Heat Stroke

โรคลมร้อน

ภัยสุขภาพใกล้ตัวคนไทยในสภาวะโลกร้อน

วิทยาลัย แพทยศาสตร์พระมงกุฎเกล้า ร่วมกับ โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า ,กรมแพทย์ทหารบก, คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล, บริษัท แอดวานซ์ อินโฟร์ เซอร์วิส มหาชน(AIS)

รับชมคลิป

คนไทยที่ต้องใช้ชีวิตอยู่ท่ามกลางอากาศที่ร้อนจัด อาจเกิดโรคต่าง ๆ ที่ส่งผลโดยตรงมาจากความร้อนของสภาพอากาศ โรคที่รุนแรงที่สุดในกลุ่มนี้ได้แก่

"โรคลมร้อน หรือ Heat Stroke"

ซึ่งหากไม่ได้รับการรักษาทีถูกต้องทันเวลาอาจถึงแก่การเสียชีวิตได้อย่างรวดเร็ว

จากการเฝ้าติดตามสถานการณ์และการทำการวิจัยอย่างต่อเนื่อง มากว่า 20 ปี เกี่ยวกับ การบาดเจ็บจากความร้อน ต่าง ๆ รวมถึงการเกิดโรคลมร้อน ของวิทยาลัยแพทยศาสตร์พระมงกุฎเกล้าและโรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มทหารเกณฑ์ที่เข้ามารับการฝึกปีละประมาณ 60,000 – 100,000 นาย ทำให้เกิดองค์ความรู้ใหม่ที่สำคัญในการป้องกันโรคและการค้นพบแนวทางในการรักษาโรคดังกล่าว ซึ่งสามารถนำมาประยุกต์ใช้กับประชาชนได้โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับผู้ที่ต้องทำงานหรือออกกำลังในสภาวะแวดล้อมที่มีมีอุณหภูมิสูง

อาการ โรคลมร้อน

การเปลี่ยนแปลงความรู้สึกตัว ตอบสนองช้า สับสน บางรายมีเอะอะโวยวาย ถ้าไม่ได้รับการดูแลให้หยุดออกแรงหยุดออกกำลังและลดอุณหภูมิร่างกายลงให้ทัน ผู้ป่วยจะซึมลง หมดสติ ชัก และอาจเสียชีวิตได้
ผู้ป่วยโรคลมร้อนนี้หากมีการวัดอุณหภูมิแกนกาย โดยการวัดจากทวารหนักจะพบว่ามีอุณหภูมิแกนกายสูงกว่า 40 องศาเซลเซียส

ปัจจัยเสี่ยง โรคลมร้อน

การออกกำลังในภาวะที่มีอุณหภูมิสูง และมีความชื้นในอากาศสูง
การขาดน้ำดื่มน้ำไม่เพียงพอ สังเกตได้จากปัสสาวะสีเข้ม
มีไข้
ภาวะอ้วน หรือ น้ำหนักเกิน
อื่นๆ

ได้แก่ การรับประทานเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ อายุที่มากขึ้น ผู้ที่ไม่คุ้นชินกับความร้อน การรับประทานยาที่มีผลต่อการขับเหงื่อ เช่น ยาลดน้ำมูก ยาแก้ไอ ยาขยายหลอดลม ยารักษาโรคทางจิตเวช ยาเสพติดต่าง ๆ การอดนอน การสวมเสื้อผ้าที่ขัดขวางการระบายความร้อน และผู้ที่มีความผิดปกติของร่างกายต่าง ๆ เช่นภาวะไทรอยด์เป็นพิษ เป็นต้น

หลักการของการปฐมพยาบาลเบื้องต้น

หยุดการออกแรงออกกำลังโดยทันทีเมื่อรู้สึก ไม่ไหว
รีบทำการลดอุณหภูมิร่างกายโดยทันที ให้ถอดเสื้อผ้าออก รีบเช็ดตัวและพัดระบายความร้อน หากมีน้ำแข็งให้ใช้น้ำแข็งประคบทั่วร่างกาย
รีบส่งโรงพยาบาลโดยทันที
เมื่อถึงโรงพยาบาลจะต้องทำการลดอุณภูมิร่างกายอย่างต่อเนื่อง นอกเหนือไปจากการให้การรักษาที่จำเป็นอื่น ๆ

นวัตกรรมกับโรคลมร้อน

จากข้อมูลการฝึกทหารใหม่ ผลัด 1ปี 2559และ2562 รวม35หน่วยฝึก

รวบรวมโดย RESEARCH UNIT FOR MILITARY MEDICINE (RUMM)

