สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ทรงให้ความสำคัญและทรงศึกษาในด้านการแพทย์แผนปัจจุบันและการสาธารณสุข ทรงมีพระวิสัยทัศน์ยาวไกลที่เห็นถึงความสำคัญของ การส่งเสริมสุขภาพ และ การป้องกันโรค โดยเฉพาะด้านการสุขาภิบาลและสิ่งแวดล้อม ทรงพระนิพนธ์ “ วิธีปฏิบัติการสุขาภิบาล (Practical Sanitation) ” ซึ่งทรงแสดงในการอบรมแพทย์สาธารณสุข เมื่อ พ.ศ.๒๔๖๗ จากการสำรวจการสุขาภิบาลใน กรุงเทพ โดยมีเนื้อหาที่ทรงคุณค่าและเป็นบรรทัดฐานในการจัดการด้านสุขาภิบาลของประเทศไทย และยังคงสอดคล้องเหมาะกับการจัดการสภาวะแวดล้อมของประเทศไทยในปัจจุบันด้วย
ในหัวข้อเรื่องดังกล่าว พระองค์ทรงแบ่งกิจการสาธารณสุขเป็น ๓ ชนิดคือ
(Sanitation)
ป้องกันไม่ให้เกิดโรคในร่างกายโดยตรวจตราระวังสิ่งภายนอกร่างกาย กระทำสิ่งภายนอกร่างกาย เช่น อาหารและสถานที่ที่เราอยู่ ให้เป็นเครื่องสะดวกสบาย และเป็นที่รื่นใจ
"การเรียนวิชชาปฏิบัติสุขาภิบาลจะคอยให้ครูสอนเสมอไม่ได้ ต้องพยายามช่วยครูโดยใช้ความสังเกต ความจำ และความชำนาญของตนเองมาช่วยด้วยเป็นอันมาก"