โครงงานกับการแก้ปัญหา
โครงงานกับการแก้ปัญหา
การแก้ปัญหาด้วยการทำโครงงาน
การพัฒนาโครงงานโดยใช้กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม
เป็นการนำแนวคิด หลักการหรือทฤษฎีทางวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และความรู้จากศาสตร์อื่นๆ มาบูรณาการเพื่อพัฒนานวัตกรรมในรูปแบบชิ้นงานหรือวิธีการ ในการแก้ปัญหาหรือตอบสนองความต้องการของมนุษย์ ซึ่งอาจนำไปต่อยอดสู่การประกอบอาชีพ ในการแก้ปัญหานั้นดำเนินการโดยผ่านขั้นตอนของกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม
1.ระยะเริ่มต้นโครงงาน
สำรวจสถานการณ์ของปัญหา
มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจและตัดสินใจเลือกสถานการณ์ที่สนใจ สามารถหาปัญหาที่จะพัฒนาเป็นหัวข้อโครงงานด้วยการสำรวจจากสถานที่ต่างๆ เช่น โรงเรียน บ้าน หรือชุมชน และสัมภาษณ์ หรือสืบค้นจากแหล่งข้อมูลต่างๆ
2.ระยะพัฒนาโครงงาน
2.1 ระบุปัญหา
วิเคราะห์สถานการณ์เพื่อระบุขอบเขตของปัญหา โดยใช้เทคนิค
2.2 รวบรวมข้อมูลและแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับปัญหา
สืบค้นข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับปัญหาจากแหล่งต่างๆ ควรเป็นแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ โดยมีการระบุที่มาของข้อมูล
2.3 ออกแบบวิธีการแก้ปัญหา
การใช้ข้อมูลและความรู้ที่ได้มาสร้างทางเลือกต่างๆ ในการแก้ปัญหา เปรียบเทียบข้อดีและข้อเสียของวีธีต่างๆ โดยพิจารณาถึงความสะดวกในการใช้งาน ค่าใช้จ่าย ความปลอดภัย และผลกระทบ
หลักการออกแบบเบื้องต้น
1. หน้าที่ใช้สอย
2. ความปลอดภัย
3. ความแข็งแรงของโครงสร้าง
4. ความเหมาะสมกับสัดส่วนผู้ใช้งาน
5. ความสวยงามน่าใช้
6. ต้นทุน
7. ซ่อมแซมและบำรุงรักษาง่าย
8. วัสดุ
9. กรรมวิธีการผลิต
10. การขนส่ง
ภาพไฮโซเมตริก
เป็นภาพ 3 มิติ ที่ทำมุม 30 องศา จากแนวเส้นระนาบทั้ง 2 ด้าน
ภาพฉาย
เป็นภาพแสดงรายละเอียดของชิ้นงาน อย่างน้อย 3 ด้าน คือ ภาพด้านหน้า ภาพด้านข้าง และภาพด้านบน เพื่อช่วยอธิบายวิธีการสร้างผลิตภัณฑ์ให้ตรงกับความต้องการ
การเขียนเค้าโครงโครงงาน
1. ส่วนนำ
1) ชื่อโครงงาน เป็นข้อความที่กระชับ ชัดเจน สื่อความหมายตรงประเด็น นิยมใช้คำสำคัญที่สุดขึ้นก่อน
2) รายชื่อคณะผู้ทำโครงงาน
3) ชื่อครูที่ปรึกษา
2. ส่วนเนื่อหา
1) ที่มาและความสำคัญ แบ่ง 3 ส่วน
-ส่วนนำ
-ส่วนเนื้อหา
-ส่วนสรุปถึงแนวทางการเลือกปัญหา
2) จุดประสงค์ของโครงงาน
3) ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง
4) แผนผัง หรือภาพร่างของแนวทางแก้ปัญหา และวิธีดำเนินงาน
5) แผนดำเนินงานและงบประมาณ
6) ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ
3. ส่วนท้าย
บรรณานุกรม
2.4 วางแผนและดำเนินการแก้ปัญหา
ลงมือปฏิบัติเพื่อแก้ปัญหาหรือพัฒนาให้ได้ชิ้นงานหรือวิธีการ โดยอาศัยทักษะและใช้ทรัพยากรต่างๆ โดยก่อนลงมือปฏิบัติควรออกแบบลำดับขั้นตอนการดำเนินงาน อาจเขียนแผนภาพแสดงรายละเอียดหรือขั้นตอนต่างๆ ของสิ่งที่จะลงมือปฏิบัติก่อน หลัง กำหนดขั้นตอนย่อย และผลที่ได้จากการดำเนินงานในแต่ละขั้นตอน แจกแจงกิจกรรมทั้งหมดที่ต้องทำและระยะเวลาที่ต้องใช้ในแต่ละกิจกรรม
