รัฐประศาสนศาตร์ คืออะไร 

รัฐประศาสนศาสตร์ คืออะไร

รัฐประศาสนศาสตร์ (Public Administration) เป็นศาสตร์ที่ว่าด้วยการบริหารจัดการภาครัฐหรือการบริหารกิจการของรัฐ เพื่อให้เกิดประโยชน์ต่อประชาชนอย่างมีประสิทธิภาพ มีธรรมาภิบาล และความโปร่งใส เป็นการเรียนการสอนวิชาในด้านการบริหารรัฐกิจ การบริหารและการจัดการภาครัฐ ซึ่งศึกษาทั้งหลักการบริหารจัดการ ทฤษฎีองค์การ นโยบายสาธารณะ กฎหมาย การเมือง การเงินการคลัง และการวางแผนพัฒนา

หลักสูตรการเรียนมีอยู่ในหลากหลายลักษณะที่สถาบันอุดมศึกษาเปิดสอน ซึ่งมีการจัดหลักสูตรเพื่อเปิดสอนตั้งแต่ระดับบัณฑิต มหาบัณฑิต และดุษฎีบัณฑิต ทั้งในลักษณะภาคปกติ ภาคสมทบ ภาคพิเศษ หรือโครงการความร่วมมือกับส่วนราชการและภาคเอกชน

ข้อมูลหลักสูตร

ชื่อหลักสูตร

• ภาษาไทย: หลักสูตรรัฐประศาสนศาสตร์ สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์

• ภาษาอังกฤษ: Bachelor of Public Administration Program in Public Administration

ชื่อปริญญาและสาขาวิชา

• ชื่อเต็ม (ไทย): รัฐประศาสนศาสตรบัณฑิต (รัฐประศาสนศาสตร์)

• ชื่อย่อ (ไทย): รป.บ. (รัฐประศาสนศาสตร์)

• ชื่อเต็ม (อังกฤษ): Bachelor of Public Administration (Public Administration)

• ชื่อย่อ (อังกฤษ): B.P.A. (Public Administration)

คณะ: คณะสังคมศึกษา

หลักสูตร: หลักสูตรรัฐประศาสนศาสตรบัณฑิต สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์

เนื้อหาการเรียน

รัฐประศาสนศาสตร์เป็นหลักสูตรที่มุ่งสร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการเมืองและการปกครอง ทั้งด้านทฤษฎีและการประยุกต์ใช้ ลักษณะของสาขาวิชานี้ศึกษาเกี่ยวกับการบริหารและจัดการของภาครัฐโดยเฉพาะ ซึ่งจะศึกษาในเรื่องของนโยบายสาธารณะ การปฏิรูประบบราชการ องค์การกับการบริการสาธารณะ การบริหารทรัพยากรมนุษย์ การคลังและงบประมาณ รวมถึงธรรมาภิบาล

เนื้อหาครอบคลุมในด้านปรัชญา อุดมการณ์ทางการเมือง โครงสร้าง สถาบันและกระบวนการการเมือง ความสัมพันธ์ระหว่างภาครัฐและภาคประชาชน ตลอดจนการบริหารและการจัดการในหน่วยงานและองค์การต่าง ๆ เกี่ยวกับระบบราชการและหน่วยงานของรัฐ ภายใต้ภาวะแวดล้อมทางสังคมที่เปลี่ยนแปลง

จุดเด่นที่สำคัญ ๓ ประการ

๑.   ความรู้ความเข้าใจแนวคิดทฤษฎีทางรัฐศาสตร์ โดยเฉพาะความเชี่ยวชาญด้านการเมืองการปกครอง

๒.   ความรู้ความเข้าใจด้านการเมืองการปกครอง ระดับท้องถิ่น ระดับประเทศ ระดับภูมิภาค และระดับโลก

๓.   การจัดรูปแบบการเรียนการสอนที่ผสมผสานทักษะความรู้ ทั้งในรูปแบบที่เน้นการประยุกต์ใช้ทฤษฎีไปสู่การปฏิบัติงาน (สหกิจศึกษา) และรูปแบบที่เน้นการประยุกต์ใช้องค์ความรู้ทางทฤษฎีไปสู่การวิจัย (รัฐศาสตร์ศึกษา)

เป้าหมายของสาขานี้คือการสร้างความสุขของส่วนรวมประชาชน เพื่อตอบสนองความต้องการของสังคมทางด้านการเมือง การเปลี่ยนแปลงทางสังคม และการพัฒนาเศรษฐกิจ โดยมีความยืดหยุ่นสอดคล้องกับคุณลักษณะและความต้องการของผู้เรียนและความต้องการของสังคม

