2005 öncesi dönemlerde fenomenliğin telefon şakaları, ses kayıtları ve chat odaları ağırlıklı olduğunu görebiliriz.
Mahir Çağrı, 1999 yılında açtığı kişisel web sitesi ile bütün dünya tarafından tanınan bir internet fenomeni haline gelmiştir. Günümüze göre çok basit bir tasarım, bozuk bir İngilizce ile kurulan site, kısa sürede dünya çapında bir ün kazanmıştır. Sitenin de ismi olan "I Kiss You" kalıbı David Bowie tarafından bile bir röportajında dile getirilmiştir.
Web sitesinde paylaştığı günlük yaşantısından fotoğraflar ve bozuk ingilizcesiyle yazdığı yazılardan elde ettiği samimiyet ile günümüze kadar gelmiş olan İnternet Mahir, internetin ilk dönemlerinde fenomen olmanın ne kadar kolay olduğunu göstermektedir.
İnternet Mahir'in Web sitesinin ilk hali yukarıdaki gibiydi. Kaynak: http://mahir.faithweb.com/original.htm
Guiness kayıtlarına göre, Mahir’in sitesini 1999 Kasım-2000 Nisan arasında 3 milyon 173 bin 973 kişi ziyaret etti. Ayrıca Yahoo’nun 10. yıl dönümü için belirlediği “internetin akıllarda yer etmiş en önemli 100 olayı” içerisinde de, Mahir’in sitesi 3. sırada yer aldı.
“Ben Noel Dayı’yım delikanlıyım. Hediyemi beğenmeyeni sakatlarım, heyt!”
Noel Dayı, Grafi 2000 adlı sitede ünlenmiş, Berk Tokay (Flashberk) tarafından yaratılmış bir Türk halk kahramanıdır. 10 farklı macerasında Nez’le, Eminem’le, Robot Çelik’le karşılaşan (ve onları tokatlayan) Noel Dayı, yılbaşı arifelerinin efsanesi haline gelmiştir. Kendisini bir delikanlı ve bir kıro olarak tanımlayan Noel Dayı özünde yumuşak kalplidir (?!). Çocuklara ulaştıracağı hediyeleri asla eksik etmez. Fakat çatıdan girmek yerine kapıya tekme atmayı tercih eder!
İnterneti yeni keşfeden bir erkek neslinin yüreklerini hoplatan genç kız.
Bir dönemin fenomeni haline gelmiş "Ayça_22 oturum açtı" , "Ayça_22 şimdi kamera açtı" metinleri, MSN benzeri chat platformlarında ve internet sitelerinde ortaya çıkmıştır. Dönemin gençlerini saatlerce bilgisayar karşısında bekletmiş, bu bekleyişin sonunda ise bilgisayarlarını virüslerle doldurmuştur. Asıl soru şudur; 22 Ayça'nın yaşı mıdır yoksa Ayça Edirneli midir?
Bir reklam botu olan Ayça_22 'nin yıllardır oturum açmamış olması, evlenmiş olma ihtimalini de akıllara getirmiştir. Ayrıca Ayça, Facebook'un yaygınlaşmaya başladığı dönemlerde de Facebook Messenger üzerinden "Ayça Ateşli" ismiyle dönemin gençlerine musallat olmuştur.
fıstık.com adlı sitede yayınlanmış, bir arkadaşının Japon animelerine olan sevgisine yönelik bir espiriden yola çıkalarak Mimar Sinan Üniversitesi Grafik Tasarımı mezunu Cemre Özkurt tarafından yaratılmıştır.
Üniversite gençleri arasında bir anda popüler olan bu çizgi karakter, 2001 yılında Avrupa Flash Festivali'nde adaylardan biri olmuştur. İlk çıktığı zamanlarda 4 bölümü yayınlanmış fakat 5. bölüm için; fistik.com'da reklamlara tıklanma oranını %50 olması şartıyla 5. bölümü yayınlayacağı söylentisine rağmen halen devamı gelmeyerek sonlanmış bir animasyon serisidir.
Diğer bölümler için linkleri aşağıda bulabilirsiniz:
Bir ekip tarafından işletilen telefon şakası mağdurlarının en bilinenidir. İşletilmesinin kaydı mp3 olarak elden ele dolaşmış ve internet camiası tarafından çokça tanınan, birçok insan tarafından replikleri ezbere bilinen, kızdığı zaman lafını sakınmayan kimi zaman konuşmasına küfür serpiştiren (!) eski bir hurdacı abimizdir.
2000'lerin ortasında ilk gençlik dönemini yaşayan herkesin, arabesk rap yokken dinlediği şarkı: “Zu Spät”
Muhabbet takma adını kullanan müzisyen Murat Erşen, aslen Eskişehirli bir ailenin oğlu olarak 1984'te Almanya'da doğdu. Abisi Levent Erşen'le birlikte müzik yaparken, Almanya'daki Türkçe bilmeyen Türk gençleri için arabesk şarkılar yapmaya karar verdiler ve ünlü şarkı 'Zu Spät' bu şekilde ortaya çıktı. Bir anda patlayan R&B etkili Almanca arabesk şarkı, türünün ilk örneği olmasıyla tüm Avrupa'nın ilgisini çekmişti.
