Periyodik Kontrol

Basınçlı kaplar sıcak su, buhar, ısı transferi, basınçlı hava, basınçlı suyun transferi, sterilizasyon ve çeşitli proseslerde işyerlerinin ihtiyaçlarını karşılamaktadır.

İşyerlerinin bir çoğunda basınçlı kap ve tesisatlar bulunmaktadır. En sık kullanılan basınçlı kaplar kalorifer kazanları (sıcak su kazanları), buhar kazanları ve buhar jeneratörleri, kızgın yağ kazanları, kompresör hava tankları, hidroforlar, genleşme tankları, boylerler, otoklavlar, pişirme kazanları, boya kazanları vb. şeklindedir.

Basınçlı kaplar standartlara uygun şekilde imal edilmeli, işyerine kurulumu ve tesisatları doğru şekilde yapılmalı, düzenli olarak bakımları ve kontrolleri yapıldığında işleri ve hayatı kolaylaştırırlar. Ancak, imalat, tesisat, bakım ve kontroller standartlara ve tekniğe uygun olmadığında ise önemli birer tehlike kaynağı durumundadırlar: Yangınlara, yanıklara, patlamalara, elektrik çarpmalarına yol açabilirler.

Basınçlı kap ve tesisatlarının güvenli olarak çalışabilmeleri için İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ne göre PERİYODİK KONTROL’lerinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bir çok işletme yetkilisi PERİYODİK KONTROL ile PERİYODİK BAKIM’ı karıştırmakta ve bakım yaptırdığında yeterli olduğunu sanmaktadır. Oysa PERİYODİK KONTROL araç muayenelerinde olduğu gibi BAKIM’dan ayrı bir faaliyettir. Periyodik Kontroller, ekipmanların iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uygun olarak çalışıp çalışmadığının Yönetmelik’le yetkilendirilmiş, konusunda uzman olan teknik personel tarafından kontrol ve testlerinin yapılmasını içermektedir.

Basınçlı kap ve ekipmanların periyodik kontrollerini gerçekleştirmeye makina mühendisleri, makina veya metal bölümü mezunu teknik öğretmenler, makina tekniker ve yüksek teknikerleri yetkilidir. Periyodik kontroller en geç 1 yıl aralıklarla yapılmalıdır. Ekipmanda yapılan önemli değişiklikler, kazalar vb. durumlarda ise 1 yıl beklenmeden periyodik kontroller yenilenmelidir.

Basınçlı kaplarda ekipman basıncının 1,5 katı ile hidrostatik test gerçekleştirilmektedir. Böylece ekipmandaki zayıf ve sorunlu noktalar güvenli şekilde ortaya çıkarılmaktadır. Emniyet ventillerinin de çalışmaları kontrol edilmektedir. Ekipmanın ölçü ve kontrol cihazlarının doğru çalışması kontrol edilmektedir. İşyerinin ve ekipmanın şartları nedeniyle hidrostatik testlerin gerçekleştirilemeyeceği durumlarda, hidrostatik testlerin yerine tahribatsız muayene yöntemleriyle (NDT) de periyodik kontroller gerçekleştirilebilmektedir.

Army NDT olarak basınçlı kapların periyodik kontrollerini ilgili yönetmelik ve standartların gerektirdiği şekilde gerçekleştirmekteyiz. Uzman personelimiz, uygun ekipmanlarımız ve kalibrasyonlu ölçü cihazlarıyla ekipmanınıza zarar vermeden, iş sağlığı ve güvenliğini tehlikeye düşürmeden periyodik kontrolleri gerçekleştirmekte ve raporlandırmaktayız.

İşletmelerde kullanılan en önemli ekipmanlardan birisi de kaldırma ve iletme ekipmanlarıdır. Vinçler, caraskallar, forkliftler, transpaletler, yük asansörleri, platformlar, iskeleler, sapanlar vb. ekipmanlar bu kapsama girmektedir. Ancak, kaldırma ve iletme ekipmanlarının kullanımındaki sorunlar nedeniyle her yıl çok sayıda yaralanma ve ölüm olayı meydana gelmektedir. Örneğin vinç halatları koparak yük düşebilmekte; kule vinçler, mobil vinçler devrilebilmekte; iskeleler çökebilmektedir.