สายงานและกลุ่มวิชา

รัฐประศาสนศาสตร์อยู่ในกลุ่มสายสังคมศาสตร์/รัฐศาสตร์ แต่เน้นเฉพาะด้านการบริหารราชการแผ่นดิน การปกครอง และการให้บริการสาธารณะ

สาขาเอกย่อย ประกอบด้วย

๑. นโยบายสาธารณะ

๒. การบริหารทรัพยากรมนุษย์

๓. องค์การและการจัดการ

๔. กระบวนการยุติธรรม

คุณลักษณะของผู้สนใจ

ผู้ที่มีความสนใจด้านการบริหารและจัดการของภาครัฐโดยเฉพาะ เหมาะสำหรับผู้ที่เรียนสายศิลป์ ซึ่งถือว่าเป็นวิชาที่สำคัญสำหรับผู้ที่สนใจสาขาวิชานี้ เพราะผู้เรียนจะต้องสามารถประยุกต์ใช้ความรู้ที่เรียนมาในการวิเคราะห์สถานการณ์หรือสภาปัญหาที่มีความซับซ้อนได้อย่างเหมาะสม

ความแตกต่างระหว่างรัฐศาสตร์กับรัฐประศาสนศาสตร์

• รัฐศาสตร์ จะเรียนเรื่องการเมือง การปกครอง การเข้าสู่อำนาจ การลงจากอำนาจ

• รัฐประศาสนศาสตร์ เรียนเรื่องการบริหาร การบริหารภาครัฐทั้งหมด เช่น ในประเทศไทยจะเรียนเรื่องการบริหารราชการส่วนกลาง ส่วนภูมิภาค และส่วนท้องถิ่น

แนวทางการประกอบอาชีพ

ผู้สำเร็จการศึกษาสามารถประกอบวิชาชีพทางงานบริหารและสายสนับสนุนของหน่วยงานภาครัฐและเอกชน ดังนี้

๑. งานภาคการเมือง

ระดับท้องถิ่น

• นักการเมืองระดับท้องถิ่น เช่น นายกองค์การบริหารส่วนตำบล นายกเทศมนตรี นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด

• สมาชิกสภาขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

ระดับประเทศ

• นักการเมืองระดับชาติ เช่น นายกรัฐมนตรี รัฐมนตรี สมาชิกวุฒิสภา สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร

• ข้าราชการการเมือง

๒. งานภาครัฐ / ข้าราชการหรือพนักงานรัฐ

หน่วยงานระดับท้องถิ่น

• เจ้าหน้าที่สังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นระดับต่าง ๆ เช่น ปลัดองค์การบริหารส่วนตำบล ปลัดเทศบาล ผู้อำนวยการเขต

• เจ้าหน้าที่วิเคราะห์นโยบายและแผน นักพัฒนาชุมชน

หน่วยงานส่วนภูมิภาค

• ข้าราชการส่วนภูมิภาคต่าง ๆ เช่น ปลัดอำเภอ นายอำเภอ ปลัดจังหวัด ผู้ว่าราชการจังหวัด

• นักปกครอง พัฒนาการจังหวัด จัดหางานจังหวัด เจ้าพนักงานที่ดินจังหวัด ท้องถิ่นอำเภอ ท้องถิ่นจังหวัด

หน่วยงานส่วนกลาง

• ข้าราชการ พนักงานราชการ ลูกจ้าง เช่น ปลัดกระทรวง เลขานุการกรม อธิบดี นักการทูต

• เจ้าหน้าที่บริหารงานทั่วไป เจ้าหน้าที่วิเคราะห์นโยบาย นักพัฒนาทรัพยากรบุคคล เจ้าหน้าที่วิเคราะห์ระบบงานบุคคล

• ตำแหน่งปกครอง/ตำแหน่งบริหารทั่วไป เช่น นักวิเคราะห์นโยบายและแผน นักจัดการงานทั่วไป

• สอบ ก.พ. เพื่อเข้ารับราชการในกระทรวง ทบวง กรมต่าง ๆ

• 
  

3. พนักงานรัฐวิสาหกิจ

• การไฟฟ้า การประปา ไปรษณีย์ ธนาคารของรัฐ เช่น ธปท., ธอส., ออมสิน, ธกส.

