DM-oud
Hoe is de “Doetinchemse Methode” eigenlijk ontstaan?
Waarom de Doetinchemse Methode in 2001 is opgehouden te bestaan!
De Stottertherapie Doetinchemse Methode werd in de zestiger jaren van de vorige eeuw ontwikkeld door het logopedistenechtpaar Ton en Theo Schoenaker die hun therapie vernoemde naar hun toenmalige woonplaats: Doetinchem. Na tien jaar in Nederland te hebben gewerkt, vestigden ze zich in Duitsland. Hun invloed op de verdere ontwikkeling van de Doetinchemse Methode (en daarmee ook op de Nederlandse stottertherapie in het algemeen) is na het jaar 1973 sterk afgenomen.
Nederlandse Stottervereniging Demosthenes
De Nederlandse Stottervereniging Demosthenes is ontstaan in 1966 en bestond in maart 2006 dus veertig jaar.
De vereniging Demosthenes is aanvankelijk opgericht om de deelnemers aan de Stottertherapie Doetinchemse Methode tussen- en na de therapieperioden wederzijdse hulp en oefenmogelijkheden te bieden!
Voorlichting over stotteren
"Demosthenes" was dus gedurende de eerste 10 jaar van haar bestaan een vereniging van uitsluitend cliënten van de "Doetinchemse Methode". Maar al snel rekende de vereniging het ook tot haar taak om vanuit haar ervaringsdeskundigheid voorlichting over stotteren te geven.
In 1973 vond de eerste door de vereniging georganiseeerde "Stotter-in" >>> van Nederland plaats (met ruim 700 bezoekers). In de jaren erna volgden er nog velen. (Door het samengaan van Demosthenes met de Van Riper vereniging ontstond de Stichting tot Voorlichting over stotteren, die eind negentiger jaren is opgegaan in de NFS, de Nederlandse Federatie Stotteren.)
Stottertherapie Doetinchemse Methode
In 1974 vestigden de Schoenakers zich definitief in Duitsland. Hun werk werd in Nederland voortgezet door logopedisten die zij hadden opgeleid. Deze therapeuten organiseerden zich in de werkgemeenschap stottertherapeuten Doetinchemse Methode (WSDM), later SSDM (Stichting Stottertherapie Doetinchemse Methode)
Anno 2001 is deze reguliere groepstherapievorm voor stotterende mensen in Nederland helaas gestopt.
Hieronder een schets van de ontstaansgeschiedenis.
Laatste update: 24-04-2011
*
*
1972_Informatiefolder Stottertherapie Doetinchemse Methode. Inhoud: >>>
1964 OASEDe “Doetinchemse Methode” ontstond in 1964 vanuit de OASE (school voor Ontspanning, Ademing en Stemvormende Expressie) aan de Wijnbergseweg 15 in Doetinchem.
In dat jaar was het eerste "Stotterinternaat" een feit en had Nederland zijn eerste groepstherapie voor mensen die stotteren.
De stichters, het logopedistenechtpaar Theo en Ton Schoenaker, vonden dat ze tijdens hun opleiding onvoldoende bagage hadden meegekregen om stotterende mensen te helpen. Ze merkten zelfs ongewenste effecten op van de gangbare stotterbehandeling door logopedisten. (O.a. symptoomverschuiving)
Ze gingen elders - als reizende leerlingen, op zoek naar kennis over stotteren c.q. stotterbehandeling en ze schoolden zich bij in lichaamsgerichte- én psychotherapeutische technieken die hun bruikbaar leken. Daarmee gingen ze aan het werk, onder meer door het realiseren van een “stotterinternaat”.
Dat “stotterinternaat” was oorspronkelijk een idee dat ze oppikten van de heer J. Heymans, hun docent stottertherapie op de logopedieopleiding in Nijmegen, die had tijdens zijn lessen, naast het bijbrengen van de gangbare methoden, vooral zijn geloof uitgedragen dat het stotterprobleem met succes kon worden aangepakt.
Het pionierswerk van de Schoenakers werd krachtig ondersteund door dr.P.H.Damsté en ze kregen hulp van de psychologen Wiwel, Bastijns en Zwaan.
Al spoedig ontstond de Werkgemeenschap Stottertherapeuten Doetinchemse Methode, gevormd door logopedisten die als stagiair werden ingezet of als of DM-therapeut werden opgeleid. Dr. Damsté nam daarvoor de examens af.
