การประกอบอาหารทั้งคาวและหวานให้อร่อย น่ารับประทาน มีประโยชน์และปลอดภัยทั้งนั้น ต้องผ่านกระบวนการเตรียม ประกอบ จัดตกแต่งอาหารที่สะอาดและถูกวิธี
การเตรียมอาหาร
อาหารสด อาหารแห้ง และเครื่องปรุงรสมาเตรียม พร้อมไว้เพื่อความสะดวกรวดเร็วในการประกอบอาหารการเตรียมอาหารมีวิธี ดังนี้
1. ล้าง เป็นการใช้น้ำทำให้อาหารสะอาด โดยใช้มือช่วยถูผิวอาหารเบาๆ เพื่อให้ฝุ่นละอองและสิ่งสกปรกหลุดออก
2. สง เป็นการใช้มือช้อนอาหารที่เป็นชิ้นหรือเป็นฝอยขึ้นจากน้ำเพื่อให้สะเด็ดน้ำ
3. เด็ด เป็นการใช้มือทำให้ก้านหรือใบผักขาดออกจากกัน
4. ปอก เป็นการใช้มีดหรือมือลอกเปลือกอาหารออกไป
5. หั่น เป็นการใช้มีดทำให้อาหารขาดออกจากกันเป็นชิ้นตามต้องการ โดยมือหนึ่งจับมีดอีกมือหนึ่งจับอาหารวงบนเขียง กดมีดเลื่อนไปข้างหน้าแล้วลากกลับมาอย่างเร็ว
6. สับ เป็นการใช้มีดขนาดใหญ่ ทำให้อาหารขาดออกจากกันเป็นชิ้นๆ หรือละเอียด โดยยกมีดให้สูงแล้วกดลงให้ถูกอาหารนั้นอย่างแรงและเร็ว
7. ฝาน เป็นการทำให้อาหารเป็นแผ่นหรือชิ้นบางๆ โดยใช้มือหนึ่งจับมีด และอีกมือหนึ่งจับอาหารไว้ในฝ่ามือหรือวางบนเขียง แล้วกดมีดลงบนอาหารนั้น
8. ซอย เป็นการทำให้อาหารเป็นชิ้นฝอยๆ โดยมือหนึ่งจับอาหารวางบนเขียง อีกมือหนึ่งกดมีดไปข้างหน้านิดหน่อย ยกขึ้นถี่ๆเร็วๆ
9. บุบ เป็นการทำให้อาหารพอช้ำหรือพอแตก โดยใช้มีดขนาดใหญ่ ออกแรงกดลงบนอาหาร หรือกระแทกเบาๆ
10. โขลก เป็นการทำให้อาหารเหนี่ยวและนุ่ม โดยใส่อาหารลงในครกแล้วใช้ลูกครกกระแทกลงไปแรงๆ
11. คั้น เป็นการทำอาหารที่อมน้ำให้แห้ง โดยการแยกน้ำกับอาหารนั้นเป็นคนละส่วน ใช้มือกำอาหารนั้นบีบให้แน่น เพื่อให้อาหารนั้นไหลออกมา เช่น คั้นกะทิ
12. ชั่ง เป็นการกำหนดปริมาณเครื่องปรุงของอาหารให้ได้ตามตำรับอาหาร โดยปรับเข็มตาชั่งให้ตรงเลขศูนย์ วางอาหารลงบนเครื่องชั่น อ่านน้ำหนัก แล้วหยิบอาหารใส่ลงในถ้วยหรือจานเตรียมไว้
13. ตวง เป็นการกำหนดปริมาณเครื่องปรุงของอาหารให้ได้ตามตำรับอาหาร โดยตักหรือเทอาหารใส่ถ้วยตวง หรือช้อนตวง ถ้าเป็นเครื่องปรุงแห้งให้ใช้สั้นมีดปาดอาหารที่ล้นออกมาให้พอดีกับขอบถ้วยตวงหรือช้อนตวง แล้วเทใส่ถ้วยหรือจานเตรียมไว้ สำหรับเครื่องปรุงเหลวให้เทใส่ถ้วยตวงตามขีดบอกจำนวนที่ต้องการ
