ταβίζω, ρ.: μαλώνω / ταβίζ’νε, το τάβισμαν.

τάζω, ρ. : υπόσχομαι / τάουμαι.

ταής, ο: ο θείος < (τουρ) dayı.

ταβά, η: τηγάνι < (τουρ) tava.

ταμάμ, επίρ.: σωστά, εντάξει < (τουρ) tamam.

τανωμένον σουρβάν’, το: σούπα με τάνι και κορκότα ή πλιγούρι ή ρύζι / το τάν’, τανοσίρβ’.

τάπλα, η: κάλυμμα της κεφαλής των παντρεμένων γυναικών.

ταράουμαι, ρ.: ανακατεύομαι / ταράγουμαι, ταράγουνταν, ταράζω, ταράζ’νε.

ταραπολόζα, τα: γυναικείες ζώνες από την Τρίπολη της Λιβύης.

τάσι, το: κύπελο < (τουρ) tas.

ταφίν, το: ο τάφος / τα ταφία.

τεβόρα, τα: τα λευκά έλατα.

τελικανλής, ο: παλικάρι, θερμόαιμος < (τουρ) delikanlı.

τελόνω, ρ.: τελειώνω.

τεμέκ, επίρ: τάχα, δήθεν, λοιπόν < (τουρ) demek / τεά, τεάμ.

τεντελίζω, ρ.: τουρτουρίζω / τεντελίζ’νε.

τέντζερη, η: τσουκάλι για μαγείρεμα < (τουρ) tencere.

τεπελίκια, τα: κάλυμμα κεφαλής ανύπαντρων κοριτσιών < (τουρ) tepe = κορφή.

τέρεν, ρ.: κύττα / τερώ, τερέστεν.

τερλίκια, τα: κάλτσες από πολύ χοντρή κλωστή < (τουρ) terlik = παντόφλα.

τεστίν, το: στάμνα νερού < (τουρ) testi.

τέτσια, τα: χάλκινα δοχεία για τη φύλαξη των καβουρμάδων.

τεψίν, το: ταψί < (τουρ) tepsi.

τζαντζαρεύω, ρ.: = σκαρφαλώνω / τζαντζαρεύ’νε.

τζεβζέ, η : το μπρίκι < (τουρ) cezve.

τιδέν, αντ.: τίποτε / τιδέν ‘κ’ εν’.

τίκ, το: χορός παμποντιακός.

τοξάριν, το: το δοξάρι της λύρας.

τοουσεύω, ρ.: μαλώνω < (τουρ) dovüşmek.

τοπλαεύω, ρ.: μαζεύω < (τουρ) toplamak / τοπλαεύκουμαι, ετοπλαεύταν.

τουβάρ’, το: ο τοίχος, το ντουβάρι < (τουρ) duvar.

τουλουμτζήδες, οι: οι μουσικοί που έπαιζαν την γκαίντα < (τουρ) tulum.

τουλπίρ’, το: γυναικείο κόσμημα από ασημένιες αλυσίδες για το κεφάλι.

τουλώνω, ρ.: σωπαίνω / τούλωσον, τουλώστεν.

Τουρκάντ’, οι: οι Τούρκοι.

τραβωδία, η: το τραγούδι / η τραγωδία, ο τραγωδάνον.

τρανύνω, ρ.: μεγαλώνω / ο τρανον, η τρανέσα, τα τρανά, τρανύν’νε, τρανόν κορίτς = γεροντοκόρη, τρανόν αγούρ’.

τρίμμαν, το: κουρκούτι, φαγητό με αλεύρι από σιτάρι, κρεμμύδια και βούτυρο.

Τρίτη ασβολερή, η : αποφράδα ημέρα στον Πόντο ήταν η Τρίτη.

Τρυγομηνάς, ο: ο Οκτώβριος.

τρυγόνα, η: χορός του Ακ Νταγ Μαντέν.

τρυπίν, το: τρύπα / τα τρυπία, τρυπεμένα = τρυπημένα.

τσαγγίν’, το: παπούτσι, πόδι.

τσαγτσίρα, τα: στενό αντρικό παντελόνι.

τσαζούδες, οι: μάγισσες.

τσαΐζω, ρ.: φωνάζω δυνατά / τσάϊξον = φώναξε, τσαϊχτά = φωναχτά.