In 1966 werd de vereniging Demosthenes opgericht. Zowel de stottertherapeuten in spé als de stotterende cliënten vervulden als pioniers een belangrijke rol in de ontwikkeling en vervolmaking van de DM- therapie en bij de eerste grote voorlichtingsacties aan het publiek.
1969 Eerste Lustrum
Na vijf jaar werd de volgende balans opgemaakt.
Uit het verslag nav de eerste lustrumviering: “In 1969 zijn er: …
Een stotterinstituut voor behandelingen van volwassenen boven 16 jaar en jongens van 13-16 jaar.
Wetenschappelijk onderzoek van de behandelingsresultaten en onderzoek van de methode.
Vereniging Demosthenes met vele regionale oefengroepen. Zij organiseert werkweekends en zorgt voor voorlichting.
Stichting ter Bestrijding van het Stotteren.
Werkgroep methode Schoenaker
Opleiding in Ontspanningstherapie en Stottertherapie
Groeiend logopedisch kader
Kadergroep van stotteraars, die als leiders kunnen optreden.
Nieuwe methoden: Alexander, Fernau-Horn, Zuigen e.d., waar logopedisten hun voordeel mee doen.
Vertrouwen van stotteraars in de toekomst……………”
In zijn Lustrumrede, op 31 mei 1969, spreekt Theo Schoenaker de waarschuwing uit:
“……En hoe gaat het nu verder? We moeten weten wat de eisen van dit moment zijn. De behandeling van volwassen stotteraars ontwikkelt zich nu vanzelf. De methode ontwikkelt zich ook in de handen van anderen zolang de geest zuiver blijft. Deze geest wordt geboren uit en in stand gehouden door de zelfwerkzaamheid van de therapeuten. Als deze geest eruit gaat, dan blijft er alleen maar een methode over. De zaak verstart, verdroogt en geeft geen vruchten meer. Wat overblijft zijn onwerkzame oefeningen en in het ergste geval een organisatie die deze oefeningen vertegenwoordigt…………..”
(Sprekend over de jaren die nog in het verschiet liggen, (de jaren 1969 – 1974) besluit Theo Schoenaker zijn rede:) De beweging van onze activiteit gaat van THERAPIE naar PREVENTIE van reëducatie naar educatie."
Tot slot gunt het verslag ons nog een toekomstbeeld voor 1974. Zo ziet het er dan uit.
Een Nationaal Behandelcentrum (NBC) en opleidingscentrum voor stottertherapeuten. Tevens wetenschappelijk centrum.
Regionale Behandelcentra (RBC.) zijn tevens stage centra voor de opleiding van stottertherapeuten en bieden gelegenheid tot het geven van scholingscursussen.
“Oudercursussen Democratische Gemeenschap”. Tevens opleidingcentra voor logopedisten en leerkrachten.
Gediplomeerde stottertherapeuten met jaarlijkse bijscholingscursussen in het NBC waar zij ook hun jaarlijkse proeve van bekwaamheid afleggen.
Vereniging Demosthenes, die zorgt voor voorlichting, voor organisatie van weekends en voor de opvang van stotteraars en hun verdeling over oefengroepen.
Oefengroepen van Demosthenes met leiders die opgeleid zijn in het NBC.
zomercursussen voor jongens van 14-16 jaar, georganiseerd door leiding RBC. in samenwerking met Regionale Demosthenes Afdelingen. Tevens stagecentra voor opleiding stottertherapeuten en vormingscentra voor kader Demosthenes (leiders).
Zomercursus voor jeugdige stotteraars van 9-11 jaar en/of 12-13 jaar met hun ouders te verzorgen door RBC, en kaderleden van RDA.”
Links:
1964 _Het zuigen >>>
1968_Heden Verleden Toekomst >>>
1969_De volledige tekst van de Lustrum-lezing:>>>
1969_Foto's van de lustrumviering:>>>
1969_HET A B C VAN DE DOETINCHEMSE METHODE; >>>
1969_WERKT DE Doetinchemse METHODE EN WAARDOOR_Damsté: >>>
1969_Lezing I en II Doetinchemse Methode >>>
1972_Informatiefolder Stottertherapie Doetinchemse Methode. Inhoud: >>>
1973_Lezing Individual Psychologische Technieken Doetinchemse Methode >>>
1973/1974: Het "Testament":
Vertrek van de Schoenakers uit Nederland:
1974 is het jaar dat Theo en Ton Schoenaker definitief afscheid nemen van hun Nederlandse collega’s. Ze willen hun werk in Duitsland voortzetten. In het kleine dorp Züntersbach, op de grens van de deelstaten Beieren en Hessen, gaan ze een nieuw instituut realiseren. (Dat later bekend is geworden als het “Adler-Dreikurs Institut”)
Daar willen ze zich geheel gaan richten op het ontwikkelen van therapievormen mbv. individualpsychologische principes.
