การกินข้าวใหม่เป็นประเพณีที่สืบทอดกันมาตั้งแต่สมัยรุ่นปู่ รุ่นทวด ซึ่งชาวเขาเผ่าม้งจะมีความเชื่อว่าจะต้องเลี้ยง ผีปู่ ผีย่า เพราะช่วงเวลาในหนึ่งปีที่ผ่านมานั้นผีปู่ ผีย่า ได้ดูแลครอบครัวของแต่คนเป็นอย่างดี ดังนั้นจึงมีการปลูกข้าวใหม่เพื่อจะเซ่นบูชา ผีปู่ ผีย่า กับเจ้าที่ทุกตน โดยการกินข้าวใหม่จะทำกันในเดือนตุลาคมของทุกปี ข้าวใหม่คือ ข้าวที่ปลูกขึ้นมาเพื่อที่จะเซ่นถวายให้ กับ ผีปู่ ผีย่า แล้วสุกในระหว่างเดือนกันยายนถึงต้นเดือนตุลาคม แล้วจะต้องเก็บเกี่ยวโดยเคียวเกี่ยวข้าว ที่มีขนาดเล็ก เพราะเคียวที่ใช้เกี่ยวนั้นสามารถที่จะเกี่ยวต้นข้าวได้เพียง 3-4 ต้นเท่านั้น จะเริ่มเกี่ยวได้เมื่อรวงข้าวสุกแต่ยังไม่เหลืองมากต้องเกี่ยวตอนที่รวงข้าวมีสีเขียวปนเหลือง เมื่อเกี่ยว เสร็จก็จะนำมานวดให้ข้าวเปลือกหลุดออกโดยไม่ต้องตากแห้ง แล้วนำข้าวเปลือปที่นวดเรียบร้อย มาคั่วให้เม็ดข้าวแข็งและเปลือกข้าวแห้ง เพื่อให้สะดวกในการตำข้าว ในอดีตนั้นนิยมการตำข้าวด้วยครกกระเดื่อง เมื่อตำเสร็จเรียบร้อยนำข้าวมาหุงเพื่อเซ่นไหว้ ผีปู่ ผีย่า ซึ่งในการทำพิธีเซ่นผีปู่ ผีย่่า นั้น สามารถทำโดยการนำไก่ตัวผู้ที่ต้มทั้งตัวมาเซ่นไหว้ตรงผีประตูก่อน และตำแหน่งต่างๆในบ้าน 5 แห่ง ขณะทำพิธีต้องสวดบทสวดเพื่อที่บอกให้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่นับถือได้รับรู้ และเข้ามาทานก่อน เมื่อทำพิธีเสร็จคนในบ้านถึงจะสามารถทานต่อได้ ซึ่งพิธีกินข้าวใหม่นั้นได้สืบทอด มานานหลายชั่วอายุคน