การแข่งขัน STEM Challenge ภาคเรียนที่ 2/2565
ชุมชนเมืองแห่งหนึ่งต้องการสร้างสะพานข้ามแม่น้ำซึ่งมีระยะทาง 100 เมตร เพื่อใช้สัญจรทางบกระหว่างสองฝั่งแม่น้ำ แต่แม่น้ำสายนี้มีเรือขนาดใหญ่แล่นผ่านด้วย และมีข้อจำกัดที่ไม่สามารถสร้างสะพานให้มีความสูงมากพอให้เรือแล่นผ่านได้ จึงต้องการสร้างสะพานที่สามารถยกตัวให้เรือแล่นผ่านได้และกลับคืนสภาพเดิมเมื่อเรือแล่นผ่านไปแล้ว
ผู้ปกครองเมืองจึงจัดให้มีการประกวดแข่งขันออกแบบและสร้างสะพานจำลองขึ้น เพื่อคัดเลือกสะพานจำลองที่มีความแข็งแรง ทนทาน และแปลกใหม่ ที่ตอบโจทย์ความต้องการมากที่สุด
โจทย์การแข่งขัน (ม.4)
ให้ออกแบบและสร้างสะพานจำลอง จากวัสดุและอุปกรณ์ที่กำหนดให้ โดยตัวสะพานต้องมีความกว้างไม่น้อยกว่า 15 cm ความยาวไม่น้อยกว่า 100 cm และสามารถประกอบเข้ากับถนนสำหรับให้รถวิ่งข้ามได้ โดยตัวสะพานต้องสามารถยกตัวขึ้นได้ด้วยกลไกที่ไม่ออกแรงโดยตรง เพื่อให้เรือขนาด 50 cm x 100 cm แล่นผ่านได้ และกลับคืนสู่สภาพเดิมเมื่อเรือแล่นผ่านไปแล้ว
วัสดุและอุปกรณ์ที่จัดเตรียมให้
ไม้ไอศกรีม กว้าง 1.7 cm ยาว 15 cm จำนวน 200 อัน
ไม้เสียบลูกชิ้น ยาว 30 cm จำนวน 1,000 กรัม
หลอดกาแฟ จำนวน 10 หลอด
กาวตราช้าง จำนวน 5 หลอด
เชือก จำนวน 2 ม้วน
หนังยาง จำนวน 1 ถุง
เทปกาวย่น จำนวน 1 ม้วน
เครื่องมือช่าง
ไม้บรรทัด 5 อัน
ไม้เมตร 1 อัน
คัตเตอร์ 5 อัน
เลื่อยไม้ (ส่วนกลาง)
สว่านไฟฟ้า (ส่วนกลาง)
เงื่อนไข
สะพานต้องถูกติดตั้งเข้ากับถนน 2 ฝั่ง ซึ่งแทนด้วยพื้นโต๊ะที่มีความหนา 3 cm ความกว้าง 60 cm และความสูง 75 cm ขอบถนนทั้ง 2 ฝั่งอยู่ห่างกัน 100 cm (ขาโต๊ะทำหน้าที่เป็นตอม่อสะพาน)
สะพานต้องสามารถเปิดให้วัตถุที่มีขนาดความกว้าง 50 cm สูง 100 cm ผ่านได้ และมีกลไกการล็อคสะพานเพื่อหยุดรอเรือแล่นผ่าน
สะพานต้องสามารถรองรับน้ำหนักของรถบรรทุกซึ่งเคลื่อนที่ผ่านบนสะพานได้มากที่สุด
บริเวณขอบสะพานต้องติดตั้งราวสะพานตลอดแนวทั้งสองข้าง
ไม่อนุญาตให้สร้างอุปกรณ์ค้ำยันที่มีการสัมผัสพื้น เพื่อรองรับน้ำหนักของสะพาน
การเปิด-ปิดสะพานต้องใช้การควบคุมผ่านกลไกเท่านั้น ไม่อนุญาตให้ออกแรงยกหรือใช้เชือกดึงเพื่อยกสะพานโดยตรง แต่สามารถดึงผ่านกลไกได้
กติกาการแข่งขัน
แต่ละทีมต้องส่งแบบสะพานจำลองพร้อมคำอธิบาย ตามหัวข้อที่ระบุไว้ในแบบฟอร์ม ผ่าน Google Form (https://forms.gle/svDnJKg5LsvGAzgZ9) ให้กับคณะกรรมการ ภายในวันที่ 13 มกราคม 2566 เพื่อรับคำแนะนำการปรับปรุงแบบ ก่อนลงมือสร้างชิ้นงาน ผ่านทางอีเมล ในวันที่ 17 มกราคม 2566
หมายเหตุ : (1) แบบสะพานจำลอง คิดเป็นส่วนหนึ่งของคะแนนการแข่งขัน