Kaldırma ve iletme ekipmanlarında yaşanan kazaların önemli nedenleri arasında yanlış kullanım, düzenli bakımların yapılmaması, aşırı yüklemeyi önleyecek emniyet sistemlerinin çalışmaması, kapasite fazlasının kaldırılması, aşınma ve yıpranmaların zamanında fark edilmemesi, emniyet sınır kesici sistemlerinin bulunmaması gibi bir çok neden yer almaktadır.

Bu tehlikeler nedeniyle Kaldırma ve İletme Ekipmanları, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği kapsamında periyodik kontrollerin gerçekleştirilmesi zorunlu olan ekipmanlar arasında yer almaktadır.

Kaldırma ve İletme Ekipmanlarının periyodik kontrolleri genel olarak en geç yılda 1 kez gerçekleştirilmelidir. İskele grubunda yer alan ekipmanların periyodik kontrolleri ise en geç 6 ayda bir kez gerçekleştirilmelidir.

Periyodik kontrolleri yapmaya makina mühendisleri, makina ve metal bölümü mezunu teknik öğretmenler, makina teknikerleri ve yüksek teknikerleri yetkilidir. İskele grubunda yer alan ekipmanların periyodik kontrollerinde ise yukarıda belirtilen ünvanların yanında üniversitelerin inşaat ve mimarlık bölümü mezunları ile bunların tekniker ve yüksek teknikerleri; gemi yapım işlerinde ise gemi inşa mühendisleri yetkilidir.

Periyodik kontroller özel bir uzmanlık alanıdır. Periyodik kontrol yapan kişilerin yönetmelikte belirtilen ünvanları taşıması yanında ekipmanların standartları ve periyodik kontrol kriterleri konusunda da bilgili olması gerekmektedir. Her bir ekipmanın periyodik kontrolleri ilgili ulusal ve uluslararası standartlarda belirtilen kriterlere göre gerçekleştirilmelidir. Army NDT, periyodik kontrol konusunda uzman bir kadro ile çalışmaktadır.

Kaldırma ve iletme ekipmanlarının kontrollerinde öncelikle belge kontrolleri, görsel kontroller ve işlevsel kontroller gerçekleştirilmektedir. Sonrasında ekipmanın ilgili standartlarının şartlarına uygun olarak yük testleri gerçekleştirilmektedir. Örneğin vinçlerde kapasitenin 1,25 katı ile statik testler ve 1,1 katı ile de dinamik testler gerçekleştirilmektedir. Ayrıca ekipmanın özelliğine göre, ilgili standartların öngördüğü aşırı yük sistemlerinin çalışmaları, emniyet frenlerinin çalışmaları gibi kontroller de gerçekleştirilmektedir. Kontrollerde kalibrasyonlu ölçü aletleri kullanılmaktadır.

Tesisatlar iş yerlerinin can damarlarıdır. İş yerinde enerjinin, havanın, suyun, buharın vb. kaynakların gerekli yerlere dağıtılmasını, gerektiğinde atıkların da toplanmasını sağlar. İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ne göre belirli tesisatların da periyodik olarak kontrolden geçirilmesi zorunludur.

Periyodik Kontrol kapsamında yer alan mekanik tesisatlar arasında özellikle yangın, havalandırma ve klima tesisatları bulunmaktadır.

Her tür yapının yangından korunması ve yangın çıkması durumunda can ve mal kaybının engellenmesi amacıyla kurulan yangın algılama ve söndürme tesisatlarının her an çalışır durumda olması önemlidir. Ancak, gündelik kullanımı olmayan yangın söndürme tesisatlarının bakım ve kontrolleri birçok işletmede unutulmakta ve yangın çıkması durumunda bunun bedeli ağır olmaktadır. Bu nedenle, sistemin projeye ve binanın gereklerine uygun olarak çalışır durumda olup olmadığını anlamak, varsa eksiklerin tespit edilip giderilmesini sağlamak üzere yangın tesisatlarının periyodik kontrolleri en geç yılda 1 kez gerçekleştirilmelidir.

