เครื่องพลีกรรมบูชาท้าวทั้งสี่

   ศกร.ตำบลเหมืองง่า ได้ดำเนินการจัดกิจกรรมโครงการส่งเสริมอาชีพระยะสั้น หลักสูตร           การทำกรวยดอกไม้ 12 ราศี จำนวน 3 ชั่วโมง ในวันที่ 22 กุมภาพันธ์ 2567 เวลา 09.00 - 12.00 น.      ณ  ศูนย์รวมข้อมูลหมู่บ้าน หมู่ 1 บ้านต้นผึ้ง   ตำบลเหมืองง่า อำเภอเมืองลำพูน จังหวัดลำพูน และผู้เข้าอบรมได้ต่อยอดโดยการทำเครื่องพลีกรรมบูชาท้าวทั้งสี่ เพื่อเป็นการสืบทอดวัฒนธรรม ประเพณี รวมถึงเป็นการสืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น เชื่อกันว่าเพื่อเป็นความสิริมงคลแก่ตนเองและครอบครัวและเพื่อป้องกันภยันตรายต่างๆ

ท้าวทั้งสี่ เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ท้าวจตุโลกบาลทั้ง 4 มีพระยาอินทาธิราช เป็นประธานจัดเทวดาจำพวกหนึ่งที่คอยรักษาทุกข์สุขของมนุษย์โลกทั้ง 4 ทิศ และทำหน้าที่ป้องกันอันตรายที่จะเกิดขึ้นแก่มนุษย์โลก ทั้งอำนายความสุขความเจริญให้แก่มนุษย์โลกทั้งหลายอีกด้วย ท้าวจตุโลกบาลหรือท้าวทั้ง 4 มีรายนามดังนี้

ท้าวกุเวร (บางแห่งเรียกว่าท้าวเวสสุวรรณ) มีหน้าที่รักษาอยู่ทางทิศอุดร (ทิศเหนือ) มีพวกยักษ์เป็นบริวาร

ท้าวธะตะรัฏฐะ มีหน้าที่รักษาอยู่ทางทิศบูรพา (ทิศตะวันออก) มีพวกคนธรรพ์เป็นบริวาร

ท้าววิรุฬหก มีหน้าที่รักษาอยู่ทางทิศทักษิณ (ทิศใต้) มีพวกอสูรเป็นบริวาร

ท้าววิรูปักข์ มีหน้าที่รักษาอยู่ทางทิศประจิม (ทิศตะวันตก) มีฝูงนาคเป็นบริวาร

พิธีขึ้นท้าวทั้งสี่ หรือ บูชาท้าวทั้งสี่

ให้จัดตั้งหอปราสาทเสาเดียวขึ้น 1 หลัง ทำเป็น 4 สาขา ซึ่งสมมติว่าเป็นปราสาทของเทวดาทั้ง 4 ส่วนอันกลางนั้นจะสูงกว่า สมมติว่าเป็นของพระยาอินทาธิราช ซึ่งเป้นประมุขของเทวดา ส่วนนางธรณีอยู่ตีนเสา มีสะตวงทั้งหมด 6 สะตวง กว้างยาวประมาณอันละ 10 นิ้ว สำหรับวางบนแท่นยอดเสา 1 สะตวง วางบนแท่น 4 สาขา แห่งละ 1 สะตวง วางตีนเสาปราสาทนั้น 1 สะตวง

             เครื่องบูชาพระอินทร์บนยอดเสานั้น มีช่อเขียว 4 ผืน ฉัตรเขียว 1 ใบ จ้องแหลง (ร่มแดง) 4 คันข้าวตอกดอกไม้ กล้วย อ้อย หมาก พลู ข้าวต้ม ข้าวหนม ลูกส้ม ของหวาน อย่างละ 4 บอก  น้ำ 1 เทียน 4 คู่ ใส่ในสะตวงนั้นๆ

ทิศเหนือ  บูชาท้าวกุเวร ช่อดำ 4 ผืน ฉัตรดำ 1 ใบ เครื่องบูชานอกนั้นเหมือนกันกับเครื่องบูชาพระอินทร์

ทิศตะวันออก  บูชาท้าวธะตะรัฏฐะ ช่อแดง 4 ผืน ฉัตรแดง 1 ใบ เครื่องบูชานอกนั้นเหมือนกัน

ทิศใต้  บูชาท้าววิรุฬหก ช่อเหลือง 4 ผืน ฉัตรเหลือง 1 ใบ เครื่องบูชานอกนั้นเหมือนกัน

ทิศตะวันตก  บูชาท้าววิรูปักข์ ช่อขาว 4 ผืน ฉัตรขาว 1 ใบ เครื่องบูชานอกนั้นเหมือนกัน

ทิศเบื้องล่างตีนเสา  บูชานางธรณี ช่อขาว 4 ผืน (ฉัตรไม่มี) เครื่องบูชานอกนั้นเหมือนกัน

เมื่อทุกอย่างจัดเรียบร้อยแล้วปู่จ๋านจะได้จุดเทียนกล่าวชุมนุมเทวดา แล้วกล่าว นโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมา สัมพุทธัสสะ (3 จบ) พร้อมทั้งอ่านโองการ ซึ่งบทโองการอาจจะแตกต่างกันไปตามแต่ละท้องที่ 

ข้อมูลเนื้อหา :   ที่ระลึกงานพระราชทานเพลิงศพ พระครูสังวราภิมณฑ์ (คำ สํวโร) อดีตเจ้าอาวาสวัดศรีดอนตัน ตำบลมะเขือแจ้ อำเภอเมืองลำพูน จังหวัดลำพูน

เรียบเรียงข้อมูล/เนื้อหา : นางสาวธวัลพร ศรีมันตะ ครู กศน.ตำบลเหมืองง่า

ภาพถ่าย : นางสาวธวัลพร ศรีมันตะ ครู กศน.ตำบลเหมืองง่า

แหล่งข้อมูล :    เครื่องพลีกรรมบูชาท้าวทั้งสี่. ที่ระลึกงานพระราชทานเพลิงศพ พระครูสังวราภิมณฑ์ (คำ สํวโร) อดีตเจ้าอาวาสวัดศรีดอนตัน ตำบลมะเขือแจ้ อำเภอเมืองลำพูน จังหวัดลำพูน.