Koolstofdioxide
Koolstofdioxide (CO2) vind je in geringe mate (0,04%) terug in de atmosfeer. De atmosfeer bevat van nature een zeer kleine hoeveelheid koolstofdioxide. De voornaamste natuurlijke bronnen van koolstofdioxide in de atmosfeer zijn:
de afbraak van biologisch materiaal,
afgifte van CO2 uit de oceanen/bodem en
vulkaanuitbarstingen.
Planten, bomen en vegetatie zetten deze koolstofdioxide om in zuurstof (en suikers) via fotosynthese. De natuurlijke bronnen van CO2 en de destructie (fotosynthese) ervan vormen een natuurlijk evenwicht. Wanneer we echter één van deze componenten in de balans veranderen, heeft dit een invloed op de CO2 concentratie in de atmosfeer. Denk hierbij maar aan grootschalige ontbossing.
Je kan het effect van vegetatie op CO2 duidelijk zien bij de CO2 metingen die uitgevoerd worden in Mauna Loa (Hawaï). De meeste plantengroei bevindt zich in het noordelijk halfrond. Wanneer het daar winter is, hebben veel bomen geen bladeren en daalt de destructie van CO2 door fotosynthese. In de lente en zomer daarentegen wordt er volop aan fotosynthese gedaan en wordt er meer CO2 uit de atmosfeer gehaald. Deze seizoenschommelingen is duidelijk te zien in de CO2 metingen, wat de rol van vegetatie in de koolstofdioxide keten bevestigt.
Daarnaast toont de Mauna Loa tijdsreeks hoe de laatste 100 jaar de CO2 concentratie in de atmosfeer toegenomen is. De laatste 100 000 jaren is de CO2 concentratie nooit zo hoog geweest als vandaag. Dit is voornamelijk een gevolg van het verbranden van fossiele brandstoffen, hout, kolen en door grootschalige ontbossing.
Hoewel de CO2 concentratie zeer beperkt is, is het belang hiervan niet te onderschatten. Koolstofdioxide doet immers dienst als een broeikasgas. Een kleine toename van koolstofdioxide in de atmosfeer heeft een opwarmend effect voor de temperatuur op aarde.
Klik hieronder op de rode knop om een klimaatsimulatie te starten. Je kan hier zelf de CO2 uitstoot veranderen en de mate van ontbossing. Klik bovenaan op Run Decade om de temperatuurverandering voor een periode van 10 jaar te simuleren. Bekijk ook eens op de animatie hoe de koolstofdioxide verdeeld is over het land, atmosfeer en oceaan. Veranderen deze verhoudingen?
PPM is een afkorting die vaak voorkomt wanneer men spreekt over concentraties in de atmosfeer. PPM staat voor parts per million. Een CO2 concentratie van 400 PPM wil zeggen dat er in de atmosfeer (meer bepaald de troposfeer) per miljoen deeltjes, 400 CO2 moleculen zijn (400/1 000 000). PPB staat voor parts per billion, de interpretatie is analoog aan PPM.
Terug naar leerpad:
