ภูมิปัญญาท้องถิ่น การทำส้มผักเสี้ยน "ยายทอง"

วิธีการดองผักเสี้ยนแบบพื้นบ้าน สูตรยายทอง มีขั้นตอนดังนี้

การทำส้มผักเสี้ยนของยายทอง จะแบ่งวันละแปลง เพื่อที่จะให้ได้ผักเสี้ยนส่งลูกค้าได้ทุกวัน โดยนำยอดอ่อนของผักเสี้ยนมาผึ่งแดดให้สลบ แล้วนำไปล้างน้ำให้สะอาด นำมานวดเบาๆ ผสมกับเกลือเล็กน้อย ระหว่างนวดหมั่นใส่น้ำลงไปเล็กน้อย เพื่อไม่ให้ผักแห้งจนเกินไปและแช่น้ำผักเสี้ยนเพื่อให้อ่อนตัวประมาณ 3 ชั่วโมง และเปลี่ยนน้ำที่แช่ผักเสี้ยนกลิ่นเหม็นเขียวออกมาและกลิ่นฉุนหายไป หลังจากนั้นก็เตรียมน้ำซาวข้าว(ข้าวเหนียว) เกลือ น้ำตาลทรายขาว ละลายให้เข้ากันดี รสชาติเค็มหวานเล็กน้อย ผสมในผักเสี้ยนที่เตรียมไว้ให้พอท่วม แล้วปิดฝาภาชนะให้สนิท นำไปตากแดดแรงจัด 5–10 นาที หรือหากช่วงไหนที่ไม่มีแดดก็ให้แช่น้ำที่เตรียมไว้ ประมาร 2 – 3 ชั่วโมง ก็นำมากรอกถุงเพื่อให้ส่งลูกค้าให้วันถัดไป ซึ่งลูกค้าก็จะสามารถนำมารับประทานได้ หากมีอาการไอ มีเสมหะ สามารถนำน้ำผักเสี้ยนดองผสมกับน้ำผึ้งอย่างละเท่าๆ กัน จิบเพื่อแก้ไอ แต่ควรเป็นน้ำผักเสี้ยนดองที่ทำเองที่บ้าน เพราะจะได้มั่นใจว่าสะอาด ปลอดภัย ตอนที่เราจะรับประทาน ทำการเทน้ำทิ้ง หั่นมะเขือกรอบ หรือ ผักอื่นๆ กินคู่กับน้ำพริกปลาร้า แซบอีหลีเด้อออออ


ลักษณะของต้นผักเสี้ยน

ผักเสี้ยนเป็นไม้ล้มลุกเตี้ยๆ ประหนึ่งวัชพืชตามท้องไร่หรือที่รกร้างทั่วไปและพบเห็นได้ตามริมน้ำ นิยมนำมาดองให้เปรี้ยว เรียกกันว่า ส้มผักเสี้ยน กินเป็นผักจิ้มหรือนำไปทำอาหารได้หลายเมนู ผักเสี้ยนไม่นิยมกินสดเพราะมีกลิ่นเหม็นเขียว นอกจากดองแล้ว ยังสามารถนำมาต้มให้สุกเพื่อกำจัดกลิ่นเหม็นและรสชาติที่ขมออกไป ใช้กินเป็นผักจิ้มน้ำพริกได้แต่ก็ไม่เป็นที่นิยมเท่าส้มผักเสี้ยนต้นผักเสี้ยน และจัดเป็นไม้ล้มลุก มีความสูงประมาณ 30-15 เซนติเมตร ส่วนต่าง ๆ ของต้นมีขนปกคลุม ส่วนรากเป็นรากแก้ว และรากแขนงจำนวนมาก ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเพาะเมล็ด โดยมีถิ่นกำเนิดและมีเขตการกระจายพันธุ์อยู่ทั่วไปในทวีปเอเชีย (รวมทั้งไทย) และแอฟริกา สำหรับในประเทศไทย แหล่งที่พบผักเสี้ยน มักพบขึ้นเป็นวัชพืชตามท้องไร่ปลายนา ที่รกร้างว่างเปล่าทั่วไป และริมลำธารสำหรับผักเสี้ยนยายทองแล้ว จะปลูกโดยแบ่งเป็นหลายแปลง เพื่อสะดวกให้การเด็ดเพื่อจะนำมาทำสัมผักเสี้ยนให้ลูกค้าได้ทุกวัน


การเดินทาง สถานที่ปลูกผักเสี้ยน บ้านนาคำ ม.11 ตำบลนาคำ อำเภอศรีสงคราม จังหวัดนครพนม โดย บ้านนาคำ นั้นตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของจังหวัดนครพนม ห่างจากตัวจังหวัดประมาณ 68 กิโลเมตร ห่างจากตัวอำเภอศรีสงครามประมาณ 16 กิโลเมตร


ที่มา : นางเขื่อนทอง สมรฤทธิ์ ปราชญ์ชาวบ้าน 105 หมู่ที่ 5 บ้านนาคำ ตำบลนาคำ อำเภอศรีสงคราม จังหวัดนครพนม โทรศัพท์ 06-1030-5587 06-5321-5634 , 14 กรกฎาคม 2565