غارهای طبیعی و دست ساز

غارهای طبیعی و دست ساز در گنج یابی | عوامل مختلفی باعث پیدایش و شکل گیری غارها میشوند این عوامل میتوانند فرآیندهای شیمیایی، فرسایش آب، نیروهای زمین ساختی (تکتونیکی)، میکروارگانیسمها، فشار، تاثیرات اتمسفری، حفاریهای انسان و … باشند.

غارهای طبیعی و دست ساز در گنج یابی به چه صورتی میباشند؟

• غارهای طبیعی :
  این نوع غارها در مناطقی که جنس آنها قابل حل شدن است زایش می یابند جنس این مناطق میتواند سنگ آهک، سنگ گچ، دولومیت، نمک، ماربل و … باشد.

• غارهای دست ساز (دست کن، مصنوعی) :
  این نوع غارها معمولا منشا طبیعی دارند که بعدها توسط بشر و برای مقاصد گوناگون حفاری و حجاری شده اند ولی با توجه به اینکه میتوان این نوع غارها را از زاویه غارهای طبیعی و دست کنده به تفکیک بررسی کرد از ذکر تفصیلی آنها صرف نظر میکنیم.

در حالت کلی غارها را میتوان از جنبه های گوناگونی دسته بندی کرد که در ذیل به توضیح آنها میپردازیم :

• از نظر جنس سنگهای محیطی : غارهای آهکی (سنگ آهک، دولومیت، ماربل)

• غارهای گچی

• غارهای گدازه ای (ماگمایی)

• انواع غارها از نظر ریخت شناسی (مورفولوژی) و ساختار هندسی :

1. غارهای افقی که شامل تونلهای افقی نزدیک به هم هستند.

2. شکافی که شامل تنها یک شکاف در سنگ یا صخره هستند.

3. عمودی که شامل چاه یا چاههایی هستند که با هم مرتبط هستند و فاصله نزدیکی به هم دارند.

4. سیستمهای غاری که بخاطر بزرگی ویژگیهای مختلفی را با هم دارا هستند.

تفکیک غارهای افقی و عمودی صرفا برای غارهای کوچک است که در آنها یک تونل و یا یک چاه وجود دارد در اکثر غارها، بخاطر فضای بزرگ و تعدد تونلها و چاهها، سیستم غاری وجود دارد.

• تحلیل و بررسی انواع غارها از نظر زمان پیدایش :

1. غارهای اولیه که در فضای بین سنگها و صخره ها (در زمان شکل گیری آنها) بوجود می آیند مانند تونلهای گدازه ای یا غارهای توفا (Tufa)توفا سنگهای رسوبی هستند که از رسوب لايه های نازک کربنات کلسيم يا به مقدار کمتر سيليس در اطراف چشمه های آب شور و يا به صورت پوششی در اطراف استالاکتيت ها يا استالاگميت ها تشکيل میشوند.

2. ثانویه که بعد از پیدایش سنگها و صخره ها و در اثر عوامل غارزا بوجود می آیند اکثر غارهای جهان جز غارهای ثانویه محسوب میشوند.

3. رده سوم که بر اثر متلاشی شدن غارهای دیگر بوجود می آیند.

• بررسی غارهای طبیعی از نظر عمر سنگ :

1. این دسته بندی برای غارهای آهکی بکار میرود آهک سنگی رسوبی است و یکی از مشخصه های اصلی آن زمان پیدایش میباشد.

2. آهکهای جدید (اخیر) یا توفا که در سراسر جهان یافت میشوند.

3. آهکهای ژوراسیک یا دونین (Devonian) ژوراسیک یکی از دوره ها در دوران دوم زمین شناسی است طول دوره ژوراسیک 60 میلیون سال است.

4. دونین یکی از دوره ها در دوران اول زمین شناسی است دوره دونین از 408 تا 360 میلیون سال پیش به طول انجامیده است.

• از نظر روش شکل گیری که در بخش غارهای طبیعی به آن پرداخته شده است در اکثر منابع و مراجع داخلی دسته بندی خاصی صورت گرفته است که در این قسمت به آن میپردازیم در این دسته بندی غارها به دو گروه زیر تقسیم میشوند :

1. ترکیب آبهای سطحی و باران با موادی در سطح یا درون زمین (کانیها یا گازها)

2. پدید آمدن ترکیبات حلال (معمولا اسیدهای ضعیف)

3. رسوخ و نفوذ ترکیبات حلال به درون زمین

4. تهی شدن فضاهای خاصی در داخل زمین (معمولا فضاهای خالی قبلی یا مناطق مستعد انحلال)

5. رسوب گذاری ترکیبات حلال و زایش غار سنگها و اشکال مختلف مناطق آهکی از مستعدترین مناطق برای پیدایش غارهای آهکی هستند از این رو در این نوع مناطق غارهای زیادی دیده میشوند یا امکان اکتشاف آنها وجود دارد.

ترکیب آبهای سطحی یا باران با دی اکسید کربن موجود در هوا یا لایه های بالاتر سطح زمین این مناطق تشکیل اسید کربنیک (H2CO3) ضعیفی را میدهد که همان ترکیب حلال تشکیل دهنده غارهای انحلالی میباشد البته ترکیبات اسیدی دیگری نیز معمولا در این مناطق در تشکیل غارها نقش دارند در مناطق گچی بخاطر قابلیت حل بالای گچ، دی اکسید کربن نقش عمده ای ندارد پدیده انحلال در سازندهای آهکی، باعث بوجود آمدن مناطقی می شود که به آن مناطق کارستی میگوییم.

غار های طبیعی در گنج یابی دارای چه ویژگی هایی میباشند؟

یکی از ویژگیهای غارهای طبیعی و دست ساز وجود سفره های آب زیر زمینی میباشد از ویژگیهای خاص غارهای انحلالی در مناطق آهکی، وجود چکنده ها، چکیده ها، ستونهای سنگی و … در آنهاست که بر اثر رسوبات ترکیبات حلال بوجود می آیند وجود املاح و کانیهای مختلف در منطقه باعث ايجاد رنگ های متنوعی در غارسنگها میشود سياه رنگ (آهنی)، سبز رنگ (مسی)، قرمز رنگ (هماتيت)، سياه رنگ (زغال سنگ) و يا نارنج.

به چه نکاتی باید در دفینه گذاری غارهای طبیعی توجه داشت؟

اولین موردی که در این مواقع باید چک شود این است که آیا خاکی از بیرون به داخل آورده شده یا خیر چون اگر در کف خاک دستی ریخته شده باشه صدرصد کف راهرو به نقطه ای مهم راه دارد و اگر خاکی موجود نبود صدرصد از دیوارها باید شروع کرد غاری که دارای اموال باشد باید در چپ و یا راست ورودی نمادی وجود داشته باشد و حتی روبروی درب غار، به هیچ عنوان غاری که دارای اموال باشد بدون نماد نیست درصورتی میتواند بدون نماد باشد که خود جایگاه خاص و متفاوت باشد.