τσαΐρια, τα: λιβάδια, βοσκοτόπια < (τουρ) çayır.

τσακανίουμαι, ρ.: σέρνομαι στα πόδια μου, ταλαιπωρούμαι / τσακανίουμες.

τσακώνω, ρ.: σπάζω / τσακωμένον.

τσάλτικα, η: παιχνίδι παιδικό, τσιλίκι.

τσάμιας, τα: οι πλεξούδες / η τσάμια.

τσαμούρ’, το: η λάσπη < (τουρ) çamur / τα τσαμούρα, τσαμουρωμένος, τσαμουρωμέντσα, τσαμουρωμένα = λασπωμένα.

τσαούσης, ο: λοχίας < (τουρ) çavuş.

τσαράνα, η: λάμπα πετρελαίου.

τσαραχότ’, το: ή εμπροπίς, παμποντιακός χορός.

τσαρκούλιν, το: πέπλο που κάλυπτε το κεφάλι της νύφης ή καμαρωτέρ’.

τσατεύω, ρ.: συναντώ.

τσατσαλίζω, ρ.: ξεγυμνώνω / ο τσάτσαλον = ολόγυμνος, η τσάτσαλεσα, τσατσαλίζ’νε.

τσαφίζω, ρ.: ξύνω / τσαφίζ’νε.

τσερέζια, τα: ξηροί καρποί < (τουρ) çerez.

τσεχέλ’κον, το: άβγαλτο παιδί < (τουρ) cehil.

τσιγ κεφτές, ο: κεφτές με ωμό κιμά και πλιγούρι < (τουρ) çiğ köfte.

τσίζω, ρ.: λυπάμαι.

τσικάριμ: καρδούλα μου < (τουρ) ciğer = συκώτι.

τσιλίδ’, το: αναμμένο κάρβουνο.

τσιλτεύω, ρ.: κατουρώ / τα τσιλτούρα, τσιλτέας, τσίλτεμαν, τσιλτεύ’νε.

τσιμίδ’, το: ο νους, το μυαλό.

τσιμπουσ’, το: το συμπόσιο.

τσίπα, η: ο αφαλός.

τσιπ καλά, επίρ.: πολύ καλά.

τσίρια, τα: ξεραμένα φρούτα.

τσιριχτά, τα: οι λουκουμάδες.

τσιτσέκια, τα: λουλούδια < (τουρ) çiçek.

τσιτσίν, το: το βυζί / τα τσιτσία.

τσούνα, η: η σκύλα / τσούνας παιδίν.

τσορτάνα, τα: σβώλοι από πασκιτάν ξεραμένοι στον ήλιο / τσορτάν.

τυραννίουμαι, ρ.: τυραννιέμαι / τυραννίουνταν.

τυρομύντζ’, το: είδος τυριού σαν μυζήθρα.

υβρίζω, ρ.: βρίζω / η υβρισία, το ύβρισμαν, ο υβριστέας.

υεία, η: η υγεία /υία, ύαν, ύας, υείας και χαιρετίας.

υλάζω, ρ.: γαυγίζω / το ύλαγμαν, ο υλαγμός, υλάζ’νε, ύλαξα, υλάξτε.

υλίζω, ρ.: στραγγίζω / υλίζ’νε, το υλιστέρ’, το υλιστέριν, υλιστερόν = στραγγιστό, υλιστόν = στραγγισμένο γιαούρτι.

υπαντρία, η: ο γάμος / το υπάντρεμαν, υπαντρεύω, η ύπαντρος = παντρεμένη.

υπερηφανεύκομαι, ρ.: περηφανεύομαι, υπερηφανεύκουμαι, υπερηφανεύτα, η υπερηφανία.

υπνάσκουμαι, ρ.: νυστάζω, υπνοβατώ, ο υπνασμένος = υπνοβάτης, η υπνασμέντζα, ο υπνέας = υπναράς, η υπνού = υπναρού, η υπνωή = νύστα, υπνώνω = νυστάζω, ύπνωσα = νύσταξα.

υποψιάσκουμαι, ρ.: υποψιάζομαι, υποψιάστα.

υστερινός, ο: τελευταίος, υστερνά = στο τέλος, υστερναίος = κατοπινός, υστερνοκαίριν = φθινόπωρο, υστερνοπαίδ’, υστερνοπούλ’.

