การอ่านโน้ตกุญแจฟา (Bass Clef)
การอ่านโน้ตกุญแจฟา เราต้องจำตำแหน่งของคีย์เปียโนกับตัวโน้ตบนบรรทัดห้าเส้นให้ได้อย่างน้อย หนึ่งตัวก่อน โดยวิธีจำที่ง่ายที่สุดมีสองแบบเช่นกัน คือ
1.จำตำแหน่งของ Middle C-โด
ดังรูปด้านบนนี้เลยนะครับ สังเกตนะครับว่า ตัวโน้ตของ Middle C-โด สำหรับกุญแจฟาจะอยู่เหนือบรรทัดห้าเส้น
2.จำตำแหน่งของตัว F-ฟา เทียบกับกุญแจฟา
วิธีนี้เป็นที่นิยมมาก เพราะกุญแจฟา(เค้าว่ากันว่า)มีลักษณะคล้ายตัว F
การจำตำแหน่งของตัว F-ฟา สำหรับกุญแจฟา
ตัวที่เหลือ ถ้ายังจำไม่ได้ ก็ใช้วิธีไล่ขึ้นหรือไล่ลงจากตัวที่เราจำได้ไปก่อนครับ
NOTE : อย่าลืมว่าโน้ตกุญแจซอลและกุญแจฟาจะอยู่คนละบริเวณกันบนเปียโน โดยโน้ตกุญแจซอลจะอยู่สูงกว่าMiddle C-โด แต่กุญแจฟาจะอยู่ต่ำกว่า ในบางครั้งเราจะเผลอกดผิดที่ เช่น ตัว F บนเส้น 4 ของกุญแจฟาจะต้องอยู่ต่ำกว่า Middle C-โด ส่วนตัว F บนช่อง 1 ของกุญแจซอลจะอยู่สูงกว่า Middle C-โด ซึ่งบางครั้งเราไปกดตัวเดียวกัน ผมแนะนำให้เราอ้างอิงเทียบกับตัว Middle C-โด เสมอครับ กดไม่ผิดชัวร์!
เวลาเราเล่นเปียโน เราจะเล่นสองมือไปพร้อม ๆ กัน ดังนั้น โน้ตเปียโนจะประกอบด้วยสองแถว แถวบนสำหรับมือขวา และแถวล่างสำหรับมือซ้าย และจากที่เราได้เรียนรู้มาแล้วว่ากุญแจซอลมักจะใช้กับมือขวา ส่วนกุญแจฟามักจะใช้กับมือซ้าย ดังนั้นเราจะเห็นว่าแถวบนจะเป็นกุญแจซอลและแถวล่างเป็นกุญแจฟา (ซึ่งอาจเปลี่ยนแปลงได้เมื่อเราเรียนต่อไป แต่ในขั้นนี้ให้เราทำความคุ้นเคยกับแบบง่ายๆ นี้ให้เข้าใจก่อนครับ)
Grand Stave
ด้านหน้าของบรรทัดห้าเส้นทั้งสองแถวจะมีวงเล็บปีกกาครอบทั้งสองแถวรวมกันไว้ เป็นการบอกว่าสองแถวนี้อ่านโน้ตไปพร้อมกัน แต่ละแถวของบรรทัดห้าเส้นจะมีกุญแจ (Clef) เขียนไว้ หลังจากนั้นตามด้วย Time Signature การกั้นห้องก็จะกั้นทั้งสองแถวพร้อมกัน และจบเพลงก็จะจบพร้อมกัน เนื่องจากบีทที่ใช้นับจังหวะสำหรับทั้งสองแถวเป็นบีทเดียวกัน การรวมกันของบรรทัดห้าเส้นทั้งสองแถวแบบนี้ ภาษาอังกฤษเรียกว่า Grand stave
เมื่อเราอ่านโน้ตเปียโนสำหรับสองมือ เราควรตรวจสอบตำแหน่งของตัวโน้ตที่เราอ่านจากทั้งสองกุญแจเสมอ โดยเทียบกับตัว Middle C-โด บนเปียโน ซึ่งจะช่วยให้เราไม่งงตำแหน่ง ดังรูปด้านล่างนี้ครับ
ตัวอย่าง โน้ตเปียโนสำหรับ เพลงหนูมาลี ซึ่งประกอบไปด้วยองค์ประกอบต่าง ๆ ที่ได้เรียนไปแล้ว ดังนี้
1.โน้ตเพลงหนูมาลีสำหรับเล่นด้วยมือขวา
2.บรรทัดห้าเส้นสองแถวที่ผูกกันไว้ด้วยวงเล็บปีกกา (Grand stave)
3.กุญแจซอล (Treble clef) ที่แถวบน
4.กุญแจฟา (Bass clef) ที่แถวล่าง
5.เครื่องหมายประจำจังหวะ (Time signature) 4/4 ทั้งสองแถว
6.ตัวโน้ตที่เขียนตามจังหวะ (rhythm) โดยใช้โน้ตตัวดำ ตัวขาว และตัวกลม
7.ระดับเสียงของตัวโน้ต (pitch) สูงต่ำบนบรรทัดห้าเส้น
8.เส้นกั้นห้อง (bar line) กั้นทุกๆ 4 บีทและบีทแรกของห้องเป็นบีทหนัก
9.เส้นคู่ (Double line) สำหรับบอกว่าจบเพลง
โน้ตเพลงหนูมาลีสำหรับเล่นด้วยมือ