Efsaneye göre Muhabbet, Alman bir kıza aşık olmuş, onunla evlenmek istemiş; ancak tutucu ailesi bir Alman'la evlenmesine izin vermediği için ayrılmak zorunda kalmıştı. Ayrılığın ardından uzun süre ortadan kaybolan genç kadın kansere yakalanmıştı ve tekrar buluştuklarında her şey için çok geçti. Genç kadın sevgilisinin kollarında öldü. Kültür farklılığı yüzünden sevdiğine kavuşamayan genç adam, hislerini kültürleri karıştırarak; Almanca arabesk bir şarkıyla ifade etmeye karar verdi. Elbette bu sadece bir efsaneydi, Muhabbet röportajlarında 17 yaşında ailesinden ayrılıp tek başına kaldığı evde Orhan Gencebay ve Müslüm Gürses gibi isimleri dinleyip onlardan etkilendiğini söylemişti.
Nazar Sevan Gülbenkoğlu, Alican Mutluşan ve Şura Yılmaz tarafından hazırlanan bazı listelemeler:
İlk İnternet Fenomenleri:
1) Arda Çetin: Arda Çetin Türkiye'nin ilk bloggerlarından biridir. Kendisi eğitim teknolojileri, dijital stratejiler ve dönüşümler alanında uzmanlaşmıştır. İlk blogunu 1 Ekim 2005te yayınlayan Arda Çetin bu alanda fenomen bir isim olmuştur.
2) Atıf Ünaldı: Atıf Ünaldı 23 Aralık 1973 tarihinde doğdu ve ülkemizde ilk kez iki bilgisayarı telefon hatları üzerinden konuşturan BBS sistemini kurarak Türkiye'deki ilk internet ağını oluturmuştur. Aynı zamanda kendisi Türkiyede'ki ilk internet ve bilgisayar informasyon programını yaparak internet dünyasında adını duyurmuştur.
3) Varol Yaşaroğlu: Varol Yaşaroğlu Mart 1968de İzmir'de doğmuştur. Kendisi uzun yıllar Karikatürist ve İllüstratörlük yapmıştır ve 2000 yılında Grafi2000 adlı siteyi kurdu. Bu sitede yayınladığı videolar Türkiye çapında en çok izlenen videolardan biri oldu. Noel dayı, Koca Kafalar, Fırıldak Ailesi gibi birçok kurgusal karakterle birçok video yayınladı ve bu videolar internette büyük yankı uyandırdı.
4) Erol Simavi: Erol Simavi 5 Haziran 1930'da doğmuştur ve Türkiye'nin gelmiş geçmiş en ünlü medya patronlarından biri olmuştur. İnternet gazeteciliğinde Türkiyede ilk adımı atmış olan Erol Simavi, bu alanda adını internet dünyasında duyurmuştur. Erol Simavi 1997'de Hürriyet.com adlı siteyi açarak Türkiyenin ilk internet gazetesini internet dünyasına sunmuştur ve Türkiye’nin ilk ve en başarılı girişimlerinden biri olmuştur.
5) Tanıl Sürmeli: Youtube alanında Türkiyeden ilk videoyu paylaşarak bir ilke imza atmıştır. Arkadaşının dans ederkenki videosunu paylaşarak Türkiye'de küçük çaplıda olsa ismini duyurmuştur.
Youtube: 2008 - 2018 (Video)
Youtube: 2012-2018 (Youtuber)
(Bu liste yıllık izlenme, like ve abone sayısına göre düzenlenmiştir.)
2012: Burak Şahin- Burak Oyunda
2013: Tamer Yeşildağ- Oyun Delisi
2014: İbrahim Akman- Webtekno
2015: Ağır Mimar- Ağır Mimar
2016: Oha Diyorum
2017: Enes Batur
2018: Enes Batur
1993-2004 Yıllarının Fenomen Sosyal Medya Siteleri
1) Yonja.com: Sitenin 2000li yılların başında kurulduğu bilinmektedir. Arkadaş bulma amacıyla kurulmuş ücretli bir sitedir ancak günümüzde Facebook ve Instagramın açılmasıyla birlikte eski popülerliğini kaybetmiştir.
2) Mırc: Chat programlarına öncü olan sitelerden Mirc, bir zamanların en çok kullanılan iletişim ağıydı. Kullanmak isteyen kişi kendine herhangi bir nick belirleyerek insanlarla iletişime geçebiliyordu.
3) Hi5: Yonja adlı sitenin yanı sıra Hi5 adlı sitede 2000li yıllarda çok popülerdi. Kendi fotoğraflarını paylaşıp diğer insanların fotoğraflarına yorum yapılabilen bir sosyal platformdu. Diğer sitelerden farkı ise profiline giren kişileri görebilme özelliğiydi.
