Edebe 1

1.1 Hizkuntza eta gizartea: Hizkuntza-Aniztasuna www.lingolang.net

Europan 50 hizkuntza baino gehiago hitz egiten dira.

Europa osoan bakarrik hiru estatu elebakarrak daude (Portugal, Albania eta Bulgaria).

Beste guztiak eleaniztunak dira; hau da, hizkuntza bat baino gehiago hitz egiten dela bere lurraldean.

Espainian lau hizkuntza daude: Gaztelera, Euskara, Galiziera eta Katalana.

Euskara Euskal Herrian hitz egiten da (Espainiako Euskadi eta Navarra autonomia-erkidegoetan) eta Iparraldean (Frantziako hego-ekialdean).

Europako zenbait estatuetan hizkuntza mugak eta muga geografikoak ez datoz bat.

1.2. Lexikoa: Hitz-familiak

Batzuetan hitz bera errepikatzen da hainbat hitzetan. Hitz horiek guztiek dute oinarri bera.

Adibide bat

Ogibide, okin eta okindegi hitzek oinarri bera dute: ogi hitza. Hitz horiek familia berekoak dira; alegia, eremu lexikoa osatzen dute.

1.3. Ortografia: Diagramak.Diptongoak

Dakizunez, digramak banatu ezin daitezkeen kontsonante bikoteak dira, hots bakarra adierazten dutena (tx, ll, tz...). Baina kontsonanteez aparte, badira banatu ezin daitezkeen bokal bikoteak ere: diptongoak.

Digramak eta diptongoak idaztean ez dira inoiz banatzen, ezta lerroz aldatzerakoan ere.

Adibide bat:

1.4. Gramatika: Euskara eta Euskalkiak

Asteko egunak bizkaieraz eta batuaz:

• Astelehena - Astelehena

• Martitzena - Asteartea

• Eguaztena -Asteazkena

• Eguena- Osteguna

• Barikua-Ostirala

• Zapatua- Larunbata

• Domeka-Igandea

1.5. Idatzizko Komunikazioa: Deskribapenak-giroak Ahozko Komunikazioa: Argazkiak eta giroak deskribatu

Leku bat deskribatzeko, hasi ikuspegi orokorrarekin, eta gero, azaldu xehetasunak.

Giro baten berri emateko, bost zentzumenak izan behar dira kontuan.

- Lehenengo, deskribatu inguru fisikoa eta bertako xehetasunak.

- Ondoren, pentsatu usain eta zaratetan, eta azaldu zer emozio eta sentipen

sortzen dizkizuten.

Erabili adjektiboak, konparazioak eta gaiari dagokion lexikoa.

Testua eman baino lehen, errepasatu eta zuzendu ortografia-akatsak eta aurkezpenari dagozkionak

1.6. On-line katalogoen erabilera

Euskadiko Irakurketa Publikoko Sareko liburutegien online katalogoa

Euskadiko Irakurketa Publikoko Sareko liburutegien online katalogoa da