ประวัติความเป็นมา

ช้างเอราวัณสามเศียร สร้างจากความคิดและจินตนาการของ คุณเล็ก วิริยะพันธุ์ เริ่มจากคุณเล็กต้องการจะรักษาของโบราณที่ท่านสะสมไว้ให้เป็นมรดกของแผ่นดินไทย เพราะมีหลายสิ่งหลายอย่างที่ไม่เพียงแต่มีคุณค่าทางศิลปกรรมเท่านั้น หากยังเป็นรูปเคารพที่ ศักดิ์สิทธิ์ของคนโบราณด้วย ของเหล่านี้มีค่าควรเมือง เพราะเป็นสิ่งที่ทำให้เกิดสิริมงคล และความอุดมสมบูรณ์แก่บ้านเมืองและแผ่นดิน

จนกระทั่งวันหนึ่งมีแขกฝรั่งคนหนึ่งมาคุยด้วย และได้พูดถึง ความคิดที่จะสร้างอาคารจำลองเมืองเป็นรูปผลแอปเปิ้ล ตามความเชื่อ ทางวัฒนธรรมของคนตะวันตก คุณเล็กจึงคิดได้แต่จะสร้างเป็นรูปช้างเอราวัณของคนตะวันออกแทน ช้างเอราวัณเป็นช้างบนสวรรค์ มีสามเศียร แต่คุณเล็กไม่นึกให้เป็นเพียงพาหนะของพระอินทร์ ผู้เป็นเทพเจ้า หากจินตนาการให้เป็น ช้างจักรวาลที่มีอิสระในลักษณะที่สร้างให้เป็นอาคารศักดิ์สิทธิ์ ที่บรรจุรูปเคารพและสิ่งของที่เป็นสวัสดิมงคลของบ้านเมือง คุณเล็กออกแบบและมอบหมายให้ คุณพากเพียร วิริยะพันธุ์ บุตรชายคนโต หาช่างมาดำเนินการสร้าง

เมื่ออาคารช้างสามเศียรเป็นรูปร่างขึ้นมา ก็เกิดมีผู้คนมากราบไหว้บูชา จนกลายเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ไป คุณเล็กและคุณพากเพียร วิริยะพันธุ์ ได้สิ้นไปก่อนที่อาคารช้างจักรวาลจะเสร็จ ปัจจุบันลูกหลานก็ดำเนินการแทน เพื่อจัดตั้งให้เป็นทั้งสถานที่จัดงานประเพณีทางวัฒนธรรมที่ดีงาม

สิ่งที่น่าสนใจศึกษาและเรียนรู้

พิพิธภัณฑ์ช้างเอราวัณมีเอกลักษณ์เป็นรูปช้างเอราวัณแบบชาวตะวันออก มี 3 เศียร ที่ตั้งอยู่ริมถนนสุขุมวิทที่มีขนาดใหญ่มีน้ำหนัก 100 ตัน นับจากฐานที่เป็นอาคารรองรับจากพื้นดินถึงยอดมีความสูง 50 เมตร หรือประมาณตึกสูงถึง 17 ชั้น ซึ่งจะมองเห็นเด่นชัดสำหรับผู้สัญจรผ่านไปมา ตามถนนสายสุขุมวิท และยังถือเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ที่คนมักจะแวะมากราบไหว้บูชาและบนบาน จะเห็นได้จากบริเวณริมถนนหน้าพิพิธภัณฑ์ จะมีเหล่าพ่อค้าและแม่ค้านำของมาขายเช่น พวงมาลัย ดอกไม้ ธูปเทียน ของแก้บนซึ่งเป็นอาหารที่โปรดปรานของช้าง เช่น อ้อย มะพร้าว กล้วย

ส่วนภายในอาคารจัดเป็นพิพิธภัณฑ์เก็บรักษาศิลปวัตถุ และโบราณวัตถุ ของสะสมของ คุณเล็ก วิริยะพันธุ์ ตัวอาคารและบันไดทำจากหินฟูลคอลไรท์ ผสมด้วยวิธีการแบบโบราณด้วยปูนหนังควาย ข้าวเหนียว และน้ำตาล อีกส่วนใช้กระเบื้องที่ทุบจากถ้วยชามเบญจรงค์มาต่อเป็นลายผสมกับลวดลาย แกะสลักลายไทย แสดงให้เห็นถึงภูมิปัญญาของคนไทยได้ดี ความเด่นชัดอีกประการหนึ่งคือ ผิวช้างทำจากทองแดงบริสุทธิ์ เมื่อเวลาผ่านไปจะมีสนิมเขียว จับเกิดความสวยงาม พิพิธภัณฑ์ช้างเอราวัณถือได้ว่าเป็นแหล่งเรียนรู้ที่ดี ที่แสดงให้เห็นถึงศิลปวัฒนธรรมไทยในสมัยต่าง ๆ ที่สวยงามของไทย

ส่วนฐานมีเพดานของห้องโถงประดับกระจกสีออกแบบเป็นรูปแผนที่โลกฝีมือช่างชาวเยอรมัน จากบันไดเวียนจะนำมาสู่ห้องจัดแสดงสมบัติวัตถุใต้ท้องช้างโดยออกแบบเป็นจักรวาล บันไดจากขั้นบนสุดสู่ชั้นล่างมี 139 ขั้น

บริเวณโดยรอบพื้นที่กว่า10 ไร่ เป็นอุทยานขนาดใหญ่ใช้เป็นที่พักผ่อนหย่อนใจ ตกแต่งด้วยต้นไม้ และน้ำตกที่สวยงาม

สถานที่ตั้ง 99/9 หมู่ 1 ต.บางเมืองใหม่ อ.เมือง จ.สมุทรปราการ

ภูมิปัญญา คุณเล็ก วิริยะพันธุ์ เป็นผู้ก่อตั้ง