In Nederland zijn dan ruim zeventig mensen, meest logopedisten, opgeleid als stottertherapeut volgens de Doetinchemse Methode. De methode is in goede handen achtergelaten.
Voordat ze definitief vertrekken richtten ze de Stichting voor Toepassing van de Individualpsychologie op met werkgroepen voor Ouders, Leerkrachten en Zelfopvoeding. Het boek “Kinderen dagen ons uit” >>> van Vicki Soltz en Rudolf Dreikurs werd vertaald en uitgegeven. Op steeds meer plaatsen vormden zich studiegroepen van ouders, leerkrachten en ‘zelfopvoeders’.
Een afscheidsrede wordt uitgesproken voor de leden van de Werkgemeenschap Stottertherapeuten Doetinchemse Methode, (de voorloper van de in 2001 opgeheven Stichting Stottertherapeuten Doetinchemse Methode, SSDM)
Die rede is op schrift gesteld (testament). Dit "testament" kunt u hier >>> lezen.
In die rede gaan de Schoenakers uitgebreid in op:
de relatie individualpsychologie e.a. therapievormen binnen de DM zoals gedragstherapie;
Geloof en therapie;
het opmaken van een zg.”levensstijl” van de cliënt ;
het duiden van jeugdherinneringen;
efficiënte hulp aan ouders van stotterende kinderen.
Er wordt een toekomstbeeld geschetst van de Doetinchemse Methode in Nederland en Duitsland. Die toekomst wordt geschilderd aan de hand van enkele schokkende citaten uit het boek “Gezinstherapie” van Virginia S. Satir >>> die door Theo Schoenaker van commentaar worden voorzien.
Links:
1972 Therapie-aantekeningen levensstijl >>>
1973_De jaren 1963 - 1973 De behandeling van stotteraars in Nederland. Lezing door Dr. P.H.Damsté tgv. de Stotter-in van 1973 >>>
1973_Een uitvoerige beschrijving van de "Doetinchemse Methode" is te lezen in het jury-rapport bij het verkrijgen van de TURMAC LIEMERS PRIJS 1973 >>>
1973_Foto's van de eerste Stotter-in Nederland >>>
1973_Alle teksten van de lezingen van de Stotter-in >>>
1973_Stencilboekje, uitgegeven t.g.v. de "Stotter-in": Omgaan met stotteraars - De stotteraar als gelijkwaardige partner >>>
2001 Teloorgang van de “Doetinchemse Methode”
Waarom de Doetinchemse Methode in 2001 is opgehouden te bestaan!
In Nederland 1974-2001:
De geschiedenis van de Doetinchemse Methode in Nederland, vanaf 1974 tot aan de uiteindelijke teloorgang in 2001, moet maar door de betrokkenen zelf worden verteld!
Uit het verlag van een ledenvergadering van de Werkgemeenschap Stottertherapeuten Doetinchemse Methode (WSDM) in 1973 blijkt al dat het toepassen van de Individualpsychologie in de stottertherapie bepaald niet door iedereen wordt omarmd. >>>
Ik constateer dat ná 1974 de therapeuten in Nederland, onder de vlag van de Stichting SSDM, verscheidene wegen zijn ingeslagen, zodat er op den duur van de "Doetinchemse Methode" slechts een overwegend administratief lichaam overbleef.
De richting die door de grondleggers van de DM in het "testament" als gewenste verdere ontwikkeling was aangegeven, zoals:
het gebruik maken van individualpsychologische technieken,
het duiden van jeugdherinneringen,
het bewust maken van de "levensstijl",
ouderbegeleiding adhv "Kinderen dagen ons uit" dmv. het boek van Dreikurs,
e.d.,
is maar door enkelen op geheel eigen wijze nagevolgd. (Daarvoor hulde!)
Door terug te keren naar gedragstherapeutische technieken is aan de Doetinchemse Methode m.i. geen goede dienst bewezen. Waar Theo Schoenaker al in 1969 voor waarschuwde is helaas bewaarheid geworden: "De geest van ontwikkeling is er uit verdwenen!"
Op het laatst was de DM inderdaad slechts "... een verzameling onwerkzame oefeningen en ... een organisatie die deze oefeningen vertegenwoordigt…………..”
Duizendmaal "jammer" voor stotterend Nederland!
Links:
Lees o.a.
