1
Cyflwynir cymhwysedd digidol drwy wersi TGCh pwrpasol gydag arbenigwr pwnc, fel arfer mewn ystafell sy’n benodol ar gyfer y diben hwn.
Mae’r cynnwys yn haniaethol ar y cyfan ac yn canolbwyntio ar ddatblygu sgiliau gyda rhywfaint neu ddim mewnbwn gan bynciau eraill ar draws y cwricwlwm.
2
Cyflwynir cymhwysedd digidol gan staff drwy gyfrwng cyflwyno cynnwys pwnc.
Darperir cyd-destunau dilys ar gyfer y dysgu a’r datblygiad cymhwysedd digidol ochr yn ochr â chynnydd o fewn y pwnc neu’r maes dysgu a phrofiad.
Mae’r Fframwaith Cymhwysedd Digidol ar gael i gefnogi darpariaeth ac ansawdd profiadau dilys.
Mae angen hyfforddiant rheolaidd ar staff i ddarparu cymhwysedd digidol a sicrhau bod dysgu’n cael ei ddyfnhau wrth i ddysgwyr symud ymlaen drwy gydol eu bywyd ysgol.
Mae ymestyn dysgwyr mwy galluog yn anodd weithiau, ac mae’n gofyn am fewnbwn rheolaidd gan yr arweinydd digidol yn yr ysgol i sicrhau bod lefel briodol o her i’r profiadau.
3
Mae’r dull hwn yn cyfuno nodweddion y ddau fodel uchod mewn continwwm o ddarpariaeth drawsgwricwlaidd bosibl.
Cyflwynir cymhwysedd digidol naill ai’n llawn ar draws y cwricwlwm neu canolbwyntir ar gymwyseddau penodol o fewn meysydd dysgu penodol.
Darperir gwersi arbenigol gan arbenigwr pwnc ond gan ddefnyddio cyd-destunau dilys o weddill y cwricwlwm, naill ai mewn dull pwnc neu ddull thematig.
Mae rheoli amseriadau yn bwysig, yn enwedig yn yr ysgol uwchradd, er mwyn sicrhau bod cynnwys a sgiliau sy’n cael eu datblygu mewn gwersi ar wahân yn cyd-fynd â’r rhai mewn gwersi gydag athro gwahanol.
Mae amryw o fodelau y mae modd eu defnyddio i ddatblygu dysgu digidol effeithiol. Un enghraifft y gallai ysgolion ei hystyried yw’r model SAMR. Cafodd y model ei greu yn wreiddiol gan Dr. Ruben Puentedura gyda’r bwriad o amlinellu yr arferion gorau i ddefnyddio dysgu digidol yn y dosbarth.
Gall egwyddorion dysgu cyfunol hefyd fod yn rhywbeth yr hoffech ei ystyried wrth gynllunio a mapio dysgu digidol yn eich lleoliad.
ffocws ar gyflawni'r gorau i bob dysgwr
aliniad â gwaith yr holl sefydliadau/mentrau eraill
hyblygrwydd ac ymatebolrwydd i gyd-destun yr ysgol
cysylltiadau clir â dysgu proffesiynol
proses barhaus ac nid ‘ciplun’
cynaliadwyedd a hylaw
tryloywder a gonestrwydd.
Sut mae'r arweinydd yn gweithio ochr yn ochr â rhanddeiliaid fel llywodraethwyr?
Sut mae’r ysgol yn defnyddio Monitro Gwerthuso ac Adolygu i hysbysu Cynllun Datblygu’r Ysgol ac ysgogi gwelliant ysgol digidol?
Sut ydych chi'n sicrhau’r darpariaeth, dilyniant a safonau?
Pa gyfleoedd ydych chi wedi’u cael i weithio gydag arweinwyr digidol eraill yn yr ALl/rhanbarth?
Ydych chi wedi bod yn rhan o unrhyw brosiectau i gefnogi datblygiad digidol?
A oes cynllun gweithredu ar gyfer datblygu digidol? A yw hyn yn cynnwys unrhyw gysylltiadau â'r clwstwr?
Sut ydych chi’n darparu cyfleoedd i ddisgyblion lywio’r ffordd y mae digidol yn datblygu yn yr ysgol?