วิทยาลัยแพทยศาสตร์พระมงกุฎเกล้า ประกอบด้วยข้อมูลทหาร4445นาย

นำไปสู่การสร้างนวัตกรรม "เครื่องตรวจวัดสีปัสสาวะอัตโนมัติ" และ "โมเดลประเมินความเสี่ยง"

เครื่องวัดสีปัสสาวะอัตโนมัติ

เครื่องตรวจวัดสีปัสสาวะแบบอัตโนมัติรายบุคคล

พัฒนาโปรแกรมเพื่ออ่านค่าสีRGB ประเมินค่าระดับสีต่างๆ ด้วยอัลกอริทึม clusteringส่งข้อมูลเข้าระบบประเมินความเสี่ยงแบบออนไลน์ เพื่อลดเวลาการจัดเก็บข้อมูล และได้ค่าที่ถูกต้อง

โมเดลประเมินความเสี่ยงโรคลมร้อน

ขั้นตอนการสร้างโมเดลเพื่อประเมินความเสี่ยง

1. ข้อมูล : ข้อมูลอากาศประจำวัน ความชื้นสัมพัทธ์ อุณหภูมิอากาศ ข้อมูลรายบุคคล สีปัสสาวะ(color)อุณหภูมิกาย(Temp)BMI โรคประจำตัว

2. การจัดรูปแบบและวิเคราะห์ข้อมูล : จัดรูปแบบกับข้อมูลที่ไม่ครบและไม่ถูกต้อง (clean data)

3. การวิเคราะห์ปัจจัยที่ส่งผลกระทบต่อโรคลมร้อน : พบว่า 3 ปัจจัยแรกที่มีผล เรียงตามลำดับความสำคัญ คือ

BMI
อุณหภูมิกาย(Temp)
สีปัสสาวะ(color)

4. การพัฒนาแบบจำลองทางคณิตศาสตร์ : ได้โมเดลประเมินความเสี่ยง5 ระดับ โดยใช้ Machine Learning

โมเดล 1

พิจารณา 2 ปัจจัยคือ

BMI
อุณหภูมิกาย

จะแบ่งกลุ่มข้อมูลได้ 5กลุ่ม สูงขึ้นตามระดับความเสี่ยง

เช่น ถ้ามีค่า BMI > 27.7 องศา แต่อุณหภูมิกายไม่เกิน 37.2 องศา จะมีความเสี่ยงระดับ 2

หรือ ไม่ว่าจะมีค่า BMIเท่าใด แต่ถ้ามีอุณหภูมิกายระหว่าง37.7 ถึง 38.3 องศา จะมีความเสี่ยงระดับ4

โมเดล 2

พิจารณา 3 ปัจจัย คือ

BMI
อุณหภูมิกาย
สีปัสสาวะ

จะแบ่งกลุ่มข้อมูลได้ 5กลุ่ม

เช่น ไม่ว่าจะอ้วน หรือ ผอม สีปัสสาวะไม่เข้ม(ระดับ1 หรือ 2) แต่ถ้ามีอุณหภูมิกายระหว่าง 37.2 ถึง 37.7 องศา จะมีความเสี่ยงระดับ 3 หรือ ถ้ามีอุณหภูมิกายตั้งแต่ 38.3 องศา เป็นต้นไปจะมีความเสี่ยงสูงสุด คือ ระดับ 5

ข้อควรรู้!!!

สำหรับ ประชาชนที่ต้องทำงาน ออกแรง กลางแจ้ง

หรือในที่ ๆ มีอุณหภูมิแวดล้อมที่สูง

1. การทำงาน การออกแรง ออกกำลัง ภายใต้อากาศร้อนจัด อาจเกิดโรคลมร้อนขึ้นได้ และถ้ารักษาไม่ทันอาจมีอันตรายถึงแก่ชีวิต

2. ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคลมร้อนที่สำคัญได้แก่ การทำงานในท่ามกลางอากาศที่ร้อนจัด ความชื้นในอากาศสูง อบอ้าว การดื่มน้ำไม่เพียงพอ อายุมากกว่า 40 ปี การดื่มสุรา การอดนอน ผู้ที่มีน้ำหนักเกินหรือโรคอ้วน ผู้ที่มีอาการไข้ และผู้ที่ทานยาที่ส่งผลต่อการขับเหงื่อได้แก่ ยาลดน้ำมูก ยาแก้แพ้ ยาแก้ไอ ยาที่ออกฤทธิ์กับจิตประสาท ยาบ้า ยาขยายหลอดลมเป็นต้น ผู้ที่มีความเสี่ยงดังกล่าวต้องระมัดระวังตัวเองเป็นพิเศษและลดเวลาการทำงานในความร้อนลง

