O stawianiu hipotez

Hipotezą możemy nazwać przypuszczenie dotyczące pewnych prawidłowości. Wszyscy często stawiamy hipotezy. Możemy sobie powiedzieć np. "Kasia mnie lubi" albo "serce mi szybciej bije ze strachu". Każdy potrafi stawiać jakieś hipotezy, ale na razie to są tylko przypuszczenia.

• Dokąd nie wiemy, czy nasze przypuszczenia są prawdziwe, nie są wiele warte.
• Jeszcze gorzej, jeżeli uznajemy przypuszczenia za prawdziwe, a nie są. Wtedy mogą nam szkodzić!
• Jest świetnie, jeżeli po postawieniu jakiegoś przypuszczenia sprawdzimy, czy jest prawdziwe. Co najlepsze, możemy się czuć wygrani i wtedy, kiedy sprawdzimy że przypuszczenie jest słuszne, i wtedy, gdy sprawdzimy, że było błędne! W obu przypadkach stajemy się mądrzejsi. Możemy powiedzieć, że myślimy.

Stawianie ciekawych hipotez i sprawdzanie ich słuszności, to świetna sprawa. Może być ciekawe, zajmujące, wiele nas uczy. Warto np. sprawdzać, czy i jak zmiany tętna są powiązane ze zmianami oddechu i ciśnienia. Warto się dowiedzieć, jaki mają związek z wydzielaniem adrenaliny (hormonu stresu) oraz, kiedy to jest dla nas zdrowe, a kiedy szkodliwe.

Postawioną hipotezę trzeba sprawdzić. Możemy szukać dowodów, że jest prawdziwa i dowodów, że jest fałszywa.

• Jeżeli zdobędziemy zdobywamy dowód dla naszych przypuszczeń hipoteza staje się prawdą.
• Jeżeli zdobędziemy dowód, że nasze przypuszczenia były nieprawdziwe, hipotezę odrzucamy.

Uwaga: najczęściej lubimy mieć rację i dlatego często potwierdzenie hipotezy kojarzy nam się z sukcesem, a jej obalenie - z klęską. Chętniej też szukamy dowodów, że jest prawdziwa, niż dowodów, że jest fałszywa. Obalenie hipotezy też jest sukcesem (przecież poznaliśmy prawdę i jesteśmy teraz mądrzejsi). Czasem sukcesem szczególnie ważnym, bo pozwala nam on nam uczyć się odrzucać błędne przypuszczenia, a to bywa trudna sztuka!

W Waszym WebQueście zajmujecie się pulsem, ciśnieniem krwi i oddychaniem. Wiemy, że nasz oddech i puls zależą od naszego stanu fizycznego i psychicznego. Wasz organizm reguluje zaopatrzenie w paliwo i energię do chwilych potrzeb. Tętno oznacza rytm pracy naszego serca pompujacego krew (a wraz z nią tlen oraz substancje odżywcze) w tempie stosownym do np. chwilowego wysiłku, a także przewidywanego zapotrzebowania w sytuacjach nagłych (np. stres). Są to rzeczy niezwykle dla nas ważne. Czy jednak wiemy na ten temat wystarczajaco wiele? Wiemy, np., że wysiłek fizyczny przyspiesza puls i pogłębia oddech. A czy tak samo działają tzw. ćwiczenia izometryczne? A jeżeli działają inaczej, to dobrze, czy źle?

Za dobrą hipotezę uznamy w naszym WebQueście taki przypuszczenie, które będziemy w stanie sprawdzić. Np. "wysiłek powoduje przyspieszenie pulsu" jest przypuszczeniem możliwym do weryfikacji, jednak musimy w tym celu określić, co rozumiemy przez wysiłek i zbudować odpowiednie hipotezy i eksperymenty. Czy np. prawdziwa jest hipoteza, że każdy wysiłek powoduje przyspieszenie pulsu?? A jeżeli tak, to czy każdy tak samo? Zważ, że są różne rodzaje wysiłku, np.:

• umysłowy (kiedy bardzo intensywnie o czymś myslimy, nasz mózg intensywniej pracuje, a jest to organ, który pochłania spory procent naszej energii!
• fizyczny dynamiczny (związany z ruchem), kiedy wykonujemy np. biegi, przysiady, podnosimy ciężary etc.
• fizyczny statyczny (izometryczny), kiedy napinamy mięśnie motoryczne bez intensywnego ruchu, np. utrzymujemy jakiś ciężar w górze, stoimy na palcach, naciskamy na coś z całej mocy etc.

Naprawdę ciekawie robi się, kiedy na podstawie sprawdzenia Waszej hipotezy zaczynają Wam się nasuwać nowe, które pozwalają wyciągać nowe wnioski i poznawać nowe rzeczy. Warto np. sprawdzać, czy i jak zmiany tętna są powiązane ze zmianami oddechu i ciśnienia. Warto się dowiedzieć, jaki mają związek z wydzielaniem adrenaliny (hormonu stresu) oraz, kiedy to jest dla nas zdrowe, a kiedy szkodliwe.