υφάδ’, το: υφάδι, υφαίνσιμον, υφαίστρα = υφάντρα, ύφαση = ύφανση, υφαστικά = υφαντικά.

φαγόπον, το: το φαγάκι / φαγοποτίζω, φα = φάε, φάζω = ταίζω, φάζ’νε, το φαΐν, τα φαΐα.

φαμελία, η: η οικογένεια.

φαρμακώνω, ρ.: δηλητηριάζω / το φαρμάκιν, τα φαρμάκα.

φέγγον, ο: το φεγγάρι.

φελία, τα: φέτες ψωμιού βουτηγμένες σε γάλα και αυγό και τηγανισμένες με λάδι / to φελίν.

φέρκουμαι, ρ.: συμπεριφέρομαι.

φεύω, ρ. : φεύγω / φευς, φευ, φεύ’νε.

φιλάρα, τα: ελαφριά πέδιλα για βρέφη.

φιλέρ’, το: φλαμούρι.

φιλώ, ρ.: αγαπώ / φιλίουμαι, φιλάσκουμαι = συμφιλιώνομαι, το φίλασμαν.

φοούμαι, ρ.: φοβάμαι / φογούμαι, φοούμες, φοούστουν, η φοβερέσα, o φοβετσέας = φοβητσιάρης.

φορίζω, ρ.: ντύνω / φορίστεν.

φορκάλ’, το: η σκούπα.

φορφάκα, η: ο βάτραχος / τα φορφάκας.

φοσίζω, ρ.: παραχώνω / φοσίζ’νε, φοσίγουμαι, φοσίγουνταν.

φοτά, η: η ποδιά.

φουλίρα, τα: τα φλουριά / φλωρίν.

φουντάριν, το: το καρβέλι το ψωμί.

φουρκίζω, ρ. : πνίγω / φουρκίζ’νε.

φουρνίν, το: ο φούρνος / τα φουρνία.

φούστορον, το: ομελέτα με αυγά και διάφορα άλλα υλικά / φούστορον, φούστουρα, φουστρολάβασον.

φουτίζω, ρ.: αερίζομαι / ο φουτέας.

φτείρα, η: η ψείρα / τα φτείρας, ο φτειρέας.

φτιλακίζω, ρ.: τρομάζω, σπαρταρώ / φτιλακίζ’νε, φτουλακίζω, το φτουλάκισμαν.

φτουλίζω, ρ.: ξεπουπουλιάζω.

φωτάζω, ρ.: φέγγω, λάμπω.

φωτίζω, ρ.: βαφτίζω / φωτίζ’νε.

χαβίτσ’, το: φαγητό με φουρνισμένο καλαμποκίσιο αλεύρι και βούτυρο.

χαίρουμαι, ρ.: χαίρομαι / χαρά = ο γάμος, η χαιρετία.

χαλαλοή, η: η φασαρία / η χαλασμονή = ο χαμός.

χαλκίν, το: ή χαλκόν, χάλκινο δοχείο και καζάνι με χερούλι.

χάμαι, ρ.: χάνομαι / χάθ’ = χάσου, χάνω, χαντς, χάν’, χάσον.

χαμαιλέτε, η: ο μύλος.

χαμάν, εππίρ.: αμέσως < (τουρ) hemen.

χαμελύνω, ρ.: χαμηλώνω / χαμελά, η χαμελέσα.

χαμούφτας, τα: άγριες φράουλες.

χαντιλιάουμαι, ρ.: θαμπώνουμαι.

χαπάρ’, το: η είδηση < (τουρ) haber / τα χαπάρα, χαπαράζω.

χαρά, η: ο γάμος / χαρεντερίζω, χάρουμαι, χάρουνταν.

χαρτίν, το: το χαρτί / τα χαρτία.

χαρτσεύω, ρ.: ξοδεύω < (τουρ) harcamak.

χασεύω, ρ.: ζεματίζω / χασεμένος.

χασίλ’, το: φαγητό με κορκότο σιταρίσιο ή καλαμποκίσιο.

χασλούκ’, το: το χαρτζιλίκι.

χάταλον, το: βρέφος, παιδί.

χαψία, τα: ψάρια μικρά, γαύρος < (τουρ) hamsi.