Sut ydych chi'n sicrhau adeiladu gallu? Sut byddai'r ysgol yn gwneud cynnydd pellach pe baech chi'n symud rolau.
Sut ydych chi'n sicrhau bod disgyblion yn cael llwyfan i rannu a dathlu llwyddiant?
A oes gweledigaeth ar gyfer digidol o fewn yr ysgol? Sut mae'n cael ei rannu?
Sut mae addysgu a dysgu yn adlewyrchu'r weledigaeth?
I ba raddau mae pobl yn barod i fentro ac arbrofi gyda digidol?
Sut mae gwell sgiliau staff wedi dylanwadu ar arfer ôl-covid?
Sut ydych chi'n hyrwyddo arloesedd?
A oes agweddau ar ddysgu digidol lle mae staff yn teimlo diffyg hyder?
Beth yw safon gwaith y dysgwyr? Yw hyn yn gyson uchel ar draws yr ysgol?
Yw'r dysgwyr yn cyflawni yn unol â'r disgwyl?
Yw safonau'r gwaith yn dangos dilyniant drwy'r ysgol? h.y. yw dysgwyr yn datblygu eu sgiliau fel y maent yn symud drwy'r ysgol?
A yw gwaith digidol y dysgwyr yn gyson ar draws y MDaPh?
I ba raddau mae'r dysgwyr yn gallu trafod eu sgiliau ar hyn y maent wedi ei gyflawni? e.e defnyddio terminoleg pynciol yn effeithiol, defnyddio geirfa technegol yn gywir wrth egluro
Yw'r dysgwyr yn arddangos sgiliau gweithio annibynnol? e.e yn unol a'r disgwyliad am yr oedran / lefel gallu dan sylw
Yw'r dysgwyr yn gallu gwneud penderfyniadau addas wrth ddewis pa dechnoleg neu wasanaethau digidol i'w ddefnyddio i gwblhau'r gwaith?
Sut mae’r systemau a’r prosesau yn yr ysgol yn cefnogi gwelliant?
Sut mae darpariaeth caledwedd yn cael ei chynllunio a'i monitro?
A ydych chi'n gwybod sut olwg sydd arnoch chi am i'r FfCD edrych yn yr ysgol a sut mae hyn yn cael ei fonitro.
A yw'r ysgol yn defnyddio portffolios i olrhain/tystiolaeth darpariaeth a dilyniant?
A oes pwynt cyswllt clir ar gyfer staff sydd angen cymorth?
A yw cydweithwyr wedi datblygu dealltwriaeth glir o ble mae dysgu digidol yn ffitio i mewn i ddiwygio’r cwricwlwm?
A yw dogfennaeth y Fframwaith yn cael ei defnyddio ar gyfer cynllunio ac a yw'n hysbys ymhlith yr holl athrawon?
Sut ydych chi'n cwmpasu'r Fframwaith yn yr ysgol? A oes llinynnau penodol sy'n gryf neu sydd angen eu datblygu?
Sut mae cydweithwyr wedi bod yn barod i gyflawni pob un o'r meysydd hyn?
Ble ydych chi'n dod o hyd i gefnogaeth a dysgu proffesiynol?
A yw aelodau staff yn ymwybodol o'r meysydd yr hoffent eu gwella trwy ddysgu proffesiynol?
I ba raddau y mae athrawon yn gwybod eu rôl o ran datblygu FfCD?
Sut byddech chi'n disgrifio cryfder y ddarpariaeth ar draws pob llinyn yn yr ystafelloedd dosbarth? Pa elfennau sy'n peri'r her fwyaf i staff?
Ydych chi'n gweld dilyniant a chwmpas ym mhob dosbarth? A yw adrannau / grwpiau blwyddyn yn canolbwyntio ar raglenni ac apiau cyffredin neu amrywiaeth gynyddol?
Sut mae athrawon yn datblygu’r meysydd hynny yr effeithiwyd arnynt gan y pandemig?
Ym mha ffyrdd y gellid gwella addysgeg mewn dysgu digidol?
Pa mor hyderus yw athrawon wrth arwain dysgu ar gyfer data a meddwl cyfrifiadol / cydweithio ac ati?
I ba raddau mae athrawon/staff yn modelu disgwyliadau i'r dysgwyr? Yw hyn yn arwain at safonau uwch?