• การประปานครหลวง การประปาส่วนภูมิภาค บริษัทการบินไทย จำกัด (มหาชน) ธนาคารออมสิน

4. งานภาคเอกชน / ธุรกิจส่วนตัว

• พนักงาน เจ้าหน้าที่ ผู้จัดการในสายงานต่าง ๆ ได้แก่ ฝ่ายวางแผนและพัฒนา ฝ่ายบุคคล ฝ่ายพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ ฝ่ายจัดซื้อ ฝ่ายตรวจสอบและควบคุม ฝ่ายบริหารทั่วไป ฝ่ายงบประมาณ ฝ่ายวิจัยและพัฒนา

• ผู้บริหาร กรรมการผู้จัดการ ประธานกรรมการบริษัท สื่อมวลชน

• งานด้านทรัพยากรมนุษย์ งานวางแผนกลยุทธ์ เจ้าหน้าที่ประสานงานโครงการ

• บริษัทธุรกิจต่าง ๆ ธนาคาร

• ประกอบธุรกิจของตนเอง

5. งานวิชาการ / นักวิชาการ/นักวิเคราะห์

• ครู ผู้ช่วยนักวิจัย นักวิเคราะห์ นักเขียน

• นักวิจัยด้านนโยบายสาธารณะ นักวิเคราะห์โครงการ ที่ปรึกษาด้านบริหารจัดการภาครัฐ

6. เจ้าหน้าที่ในองค์กรอิสระหรือองค์กรไม่แสวงหาผลกำไร (NGO)

• งานภาคองค์การทางสังคมอื่น ๆ องค์การระหว่างประเทศ องค์กรพัฒนาเอกชนและองค์กรเอกชนระหว่างประเทศ (NGOs) มูลนิธิ และนักข่าวการเมือง

• ทำงานด้านพัฒนาสังคม ส่งเสริมชุมชน และประสานงานโครงการ

ตัวอย่างหน่วยงานที่รับบัณฑิตรัฐประศาสนศาสตร์

• สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน (ก.พ.)

• สำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน

• สำนักงานนโยบายและแผน

• องค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.), เทศบาล, อบจ.

• องค์กรพัฒนาเอกชน (NGOs)

• กระทรวงมหาดไทย

• หน่วยงานรัฐวิสาหกิจ

• ธนาคารของรัฐ

คุณสมบัติการสมัครเรียน

• สำเร็จการศึกษาไม่ต่ำกว่ามัธยมศึกษาตอนปลายหรือเทียบเท่า

• ผ่านการคัดเลือกตามเกณฑ์ของสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา และ/หรือเป็นไปตามระเบียบข้อบังคับการคัดเลือกของคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยตาปี

การคัดเลือกผู้เข้าศึกษา

• นักเรียนที่เข้าศึกษาโดยระบบคัดเลือกของสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (สกอ.)

• นักเรียนที่มหาวิทยาลัยตาปีเป็นผู้ดำเนินการคัดเลือกเอง ให้เป็นไปตามระเบียบ

สรุป

รัฐประศาสนศาสตร์เป็นสาขาวิชาที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในปัจจุบัน เนื่องจากเป็นศาสตร์ที่เตรียมบุคลากรเพื่อไปปฏิบัติงานในภาครัฐ ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนประเทศชาติให้เกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน

สาขาวิชานี้เหมาะสำหรับผู้ที่มีใจรักการให้บริการสาธารณะ มีความสนใจในการแก้ไขปัญหาสังคม และต้องการมีส่วนร่วมในการสร้างความสุขให้แก่ส่วนรวม โดยผู้เรียนจะได้รับความรู้ทั้งทางทฤษฎีและภาคปฏิบัติ ที่สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการบริหารจัดการองค์กรได้อย่างมีประสิทธิภาพ

นอกจากนี้ รัฐประศาสนศาสตร์ยังเปิดโอกาสทางอาชีพที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นงานในภาครัฐ ภาคเอกชน หรือแม้กระทั่งการประกอบธุรกิจส่วนตัว ทำให้บัณฑิตในสาขานี้มีตัวเลือกในการประกอบอาชีพที่กว้างขวาง และสามารถสร้างคุณค่าให้แก่สังคมได้ในหลากหลายรูปแบบ

สำหรับผู้ที่กำลังพิจารณาเลือกสาขาวิชา รัฐประศานศาสตร์จึงเป็นทางเลือกที่น่าสนใจสำหรับผู้ที่ต้องการเป็นส่วนหนึ่งในการพัฒนาประเทศและสร้างสังคมที่ดีขึ้น