χεροκαλκ’, το: χάλκινο σκεύος για διάφορες χρήσεις.

χειλιαύρη, η: η φλογέρα.

χίλα : χίλια / ο χιλοπλούμιγον.

χειμωγκός, ο: ο χειμώνας.

χερ’, το : χέρι / χερέα = όσο χωράει στη χούφτα.

χινέα, η: φυτική βαφή ρόδινου χρώματος.

Χιντιρελές, ο: ο Άγιος Γεώργιος όπως τον αποκαλούσαν οι Τούρκοι.

χολάζω, ρ.: εξοργίζω / χολιούμαι, τα χολία, χολομανίγουμαι, χολέσκουμαι, χολέσκουνταν, χολεσμένος, χολεσμέντσα

χοντρολαλώ, ρ.: μιλώ μεγαλόφωνα.

Χορτοθέρτς, ο: ο Ιούλιος.

χοσλανεύκομαι, ρ.: μου αρέσει < (τουρ) hoşlanmak.

χουλένω, ρ.: ζεσταίνω / χουλέν = ζεστό, χούλεμαν, χουλίουμαι = ζεσταίνομαι, χουλίουνταν.

χουλιάρα, τα: τα κουτάλια / η χουλαρέα = η κουταλιά.

χρέσκουμαι, ρ.: χρειάζομαι / χράσκουμαι.

Χριστουγεννάρτς, ο: ο Δεκέμβριος / Χριστιανάρτς.

χτενίουμαι, ρ.: χτενίζομαι / χτενίουνταν.

χτήνα, τα: οι αγελάδες / το χτήνον, το αλμεγάδιν χτήνον.

χωρέτες, ο: ο χωρικός / η χωρέτ’σα.

ψαλαφώ, ρ.: ζητώ / η ψαλαφία, ψαλάφεμαν = πρόταση γάμου, το ψαλαφίον = αίτηση.

ψεματικά, επίρ.: ψεύτικα / ψεματικός.

ψένω, ρ.: ψήνω / ψεμένος, ψεμέντζα, ψημέντζα, ψητέσα, ψεμένον, ψέουμαι, η ψεσ’ = ψήση, ψέσιμον, ψέσκομαι, ψέσον.

ψεύτες, ο: ο ψεύτης / ο ψεύτας, η ψευτία, η ψεύτικεσα, ψευτύνω = διαψεύδω.

ψή, η: η ψυχή / τα ψήα, το ψόπον, ψυχόπον, ψυχοκόριτζον, ψυχοπαίδ’, ψυχομάχεμαν.

ψηλέσα, η: η ψηλή, ψηλόλεγνος, ψηλολεγνέσα, ψηλορραχέα, το ψήλος = ύψος.

ψηφίζω, ρ.: υπολογίζω.

ψίνα, τα: τα ψώνια / ψινίζω = ψωνίζω, το ψίνισμα, ψουνίζω, ψώντσον = ψώνισε.

ψοφεμένος, ο: ψόφιος / το ψόφεμαν = ψοφίμι, το ψοφεμάτ’, ψοφεμένος = τσιγκούνης, ψοφεμέντζα, ψοφένω, ψοφίζω.

ψύχος, το: ο πυρετός / ψυχούμαι = παθαίνω ελονοσία, ψυχωμένος.

ψωμίν το: το ψωμί / ψωμία, ψωμίτζα = φέτα ψωμιού, ψωμάς, ψωμάβα = γυναίκα φούρναρη, ψωμόπον, ψωμοτάρεζον = ράφι ψωμιών, ψωμοφούρνιν, ψωμοσάνιδον.

ωβάζω, ρ.: γεννώ αυγά / τα ωβά, ωβόπον, ωβάζ’νε, ώβασον, ώβασμαν, ωβαστάριν = κοτέτσι, ωβατσής = αβγουλάς, ωβότζεπλον.

ωμίν, το: ο ώμος / τα ωμία.

ωράζω, ρ: προσέχω, φυλάω / ωράζ’νε, ωρία = πρόσεχε, ωράγουμαι = φυλάγομαι, το ώρασμαν, ώράσον.

ώσπουτα, σύνδ.: έως ότου.

ωτίν, το: το αυτί / τα ωτία, ωτόπον, ωτόπονος.