I ba raddau mae'r meini prawf llwyddiant yn cefnogi'r dysgwyr i lwyddo?
Beth yw rôl y dechnoleg wrth gefnogi'r addysgu? Yw'r athrawon yn gwneud defnydd effeithiol / effeithlon o'r dechnoleg?
Oes cysondeb ar draws yr ysgol mewn perthynas a dysgu digidol? e.e defnydd o blatfformau, cysondeb storio, defnydd o sgrin, craffwr etc.
Oes adborth adeiladol yn cael ei roi ar waith digidol, ac yw hwn o'r un safon ac adborth mewn meysydd/pynciau eraill, neu ar waith sydd ddim yn ddigidol?
I ba raddau mae'r dechnoleg a gwasanaethau digidol yn cefnogi asesu? Yw hyn yn effeithlon ac oes arferion ble ellir eu gwella?
Yw'r cynlluniau yn arddangos uchelgais, a hynny'n gyson drwy'r ysgol?
Pa mor eang yw'r ystod o brofiadau sy'n cael eu cynllunio / darparu?
Oes cydbwysedd rhwng y medrau cymhwysedd digidol?
Yw'r tasgau sy'n cael eu cynllunio o ansawdd uchel ac yn debygol o osod y lefel cywir o her ir dysgwyr?
Yw'r tasgau sydd wedi eu cynllunio yn caniatáu i'r dysgwyr arwain y dysgu? h.y. dysgwyr yn dewis dyfais/meddalwedd i gwblhau'r gwaith, cyfleoedd i ddysgwyr ddatrys problemau, cyfleoedd i gefnogi cymheiriaid.
Mewn taith ddysgu byddwch yn teithio drwy wahanol ddosbarthiadau er mwyn gweld yr addysgu a'r dysgu ar waith. Gallwch alw i mewn ac allan o'r dosbarthiadau er mwyn datblygu dealltwriaeth o'r gwersi sy'n cael eu cynnal ar y pryd. Byddwch yn sgwrsio gyda dysgwyr er mwyn cael darlun llawn o'r broses ddysgu yn ogystal â dysgu am eu barn nhw o'r gwaith a'u hyder wrth fynd ati i'w gwblhau. Gall taith ddysgu gael ei chynnal drwy'r ysgol gyfan, neu gall ganolbwyntio ar ystod oedran neu adrannau penodol. Mewn rhai achosion, mae'n effeithiol rhagrybuddio athrawon o'r maes sy'n cael ei adolygu cyn cynnal taith ddysgu er mwyn iddynt sicrhau fod y maes hwnnw ar waith yn ystod y cyfnod. Byddai hyn yn sicrhau eich bod yn gallu arsylwi mwy o ffactorau i gyfrannu at eich ymholiad ac yn eich helpu i ddod i farn ar yr hyn y byddwch yn ei arsylwi.
Cyfleoedd i adolygu a gwerthuso'r addysgu a'r dysgu
Digon o gyfleoedd i sgwrsio â dysgwyr
Cyfle i weld os yw lefel yr her yn cynnig dilyniaint ar draws yr ystod oedran dan sylw
Cyfleoedd i adnabod arferion effeithiol i'w rhannu
Cylfle i werthuso cysondeb
Cael blas o sut mae'r maes yn edrych ar draws yr ystod oedran / adrannau dan sylw
Wrth graffu ar waith byddwch yn edrych dros waith dysgwyr dros gyfnod o amser. Gallwch ganolbwyntio ar drawstoriad o blant drwy'r ysgol neu ar ystod oedran arbennig. Mewn rhai achosion byddwch yn gwneud hyn ochr yn ochr â'r dysgwyr. Gall hyn fod yn fanteisiol er mwyn eich galluogi i gael mwy o wybodaeth am y tasgau dan sylw. Gallwch graffu ar waith mewn llyfrau a hefyd drwy gyfrwng digidol. Mae'n bwysig cofio fod angen y darlun cyflawn o gyflawniad y dysgwyr a gall hyn olygu eich bod angen mynediad i nifer o wahanol wasanaethau (e.e Google Classroom, Flipgrid, Adobe CC Express etc.)
