Lerin - Mendigorria

Lerin ingurutik abiatu gara eguraldi lainotuarekin eta tenperatura nahiko hotzarekin. NA-601 errepidearekiko paraleloan tarte bat egin eta laborantza-eremuetarako bidea hartu dugu. Segidan, soro berdeen artean ikusten genuen Pitillasko artzain-etxolara inguratu gara. Moncayuelo izeneko parajean dagoen artzain-etxola hau inguruko artzain-etxoletako garaiena eta handiena da. Etxola hauen sarrera guztiak Ipar-ekialdera begira daude, beharbada Errioxatik etortzen diren ekaitzetatik babesteko.

Bide zelaitsua dugu gaurkoa, taldean joateko modukoa. Soro berdez inguratuak, noizean behin ikusten dira Aleppo (Pinus halepensis) motako pinudiak. Argazki honetan urrunean ageri da aurreko ibilaldiaren helmuga eta gaurkoaren abiapuntu izan den Lerin herria. Lerin inguruan, Las Vistillas izeneko eremuan, indusketak egiten ari dira erromatarren etorreraren aurrekoa izan daitekeen gotorleku bat aztertzen.

Soro-zelai zabalak zeharkatu ditugu gaurkoan; horietan berde kolorea da nagusi udaberria estreinatu berria dugun honetan. Mendiak urrunean ageri dira; Montejurra, kasu honetan. Ibili nahi izanez gero, bideak ere badaude zelai hauetan, baina ez da erraza nondik nora zein bide hartu behar den jakitea. Gure taldean gidari lanak egiten dituztenek ordea, dena prest edukitzen dute inolako eragozpenik gabe ibili ahal izateko. Guk dugu pagotxa!

Zeharkatu ditugun bide ertzetan dena ez da soroa; badira zuhaitzak ere, eta, tarteka, ondo zaindutako olibondo-sailak ere bai. Nafarroako ubidearen hedapena egin zenetik, urak Tafalla ingurutik Lerineraino bideratuz, lehorreko laborantza aldatu eta beste mota bateko ekoizpenak ugaldu ziren ingurune hauetan. Lur emankorretan gabiltza eta gu gara horren lekuko.

Lainoak nagusi izan arren, ibilgiro bikaina dago eta aurrerantz goaz ondoko lagunekin solasean. Norbaitek aipatu du talde-terapiarako egun egokia izan zitekeela, eta, egia esan, kontu-kontari joateko aukerarik ez zaigu falta izan. Hizketarako gaietako bat izan da, agian, inguruko artzain batek 1962an hil zuen otsoarena. Sarraski handia eragin omen zuen garai hartan.

Laster heldu gara ibilbideko beste gune interesgarrienetako batera: Andelosko garai bateko hiri erromatarrera. Hango museo arkeologikoa bisitatu ez badugu ere, aire librean badago zer ikusia. Merezi du, besteak beste, I. eta IV. mendeen arteko sistema hidraulikoa ikustea. Goiko aldean ura urtegian bildu eta ubideen bitartez argazkiko depositu honetara ekartzen omen zuten, gero hemendik beheko hirira eramateko. Azken sistema horren aztarnak ere ageri dira beste argazki batean (ikusi behean Argazkiak).

Andelostik jadanik ikusten da gure gaurko helmuga: Mendigorria. Hiri erromatarra atzean utzi eta bidean Muruzabal Andion herrixkatik igaro gara. Mendigorrira hurbiltzen ari garela, etxalde handi baten ondotik pasatu eta hango zakurrek zaunka agurtu gaituzte. Artalde handi samar bat ere badabil inguruan. Izenak dioen bezala Mendigorria mendi-kasko baten gainean ageri zaigu, dotore ageri ere.

Mahasti eder baten ondotik igaro eta zubi berrituaren gainetik zeharkatu dugu urez ondo hornitua datorren Arga ibaia. Eguneko bidezidor bakarretik joan gara ibaiaren ezkerraldean gora eta Mendigorriako Errota kanpinean amaitu dugu gaurko ibilaldi polita. Kanpineko Errota jatetxean bazkaldu dugu gero, oso leku eder eta atseginean (El Molino jatetxea. Larragako bidea. Kanpineko telefonoa: 948 34 06 04).