บทที่ 1 งานทัศนศิลป์ในชีวิตและสังคม
1.งานทัศนศิลป์ในชีวิตและสังคม
งานทัศนศิลป์หรืองานศิลปะ ถือเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตมนุษย์ เพราะงานทัศนศิลป์มีความเกี่ยวข้องหรือมีบทบาทในการดำเนินชีวิตมาตั้งแต่สมัยโบราร เห็นได้จากหลักฐานทางโบราณคดีต่างๆ ที่ถูกค้นพบ มักจะมีผลงานทัศนศิลป์ประเภทต่างๆ
ในปัจจุบันผลงานทัศนศิลป์มีบทบาทต่อการดำเนินชีวิตประจำวัน และมีความหลากหลายมากขึ้น ซึ่งมักจะแฝงอยู่ในรูปแบบต่างๆ เช่น เครื่องแต่งกาย อาคารสถานที่ สิ่งของเครื่องใช้ ในชีวิตประจำวัน เป็นต้น
เก้าอี้ไม้ถูกออกแบบให้มีรูปร่างแปลกตา
เก้าอี้แฟชั่นตกแต่งสวยงาม
ภาชนะดินเผาตกแต่งให้มีสีสันสวยงาม
สิ่งของเครื่องใช้ที่ได้รับการออกแบบให้โดดเด่นและสวยงาม ช่วยเพิ่มคุณค่า และทำให้น่าใช้งานมากยิ่งขึ้น
ผลงานทัศนศิลป์นอกจากจะมีบทบาทต่อการดำเนินชีวิตประจำวันแล้ว ยังมีบทบาทสำคัญกับการสร้างสรรค์ในงานพระราชพิธีต่างๆ ในด้านความสวยงามของงานประดับตกแต่งพระราชพิธีด้วย อีกประการสำคัญ คือ ในผลงานทัศนศิลป์บางประเภทยังมีเนื้อหา และเรื่องราวที่สะท้อนสังคม ซึ่งสามารถแบ่งความสำคัญของบทบาทงานทัศนศิลป์ได้ ดังนี้
1.บทบาทงานทัศนศิลป์กับงานพิธี
งานพระราชพิธีต่างๆ มักจะใช้ศิลปินด้านทัศนศิลป์ออกแบบองค์ประกอบต่างๆ ที่ใช้ร่วมงามพระราชพิธีให้มีความวิจิตรตระการตา มีความงดงาม เช่น การออกแบบและการประดับตกแต่งพระเมรุของสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพันณวดี เป็นต้น
พระเมรุในพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี เป็นอาคารทรงสี่เหลี่ยมย่ิมุมไม้สิบสอง ยอดทรงมณฑปแปลง มีมุขยื่นทั้งสี่ด้าน ถูกออกแบบให้งดงามวิจิตรตระการตา สมพระเกียรติพระองค์ท่าน
2.บทบาทงานทัศนศิลป์กับภาพสะท้อนของสังคม
งานทัศนศิลป์นอกจากจะมีความสวยงามแล้ว ผลงานบางอย่างยังสามารถบอกเล่าถึงเรื่องราวต่างๆ ที่เกิดขึ้นในสังคมทั้งที่เกิดในอดีตและปัจจุบัน อีกทั้งยังสะท้อนให้เห็นความคิดจินตนาการของตัวศิลปินที่มีต่อเหตุการณ์ต่างๆ หรือบุคคลต่างๆ ๆด้อีกด้วย ผลงานในลักษณะนี้สามารถนำเสนอได้ทั้งเรื่องราวในเชิงบวกและเชิงลบ ส่วนมากเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับปัญหาบ้านเมืองและสังคม เพื่อต้องการให้เกิดการปรับปรุงหรือเปลี่ยนแปลงสังคมให้ดีขึ้น หรือสะท้อนแนวคิดบางอย่างให้สังคม
ตุ๊กตาชาววังที่สะท้อนให้เห็นการละเล่นและวิถีชีวิตของคนในอดีต
ผลงานจิตกรรมนี้เล่าถึงประเพณีลอยกระทงของชาวบ้าน ซึ่งสะท้อนให้เห็นวัฒนะรรมประเพณีที่ดีงามของไทย
ผลงานจิตกรรมนี้สะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตของคนไทยที่มีความเรียบง่าย มีวัฒนธรรมประเพณีที่ดีงาม
3.บทบาทงานทัศนศิลป์กับงานประดับตกแต่ง
งานทัศนศิลป์มักเกี่ยวข้องและมีบทบาทสำคัญในงานประดับตกแต่งอยู่เสมอ เพราะงานประดับตกแต่งย่อมต้องการให้เกิดความงดงามความรู้ทางทัศนศิลป์จึงมีความสำคัญอย่างมากในการสร้างสรรค์ผลงาน การใช้ความรู้ในงานประดับตกแต่ง นักเรียนสามารถสังเกตได้จากสิ่งที่อยู่รอบๆตัว ดังตัวอย่าง