การพัฒนาการวัดและประเมินผลที่หลากหลาย และการปรับรูปแบบการวัดและประเมินผลผู้เรียน

 ในระดับชั้นเรียน  โดยการใช้รูปแบบข้อสอบตามแนวการประเมิน PISA ของครูผู้สอน 

สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 2 โดยใช้รูปแบบการนิเทศแบบ ADI2E Model

1.  สภาพปัญหาการจัดการเรียนรู้และการจัดการศึกษา

                    สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ได้กำหนดแนวทางการปรับรูปแบบ ข้อสอบตามแนวการประเมิน PISA ในการวัดและประเมินคุณภาพผู้เรียนในสถานศึกษาทุกระดับชั้น ทั้งข้อสอบ แบบเลือกตอบและแบบเขียนตอบ ซึ่งเป็นข้อสอบที่มีสถานการณ์เพื่อให้นักเรียนได้ฝึกการอ่าน คิดวิเคราะห์ขั้นสูง  ที่เหมาะสมตามช่วงวัยเด็ก ระดับชั้นเรียนและระดับสถานศึกษา เพื่อเป็นการพัฒนาความฉลาดรู้ของนักเรียนอย่างต่อเนื่อง แล้วนั้น สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 2 ได้ตระหนักถึงความสำคัญ จึงได้ดำเนินการส่งเสริม สนับสนุน ให้สถานศึกษา กำหนดแผนผังในการออกข้อสอบ (Test Blueprint) ในการทดสอบท้ายหน่วยการเรียนรู้ การสอบระหว่างภาคเรียน และการสอบปลายภาคเรียน โดยให้มีข้อสอบทั้งข้อสอบแบบเลือกตอบและข้อสอบแบบเขียนตอบ รูปแบบข้อสอบตามแนวการประเมิน PISA ในการวัดและประเมินคุณภาพผู้เรียนในสถานศึกษาทุกระดับชั้น ให้มีการใช้ข้อสอบแบบเลือกตอบ และแบบเขียนตอบ ในทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ต่าง ๆ ที่เหมาะสมตามช่วงวัย ใช้ข้อสอบแบบเขียนตอบที่เน้นวัดทักษะการคิดขั้นสูง ที่ประกอบด้วยสถานการณ์โลก ความจริง ที่ให้ผู้เรียนคิดวิเคราะห์ มีข้อคำถามที่ยั่วยุ ให้ผู้เรียนคิดวิเคราะห์ สังเคราะห์ ตัดสินใจ และคิดสร้างสรรค์  โดยเปิดโอกาสให้ผู้เรียนเขียนแสดงเหตุผล แนวคิด หรือหลักการตามความเหมาะสมในแต่ละระดับชั้น ส่งเสริมและสนับสนุนให้ครูผู้สอนพัฒนาข้อสอบแบบเลือกตอบ และแบบเขียนตอบที่มีคุณภาพ ตามมาตรฐานวิชาการ เพื่อเก็บรวบรวมในรูปแบบของคลังข้อสอบไว้ให้บริการแก่บุคลากรในสถานศึกษาและผู้ที่สนใจ จะเห็นได้ว่าในการเตรียมความพร้อมให้ผู้เรียนมีศักยภาพหรือความสามารถ พื้นฐาน ที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตในโลกที่มีการเปลี่ยนแปลง โดยเริ่มที่การจัดการศึกษา  ที่มีการวัดและประเมินผล  โดยการใช้ข้อสอบหลากหลาย  ในทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ ที่เหมาะสมตามช่วงวัย โดยให้คำนึงถึงระดับชั้นของผู้เรียน เช่น ผู้เรียนระดับชั้นประถมศึกษาตอนต้น ให้เน้นที่ข้อสอบแบบเขียนตอบแบบจำกัดคำตอบ ส่วนผู้เรียนระดับชั้นประถมศึกษาตอนปลายและมัธยมศึกษา ให้เน้นข้อสอบเขียนตอบแบบไม่จำกัดคำตอบ เป็นต้น โดยเป็นข้อคำถามที่เปิดโอกาสให้ผู้ตอบคิดวิเคราะห์ สังเคราะห์ ตัดสินใจ และคิดสร้างสรรค์อย่างอิสระ เขียนได้ อย่างกว้างขวางตามแนวคิด เหตุผล และหลักการของผู้ตอบ และไม่มีการจำกัดขอบเขตของคำตอบ เน้นวัดทักษะการคิดขั้นสูง คิดวิเคราะห์ สังเคราะห์ ตัดสินใจ และคิดสร้างสรรค์  โดยเปิดโอกาสให้ผู้เรียนเขียนแสดงเหตุผล แนวคิด หรือหลักการตามความเหมาะสมในแต่ละระดับชั้น เพื่อเป็นการพัฒนาผู้เรียนให้มีคุณภาพ

2. วิธีการดำเนินการให้บรรลุ 

การพัฒนาการวัดและประเมินผลที่หลากหลาย และการปรับรูปแบบการวัดและประเมินผลผู้เรียน ในระดับชั้นเรียน โดยการใช้รูปแบบข้อสอบตามแนวการประเมิน PISA ของครูผู้สอน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 2 โดยใช้รูปแบบการนิเทศแบบ ADI2E Model  มีขั้นตอน ดังนี้

