ขี้เหล็กบ้าน (แห้ง)

สรุปลักษณะและข้อมูลพรรณไม้

ชื่อพันธุ์ไม้  ขี้เหล็กบ้าน   รหัสพรรณไม้  7-36000-006-007/10

        ไม้ต้น  ทรงพุ่มรูปร่ม  สูง  15  เมตร  กว้าง  5.7  เมตร  พืชบก   ลำต้นเหนือดินตั้งตรงได้เอง  เปลือกลำต้นอ่อนสีเทา ต้นแก่สีเทาอมน้ำตาล  แตกเป็นเส้น  ไม่มียาง  ใบประกอบขนนกสองชั้น  ใบอ่อนสีเขียวปนแดง  ใบแก่สีเขียวเข้ม  แผ่นใบกว้าง  1 – 2  เซนติเมตร  ยาว  3  -  6  เซนติเมตร  ใต้ใบมีขนสั้นสีน้ำตาลอมเขียว เรียงตัวบนกิ่งแบบเรียงสลับ  แผ่นใบรูปขอบขนาน ปลายใบเว้าตื้น  โคนใบมน  ขอบใบเรียบ  ดอกช่อแยกแขนง  ออกดอกตามปลายกิ่ง  กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกัน  ปลายแยกเป็น  3 – 4 แฉก  สีเขียวลักษณะกลม  กลีบดอกแยกจากกัน  มี  5 กลีบ  สีเหลืองสด รูปดอกถั่ว  เกสรตัวผู้มี  10  อัน  สีเหลือง  เกสรตัวเมียมี 10  อัน  สีเหลือง  รังไข่เหนือวงกลีบ  ไม่มีกลิ่น  ผลเดี่ยว ผลแห้งแก่แล้วแตกแบบถั่ว  ผลอ่อนสีเขียว ผลแก่มีสีน้ำตาลรูปร่างแบน  เมล็ดมี 20-22 เมล็ด  สีน้ำตาล  รูปร่างแบนบาง

                ดอก  ใบอ่อน  ใช้ประกอบอาหารประเภทแกงร่วมกับกะทิหรือหนังหมู  ใบ รสขม ใช้เป็นยาถ่าย แก้นิ่ว ตำพอกแก้เหน็บชา แก้บวม   ดอก รสขม แก้โรคประสาท แก้โรคนอนไม่หลับ แก้หืด แก้รังแค เป็นยาระบาย   เนื้อไม้ ใช้ในการก่อสร้างบ้านเรือน เช่น เสา รอด ตง เครื่องเรือน ด้ามเครื่องมือเกษตรกรรม 

ทำลูกหีบ กระสวย ด้ามร่ม  อันตรายจากใบขี้เหล็กการรับประทานขี้เหล็กในลักษณะที่นำใบขี้เหล็กไปตากแห้งแล้วบรรจุเป็นเม็ด อาจทำให้เกิดการเสื่อมและการตายของเซลล์ตับ