ประเภทของโปรแกรมยูทิลิตี้

1.ยูทิลิตี้ที่ผนวกมาพร้อมกับระบบปฏิบัติการ 

      เป็นโปรแกรมยูทิลิตี้ที่ผนวกมาพร้อมกับตัวระบบปฏิบัติการ Windows ซึ่งส่วนใหญ่มักเป็นโปรแกรมพื้นฐานที่ช่วยอำนวยความสะดวกต่อการทำงานทั่วไป รวมถึงการบำรุงรักษา ได้แก่

    โปรแกรมจัดการไฟล์ ( Windows Explorer )

    โปรแกรมถอนการติดตั้ง ( Uninstaller )

    โปรแกรมสำรองและกู้คืนข้อมูล ( Backup and Restore )

    โปรแกรมตรวจสอบดิสก์ ( Check Disk )

    โปรแกรมจัดระเบียบพื้นที่ในดิสก์ ( Disk Defragmenter  )

    โปรแกรมปรับแต่งค่าเพื่อประหยัดพลังงาน ( Power  Options )

2.ยูลิตี้เพื่อกำจัดไวรัสคอมพิวเตอร์ สปายแวร์ และแอดแวร์

     ในส่วนของโปรแกรมป้องกันไวรัส จะมีระบบตรวจสอบ ป้องกัน และกำจัดไวรัสคอมพิวเตอร์ออกไปจากเครื่อง โดยภายหลังจากการติดตั้งโปรแกรมป้องกันไวรัสลงในเครื่องแล้ว ทุกๆ ครั้งที่มีการเปิดเครื่อง โปรแกรมป้องกันไวรัสจะถูกโหลดขึ้นมาเพื่อทำหน้าที่ตลอดเวลา ด้วยการคอยตรวจตราไวรัสที่แฝงตัวเข้ามาจากโปรแกรม จากการคัดลอกไฟล์ และจกระบบเครือข่าย ว่ามีไวรัสคอมพิวเตอร์แฝงตัวมาหรือไม่หากมีไวรัสแฝงหรือเกาะติดมาก็จะมีวิธีการกำจัดมันออกไป ในปัจจุบัน มีโปรแกรมป้องกันไวรัสคอมพิวเตอร์หลายตัวทีเดียวที่ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยมีความสามารถในการตรวจจับและกำจัดได้ทั้งไวรัสมัลแวร์ สปายแวร์ และแอดแวร์ และยังดาวน์โหลดมาติดตั้งได้ฟรีจากอิเตอร์เน็ต ตัวอย่างโปรแกรมป้องกันไวรัสเช่น AVG Anti – Virus , Avira Anti – Virus และ NOD32 เป็นต้น

3.ยูทิลิตี้เพื่อการบีบอัดไฟล์

      เป็นโปรแกรมยูทิลิตี้ที่ทำหน้าที่บีบอัดไฟล์ให้มีขนาดเล็กลงกว่าเดิม สำหลับไฟล์ที่ถูกบีบอัดนอกจากจะมีขนาดความจุลดลงแล้ว ยังช่วยประหยัดพื้นที่ในการจัดเก็บด้วย อย่างไรก็ตามอัดตราส่วนของการบีบอัดไฟล์จะมากน้อยเพียงใดนั้น ขึ้นอยู่กับประเภทของไฟล์นั้นๆ ตัวอย่างเช่น ไฟล์ภาพสกุล .JPG จะถูกบีบอัดในอัตตราส่วนค่อนข้างน้อย เนื่องจากไฟล์ภาพ JPG เป็นไฟล์ภาพที่ใช้เทคโนโลยีการบีบอัดมาตั้งแต่แรกเริ่มแล้วนั่นเอง ตัวอย่างโปรแกรมบีบอัดไฟล์ที่นิยมเช่น WinRAR และ WinZip เป็นต้น

4.ยูทิลิตี้เพื่อการสำรองและกู้คืนข้อมูล

     เป็นยูทิลิตี้ที่ทำหน้าที่สำรองข้อมูล ซึ่งจะมีทั้งการสำรองข้อมูลทั่วไป และสำรองข้อมูลทั้งระบบ (ทั้งฮาร์ดดิสก์) เผื่อกรณีฉุกเฉิน จะได้นำไฟล์ที่เคยสำรองไว้มาทำการกู้คืนได้ นอกจากนี้ ยังมีความสามารถในการตั้งเวลาเพื่อทำการสำรองข้อมูลตามที่ระบุไว้ สำหรับโปรแกรมเพื่อการสำรองและการกู้คืนข้อมูลนั้น มีค่อนข้างมากมายเลยทีเดียว สามารถหาได้จากอินเตอร์เน็ตรวมถึงในระบบปฏิบัติการวินโดวส์ก็ได้เตรียมไว้เช่นกัน 

5.ยูทิลิตี้เพื่อการตรวจสอบอุปกรณ์ฮาดแวร์

      เป็นยูทิลิตี้ที่ใช้ช่วยให้เรารู้ถึงสเปกต่างๆ ของอุปกรณ์ฮาร์ดแวร์ภายในเครื่อง ไม่ว่าจะเป็นโปรเซสเซอร์ หน่วยความจำ และเมนบอร์ด ตัวอย่างโปรแกรมชนิดนี้ เช่น CPU – Z สำหลับในบางโปรแกรมยังผนวกคุณสมบัติอื่นๆ เข้ามาอีก เช่น การแจ้งระดับอุณหภูมิของซีพียู และ ฮาร์ดดิสก์ นอกจากนี้ ยังมีโปรแกรมตรวจสอบอุปกรณ์อื่นๆ เช่น โปรแกรมตรวจสอบ Dead Pixel บนจอภาพ LCD เป็นต้น

6.ยูทิลิตี้เพื่อการจัดการกับสื่อออปติคัล

     เป็นยูทิลิตี้ที่ช่วยในการบันทึก ลบ คัดลอกข้อมูลต่างๆ ลงในสื่อออปติคัลดิสก์ เช่น แผ่นซีดี/ดีวีดี ตัวอย่างโปรแกรมยอดนิยมที่มักนำมาจัดการกับสื่อออปติคัล เช่น Nero ซึ่งปัจจุบันได้พัฒนามาหลายเวอร์ชั่น อีกทั้งเวอร์ชั่นใหม่ๆ ยังได้ผนวกคุณสมบัติอื่นๆ เพิ่มเติม ไม่ว่าจะเป็นการสำรอง/กู้คืนข้อมูล และงานด้านมีเดียต่างๆ อย่างครบครัน

7.ยูทิลิตี้ประเภทอื่นๆ

      ได้แก่โปรแกรมยูทิลิตี้ที่นอกเหนือจากที่กล่าวมา ซึ่งยังมีอีกจำนวนมาก 

ปัจจุบันมีโปรแกรมยูทิลิตี้อยู่มากมาย ที่สามารถหาดาวน์โหลดได้ฟรีจากอินเตอร์เน็ตแต่เวอร์ชั่นใช้งานฟรีเหล่านี้อาจถูกจำกัดการใช้งานหรือใช้งานได้บางเครื่องมือเท่านั้น ดังนั้นหากต้องการใช้งานแบบเต็มประสิทธิภาพ จะต้องชำระเงินค่าลงทะเบียนแก่ผู้ผลิตเพื่อแลกกับคีย์ ( Serial Number )