ขนมไทย มีเอกลักษณ์ด้านวัฒนธรรมประจาชาติไทยคือ มีความละเอียดอ่อนประณีตในการ เลือกสรรวัตถุดิบ วิธีการทา ที่พิถีพิถัน รสชาติอร่อยหอมหวาน สีสันสวยงาม รูปลักษณ์ชวน รับประทาน ตลอดจนกรรมวิธีที่ประณีตบรรจง ผู้จัดทาจึงขอยกตัวอย่างขนมไทย (ข้าวต้มมัด) ขึ้นมาเพื่อให้รู้ถึงขั้นตอนวิธีการทาข้าวต้มมัดและเพื่อนาไปประกอบเป็นอาชีพได้ ข้าวต้มมัด เป็นขนมไทยพื้นบ้านนิยมทาเป็นขนมในเครื่องไทยทานถวายพระภิกษุในเทศกาลตักบาตรเทโวเทศกาลออกพรรษานิยมทาเป็นของแจกกันในหมู่ญาติมิตรเทศกาลออกพรรษาเช่นเดียวกันและใช้เป็นเสบียง สำรองเพื่อรับประทานระหว่างการเดินทางข้ามวันข้ามคืนได้อีกด้วยการทาข้าวต้มมัดสามารถนามาทารับประทานเองได้เพราะเป็นขนมที่ทาไม่ยากนักและหาวัตถุดิบได้ง่ายตามท้องตลาดทั่วไป เป็นขนมชนิดหนึ่งที่ทาด้วยข้าวเหนียวผัดกับกะทิแล้วนาไปห่อด้วยใบตองหรือใบมะพร้าวใส่ไส้กล้วยนาไปนึ่งให้สุกทางภาคใต้ใช้ข้าวเหนียวกับน้ากะทิห่อด้วยใบพ้อเรียกห่อต้มถ้าห่อด้วยใบมะพร้าวและมัดด้วยเชือกเรียกห่อมัดข้าวต้มมัด ทางภาคใต้ไม่มีไส้ เป็นข้าวเหนียวผัดกับกะทิใส่ถั่วขาวไม่นิยมใช้ถั่วดา ออกรสเค็มเป็นหลักถ้าต้องการให้มีรสหวานจะ เอาไปจิ้มน้าตาลและยังมีขนมชนิดหนึ่งเรียก ข้าวต้มญวน มีลักษณะคล้ายข้าวต้มมัดแต่ห่อใหญ่กว่า ทาให้สุกด้วยการต้มเมื่อจะรับประทานจะหั่นเป็นชิ้นๆ คลุกกับมะพร้าวขูดเกลือและน้าตาลทรายขนมแบบเดียวกับข้าวต้มมัดยังพบในประเทศอื่นอีกเช่นในฟิลิปปินส์เรียก อีบอสหรือซูมันที่ ย่อยได้หลายชนิดเช่นเดียวกับข้าวต้มมัดของไทยปัจจุบันนี้เยาวชนไทยหันไปนิยมรับประทานขนมที่จาหน่ายตามร้านซุปเปอร์มาร์เก็ตเป็นจานวนมากให้ความสนใจขนมไทยน้อยลงจึงเห็นสมควรที่จะจัดโครงการข้าวต้มมัดขึ้น เพื่อให้เห็นคุณค่า ของขนมไทยและนาไปศึกษาใช้ทาเป็นอาชีพในชีวิตประจาวันได้
ดังนั้น กศน.ตำบลปากน้ำจึงได้จัดทำโครงการขนมไทย (การทำข้าวต้มมัด) ขึ้นในชุมชนเพื่อทำให้ขนมไทยโบราณยังคงอยู่อีกทั้งเพื่อให้ชุมชนได้มีอาชีพเพื่อสร้างรายได้ให้ครับครัว มีรายได้เพื่อไว้เลี้ยงชีพและครอบครัวตนเอง
1. แช่ข้าวเหนียวในน้าประมาณ 2 ชั่วโมง
2. ตั้งกระทะใบใหญ่สาหรับกวนข้าวเหนียว เทน้าหางกะทิทั้งหมด เกลือ น้าตาลคนให้เข้ากัน
3. เทข้าวเหนียวที่สะเด็ดน้าแล้วลงไปกวนด้วยไม้พายกวนจนกระทั่งน้าเริ่มแห้งให้เทหัวกะทิ
ใส่ทีละน้อย และเติมน้าตาล
4. กวนจนกระทั่งข้าวเริ่มบาน เหลือแกนตรงกลางเล็กน้อยให้ยกลงจากเตา
5. เลือกใบตองอ่อนทาความสะอาดใบตองฉีกใบตองประมาณให้ห่อข้าวต้มได้นานากล้วยมา
ปลอกเปลือกและผ่ากล้วย 1 ลูกให้ได้ 4 ชิ้น โดยผ่ากลางกล้วย 1 ครั้งและแบ่งครึ่งอีก 1 ครั้ง
6. เมื่อเตรียมไส้เสร็จแล้ว ให้นาข้าวเหนียวที่พักไว้ ควรพักให้เย็น ตักข้าวเหนียวที่กวนแล้ววาง
บนใบตองที่เตรียมไว้ กดข้าวให้แบน เกลี่ยข้าวให้พอวางไส้ตรงกลาง
7. นากล้วยที่หั่นแล้วนามาวางตรงกลางข้าวใช้มือจับใบตองจับข้าวให้ห่อไส้จนมิดพับใบตอง
ม้วนใบจนแน่นแล้วนาข้าวต้มสองชิ้นมาประกบกันแล้วจึงนาตอกที่แช่น้าและฉีกไว้มามัด
ข้าวต้มเรียงข้าวต้มที่มัดเรียบร้อยแล้วลงลังถึงนึ่งประมาณ 45 นาที ถึง 1 ชั่วโมง จนสุกและ
นาออกมารับประทานได้
ข้อมูลโดยนายชนาสิทธิ์ บัวหงษ์ ครูกศน.ตำบลปากน้ำ