การประกอบอาหาร
การประกอบอาหาร เป็นการปรุงอาหารดิบให้สุกด้วยวิธีการต่างๆทำให้อาหารมีสี รสชาติ และกลิ่นของอาหารที่น่ารับประทาน โดยคำนึงถึงคุณค่าทางอาหารเป็นสำคัญ
วิธีประกอบอาหาร มีวิธีดังนี้
1. การสวก เป็นการทำให้อาหารสุกเร็ว หรือทำให้หมดกลิ่นที่ไม่ต้องการ
2. การรวน เฺป็นการทำให้อาหารสุกด้วยน้ำมันหรือน้ำปริมาณน้อย
3. การต้ม เป็นการทำให้อาหารสุก โดยนำอาหารใส่หม้อพร้อมกับน้ำแล้วตั้งไฟให้เดือด
4. การนึ่ง เป็นการทำให้อาหารสุก โดยวางอาหารบนชั้นวางของลังถึงเหนือหม้อ ที่มีน้ำเดือด แล้วปิดฝาครอบไม่ ให้ไอน้ำออก
5 . การตุ๋น เป้นการทำอาหารให้สุกจนเปื่อยนุ่ม
6. การปิ้ง เป็นการทำให้อาหารแห้งสุก โดยวางบนตะแกรงเหนือไปอ่อนๆ
7. การย่าง เป็นการทำให้อาหารสดสุก โดยวางบนตะแกรงเหนือไฟอ่อนๆ จนสุกทั้งข้างนอกและข้างใน
8. การคั่ว เป็นการทำให้อาหารสุกโดยใส่อาหารลงในกระทะ แล้วใช้ทัพพี หรือตะหลิวเขี่ยคนอาหารกลับไป กลับมาจนสุก
9. การเจียว เป็นการทำให้อาหารที่ละเอียดหรือเป็นฝอยสุกหรือกรอบด้วยน้ำมัน
10. การทอด เป็นการทำให้สุกด้วยน้ำมัน
11. การผัด เป็นการทำให้อาหารชนิดเดียวกันหรือหลายชนิดสุกรวมเป็นอาหารชนิดเดียวกัน และรสชาติอย่างใด
อย่างหนึ่ง
12. การหุง เป็นการทำให้อาหารสุก โดยใส่น้ำพร้อมอาหารที่ต้องการให้เหมาะเมื่อน้ำแห้ง อาหารจะสุกพอดีโดยไม่
ต้องรินน้ำออก
1. ประกอบอาหารให้ดูน่ารับประทาน ให้มีกลิ่นหอมตามลักษณะของอาหาร
2. ให้อาหารจานหนึ่งๆ มีสีต่างๆ ทำให้เป็นสีประกอบกันสวยงามน่ารับประทาน
3. จัดรูปร่างของอาหารต่างๆ กัน เป็นลวดลายที่น่าสนใจ
4. มีอาหารที่ประกอบด้วยวิธีการต่างๆ กัน เพื่อให้เกิดลักษณะสัมผัสต่างๆ กัน เช่น ทอดให้กรอบ ตุ๋นให้เปื่อยนุ่ม
5. เลือกขนาดของภาชนะให้เหมาะสมกันปริมาณของอาหาร และจัดอาหาารให้อยู่ภายในขอบของภาชนะจัดอาหารลงภชนะให้พอดี อย่าให้มาและน้อยเกินไปไม่ล้นขอบจาน
6.มีอาหารหลายอย่างใส่รวมในจานเดียวกันควรเป็นของแห้ง ที่ไม่ทำให้รสชาติปะปนกัน