3. ให้ดื่มน้ำให้เพียงพอจนกระทั้งปัสสาวะมีสีใสเหลืองอ่อน

4. เมื่อเกิดความรู้สึกผิดปกติให้หยุดการออกกำลังโดยทันทีอย่าฝืน และให้รีบลดอุณหภูมิของร่างกายลงโดยเร็วโดยการเช็ดตัวด้วยน้ำเย็น ใช้น้ำแข็งประคบและพัดระบายลม

5. หากพบผู้ที่ทำงานออกแรง กลางแจ้ง หรือในที่ร้อนจัด เกิดอาการสับสน ตอบสนองช้า เอะอะโวยวาย ไปจนกระทั่งหมดสติหรือชักเกร็ง ให้รีบปฐมพยาบาล โดยการลดอุณหภูมิร่างกายโดยทันที ให้ถอดเสื้อผ้าออก รีบเช็ดตัวและพัดระบายความร้อน หากมีน้ำแข็งให้ใช้น้ำแข็งประคบทั่วร่างกายแล้วรีบส่งโรงพยาบาลโดยทันที

ข้อควรรู้!!!

ประชาชนที่จะเข้าร่วมการแข่งขันออกกำลังต่าง ๆ

เช่น การวิ่ง การวิ่งมาราธอน การปั่นจักรยาน

1. ผู้จัดกิจกรรมต้องมีความเข้าใจเกี่ยวกับการบาดเจ็บจากความร้อนที่เกิดจากการออกกำลังและเตรียม ความรู้ การจำแนกความเสี่ยงส่วนบุคคล การติดตามดัชนีความร้อนของพื้นที่การทำกิจกรรมและการแจ้งเตือนโดยใช้สัญญาณธงสีความเสี่ยงเพื่อบอกระยะเวลาที่ต้องพักในแต่ละชั่วโมงและปริมาณน้ำดื่มต่อชั่วโมงที่ควรได้รับ การจัดระบบน้ำดื่มและน้ำแข็งระบายความร้อน ระบบการปฐมพยาบาลและการส่งต่อผู้ป่วย และการแจ้งเตือนความเสี่ยงแก่ผู้เข้าร่วมกิจกรรม

2. ผู้เข้าร่วมกิจกรรมต้องรับราบความเสี่ยงว่าการออกกำลัง ภายใต้อากาศร้อนจัด อาจเกิดโรคลมร้อนขึ้นได้ และถ้ารักษาไม่ทันอาจมีอันตรายถึงแก่ชีวิต

3. ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคลมร้อนที่สำคัญได้แก่ การออกกำลังในท่ามกลางอากาศที่ร้อนจัด ความชื้นในอากาศสูง อบอ้าว การดื่มน้ำไม่เพียงพอ อายุมากกว่า 40 ปี การดื่มสุรา การอดนอน ผู้ที่มีน้ำหนักเกินหรือโรคอ้วน ผู้ที่มีอาการไข้ และผู้ที่ทานยาที่ส่งผลต่อการขับเหงื่อได้แก่ ยาลดน้ำมูก ยาแก้แพ้ ยาแก้ไอ ยาที่ออกฤทธิ์กับจิตประสาท ยาบ้า ยาขยายหลอดลมเป็นต้น ผู้ที่มีความเสี่ยงดังกล่าวต้อระมัดระวังตัวเองเป็นพิเศษ

4. ให้ดื่มน้ำให้เพียงพอจนกระทั้งปัสสาวะมีสีใสเหลืองอ่อน

5. เมื่อเกิดความรู้สึกผิดปกติให้หยุดการออกกำลังโดยทันทีอย่าฝืน และให้รีบลดอุณหภูมิของร่างกายลงโดยเร็วโดยการเช็ดตัวด้วยน้ำเย็น ใช้น้ำแข็งประคบและพัดระบายลม

6. หากพบผู้เข้าร่วมกิจกรรมการออกกำลัง กลางแจ้ง หรือในที่ร้อนจัด เกิดอาการสับสน ตอบสนองช้า เอะอะโวยวาย ไปจนกระทั่งหมดสติหรือชักเกร็ง ให้รีบปฐมพยาบาล โดยการลดอุณหภูมิร่างกายโดยทันที ให้ถอดเสื้อผ้าออก รีบเช็ดตัวและพัดระบายความร้อน หากมีน้ำแข็งให้ใช้น้ำแข็งประคบทั่วร่างกายแล้วรีบส่งโรงพยาบาลโดยทันที

Page updated

Google Sites

Report abuse