Cyfle i chi wirio nifer o agweddau: cysondeb, safonnau, addysgeg, addysgu
Cyfle i weld cyflawniad dysgwyr dros gyfnod mwy estynedig o amser
Cyfle i gymharu safonau a sicrhau dilyniant ar draws yr ysgol
Cyfle i weld ystod y profiadau
Byddwch yn cyfweld trawstoriad o ddysgwyr. Gall hyn fod ar draws ystod o oedrannau. Gallwch gyfweld pawb ar unwaith, ond gall hefyd fod yn effeithiol cyfweld nhw fesul blwyddyn / dosbarth. Wrth gyfweld bydd cyfle i chi drafod gwaith y dysgwyr gyda nhw, a byddwch yn gobeithio fod y dysgwyr yn gallu egluro'r hyn maent wedi ei gyflawni, a hynny drwy ddefnyddio terminoleg bynciol ac iaith dechnegol yn gywir. Byddwch yn gallu gweld hyder y dysgwyr wrth iddynt ddod o hyd i wahanol dasgau yn ogystal â gweld os oes cysondeb yn y ffordd mae eu gwaith yn cael ei rannu a'i storio. Gallwch drafod yr adborth y maent yn ei dderbyn a sut y mae hwn yn ei helpu i ddysgu ac i godi safon eu gwaith.
Cyfle uniongyrchol i sgwrsio gyda dysgwyr am y gwaith
Cyfle i ddysgu am farn y dysgwyr am y gwaith
Cyfle i drafod sut mae'r addysgu wedi arwain at gynnydd yn eu safonau
Cyfleoedd i drafod y sgiliau hyn mewn cyd-destun bywyd go iawn - e.e mewn pa sefyllfaoedd y gall y sgiliau hyn fod yn ddefnyddiol etc.
Cyfle i drafod materion diogelwch ar-lein gyda'r dysgwyr
Wrth adolygu cynlluniau byddwch yn edrych drwy holl gynlluniau'r ysgol sy'n cynnwys agweddau o ddysgu digidol. Fel arfer bydd hyn yn digwydd yn gymharol fuan yn y flwyddyn er mwyn sicrhau fod profiadau cymhwysedd digidol yn cael eu mapio. Mae mapio yn broses o edrych ymlaen dros gyfnod o amser er mwyn sicrhau fod amrywiaeth a chydbwysedd yn bodoli drwy'r maes. Rhaid sicrhau fod y profiadau sy'n cael eu cynllunio o safon uchel ac yn datblygu pob agwedd o gymhwysedd digidol a hynny ar draws yr holl gwricwlwm.
Cyfle i ddatblygu syniadau ymhellach
Sicrhau cysondeb a dilynaint yn y profiadau dysgu
Sicrhau fod yr lefel o her yn cael ei osod yn briodol ac yn ymestyn dysgwyr ar draws yr ysgol
Cyfle i adnabod dosbarthiadau / adrannau sydd angen cefnogaeth bellach
Gall strwythur dysgu proffesiynol (DP) i ddatblygu sgiliau digidol eich staff gael effaith sylweddol ar sgiliau staff a dysgwyr. Felly, mae'n hanfodol adolygu eich strwythurau DP presennol ac ystyried ystod o ddulliau gweithredu i sicrhau'r effaith fwyaf posibl.
Dyma recordiad yn esbonio'r modelau dysgu proffesiynol a'r manteision ac anfanteision o'u defnyddio
Cynnal hyfforddiant wyneb yn wyneb a darparu gwybodaeth ac egluro e.e. sut mae darn o feddalwedd yn gweithio
Manteision:
•Darparu llawer o wybodaeth a gwybodaeth i'r rhai sy'n mynychu.
•Sicrhewch eu bod yn derbyn y cyfarwyddyd cywir.
•Y gallu i ateb cwestiynau penodol ar unwaith.
Anfanteision:
•Gorlwytho posibl o wybodaeth
•Dim amser i fynychwyr roi cynnig ar y meddalwedd/rhaglen
•Ddim yn bwrpasol i anghenion unigol / grŵp
Cynnal hyfforddiant wyneb yn wyneb trwy sesiynau ymarferol – ‘arddangos ac yna trial’.
Manteision:
•Ymgysylltu’r mynychwyr yn well.
•Mae’r dull ymarferol yn dyfnhau’r dysgu.
