อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย เป็นอำเภอแห่งเมืองประวัติศาสตร์ "ดินแดนแห่งสัจจะและไมตรี" เป็นที่ตั้งของ พระธาตุศรีสองรักปูชนียสถานที่สำคัญและมีคุณค่ายิ่งทางประวัติศาสตร์ของประเทศไทยและสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว เป็นที่เคารพสักการะ ยึดเหนี่ยวจิตใจของประชาชนไทยและประชาชนลาวมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันยาวนานกว่า 444 ปี และยังเป็นดินแดนที่มีความเชื่อ ประเพณี วัฒนธรรมและพิธีกรรมตลอด 12 เดือน
Embedded Files
พระธาตุศรีสองรัก
“พระธาตุศรีสองรัก” สถาปัตยกรรมแห่งความรัก ค้นต้นตอที่นำมาสู่ความศรัทธาและประเพณีพื้นถิ่น “ขอจงเป็นเอกสีมาปริมณฑล เป็นอันเดียวกันเกลี้ยงกลมงามมณฑลเท่าพงศ์พันธุ์ลูกเต้าหลานเหลน อย่าได้ชิงช่วงล่วงด่านแดนแสนหญ้า อย่าได้ กระทําโลภเลี้ยวแก่กันจนเท่าเสี้ยงพระอาทิตย์ พระจันทร์เจ้าตกลงมาอยู่เหนือแผ่นดินอันนี้เทอญ”…(บางตอนจากจารึกพระธาตุศรีสองรัก)... เมื่อประมาณ 400 ปีก่อน ณ บริเวณริมฝั่งน้ำหมัน ซึ่งปัจจุบันอยู่ในเขตพื้นที่อําเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย ได้เกิดเหตุการณ์สําคัญครั้งยิ่งใหญ่ในประวัติศาสตร์ของสองอาณาจักรริมฝั่งโขง คือการประกาศราชไมตรีต่อกันระหว่างกรุงศรีอยุธยา และกรุงศรีสัตนาคนหุต โดยสร้าง พระธาตุศรีสองรัก เป็นองค์สักขีพยานจักรพรรดิ ผู้ครอบครองกรุงศรีอยุธยาแห่งอาณาจักรสยามสมัยนั้น และพระเจ้าไชยเชษฐาธิราชผู้ครองกรุงศรีสัตนาคนหุต (เวียงจันทร์) แห่งอาณาจักรล้านช้างสมัยนั้น เพื่อเป็นสักขีพยานในการทำสัญญาทางพระราชไมตรี และเป็นด่านกั้นเขตแดนของสองพระนคร ทั้งนี้เนื่องจากในระหว่างที่กษัตริย์ทั้งสองพระองค์ครองราชสมบัติ ตรงกับสมัยที่พม่าเรืองอำนาจ เพราะพม่ามีกษัตริย์ที่เข้มแข็งในการสงครามปกครองคือ พระเจ้าตะเบ็งชเวตี้ และพระเจ้าบุเรงนอง ได้ยกทัพมารุกรานกรุงศรีอยุธยาและกรุงศรีสัตนาคนหุตหลายคราว สมเด็จพระมหาจักรพรรดิกับพระเจ้าไชยเชษฐาธิราช จึงทำไมตรีกัน เพื่อร่วมกันต่อสู้กับพม่าและเพื่อเป็นที่ระลึกในการทำไมตรีกันในครั้งนี้ ได้ทรงร่วมกันสร้างพระเจดีย์ขึ้นเป็นสักขีพยานจึงได้ขึ้นชื่อว่า “พระธาตุศรีสองรัก” ตามตำนานกล่าวไว้ว่าได้สร้างขึ้น ณ ที่กึ่งกลางระหว่างแม่น้ำโขงกับแม่น้ำน่านบนโคกไม้ติดกัน เริ่มสร้างตั้งแต่ พ.ศ.2103 และเสร็จเมื่อ พ.ศ. 2106 และได้ทำพิธีฉลองสมโภชในวันพฤหัสบดี ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 การสร้างพระธาตุศรีสองรัก นับเป็นสักขีพยานในความรักใคร่ของชนชาติเผ่าลาวในดินแดนล้านช้าง สมัยนั้นมาตั้งแต่โบราณการเป็นอย่างดี และพระธาตุศรีสองรักแห่งนี้ ประชาชนในท้องที่จังหวัดเลยและจังหวัดใกล้เคียงให้ความเคารพนับถือเป็นปูชนียสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ ในวันเพ็ญเดือน 6 จะทำพิธีสมโภชและนมัสการพระเจดีย์ขึ้นทุกปีจนถือเป็นประเพณีตลอดมาจนทุกวันนี้