                  1) A – Analysis การวิเคราะห์สภาพปัญหา/บริบท

                       - วิเคราะห์สภาพปัจจุบัน ด้านการวัดและประเมินผลที่หลากหลาย การใช้รูปแบบข้อสอบตามแนวการประเมิน PISA

                       2) D – Desing ออกแบบการดำเนินงาน

                       - วางแผนการจัดประชุมชี้แจงแนวทางการวัดและประเมินผลที่หลากหลาย และการปรับรูปแบบการวัดและประเมินผลผู้เรียน ในระดับชั้นเรียน โดยการใช้รูปแบบข้อสอบตามแนวการประเมิน PISA

                       - จัดทำเครื่องมือ นิเทศ ติดตามการวัดและประเมินผลที่หลากหลาย และการปรับรูปแบบการวัดและประเมินผลผู้เรียน ในระดับชั้นเรียน โดยการใช้รูปแบบข้อสอบตามแนวการประเมิน PISA

                       3) I – Informing  เสริมความรู้/สร้างความรู้ความเข้าใจ

                       -  จัดประชุมชี้แจงแนวทางการวัดและประเมินผลที่หลากหลาย และการปรับรูปแบบการวัดและประเมินผลผู้เรียน ในระดับชั้นเรียน โดยการใช้รูปแบบข้อสอบตามแนวการประเมิน PISA

                       4) I – Implement ดำเนินการตามแผน

  - ดำเนินการนิเทศ ติดตาม การวัดและประเมินผลที่หลากหลาย และการปรับรูปแบบการวัดและประเมินผลผู้เรียน ในระดับชั้นเรียน 

โดยการใช้รูปแบบข้อสอบตามแนวการประเมิน PISA

                       - การแลกเปลี่ยนเรียนรู้การวัดและประเมินผลที่หลากหลาย และการปรับรูปแบบการวัดและประเมินผลผู้เรียน ในระดับชั้นเรียน โดยการใช้รูปแบบข้อสอบตามแนวการประเมิน PISA 

                    5) E – Evaluate การประเมินผลผลการดำเนินงาน

                       - จัดทำรายงานผลการนิเทศ ติดตาม การวัดและประเมินผลที่หลากหลาย และการปรับรูปแบบการวัดและประเมินผลผู้เรียน ในระดับชั้นเรียน โดยการใช้รูปแบบข้อสอบตามแนวการประเมิน PISA มาใช้ในการวางแผนในการปรับปรุง/พัฒนางานครั้งต่อไป

ผลลัพธ์เชิงปริมาณ

3.1.1 ครูผู้สอนของโรงเรียนในสังกัด ร้อยละ 100  มีการวัดและประเมินผลที่หลากหลาย และปรับรูปแบบการวัดและ

ประเมินผลผู้เรียน ในระดับชั้นเรียน โดยการใช้รูปแบบข้อสอบตามแนวการประเมิน PISA

3.1.2 ผู้เรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 และระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3  ปีการศึกษา 2567 ของโรงเรียนในสังกัด 

ร้อยละ 100  ผ่านการประเมินสมรรถนะสำคัญตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 

3.1.3 ผู้เรียน ระดับชั้น ป.1 – ม.3 ปีการศึกษา 2567 ของโรงเรียนในสังกัด ร้อยละ 98.18  มีผลการประเมินคุณลักษณะ

อันพึงประสงค์ ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 อยู่ในระดับดี ขึ้นไป

ผลการประเมินตามตัวชี้วัด

✅ ปฏิบัติได้สูงกว่าระดับฯ ที่คาดหวัง

ผลลัพธ์เชิงคุณภาพ

     ครูผู้สอนของโรงเรียนในสังกัด มีการวัดและประเมินผลที่หลากหลาย และปรับรูปแบบการวัดและประเมินผลผู้เรียน ในระดับชั้นเรียน โดยการใช้รูปแบบข้อสอบตามแนวการประเมิน PISA เพื่อพัฒนาผู้เรียนให้คุณภาพ ผู้เรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 และระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 มีสมรรถนะสำคัญตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 และมีคุณลักษณะที่พึงประสงค์ ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 อยู่ในระดับดี ขึ้นไป

ผลการประเมินตามตัวชี้วัด

✅ ปฏิบัติได้สูงกว่าระดับฯ ที่คาดหวัง

   ข้อเสนอแนะในการพัฒนางานต่อไป

         1.  สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาจัดทำคลังข้อสอบ ตามแนวทาง PISA ระดับสำนักงานเขตพื้นที่

    2.  โรงเรียนจัดทำคลังข้อสอบ ตามแนว PISA ระดับสถานศึกษา

    3.  ส่งเสริมให้ครูผู้สอนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการออกแบบข้อสอบ ตามแนวทาง PISA

    4.  ส่งเสริมให้โรงเรียน นำข้อสอบ ตามแนวทาง PISA มาใช้ในการวัดและประเมินผลผู้เรียนในการประเมินตัวชี้วัดระหว่างทาง

ตัวชี้วัดปลายทางทั้งในข้อสอบกลางภาค และปลายภาค 

    5.  ดำเนินการนิเทศ  ติดตาม การนำข้อสอบ ตามแนวทาง PISA มาใช้ในการวัดและประเมินผลผู้เรียนในการประเมินตัวชี้วัด

ระหว่างทางตัวชี้วัดปลายทาง ทั้งในข้อสอบกลางภาค และปลายภาค ของสถานศึกษาอย่างต่อเนื่อง