•Gall y gallu i roi cynnig ar y meddalwedd/rhaglen/dyfais godi unrhyw broblemau.
Anfanteision:
•Llai o wybodaeth yn cael ei rannu
•Dirywiad yn ansawdd y sesiwn oherwydd anghenion y staff
•Problemau technegol yn effeithio’r sesiwn
Mae canllawiau hyfforddi a fideos ar gael i staff trwy ardal a rennir e.e. MS Teams / Mewnrhwyd
Manteision:
•Hyblygrwydd i staff gael mynediad i hyfforddiant
•Gall staff weithio ar eu cyflymder eu hunain
•Gall canllawiau a fideos fod yn addas fel adnodd addysgu
•Opsiwn i ailedrych ar ddeunyddiau hyfforddi
Anfanteision:
•Dim cyngor ‘arbenigol’ i ateb unrhyw gwestiynau
•Gall arwain at ddiffyg dealltwriaeth
•Nid yw staff yn ymgysylltu oherwydd pwysau amser
Mae staff yn cylchdroi o amgylch nifer o ‘orsafoedd’ i dderbyn gweithdy hyfforddi byr ar wahanol agweddau o ddysgu digidol (darperir dewisiadau)
Manteision:
•Mae staff yn gallu dewis hyfforddiant sy'n addas i'w hanghenion.
•Mae grwpiau bach yn caniatáu trafodaeth a chefnogaeth bwrpasol.
•Gellir cynnig ystod ehangach o sgiliau yn ystod sesiwn.
Anfanteision:
•Dim digon o fanyler yn ystod y gorsafoedd. Angen dilyn lan.
•Mae angen i nifer o staff fod yn arbenigol ac yn barod i redeg gorsafoedd.
•Gormod o wybodaeth ar yr un pryd.
Model ffurfio hunaniaeth myfyriol
(Sheffield & Blakeley 2016)
Mae’r egwyddorion y tu ôl i’r Model Ffurfio Hunaniaeth Myfyriol wedi’u defnyddio mewn sawl astudiaeth ar effaith dulliau dysgu proffesiynol. Gan addasu’r model hwn ar gyfer dysgu proffesiynol sgiliau digidol staff, y brif ystyriaeth o amgylch y model hwn yw bod staff ysgol yn defnyddio Cam 1 (Gweithdy Hyfforddi), y myfyrio personol a Cham 2 (gweithredu’r sgiliau yn y dosbarth) ond ni roddir digon o sylw i y myfyrdod proffesiynol h.y. effaith yr hyfforddiant a sut y gellid gwella’r dull hwn. Mae'r pedwerydd llinyn hwn o'r cylch yn elfen allweddol wrth fesur effeithiolrwydd dulliau dysgu proffesiynol ysgol i ganiatáu i arweinwyr fireinio a gwerthuso effaith ar staff a dysgwyr yn rheolaidd.
Mae copi o’r cyflwyniad o sesiwn 3 ar gyfer y model dysgu proffesiynol a’r adran partneriaeth clwstwr ar gael isod.
Pam Cydweithio fel
Clwstwr Digidol?
Datblygu perthnasoedd rhwng arweinwyr digidol
Cydweithio’n strategol i ddatblygu dysgu digidol
Rhannu syniadau/adnoddau i ddatblygu sgiliau digidol
Defnyddio arbenigedd o fewn y clwstwr
Datblygu cysondeb a dilyniant
Trafodaethau pontio
Cydweithio cynradd/uwchradd
Benthyciadau cit posibl
Mae’r drafodaeth a recordiwyd isod gan Ysgol Maesydderwen (tua 9 munud) yn amlinellu’r manteision y mae clwstwr Ystradgynlais wedi’u gweld o ddatblygu partneriaeth clwstwr digidol cryf dros y blynyddoedd diwethaf.
Myfyrio ar y dulliau presennol o ddysgu proffesiynol ar gyfer sgiliau digidol yn eich ysgol ac ystyried unrhyw fireinio o’r trafodaethau a’r wybodaeth a rennir yn ystod sesiwn 3.
Os nad yw wedi’i sefydlu eisoes, ystyriwch fanteision partneriaethau clystyrau digidol ac o bosibl dechreuwch drafodaethau gydag arweinwyr digidol yn y clwstwr.