آموزش جهت یابی با ستاره در گنجیابی و دفینه یابی

جهت یابی با ستاره در گنجیابی | در علم جهت‌ یابی با ستاره‌ در گنج یابی با توجه به اینکه صورتهای فلکی ذات‌ الکرسی و دبّ اکبر نسبت به ستاره‌ قطبی تقریبا روبروی یکدیگر و دور ستاره‌ قطبی خلاف جهت عقربه‌ های ساعت میچرخند این دو صورت فلکی هیچگاه غروب نمیکنند این دو همیشه در یک شب صاف قابل رویت اند ولی اگر یکی از آنها پشت کوه پنهان بود با دیگری میتوان ستاره‌ قطبی را یافت فاصله‌ هر کدام از این دو صورت فلکی تا ستاره‌ قطبی تقریبا برابر است.

آموزش جهت یابی با ستاره در گنجیابی و دفینه یابی :

از آنجا که ستاره‌ ها به محور ستاره‌ قطبی در آسمان میچرخند ممکن است پیاله‌ دب اکبر را صحیح یا وارون یا به پهلو ببینید و همچنین دیگر صورتهای فلکی را در نیم‌ کره‌ شمالی زمین ستاره‌ قطبی با تقریب بسیاری خوبی (حدود 0.7 درجه خطا) جهت شمال جغرافیایی (و نه شمال مغناطیسی) را نشان میدهد یعنی اگر رو به آن بایستیم رو به شمال خواهیم بود.

برای یافتن جهت ستاره‌ قطبی روشهای مختلفی وجود دارد که عبارتند از :

• به وسیله‌ مجموعه ستارگان «دبّ اکبر» : صورت فلکی دبّ اکبر شامل هفت ستاره‌ است که به شکل ملاقه قرار گرفته‌اند چهار ستاره‌ آن تشکیل یک ذوزنقه را میدهند و سه ستاره‌ دیگر مانند یک دنباله در ادامه‌ ذوزنقه قرار گرفته‌ اند هر گاه دو ستاره‌ ای که لبه‌ بیرونی ملاقه را تشکیل میدهند (دو ستاره‌ قاعده‌ کوچک ذوزنقه لبه‌ پیاله‌ ملاقه محلی که آب از آنجا میریزد) را [با خطی فرضی] به هم وصل کنیم و 5 برابر فاصله‌ میان دو ستاره به سمت جلو ادامه دهیم به ستاره‌ قطبی میرسیم.

• و به وسیله‌ مجموعه ستاره‌ های «ذات‌الکرسی» : صورت فلکی ذات‌ الکرسی شامل 5 ستاره است که به شکل W یا M قرار گرفته‌ اند هرگاه (مطابق شکل) ستاره‌ وسط W (رأس زاویه‌ی وسطی) را حدود 5 برابر «فاصله‌ آن نسبت به ستاره‌ های اطراف» به سوی جلو ادامه دهیم به ستاره‌ قطبی میرسیم.

نکاتی در مورد جهت یابی با ستاره در دفینه یابی :

1. صورت‌ های فلکی ذات‌ الکرسی و دبّ اکبر نسبت به ستاره‌ قطبی تقریبا روبروی یکدیگ و دور ستاره قطبی خلاف جهت عقربه‌ های ساعت میچرخند این دو صورت فلکی هیچگاه غروب نمیکنند.

2. این دو همیشه در یک شب صاف قابل رویت اند ولی اگر یکی از آنها پشت کوه پنهان بود با دیگری میتوان ستاره‌ قطبی را یافت فاصله‌ هر کدام از این دو صورت فلکی تا ستاره‌ قطبی تقریبا برابر است.

3. ستاره‌ی قطبی خود آخرین ستاره‌ دسته‌ ملاقه‌ صورت فلکی ملاقه‌ ای شکل «دبّ اصغر» است برخی ستاره‌ های دبّ اصغر چندان پرنور نیستند و گاه ممکن است به راحتی دیده نشوند.

4. اگر برای یافتن ستاره‌ ها در آسمان از ستاره‌ یاب (افلاک‌ نما) استفاده میکنید به‌خاطر داشته باشید که ستاره‌ یاب‌ ها موقعیت ستاره‌ ها را در زمان، تاریخ و موقعیت جغرافیایی (طول و عرض جغرافیایی) خاصی نشان میدهند.

5. زمین دور محوری فرضی که از شمال و جنوب کره‌ زمین میگذرد میچرخد این چرخش زمین موجب میشود که ما تصور کنیم همه‌ ستاره‌ های آسمان حول محوری میچرخند (حرکت ظاهری دارند) که در محل محور گردش آنها ستاره‌ قطبی میدرخشد ستاره‌ پرنوری که در راستای محور گردش زمین قرار داد و بدین دلیل در آسمان ثابت به نظر میرسد.

6. هر چه از استوا به سوی قطب شمال برویم ستاره‌ی قطبی در آسمان بالاتر (در ارتفاع بیشتر) دیده میشود یعنی ستاره‌ قطبی در استوا (عرض جغرافیایی 0 درجه) تقریبا در افق دیده میشود و در قطب شمال (عرض جغرافیایی 90 درجه) تقریبا بالای سر (سرسو، سمت‌الرّأس، رأس‌القدم) دیده میشود بالاتر از عرض جغرافیایی 70 درجه‌ شمالی عملا نمیتوان با ستاره‌ قطبی شمال را پیدا کرد در شب هم میتوان به وسیله‌ ستاره‌ قطبی و دب اکبر زمان را تشخیص داد همان‌طور که در مدخل ساعت ستاره‌ ای آمده است.