(2) การเขียนแบบ สามารถใช้การเขียนด้วยมือหรือใช้โปรแกรมก็ได้ (แบบคร่าว ๆ)
แต่ละทีมมีเวลาในการสร้างและทดสอบสะพาน ตั้งแต่เวลา 09.00 – 14.00 น. ของวันที่ 18 มกราคม 2566
เริ่มการแข่งขัน เวลา 14.00 น. โดยใช้การจับฉลากเพื่อลำดับทีมในการแข่งขัน แต่ละทีมจะมีเวลาติดตั้งสะพาน 3 นาที และรื้อถอนสะพานหลังการแข่งขันอีก 2 นาที (ทุกคนในทีมสามารถช่วยในการติดตั้ง/รื้อถอนได้)
การทดสอบระบบการเปิด/ปิดสะพาน ให้โอกาส 2 ครั้ง ใช้เวลา 1 นาทีต่อครั้ง หากเกิดเหตุขัดข้อง ตัวแทนทีม 2 คน สามารถเข้าแก้ไขกลไกได้ แต่จะไม่ได้รับการทดเวลา
หมายเหตุ : ตัวแทนทีม 2 คน เป็นผู้ควบคุมระบบการเปิด/ปิดสะพาน
การทดสอบการรับน้ำหนักของสะพาน ใช้รถบรรทุกมวลเคลื่อนที่ผ่านอย่างช้า ๆ 2 ครั้ง ตัวแทนทีมเป็นผู้กำหนดมวลของรถบรรทุกในแต่ละครั้ง (คิดคะแนนจากมวลของรถบรรทุกทั้ง 2 ครั้ง) หากรถบรรทุกสามารถเคลื่อนผ่านพ้นสะพานได้โดยไม่ถล่ม จึงจะได้คะแนนของครั้งนั้น
หมายเหตุ : ตัวแทนทีม 1 คน เป็นผู้ลากรถบรรทุกมวลให้เคลื่อนที่มาจอดตรงกึ่งกลางสะพานเป็นเวลา 10 วินาที จากนั้นจึงเคลื่อนที่ต่อไปจนพ้นสะพาน จึงจะผ่านการทดสอบการรับน้ำหนักค่านั้น
วัสดุและอุปกรณ์ที่ได้รับไม่จำเป็นต้องใช้ทุกรายการ ขึ้นอยู่กับการออกแบบของแต่ละทีม
เครื่องมือช่างใช้สำหรับสร้างชิ้นงานเท่านั้น ไม่สามารถใช้เป็นส่วนประกอบของสะพานได้
เกณฑ์การให้คะแนน
คะแนนการแข่งขัน แบ่งออกเป็น 3 ส่วน ได้แก่
1.1 คะแนนการออกแบบ (200 คะแนน)
ความสมบูรณ์ของแบบ (องค์ประกอบของแบบ ระบุสเกลและหน่วย)
การอธิบายกลไกในการเปิด/ปิดสะพาน
การอธิบายหลักการกระจายน้ำหนักในการสร้างสะพาน
การคำนวณเพื่อทำนายน้ำหนักมากที่สุดที่สะพานสามารถรองรับได้
การพิจารณาปัจจัยที่ส่งผลต่อความแข็งแรงของสะพาน
การเลือกใช้วัสดุอย่างมีเหตุมีผล (เช่น ระบุว่าเลือกใช้วัสดุนั้นทำอะไร เพราะเหตุใด)
การคำนึงถึงการใช้วัสดุอย่างประหยัดตามความจำเป็น
ความคิดสร้างสรรค์ในการออกแบบสะพาน
1.2 คะแนนการเปิด/ปิดสะพาน (400 คะแนน)
เปิดสะพานได้ 1 ข้าง ได้ 100 คะแนน เปิดสะพานได้ 2 ข้าง ได้ 200 คะแนน
ปิดสะพานได้ 1 ข้าง ได้ 100 คะแนน ปิดสะพานได้ 2 ข้าง ได้ 200 คะแนน
หมายเหตุ : สะพานต้องยกตัวได้สูงไม่น้อยกว่า 30 cm จึงจะได้คะแนนเต็ม (100 คะแนน) หากยกตัวได้สูงเกิน 15 cm แต่ไม่ถึง 30 cm จะได้ 50 คะแนน
1.3 คะแนนการรับน้ำหนัก (คิดคะแนนจากมวลของรถบรรทุก)
คิดคะแนนจากมวลของรถบรรทุกที่สามารถเคลื่อนที่ผ่านสะพานได้โดยสะพานไม่ถล่ม เช่น รถบรรทุกมีมวล 500 g คะแนนที่ได้คือ 500 คะแนน
การตัดสินของคณะกรรมการ ถือเป็นที่สิ้นสุด
ผังแสดงพื้นที่ทำงานสำหรับสร้างชิ้นงาน STEM ณ บริเวณ โถงหอพักชาย