2.5 ทดสอบ ประเมินผลและปรับปรุงแก้ไขวิธีการแก้ปัญหาหรือชิ้นงาน
ควรทดสอบว่าชิ้นงานหรือวิธีการที่สร้างขึ้นสามารถใช้งานหรือแก้ปัญหาได้จริงหรือไม่ เพื่อให้มองเห็นข้อบกพร่อง แล้วนำมาปรับปรุง พัฒนาให้ดีขึ้น โดยกำหนดเกณฑ์ในการทดสอบที่สอดคล้องกับขอบเขตการแก้ปัญหาที่ระบุไว้ในขั้นระบุปัญหา
3.ระยะนำเสนอโครงงาน
การนำเสนอวิธีการแก้ปัญหา ผลการแก้ปัญหาหรือชิ้นงาน
เป็นการเผยแพร่หรือสื่อสารผลการทำงานให้ผู้อื่นเข้าใจเกี่ยวกับภาพรวมของโครงงาน
1. การเขียนรายงานโครงงาน
1.ส่วนนำ
1) ปกนอกและปกใน
2) บทดคัดย่อ เป็นข้อความโดยสรุปของรายงานโครงงาน
3) สารบัญ สารบัญตาราง สารบัญรูปภาพ
2.ส่วนเนื้อเรื่อง มี 5 ส่วน
1) ระบุปัญหา อธิบายตามขั้นระบุปัญหาของกระบวนการออกเชิงวิศวกรรม
2) รวบรวมข้อมูลและแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับปัญหา อธิบายถึงความรู้ หรือแนวคิดต่างๆ เกี่ยวกับปัญหา
3) ออกแบบวิธีการแก้ปัญหา วางแผนและดำเนินการ
-อธิบายการพัฒนาแนวทางการแก้ปัญหา
-อธิบายขั้นตอนการแก้ปัญหา
4) ทดสอบ ประเมินผล และปรับปรุงแก้ไข อธิบายการทำงานของชิ้นงาน ผลการทดสอบ
5) สรุปและข้อเสนอแนะ อธิบายข้อสรุปจากการทำโครงงาน เสนอแนะแก่ผู้อ่านเพื่อการนำไปพัฒนาต่อไป
3.ส่วนท้ายหรืออ้างอิง
1) บรรณานุกรม เป็นรายการสื่อ หรือแหล่งข้อมูลทางวิชาการที่ผู้ศึกษาใช้เขียนรายงาน
2) ภาคผนวก (มีหรือไม่มีก็ได้ในรายงานโครงงาน)
2. การนำเสนอโครงงานด้วยโปสเตอร์
1. ใช้ตัวหนังสือที่อ่านง่าย รูปแบบเดียวกัน
2. นำเสนอชื่อโครงงาน ชื่อผู้จัดทำ ชื่อโรงเรียน วัตถุประสงค์ของโครงงาน ขั้นตอนในการดำเนินงาน และผลของโครงงาน ควรใช้รูปภาพ แผนภูมิ หรือแผนผังแบบต่างๆ แทนข้อความบรรยายเพียงอย่างเดียว
3. ใช้ตัวอักษรสีเข้ม บนพื้นสีอ่อนหรือถ้าใช้พื้นสีเข้มควรใช้ตัวหนังสือสีอ่อนจะช่วยให้เห็นได้ดี
4. เนื้อความควรสรุปให้สั้นตรงประเด็น เรียงจากด้านบนลงด้านล่าง จากทางซ้ายไปทางขวา
5. การแสดงข้อมูลที่เป็นกราฟ ชื่อกราฟควรแสดงด้วยอักษรหรือสีที่เด่นชัด และระบุรายละเอียดทางวิชาการให้ถูกต้องและครบถ้วน
3. การนำเสนอโครงงานด้วยซอฟต์แวร์นำเสนอ
3.1 การเตรียมเนื้อหาในแต่ละหน้าหรือสไลด์
-มีประเด็นในการทำโครงงานให้ครบถ้วน สรุปประเด็นให้ชัดเจน เมื่อขึ้นสไลด์ใหม่ควรขึ้นหัวข้อใหม่
-แต่ละหน้าควรมีตัวอักษรไม่เกิน 5-8 บรรทัด เลือกรูปแบบตัวอักษรแบบเดียวกัน
3.2 ภาษาและไวยากรณ์
-การสะกดคำและรูปประโยค ใช้เครื่องหมาย การเว้นวรรคตอนต้องถูกต้อง
-การใช้อักษรย่อต้องเป็นคำย่อที่เป็นสากลหรือเป็นทางการที่บุคคลทั่วไปรู้จัก
3.3 การตกแต่งสไลต์และเทคนิคการนำเสนอ
-ควรเน้นการใช้ภาพ แทนการใช้ตัวอักษร
-พื้นหลังให้เหมาะสมกับเรื่องที่นำเสนอ ไม่ควรใช้สีฉูดฉาด ไม่ควรนำภาพที่ไม่เกี่ยวข้องมาใช้
-เลือกใช้เทคนิคต่างๆ ช่วยในการนำเสนอให้เหมาะสม