นอกจากเป็นปูชนียสถานสำคัญของอำเภอด่านซ้ายแล้ว พระธาตุศรีสองรักยังเป็นปูชนียสถาน ที่สำคัญที่สุดของจังหวัดเลย โดยพระธาตุศรีสองรัก ประดิษฐานพระพุทธรูปปางนาคปรก หน้าตักกว้าง 21 นิ้ว สูง 30 นิ้ว สร้างด้วยศิลา ส่วนด้านในพระพุทธรูปเป็นทองสำริด งานสมโภชพระธาตุศรีสองรัก จัดขึ้นทุกวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 หรือวันเพ็ญวิสาขบูชา ชาวบ้านจะนำ “ต้นผึ้ง” หรือ “ต้นดอกเผิ่ง” ทำมาจากโครงไม้ไผ่ทรงสามเหลี่ยม หรือทรงหอปราสาท กว้าง 2 ฟุต สูง 2 ฟุตเศษ กรุรอบด้วยงานแทงหยวก จากนั้นประดับด้วย "ดอกผึ้ง" ซึ่งทำจากแผ่นเทียนกลมๆ บางๆ ตากแดดแล้วจับเป็นกลีบ ตกแต่งเป็นต้นผึ้งมีดอกบานไม่รู้โรย หรือขมิ้นหั่นเล็กๆ ติดตรงกลางแทนเกสรดอกไม้ แล้วจึงนำมาบูชาถวายแด่องค์พระธาตุ ซึ่งแต่ละปีจะมีชาวด่านซ้ายและชาวเลยมาร่วมงานเป็นจำนวนมาก ใครที่มาขอพร องค์พระธาตุแล้วบนด้วยต้นผึ้ง ก็มักจะสมหวัง
ข้อห้ามในการสักการะพระธาตุศรีสองรัก ห้ามสวมชุดสีแดง หรือนำสิ่งของที่มีสีแดงเข้ามาสักการะพระธาตุศรีสองรัก เพราะเชื่อว่าสถานที่นี้สร้างขึ้นเพราะเหตุจากสงคราม การนำสีแดงเข้ามาในพื้นที่จึงไม่เหมาะสม ส่วนข้อห้ามอื่นๆ ได้แก่ ห้ามกางร่ม ห้ามนำขนมและอาหารเข้ามารับประทาน ห้ามสวมรองเท้า
งานสมโภชพระธาตุศรีสองรัก วันเพ็ญวิสาขบูชา ที่จัดทุกๆปี ในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 ชาวอำเภอด่านซ้าย โดยชาวบ้านจะพร้อมใจกันนำ“ต้นผึ้ง” หรือ “ต้นดอกเผิ่ง” (ในภาษาอีสาน) ทำจากโครงไม้ไผ่เป็นทรงสามเหลี่ยมหรือทรงหอปราสาทขนาดกว้างราว 2 ฟุต สูง 2 ฟุตเศษ กรุรอบด้วยลวดลายงานแทงหยวกจากนั้นประดับด้วย "ดอกผึ้ง" ซึ่งทำจากแผ่นเทียนกลมๆ บางๆ ตากแดดแล้วจับเป็นกลีบ ตกแต่งเป็นต้นผึ้งมีดอกบานไม่รู้โรย หรือขมิ้นหั่นเล็กๆ ติดตรงกลางแทนเกสรดอกไม้ แล้วจึงนำมาบูชาถวายแด่องค์พระธาตุ ซึ่งแต่ละปีจะมีชาวด่านซ้ายและชาวเลยมาร่วมงานเป็นจำนวนมาก ใครที่มาขอพรองค์พระธาตุแล้วบนด้วยต้นผึ้ง ก็มักจะสมหวัง
พาไปไหว้พระธาตุศรีสองรัก
โดย : Thairath News - ข่าวไทยรัฐ
แผนที่การเดินทาง
ขอขอบคุณที่มาจาก: เว็บไซต์คมชัดลึก , เว็บไซต์ศิลปวัฒนธรรม ,เว็บไซต์ไทยรัฐออนไลน์ ,เว็บไซต์จังหวัดเลย
Page updated
Report abuse