7.อาหารท่เป้นน้ำ เช่น แกง ควรมีจานรองหรือถาดรอง
8.รักษาพื้นที่ที่จะวางจานหรือชามให้สะอาดและเป็นระเบียบ
9.ตกแต่งอาหารเล็กๆน้อยๆเพื่อให้หน้ารับประทานเพิ่มขึ้น
การตกแต่งเครื่องดื่ม
ตกแต่งเครื่องดื่มการใช้วัสดุธรรมชาติไม่เป็นอันตรายต่อผู้ดื่ม เช่น ผักหรือผลไม้ที่ใช้ทำเครื่องดื่มนั้น ตัดแต่งเป็นรูปทรงต่างๆ ดอกกล้วยไม้ที่ล้างสะอาด น้ำสับปะรดตกแต่งด้วยสับปะรดหั่นเป้นชิ้นสามเหลี่ยมเสียบที่ปากแก้ว น้ำผลไม้ผสม ตกแต่งด้วยผลไม้เนื้งแข็งหลายสีหั่นเป็นสี่เหลี่ยมลูกเต๋าใส่ลงไปในอ่างน้ำ น้ำผลไม้ผสม หมายถึง น้ำส้ม น้ำฝรั่ง น้ำแตงโม มีรสกลมกล่อม น้ำมะพร้าวตกแต่งด้วยดอกกล้วยไม้ที่ล้างสะอาดวางบนปากแก้ว
ตกแต่งเครื่องดื่มด้วยช้อนตนเครื่องดื่มที่มีด้ามจับรูปต่างๆใส่คู่กับหลอด
การจัดตกแต่งขนมหวานไทย
การจัดตกแต่งขนมไทย
การจัดตกแต่งขนมไทย นิยมจัดกันหลายวิธีขึ้นอยู่กับโอกาสพิเศษต่างๆหรือรูปแบบการจัดงาน การตกแต่งใช้ภาชนะแบบไทย เช่น การใช้ภาชนะทองเหลือง ภาชนะลายคราม ภาชนะเบญจรงค์ โดยสามารถจัดใส่ภาชนะได้เลย หรือใช้ใบตองรองก่อนการจัด และจัดขนมให้ดูพูนภาชนะ เป็นการแสดงถึงความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากร การแสดงถึงฐานะจึงนิยมจัดขนมให้มีลักษณะดังกล่าว
ตำรับขนมไทยที่ใช้ในการจัดตกแต่ง
การทำขนมไทยส่วนใหญ่ ผู้ประกอบควรทำความเข้าใขในตำรับอาหารที่จะปรุงให้มีความเข้าใจอย่างชัดเจนก่อน ชั่งตวงส่วนผสมให้ถูกต้อง เลือกใช้วัตถุดิบที่เหมาะสมกับตำรับ จัดเตรียมวัตถุดิบให้พร้อมก่อนการปรุง ลงมือปรุงตามขั้นตอนอย่างถูกต้อง สิ่งเหล่านี้จะทำให้ขนมที่ปรุงได้มีคุณภาพ น่ารับประทาน และมารู้จักตำรับขนมที่ใช้ในการจัดตกแต่งจานอาหารต่อไป
การจัดตกแต่งขนมไทย
ในปัจจุบันการจัดตกแต่งอาหารมีความสำคัญต่อการดำเนินธุรกิจเป็นอย่างมากกระแสส่งเสริมการบริโภคอาหาร และขนมไทยมีมากขึ้น การรับวัฒนธรรมต่างประเทสก็เพิ่มขึ้นเช่นกัน การจัดตกแต่งอาหารในปัจจุบัน จึงมีการผสมผสานวัฒนธรรมไทยและวัฒนธรรมต่างประเทศเข้ามาร่วมกัน ให้มีความร่วมสมัยมากยิ่งขึ้น
ตัวอย่างการจัดตกแต่งอาหาร และเครื่องดื่ม