İş yerlerinde önemli ihtiyaçlardan birisi de havalandırma ve iklimlendirme tesisatlarıdır. İş yerinde çalışanların ve makinaların hava ihtiyacının karşılanması, kirlenmiş havanın uygun şekilde uzaklaştırılması; ortam sıcaklık, nem ve hava akımının çalışanların ihtiyaçlarına uygun olarak sağlanması havalandırma ve iklimlendirme tesisatının uygun şekilde kurulmasına ve çalışmasına bağlıdır. Havalandırma ve klima tesisatlarının da en geç yılda 1 kez periyodik olarak kontrolleri gerçekleştirilmelidir.

Bu gruptaki tesisatların periyodik kontrollerini gerçekleştirmeye makina mühendisleri, makina ve metal bölümü mezunu teknik öğretmenler, makina teknikerleri ve yüksek teknikerleri yetkilidir.

Elektrik tesisatlarındaki hatalar ve kusurlar işyerlerindeki en önemli tehlike kaynaklarından birisini oluşturmaktadır. Elektrik tesisatının uygun şekilde kurulmaması, işletilmemesi, bakım ve kontrollerin gerçekleştirilmemesi nedeniyle çok sayıda yaralanmalı ve ölümlü olay meydana gelmektedir.

Elektrik tesisatlarının periyodik kontrolleri İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ne göre zorunludur. Periyodik kontroller 1 yılı geçmemek üzere, işyeri şartlarına ve ilgili düzenlemelere göre belirlenecek sürelerde gerçekleştirilmelidir.

Elektrik tesisatı ile ilgili periyodik kontrolleri (topraklama tesisatı, paratoner tesisatı ile akümülatör ve transformatör ve benzeri elektrik ile ilgili tesisat)gerçekleştirmeye elektrik mühendisleri, elektrik eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler, elektrik tekniker veya yüksek teknikerleri yetkilidir.

Elektrik tesisatı görsel ve fonksiyonel olarak kontrol edilmektedir. Topraklama değerleri ölçülmekte, yalıtımlar ve bağlantılar kontrol edilmektedir. Kontrol ve ölçümler kalibrasyonlu ekipmanlarla gerçekleştirilmektedir.

Army NDT, yetkili muayene personeli ve kalibrasyonlu cihazları ile elektrik tesisat ölçüm ve periyodik kontrollerini gerçekleştirmektedir.

Endüstriyel kapı bir diğer adı ile seksiyonel kapılar garajlar, depolar, konutlar, otopark alanları, otomobil galerileri, sergi ve fuar alanları, üretim depoları, oto yıkama tesisleri, atölyeler ve giriş çıkış denetimi sağlanmak istenen diğer tüm alanlarda tercih edilmektedir.

Endüstriyel Raf ve Kapılar periyodik kontrolleri, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereğince oluşturulan 25.04.2013 tarih ve 28628 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” kapsamında yapılmaktadır. Endüstriyel Raf ve Kapılar periyodik kontrolleri, “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” ne göre standart veya azami bir süre belirtilmemişse imalatçının öngördüğü periyotla veya azami süre 1 yıl olacak şekilde yapılmalıdır.

Endüstriyel Raf ve Kapılar Periyodik Kontrolü yapılırken aşağıdaki teknik konmtroller uzman ekiplerimiz tarafından yapılarak raporlanır.

İzin verilen ağırlıkta yükleme durumu kontrol edilir.

Hasarlı veya eksik yapısal elemanın varlığı gözlemlenir

Yapısal kontroller yapılır.

Ayak deformasyonu, çerçeve eksen açıklığı, çapraz-yatay bağlantı deformasyonu, ayak koruyucu deformasyonu, eksik cıvata ve somun varlığı kontrol edilir.

Çerçeve bariyeri deformasyonları gözle kontrolü yapılır.

Kirişlerde deformasyon ve eksen kaçıklarına bakılır.

Palet/döşeme destek çubuğu deformasyonu kontrol edilir.

Yapısal olarak korozyon kontrolü yapılır.

Traverslerde izin verilen sehim oranı kontrolü yapılır.