Individualpsychologische (stotter-)therapie
Duitsland 1974 - 2007:
In Duitsland zijn op de DM-basis geheel nieuwe (stotter-)therapievormen (Sozial-Therapie en Encouraging-training) ontwikkeld.
Ook vanuit Duitsland deden Toni en Theo Schoenaker vaak een beroep op hun (oud-)cliënten om hun therapie te vervolmaken. >>>
*
1973_Stencilboekje, uitgegeven t.g.v. de "Stotter-in": Omgaan met stotteraars - De stotteraar als gelijkwaardige partner >>>
1973_Een uitvoerige beschrijving van de "Doetinchemse Methode" is te lezen in het jury-rapport bij het verkrijgen van de TURMAC LIEMERS PRIJS 1973 >>>
Krantenfoto 1973: Centraal Instituut Stottertherapie Doetinchemse methode, Duiven. (Klik op het plaatje voor een vergroting.)
De ontwikkeling en de (wetenschappelijke) resultaten van de therapie van de Schoenakers (vanaf 1974 tot heden) zijn uitvoerig beschreven in "Ja, ... Aber!" >>> , een in 2005 heruitgegeven boek voor therapeuten.
*
Klik hier voor de websiteversie van "Gaat stotteren ons allemaal aan?"
Prof. Dr. P.H.Damsté , emeritus hoogleraar Logopedie en Foniatrie in Utrecht en Leuven, schrijft in "LichtBlick", (Magazine für praktizierte Individualpsychologie) over het werk van Theo Schoenaker:
...Sie (Theo en Toni Schoenaker) ließen mich ihre Arbeit beobachten und selbst erfahren und dies brachte mir klare Einsichten in das Entstehen, vor allem aber auf das "Beharren"der Menschen auf ihre Symptome des Stotterns. Aus diesen Erkenntnissen wurde später "Model des zielgerichteten Handelns", das auch heute noch auf Unverständnis bei vielen "selbsterklärten Stotterexperten"stößt.
In den Niederlanden um 1960 herrschten noch Vorkriegsmethoden und deren Maßstäbe. Der drang zu Erneuerung hat Theo und mich miteinander verbunden, Das logopädische "Establisment" fülte zich von zwei Seiten bedroht ...[...]
...Alles Gute, das aus dem Rudolf Dreikurs-Weg in Züntersbach hervorgekommen is, wird in Holland noch viele Jahre brauchen, bevor es verarbeitet und angenommen sein wird.
Lees LichtBlick hier: >>>
Ik en mijn vrouw Miep volgden deze therapie van 1969 tot 1973 in Nederland en van 1973-1978 in Duitsland.
Onze ervaringen met deze therapie kunt u hier >>> lezen.
Helaas overleed Toni Schoenaker in 1994, op 64 jarige leeftijd. >>> Uit eerbetoon voor haar werk werd het Antonia Instituut opgericht. >>>
Links:
1974/1975 Informatiefolders Rudolf Dreikurs Institut Züntersbacht >>>
1978_Schoenaker_ Stottern: Theorie und Praxis >>>
1978_Schoenaker_Bericht über eine Stottertherapie in einer heterogenen Gruppe >>>
1978_Schoenaker_Werken aan stotteren >>>
1998_ Kruse_Stottern - und was haben wir daraus gelernt? >>>
2006_Schoenaker_"Ja ..., Aber!" >>>
2006_Schoenaker_ Ja ..., Aber! Ned. vertaling van hoofdstuk 11: De Stotterneurose en de zin van Zelfhulpgroepen >>>
2007 tot heden ...
Links:
2007_Theo Schoenakers Abschied aus der Lebesaufgabe Arbeit >>>
2007_ Schoenaker_Meine Arbeit als Logopäde mit stotternden Menschen: CD >>>
2007_ Es begann in diesem Haus ... >>>
Nederland anno nu:
Eén van de vormen voor zelfhulp die Theo Schoenaker ontwikkelde is de Encouraging-training Schoenaker concept® >>>
Visiting Professor Brings Encouraging Message to Meredith (Zie Bladzijde 2 PDF )
Encouraging Self-Encouragement: An Effect Study of the Encouraging-Training Schoenaker-Concept® PDF
Onderzoek effectiviteit Encouraging-Training Schoenaker concept.pdf
Kijk voor de huidige mogelijkheden in Nederland op http://www.stichtingencouragingtraining.nl/ >>>
Kijk voor nederlandstalige boeken op www.uitgeverij-anode.nl >>>
Kijk voor duitstalige boeken op www.rdi-verlag.de