4) Myspace.com: Myspace adlı site 2002 yılında kurulmuştur. Türkiye'de büyük yankı uyandıran site ani bir şekilde popülerleşmeye başlamıştır. Müzik, haber, oyun ve birçok çeşitli etkinliklerin yapılabilidiği Myspace diğer web siteleri gibi eski popülerliğini kaybetmiştir ve Facebookun açılmasıyla eski günlerine veda etmiştir.
5) ICQ: Icq adlı site 2000li yılların başında İsrailli bir genç tarafından açılmıştır. Msn açılmadan önce dünyada en çok kullanılan mesajlaşma sitesiydi. Her kullanıcıya ardışık olarak kullanıcı numaraları verilmekteydi.
6) MSN: 1999 yılında piyasaya sunulan iletişim aplikasyonu MSN, birçok özellik içermekteydi. Kameralı görüşme yapılabiliyordu ve aynı zamanda insanlar birbirleriyle video, resim paylaşımı yapabiliyordu. En popüler iletişim uygulaması olmasının yanı sıra insanlar bu uygulama üzerinden birbirleriyle oyunda oynayabiliyorlardı. Şu an da Facebook Messenger ile günümüzde yerini alıyor ancak eski popülerliğine sahip değil.
7) İtiraf.com: Kullanıcıları genelde yetişkinleri ve gençleri kapsayan sitede birçok komik itiraf ve yorumlar bulunmaktaydı. Site kolay kullanılır olmakla birlikte herkesin kendine ait profili bulunmaktaydı ve bu sayede insanlarla iletişime geçmekte mümkündü. 2017 yılllarının başlarında kapanan sitenin yerini alan herhangi bir uygulama henüz çıkmadı.
1993 - 2004 Yıllarının fenomen Müzik İndirme Siteleri
1) Limewire: Zamanının en popüler müzik indirme uygulaması olan Limewire sayesinde herkes istediği şarkıcının istediği şarkısını veya şarkılarını birkaç dakika içinde indirebiliyordu. Uygulama bazı zamanlarda virüslü içerikler içermesine rağmen kullanıcıları bir hayli fazlaydı. Bu popüler müzik uygulmasının sonunu getiren şey açılan davalar ve Torrend adlı uygulamanın çıkışı oldu.
2) Winamp: Bizim için göz ardı edilmiycek derecede önemli olan müzik uygulamalarında biri de Winamp'dır. Nullsoft tarafından geliştirilen Winamp o yıllarda bizlerin ilk Mp3 oynatıcılarından olmuştur ve bu uygulama sayesinde o zamanın Media Playerları ilerleme kaydetmiştir.
Lena Zurnacı
2010 Öncesi İnternet Fenomenleri
Mahir Cagri: İnternet Mahir, yani gerçek adıyla Mahir Çağrı olan internet fenomeni, ilk olarak “I kiss you all” sloganı ile tanınmış ve yaptığı basit kişisel web sistesiyle ödül almış kişidir. 15 Ekim 2005 tarihli olarak Vatan Gazetesinde yapmış olduğu röportajında şu sözleri söylemiştir; “Dünya’da hala tanınıyor ve çeşitli yardım faaliyetlerine katılıyorum.
Mustafa Akgul: Türkiye'de internetin başlaması ve yayılmasında büyük katkıları
Türkiye’nin internet ile tanışmasında çok önemli katkıları olan Türkiye’de “internetin babası” olarak kabul edilen Akgül
Melek Subası: 19 Nisan 2010 Flash TV’de yayınlanan Yalçın Çakır’ın programında tanınan ve adeta fenomen haline gelen Melek Subaşı, kendisine yalancı denmesi üzerine sunucu ve TV kanalına tazminat davası açmıştı. Nihayet dava sonuçlandı. Melek Subaşı Flash TV programında söylediği 'sen milyon, milyar, sen bu parayı ne yaptın?’ sözüyle adeta fenomen haline gelmişti.
Mehmet Ali Birand : Mehmet Ali Birand, Türk gazeteci, yazar, köşe yazarı, haber sunucusu, televizyon yapımcısı.1997'de Posta'da yazmaya başladı, aynı zamanda CNN Türk'te Manşet adlı bir siyasi talk show programı yaptı.
Ercik Kral: youtube'un meshut ettiği kişilerdendir ercik. çeşitli güzel videoları biz izleyicileriyle paylaşıp bizleri onore etmiştir. Birilerine küfür edebilmek için yaşayan insanların varlıklarını sorgulamasını istediği alt bilincinde yer etmiş garip çocuk.
Efe Aydal: Podcastleride çok iyi bilim,filmler,kendini gelistirmek,siyaset ve amerikada gezip gordugu yerleri anlatir turkiyeyle farkliliklarina deginir genelde.
Ersan ozen: Turkiye’nin ilk internet fenomenini yaratt. Itiraf.comu yoneyen kisi.
Melek Yargıcı: Daha önce kameralar önünde sarhoş bir halde "Ben Tekim!.." şeklinde haykıran; hem iş hem aşk hayatında hayal kırıklığına uğrayan Melek Yargıcı 2000 li yillarin basinda internet fenomeni olmustur.