिण्डे तद्ब्रह्माण्डे’ इत्युक्तिः व्यक्तेः सार्वभौमिकत्वरूपं प्रकाशयति। व्यक्तेः सर्वविधविकासद्वारैव समाजस्य सकलस्य संसारस्य ब्रह्माण्डस्य च विकासः सम्भवति। विकासश्चैका सततप्रक्रिया। अतः व्यक्तेः व्यक्तित्वस्य सर्वविधविकाशायैव सर्वमपि ज्ञानं विज्ञानञ्चारचितमारच्यते च। व्यक्तेराधिभौतिकाध्यात्मिकाधिदैविकविकासाय क्रान्तदर्शिभिर्मनीषिभिः भारतीयशास्त्राणि रचितानि। तानि च शास्त्राणि सार्वभौमिकानि सार्वकालिकानि। तेषाञ्च शास्त्राणां युगोपयोगित्वसाधनाय व्यक्तेः समाजस्य च प्रकृतिदेशकालावस्थाद्यनुसारं तेषामनुप्रयोगं विधातुमनुसन्धानस्यापेक्षा भवति। अनुसन्धाने च तदाधारेण नवीनप्रवृत्तीनां प्रयोगोऽवश्यं विधेयः। एवञ्च नवीनशोधद्वारा पुरातनान्यपि शास्त्राणि नवनवसन्दर्भेषु प्रत्यग्रतां बिभ्रति। एवञ्च नवनवान्वेषशालिनी प्रज्ञा प्रातिभप्रकाशनद्वारा दृष्टपूर्वेष्वपि वस्तुषु मधुमासे द्रुमेष्विव नूत्नसौन्दर्यमाविष्करोति। शोधो हि नवप्रवृत्तियुक्तः सहस्राद् वर्षेभ्योऽपि प्राग्रचितेषु वेदेषु, पुराणेषु, दर्शनेषु, काव्यसाहित्यादिषु च समकालिकसमाजोपयोगित्वसाधनमन्विष्य आधुनिकसन्दर्भान् आविष्करोति तदनुप्रयोगञ्चानुशंसति।
“प्राची प्रज्ञा” हि निरवच्छिन्नतया भारतीयशास्त्रेषु नवप्रवृत्तियुक्तमान्तर्विषयकं शोधं प्रोत्साहयति संवर्धयति च। तत्र च आन्तर्विषयको बहुविषयकश्च शोधो विशेषेण व्यावहारिकदृष्ट्या उपयोगी भवतीति तादृशेषु शोधसन्दर्भेषु आधुनिका गवेषका बद्धादरा दृश्यन्ते।
शास्त्रमञ्जूषाया अस्मिन्नङ्के कतिपये तादृशा शोधनिबन्धाः सन्ति ये हि बहून् विषयान् बहूंश्च तन्त्रान् सममेव विषयीकृत्य नवीनान् सन्दर्भान् पुरस्कुर्वन्ति। आशासेऽत्र निबन्धकाराणां तत्सम्पादकानाञ्च श्रमः भारतीयविद्यापिपासूनां पिपासां शमयित्वा सम्पूर्णस्य समाजस्य, सकलस्य राष्ट्रस्य, समग्रस्य च जगत उपकाराय प्रभविष्यति। प्रसङ्गेऽस्मिन् कविकुलगुरोः कालिदासस्य वाचोयुक्तिरेव सान्दर्भिकतां भजते-
पुराणमित्येव न साधु सर्वं न चापि काव्यं नवमित्यवद्यम्।
सन्तः परीक्ष्यान्यतरद्भजन्ते मूढः परप्रत्ययनेयबुद्धिः॥ (मालविकाग्निमित्रम्)
सुज्ञानकुमारमाहान्तिः
मुख्यसम्पादकः
शास्त्रमञ्जूषा, प्राची प्रज्ञा
The śāstramañjūṣā, Peer Reviewed Research Papers on Indology 14th Issue of Volume IX, June, 2022
A Study in Womanhood-Dhāriṇi & Irāvatī Contrasted in Mālavikāgnimitra
Dr. Anitha Kallyadan
Associate Professor in Sanskrit
Govt. Brennen College, Dharmadam
Thalassery, Kannur, Kerala State- 670106
An Integrted Appraisal on Musical Therapy Under Astrological Perspective
Dr. P. Radhakrishnan
Independent Researcher
Guruprasadam Jyotishalayam
Pudussery –P.O, Palakkad, Kerala-678623.
Educational Thoughts in the Pāṇinian System of Grammar
Dr. Dharmendra Das
Assistant Professor
Department of Sanskrit
Utkal University,
Bhubaneswar-751004
das.dharmendra0@gmail.com
Mindfulness Through Yoga Meditation
Dr. Rohit Arun Talwalkar
1/47, Om Sarvodaya Society,
M.C. Chhagala Road, Sahar
Mumbai – 400099
Revisiting the ‘Evidence of Meters’
Dr. B. N. Narahari Achar
Professor Emeritus
University of Memphis,
Memphis TN USA 38152
narahari.achar@gmail.com
अखण्डसौभाग्यवती भव इति वाक्यस्यार्थ-विमर्शः
Prof. Kamleshkumar C. Chokashi
Professor, Dept. of Sanskrit
भाषासाहित्यभवनम्, गुजरात विश्वविद्यालयः
24B, Veeranagar Society
नवा वाडज रोड, अहमदाबाद – 380013 (गुजरात)
अद्वैतप्रतिपादक प्रतीकात्मक नाटक तथा भावनात्मक बुद्धिमत्ता
Ankita Srivastava
Ph. D. Student
University of Delhi, Dept. Sanskrit
नौसढ, गोरखपुर, २७३०१६
कवयित्र्याः क्षमारावस्य सत्याग्रहगीतासमीक्षणम्
Mithu Biswas
Assistant Professor
Department of Sanskrit, Balurghat College
Balurghat, Dakshin Dinajpur
West Bengal, Pin Code -733101
कवि-हरेकृष्णमेहेरस्य काव्यकृतिषु अलङ्कार-संयोजना
डॉ. सस्मितासाहुः
अध्यापिका
संस्कृतविभागः,
पञ्चायत-महाविद्यालयः, बरगड़म्, ओड़िशा.
कारकषष्ठीनिषेधसूत्राणां विमर्शः
Uttam Majhi
Ph.D. Research Scholar,
Department of Sanskrit, pali & prakrit,
Visva-Bharati, Santiniketan
West Bengal - 712412
काव्यशास्त्रीय ग्रन्थों में वर्णित कविसमय
Sonali Bajpai
Research scholar,
Department of Sanskrit & Prakrit Languages,
University of Lucknow.
Uttar Pradesh, Bhārat (India) 226007
Dr. Suneli Dei
Assistant Professor
Dept. of Sanskrit
Gangadhar Meher University
Amruta Vihar, Sambalpur-768004
धातोः स्वरूपविवरणम् - एका समीक्षा
Soma Pramanick
Research Scholar, State Aided College Teacher in Sanskrit,
Bhairab Ganguly College, Belgharia, Kolkata.
Raiganj University, Raiganj-733134 (W.B)
Madhabi Alay, 596/19A/1,
Parui Das Para Road. Nabapally,
Kolkata- 700061 (W.B.)
निरुक्त-पाणिनिव्याकरणयोः पारिभाषिकशब्दानां परिशीलनम्
Subir Dolui
Research Scholar (Ph. D.)
Department of Sanskrit,
Cooch Behar Panchanannbarma University
Cooch Behar, 736101
पिङ्गलीयच्छन्दःसूत्रे पाणिनिप्रभावः
Sayanti Gorai
Assistant Professor
SACT, Department of Sanskrit
Jogamaya Devi College
Kolkata.
Dr. V. Suryaprabha
Guest faculty
Dept of Sahitya,
National Sanskrit University,
Tirupati – 517 507.
vissavajjulasuryaprabha@gmail.com
“वाणी भूषण” ग्रंथ के आधार पर संस्कृत छन्दों का पाश्चात्त्य छंदश्शास्त्र पर प्रभाव
Gadhavi Anand Maheshbhai
शोध छात्र, पीएच. डी
संस्कृत विभाग, महाराजा कृष्णकुमारसिंहजी भावनगर यूनिवर्सिटी,
स्वस्तिक सोसायटी, पालियाद रोड़, बोटाद (गुजरात)
वैयाकरणसम्प्रदायान्तरेषु पारिभाषिकशब्दविवेचनम्
डॉ. प्रदीपकुमारो महापात्रः
Assistant Professor
Dept. of Sanskrit, Raja Pyarimohan College
Uttarapara, Hugali, West Bengal
संस्कृत तथा पारसीक ‘मन्त-वन्त’ प्रत्यय का भाषिक विकास
Mohit Kumar Mishra
Ph. D. Scholar
Dept. of Sanskrit, Delhi University
2945/ 73, बी – ब्लाक, संतनगर, बुराड़ी, दिल्ली – 110084
संस्कृतरूपकेषु प्रतिफलिता राजनीतेः अवधारणा
Vaskar Chatterjee
Research Scholar
Central Sanskrit University, Bhopal campus
Ichapur, Dist- Paschim Bardhaman, PIN- 713363
सवर्णव्यवस्थायां ज्ञापकानामावश्यकता
Pallabi Malik
Ph. D. Scholar
Department of Sanskrit,
Sidho-Kanho-Birsha University
Paysa, Po. – Dhaniakhali
Hooghly, West Bengal - 712302
"प्राची प्रज्ञा" इत्यन्तर्जालपत्रिका "Creative Commons Attribution 4.0 International License." इति अभिज्ञापत्रस्य अन्तर्गततया उपलब्धा अस्ति ।
Editor in Chief
Prof. Sugyan Kumar Mahanty
email - prachiprajnaenb@gmail.com
Central Sanskrit University, 56-57, Institutional Area, Janakpuri, New Delhi-110058.
Published by
Prof. Sugyan Kumar Mahanty
email - prachiprajnaenb@gmail.com
Central Sanskrit University, 56-57, Institutional Area, Janakpuri, New Delhi-110058.